Ο Υπουργός Εσωτερικών, Πάνος Σκουρλέτης, απηύθυνε ομιλία σήμερα, Τετάρτη 18 Απριλίου 2018, στο πρώτο κοινό συνέδριο της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας και της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας με θέμα «Αυτοδιοικητική Διακυβέρνηση: Μεταρρύθμιση στη λειτουργία του κράτους–Τοπική και Περιφερειακή Ανάπτυξη».
Ακολουθούν σημεία από την ομιλία του κ. Σκουρλέτη:
«Φίλες και φίλοι,
Εκπρόσωποι της Αυτοδιοίκησης,
Κύριοι πρόεδροι,
Κυρίες και κύριοι δήμαρχοι,
Άνθρωποι της αυτοδιοίκησης,
Μίλησε ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ πριν από λίγο για ιστορική ευθύνη και πήγε να τη χρεώσει μόνο σε εμένα. Πρόεδρε δεν συμφωνώ. Η ιστορική ευθύνη είναι όλων μας, είναι της Κυβέρνησης είναι του υπουργού, είναι των δημάρχων, είναι της κοινωνίας, διότι πράγματι οι στιγμές απαιτούν να δείξουμε όλοι την ανάλογη ευθύνη και υπευθυνότητα. Την ιστορία δεν τη γράφουν μόνο οι προσωπικότητες, τη γράφουν και οι λαοί, τη γράφουν και τα κινήματα, τη γράφουν και οι πρωτοπορίες και στο τέλος επισφραγίζει αυτή την υπόθεση, ο ίδιος ο λαός.
Κυρίες και κύριοι,
Προσέρχομαι στο Συνέδριό σας και χαίρομαι γιατί θεωρώ ότι πράγματι είναι ένα ποιοτικό βήμα ότι κατορθώνουν οι δύο βαθμοί Αυτοδιοίκησης για πρώτη φορά να πραγματοποιήσουν ένα κοινό Συνέδριο. Και αν η αφορμή είναι οι προθέσεις του Υπουργείου Εσωτερικών για τον νέο νόμο, τότε αυτό να μας το πιστώσετε ως κάτι θετικό. Χαίρομαι λοιπόν που οι δύο βαθμοί Αυτοδιοίκησης θα καθίσουν, πέρα από τις ξεχωριστές μέχρι τώρα αποφάσεις που ο καθένας έχει πάρει μέσα από τα Συνέδριά του, να σκεφτούν και να συγκεκριμενοποιήσουν την τελική φάση συζήτησης, τις προτάσεις τους. Και νομίζω ότι σε κάθε περίπτωση αυτό θα είναι προς όφελος όλων.
Προσέρχομαι λοιπόν στο Συνέδριό σας με την πεποίθηση ότι ο διάλογος, οι συναινέσεις, οι συνθέσεις, οι συμφωνίες είναι έννοιες πολύτιμες, είναι πρακτικές με αξία, οι οποίες ενδυναμώνουν τη λειτουργία της Αυτοδιοίκησης. Και νομίζω ότι αυτός είναι ο κοινός μας τόπος. Όπως κοινός μας τόπος είναι να δημιουργήσουμε εκείνες τις κατάλληλες συνθήκες, όπου η Αυτοδιοίκηση θα μπορέσει τελικά να παίξει τον ρόλο της στην υπόθεση της τοπικής ανάπτυξης, στην ευημερία των πολιτών, σε μία προσπάθεια πραγματικής μεταρρύθμισης του κράτους, στην κατεύθυνση μιας πραγματικής αποκέντρωσης. Κι εδώ δυστυχώς η ιστορία του νεοελληνικού κράτους πράγματι δεν έχει να επιδείξει πολλά στην κατεύθυνση της αποκέντρωσης. Το γνωρίζετε καλά, γιατί έχετε υπάρξει οι αποδέκτες μιας συγκεντρωτικής λογικής, διότι όσες μεταρρυθμιστικές προσπάθειες κι αν έγιναν κατά καιρούς, που ο καθένας τις αξιολόγησε με βάση τη δική του οπτική, έμειναν ημιτελείς, έμειναν «κολοβές». Για να μην αναφερθούμε σε μεγάλες πολιτικές παρατάξεις σε αυτό τον τόπο, οι οποίες ήταν πάντοτε εχθρικές σε κάθε απόπειρα μεταρρύθμισης, τουλάχιστον από το 1974 κι έπειτα.
Στοχεύουμε λοιπόν στην ενδυνάμωση της Αυτοδιοίκησης στην ενδυνάμωση της δημοκρατίας, για να μπορέσουμε πράγματι να οδηγηθούμε σε μία νέα αποκεντρωμένη βάση, σε μια νέα αποκεντρωμένη οργάνωση του κράτους, έτσι ώστε να περάσουμε σε ένα επίπεδο μιας πραγματικά ισχυρής περιφερειακής και τοπικής διοίκησης.
Κυρίες και κύριοι,
Ζούμε σε μία εποχή έντονα μεταβατική. Είναι σαφείς οι ενδείξεις για θετικές αλλαγές για μία θετική πορεία. Αυτό δεν είναι μία αίολη εκτίμηση των σημερινών κυβερνώντων, βγαίνουμε από μία δύσκολη περίοδο και τα γεγονότα μας πείθουν, τα οποία πυκνώνουν, ότι τα πράγματα πάνε καλύτερα. Αψευδής μαρτυρία; Η αύξηση για πρώτη φορά μετά από χρόνια των άμεσων επενδύσεων, η αποκλιμάκωση της ανεργίας, η αύξηση των εξαγωγών, οι ολοένα και πιο πυκνές θετικές αξιολογήσεις για την οικονομία, η πτώση των επιτοκίων στα ελληνικά ομόλογα, η σημαντική ώθηση στην κτηματαγορά, η νέα δημιουργία επιχειρήσεων στο ισοζύγιο των καινούργιων που ανοίγουν και παλαιών που κλείνουν. Όλα αυτά δείχνουν ότι πράγματι μετά από ένα μεγάλο διάστημα, μετά από μεγάλες απώλειες, μπορούμε να αισιοδοξούμε, όχι να πετάμε στα σύννεφα, αλλά να αισιοδοξούμε. Κι εδώ πράγματι πρέπει να αντιληφθούμε ότι με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, μετά τον Αύγουστο του 2018 θα είμαστε σε μία νέα φάση, σε μία νέα πραγματικότητα, όπου το ζητούμενο, η αποκατάσταση ενός μέρους των βαθμών ελευθερίας μας θα πρέπει να αποτελέσει το αντικείμενο της συζήτησης για το ποιος μπορεί να είναι ο ρόλος της Αυτοδιοίκησης, η συμβολή της σε αυτή την καινούργια φάση. Για το ποιος πρέπει να είναι ο δικός της λόγος, η δική της συμμετοχή στη διαμόρφωση ενός νέου παραγωγικού σχεδίου για την ανασυγκρότηση της χώρας. Δεν ισχυρίζομαι ότι οι πληγές που άνοιξαν τα τελευταία χρόνια μπορούν να επουλωθούν από τη μία στιγμή στην άλλη. Αυτό θα ήταν πράγματι κάτι που θα χαρακτηριζόταν από μία προσπάθεια ωραιοποίησης της κατάστασης. Δεν είναι έτσι, ούτε προφανώς αυτό που υπέστη η Αυτοδιοίκηση, όπως και οι υπόλοιποι θεσμοί, όπως και το σύνολο σχεδόν της ελληνικής κοινωνίας, ότι από την εφαρμογή των βαρβάρων μνημονιακών πολιτικών, η απώλεια του πάνω από 60% των πόρων μπορεί να αποκατασταθεί από τη μία στιγμή στην άλλη. Ωστόσο, γνωρίζουμε καλά ότι υπάρχουν κοινές προθέσεις, υπάρχει συναντίληψη σε μία σειρά από πράγματα. Ξέρετε τα μνημόνια δεν στέρησαν μόνο πόρους από αυτή την χώρα, από τους πολίτες της, ουσιαστικά ανέκοψαν και μία μεταρρυθμιστική προσπάθεια που είχε ξεκινήσει, ανέκοψαν μία πορεία ωρίμανσης του ίδιου του θεσμού της Αυτοδιοίκησης, μας γύρισαν πίσω και πρέπει να ξαναπιάσουμε το νήμα από κει που το είχαμε αφήσει για να μπορέσουμε να ανατάξουμε αυτή τη χώρα, να μπορέσουμε να ανατάξουμε την ίδια την Αυτοδιοίκηση. Είναι γνωστό ότι μας επιβλήθηκαν καταναγκαστικές επιλογές, των οποίων την πατρότητα τουλάχιστον εμείς ως κυβέρνηση ποτέ δεν διεκδικήσαμε. Όταν κάποιοι άλλοι θυμόσαστε, όταν λέγανε πως αν δεν υπήρχαν τα μνημόνια, θα έπρεπε να τα εφεύρουμε ή κάποιοι έλεγαν ευλογία τα μνημόνια. Τώρα όλοι συνειδητοποιούμε πόσο λάθος, πόσο μεγάλες ήταν οι ευθύνες όσων ισχυρίζονταν αυτά τότε. Κι επειδή θα παρουσιαστούν αυτές τις μέρες μπροστά σας οι βασικοί υπεύθυνοι για το που οδηγήθηκε, όχι μόνο η Αυτοδιοίκηση αλλά συνολικά η χώρα αύριο, θα ήθελα να τους ρωτήσετε -ρητορικό είναι το ερώτημα, μην τους διακόψετε, αφήστε τους να μιλήσουν- αν αισθάνονται καμία ευθύνη, αν έχουν καταλήξει σε κάποιο συμπέρασμα για τις επιλογές που οδήγησαν σε αυτά τα χάλια την χώρα;
Κυρίες και κύριοι,
Νομίζω πως η κυβέρνηση με έναν σαφή τρόπο έχει δείξει το πώς προσεγγίζει και αντιμετωπίζει την Αυτοδιοίκηση, πώς βλέπει το ρόλο της στη νέα φάση. Έχουμε δώσει δείγματα γραφής, δεν πρόκειται για απλές διακηρύξεις κι επιτρέψτε μου στο σημείο αυτό να αναφερθώ, κάνοντας έναν προσωπικό απολογισμό των 17 περίπου μηνών που βρίσκομαι στο Υπουργείο Εσωτερικών, σε ότι κάναμε. Ποια σχέση εμπιστοσύνης οικοδομήσαμε μεταξύ μας και όταν λέω μεταξύ μας δεν εννοώ με τον Πρόεδρο ή τον Πρόεδρο μόνο, με τους οποίους πέραν από τη διαφωνία που μπορεί να έχουμε, τουλάχιστον είμαστε ειλικρινείς και ότι λέει ο ένας και ο άλλος το εννοεί. Αναφέρομαι στην πλειοψηφία, σε εσάς, των αιρετών. Μία σχέση εμπιστοσύνης ειλικρίνειας, η οποία συνοδεύτηκε από προθέσεις, έργα της κυβέρνησης, τόσο όσο μπορούσε να υποστηρίξει. Ποτέ αυτούς τους 17 μήνες δεν υποσχεθήκαμε σε κανέναν κάτι που δεν μπορούμε να το παλέψουμε, κάτι που δεν μπορέσαμε να το πραγματοποιήσουμε. Νομίζω ότι αυτό δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από κανέναν.
Θα ήθελα πολύ σύντομα να θυμίσω ορισμένα πράγματα που τεκμηριώνουν αυτόν τον θετικό κατά τη γνώμη μου απολογισμό που έχει να επιδείξει σήμερα η Κυβέρνηση μπροστά σας. Απολογισμός από συγκεκριμένα έργα και δεν κατάλαβα καθόλου την αναφορά πριν περί ακινησίας. Ποια είναι η ακινησία; Ακινησία είναι όταν κάναμε πράξη την ψήφιση του πολυνομοσχεδίου για την Αυτοδιοίκηση υλοποιώντας και ικανοποιώντας αιτήματα ετών; Πρωτίστως των δικών σας αιτημάτων, των αιρετών, όταν επαναφέραμε το θέμα της αντιμισθίας των αντιδημάρχων. Δεν δώσαμε τη δυνατότητα με βάση το δυσμενές δημοσιονομικό πλαίσιο, σε εκείνες τις περιπτώσεις των δημοτικών συμβούλων που βρίσκονται σε κάποια απόσταση από τις έδρες των δήμων τους να τυγχάνουν μιας αποζημίωσης; Δεν αποκαταστήσαμε μία αδικία που αφορούσε τους συμβασιούχους εργαζόμενους στην καθαριότητα, οι οποίοι δεν είχαν το δικαίωμα των Μέσων Ατομικής Προστασίας; Ναι ή όχι; Δεν δώσαμε τη δυνατότητα μετά από χρόνια, γιατί τιμάμε την εργασία στην αυτοδιοίκηση, να υπογραφεί Συλλογική Σύμβαση Εργασίας; Ήμασταν εμείς αυτοί οι οποίοι ψήφισαν τις 32 και περισσότερες διατάξεις για τη θωράκιση των ΔΕΥΑ, ένα αποτελεσματικό εργαλείο στα χέρια της Αυτοδιοίκησης, το οποίο άντεξε και προχώρησε στα χρόνια της κρίσης; Ναι ή όχι; Ήμασταν εμείς οι οποίοι σταματήσαμε την καθοδική πορεία των πόρων προς την Αυτοδιοίκηση, κάνοντας μία μικρή έστω αύξηση στον τελευταίο προϋπολογισμό της τάξης του 5%; Ήμασταν εμείς ή κάποιος άλλος, οι οποίοι μόνο στο 2017 δώσαμε έκτακτες ενισχύσεις για την αντιμετώπιση ζημιών από τις θεομηνίες πάνω από 30 εκατομμύρια με αντικειμενικό τρόπο, αδιάβλητο, χωρίς ενδιάμεσους, όταν ξέρει ο καθένας ότι μπορεί να αντιμετωπισθεί με έναν ισότιμο τρόπο στη βάση των πραγματικών αναγκών από τον Υπουργό; Αυτό λοιπόν είναι επαναστατικό, είναι τομή για την Ελλάδα, γιατί τα προηγούμενα χρόνια για να δεις τον υπουργό έπρεπε να έχεις μέσο, να πέρναγες από τον κομματάρχη. Αυτά δεν είναι δικά μου λόγια, αυτά είναι τα λόγια των περισσότερών σας, μου τα έχετε καταθέσει εσείς, ως τη δική σας εμπειρία στο γραφείο μου.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Ήμασταν εμείς που δώσαμε για δεύτερη χρονιά την έκτακτη ενίσχυση για ορεινούς και νησιωτικούς Δήμους. Ήμασταν εμείς αυτοί, οι οποίοι μετά από χρόνια δώσαμε 30 εκατομμύρια, όταν αυτό το ποσό ήταν μηδενικό, προς τις Περιφέρειες για επενδυτικούς σκοπούς και φέτος θα δώσουμε άλλα 50 εκατομμύρια. Ήμασταν εμείς αυτοί που επιχορηγήσαμε, για ληξιπρόθεσμες οφειλές των Δήμων από δικαστικές αποφάσεις, μέσω του Προγράμματος ΑΚΣΙΑ, 127 εκατομμύρια. Ήμασταν εμείς αυτοί οι οποίοι ενεργοποιήσαμε το Πρόγραμμα των 326 εκατομμυρίων για τις ληξιπρόθεσμες δαπάνες. Θέλετε να προσθέσουμε σε αυτά, την υλοποιούμενη, από κοινού με την ΕΝΠΕ και την ΚΕΔΕ, Προγραμματική Συμφωνία για την πιστοποίηση και την απλοποίηση των διαδικασιών σε ένα πρόγραμμα 30 εκατομμυρίων; Θέλετε να προσθέσουμε τα ποσά που δόθηκαν από το ΕΣΠΑ, τις Περιφέρειας και τα Υπουργεία προς την Αυτοδιοίκηση; Θέλετε να προσθέσουμε την κοινωφελή εργασία και τι σημαίνει αυτό σε εξοικονόμηση δαπανών και προσφορά εργασίας για την Αυτοδιοίκηση; Και τέλος, να σας θυμίσω ότι υλοποιούμε τα δύο μεγαλύτερα χρηματοδοτικά εργαλεία που στοχεύουν στην κάλυψη συγκεκριμένων αναγκών και δαπανών όσον αφορά στις υποδομές των Δήμων, τα ΦιλόΔημος Ι και ΙΙ, τα οποία αθροιστικά ενισχύουν την Αυτοδιοίκηση για το 2018 με 740 εκατομμύρια και 2,3 δισεκατομμύρια σε βάθος πενταετίας. Αυτά εμείς έχουμε να αντιτάξουμε απέναντι στην ανομβρία που υπήρξε από το 2010 μέχρι το 2015 απέναντι στην Αυτοδιοίκηση. Αυτή είναι η ακινησία λοιπόν;
Όταν αναφέρω λοιπόν ότι μπορούμε να επικαλούμαστε συγκεκριμένα πράγματα, δεν είναι σχήμα λόγου. Και τέλος θέλω να σας θυμίσω και αυτά τα οποία είναι σε εξέλιξη. Τα χρήματα, τα οποία έχουμε δεσμεύσει για τη συμμόρφωση των Παιδικών Σταθμών. Ένα πρόγραμμα 90 εκατομμυρίων για τη συμμόρφωση με το νέο Προεδρικό Διάταγμα. Τα 20 περίπου εκατομμύρια τα οποία έχει δεσμεύσει αντίστοιχα το Υπουργείο Εργασίας για την επέκταση θέσεων σε Παιδικούς Σταθμούς. Τα 168 εκατομμύρια που δόθηκαν μόνο το 2017 μέσω των Voucher για τους Παιδικούς Σταθμούς. Να αναφερθώ σε ένα κορυφαίο ζήτημα; Για το οποίο δυστυχώς με στεναχώρησε η αναφορά που έκανε ο κ. Πατούλης, ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ, όταν το σχολίασε στη χθεσινή σας Γενική Συνέλευση και αφορά στην πρόσληψη των 8.500 μονίμων υπαλλήλων στην καθαριότητα. Οκτώμισι χιλιάδες μόνιμες θέσεις εργασίας, μετά από δέκα σχεδόν χρόνια. Έτσι τιμάμε τον κόσμο της εργασίας εμείς και αυτές οι προτάσεις είναι οι δικές σας προτάσεις, δεν επιβλήθηκαν από το υπουργείο. Πείτε το λοιπόν και σε κάποια κόμματα που μιλάνε για διορισμούς κομματικών και ημετέρων, πως είναι ο πρώτος αδιάβλητος διαγωνισμός που έγινε στην Ελλάδα μετά από χρόνια, τιμώντας τους ανθρώπους στην καθαριότητα και θωρακίζοντας τους δήμους. Εκτός και αν υπάρχουν άλλα σχέδια, αυτά τα άλλα σχέδια ίσως σας τα πει ο κ. Βορίδης όταν θα μιλήσει, θεωρώντας ότι οι ανταποδοτικές υπηρεσίες πρέπει να γίνουν βορά στον ιδιωτικό τομέα. Όμως αυτή η αντίληψη είναι ξένη σε εμάς και από όσο είμαι σε θέση να γνωρίζω είναι ξένη και για την ίδια την ΚΕΔΕ, τουλάχιστον μέχρι αυτή τη στιγμή. Συνεπώς, ποιος κορόιδεψε; Πέρσι τον Ιούλιο όταν το Ελεγκτικό Συνέδριο σταμάτησε για τους δικούς του λόγους, με το δικό του σκεπτικό, την εργασία των τότε συμβασιούχων που τελείωνε στις 31/12, μιλώντας για αντισυνταγματικότητα. Είπαμε λοιπόν εμείς τότε ότι θα πάμε σε έναν φωτογραφικό διαγωνισμό για να μπορέσουμε όλους όσοι είχε κριθεί ότι ήταν αντισυνταγματικό να εργαστούν την επόμενη μέρα; Αυτό δεν θα ήταν προσβολή σε 130 χιλιάδες συμπολίτες που ζήτησαν να κάνουν αίτηση για μια θέση εργασίας στην αποκομιδή των απορριμμάτων; Σε εμάς αυτές οι λογικές είναι ξένες, είναι ξένες αυτές τις λογικές. Τιμήστε λοιπόν αυτό το πρώτο βήμα που έγινε για τη θωράκιση της Αυτοδιοίκησης στην καθαριότητα και πάψτε να παίζετε με εντυπώσεις και με αναφορές που δεν τιμούν κανέναν.
Κυρίες και κύριοι,
Όπως προανέφερα η ζημιά που έχει υποστεί η Αυτοδιοίκηση είναι μεγάλη και δε θα μπορούσε να υπάρξει μία ανάταξη από τη μία μέρα στην άλλη. Ειλικρινά θα ήθελα το σημερινό Συνέδριο να γινόταν, αφού προηγουμένως είχατε πάρει το νομοσχέδιο στα χέρια σας. Δεν ευθύνομαι όμως εγώ για αυτό. Από την προηγούμενη εβδομάδα είχα επικοινωνήσει τόσο με τον κ. Αγοραστό όσο και με τον κ. Πατούλη και τους είχα πει ότι θα μπορούσε να υπάρξει μία μικρή μετάθεση στη διοργάνωση, η οποία θα διευκόλυνε όλους. Επιλέχτηκε, για δικούς σας λόγους, να το πραγματοποιήσετε σήμερα και δικαίωμά σας, απόλυτα σεβαστό, εσείς οργανώνετε τη συζήτηση. Άκουσα για επιχείρηση αιφνιδιασμού, αλλά θα ακούσετε και παρακάτω παρουσιάζοντάς σας κάποιες πλευρές του νομοσχεδίου, πως όλα αυτά τα οποία αναφέρονται δεν είναι τίποτα άλλο από αυτά τα ζητήματα που έχει αναδείξει η ίδια η ζωή, η ίδια η πραγματικότητα. Απαντούν όλα σε προβλήματα της ίδιας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Και αλήθεια, γιατί μηδενίζουμε ένα διάλογο, ο οποίος έχει συμβεί στα προηγούμενα Συνέδρια, τόσο της ΕΝΠΕ όσο και της ΚΕΔΕ και έχει καταλήξει σε μία σειρά προτάσεων λιγότερο ή περισσότερο επεξεργασμένες; Εσείς έχετε την ευθύνη αυτών των προτάσεων, δεν την έχω εγώ. Δεν έχουν καμία σημασία οι Περιφερειακές Συσκέψεις; Ο διάλογος; Η παρουσία του υπουργού, οι μεταξύ σας συζητήσεις; Αυτά τι είναι; Είναι εντελώς έξω από την πραγματικότητα των δήμων; Δεν τέμνονται με το περιεχόμενο της θεσμικής κουβέντας, της θεσμικής μεταρρύθμισης που έρχεται; Γιατί λοιπόν μιλάμε και πετάμε στο καλάθι των αχρήστων μία δουλειά, η οποία είναι πολύτιμη, μία δουλειά η οποία έχει υπάρξει και στο επίπεδο της ομάδας εργασίας, στην οποία συμμετείχε ναι μεν η ΕΝΠΕ μέχρι το τέλος, ενώ για ακατανόητους λόγους αποχώρησε στο παρά πέντε η ΚΕΔΕ; Δεν είναι όλα αυτά ένα πολύτιμο υλικό, το οποίο μας βοηθά στην τελική φάση; Νομίζω πως είναι, και αυτό το ξέρετε κι εσείς και σε καμία περίπτωση δεν θα υπάρξει κανενός είδους αιφνιδιασμός. Δεν θα υπάρξει κανενός είδους αιφνιδιασμός, όταν μιλάμε για μία σοβαρή μεταρρύθμιση και μία σοβαρή μεταρρυθμιστική προσπάθεια. Και διαβούλευση θα υπάρξει, λοιπόν, στην τελική φάση και θα αξιοποιήσουμε τα συμπεράσματα από τον πολύμορφο διάλογο των προηγούμενων μηνών. Είναι κακό; Μήπως είχατε συνηθίσει σε νομοσχέδια fast track, τα οποία ετοιμάζονταν και δενόντουσαν μέσα σε δεκαπέντε και είκοσι μέρες προς την Αυτοδιοίκηση και δημιουργούσαν τετελεσμένα γεγονότα; Διότι αυτή είναι η εμπειρία από τους προηγούμενους κυβερνώντες. Αντί λοιπόν να χαιρετήσετε μία βαθιά δημοκρατική πολύμορφη συζήτηση, ασκείτε κριτική. Βλέπετε ότι μιλώ ειλικρινά. Δεν θέλω να ανεβάσω τους τόνους κι ούτε να απαντήσω με το ίδιο ύφος, σε διάφορες δηλώσεις που ακούσαμε τις προηγούμενες μέρες. Με ενδιαφέρει η ουσία, η ειλικρίνεια, η αντιπαράθεση πάνω σε συγκεκριμένες θέσεις. Αυτό έχει ανάγκη ο κόσμος, αυτό έχει ανάγκη η Αυτοδιοίκηση. Σας λέω λοιπόν ότι για να κάνουμε μία μεταρρύθμιση πραγματικότητα για μια ισχυρή Αυτοδιοίκηση με αρμοδιότητες και πόρους, με συγκεκριμένο ρόλο και χώρο, προφανώς θα θέλαμε μία σειρά από αντικειμενικές προϋποθέσεις που δεν τις έχουμε. Το ακούτε πρώτη φορά; Όχι βέβαια. Σε όλες τις δημόσιες τοποθετήσεις μου, πάντοτε προσπαθούσα να βάλω το εύρος αυτών των αλλαγών που ετοιμάζουμε μέσα σε μία πραγματική διάσταση, με βάση τις πραγματικές δυνατότητες. Προφανώς λοιπόν και δεν μπορεί κανείς να μιλά για εδώ και τώρα αναμόρφωση της λειτουργίας των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, αν προηγούμενα δεν συζητήσει για τη Συνταγματική Αναθεώρηση. Κανείς δεν μπορεί να μιλά για φορολογική εξουσία στους Δήμους, αν δεν έχει προηγηθεί το θέμα της Συνταγματικής Αναθεώρησης. Κι εδώ πραγματικά να θέσετε αυτό το ερώτημα και στις υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις: Τι θα κάνουν με το θέμα της Συνταγματικής Μεταρρύθμισης; Θα προχωρήσουν σε αυτή την κατεύθυνση; Υπάρχει αυτή η ανάγκη; Έχει ωριμάσει κάτι τέτοιο; Πρέπει να γίνει αυτή η συζήτηση; Για να μπορέσουμε να έχουμε όλα τα δεδομένα και να πετύχουμε μία συζήτηση ανάλογη της κρισιμότητάς της.
Τέλος, μία μεταρρύθμιση θέλει πόρους κι ενώ εγώ αναφέρθηκα για συγκεκριμένες πρωτοβουλίες και μέτρα, αυτά όλα προφανώς αθροιζόμενα, δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τη μεγάλη ζημιά που έχει υποστεί η Αυτοδιοίκηση από την απώλεια των πόρων των τελευταίων ετών. Άρα λοιπόν μιλάμε για μία νέα μεταρρυθμιστική περίοδο για ένα πρώτο βήμα σε ένα νέο μεταρρυθμιστικό οδικό χάρτη, ο οποίος θα έρθει να απαντήσει σε ό,τι είναι ώριμο, σε ό,τι μπορεί να γίνει υπό τις παρούσες συνθήκες. Είναι μία ανοιχτή μεταρρυθμιστική πρόταση, για αυτό μιλήσαμε για τον «Κλεισθένη Ι». Ο αριθμός ένα δεν ήτανε απλά και μόνο για λόγους marketing, ήταν για λόγους ουσιαστικούς, που σας παραθέτω αυτή τη στιγμή. Νομίζω λοιπόν ότι εδώ πέρα, πάρα πολλά πράγματα μπορούμε να τα συμφωνήσουμε, σε πάρα πολλά πράγματα μπορούμε να έχουμε κοινές απόψεις και σε κάποια να διαφωνήσουμε βεβαίως.
Κυρίες και κύριοι,
Στο νομοσχέδιο το οποίο θα έρθει τις επόμενες μέρες για διαβούλευση και που θα σας δοθεί, θα έχετε όπως μαθαίνω -και σωστά- τη δυνατότητα να ξανασυζητήσετε και σε επιμέρους αποκεντρωμένες συζητήσεις, αλλά και όλοι μαζί σε ένα νέο έκτακτο Συνέδριο. Το πρώτο το οποίο θέλω να ξεκαθαρίσω είναι ότι θα προβλέπεται η αποσυσχέτιση των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών από τις ευρωεκλογές. Η μετάθεσή τους θα γίνει μέσα από τον συγκεκριμένο νόμο για τη δεύτερη Κυριακή του Οκτωβρίου του 2019. Είναι ευνόητο γιατί το θέλουμε αυτό και κατανοητό. Άλλο είναι το διακύβευμα στις αυτοδιοικητικές εκλογές και άλλο στις κεντρικές πολιτικές εκλογές. Κι όποτε υπήρξε αυτή η ταύτιση -νομίζω ότι θα συμφωνήσετε μαζί μου- αλλοίωσε το χαρακτήρα των εκλογών. Το δεύτερο που θα καθιερώνει σε αυτές τις εκλογές, είναι το σύστημα της απλής αναλογικής. Δεν το ακούτε για πρώτη φορά, ούτε το ένα ούτε το άλλο. Να λοιπόν που μέχρι τώρα στα δύο πρώτα σημεία δεν έχουμε κανενός είδους αιφνιδιασμό. Πράγματα γνωστά, πράγματα στα οποία πολλοί μού έχετε εκφράσει κατ’ ιδίαν και δημόσια σε περιφερειακές συσκέψεις τις απόψεις σας και έχουν τη δική τους αξία.
Η απλή αναλογική η οποία από όσο γνωρίζω τουλάχιστον μέχρι πριν από λίγα χρόνια, ήταν και θέση της ΚΕΔΕ. Εν πάση περιπτώσει, νομίζω ότι άλλωστε κοιτώντας και την ευρωπαϊκή πραγματικότητα, όπως εσείς οι ίδιοι την αναδείξατε και στο τελευταίο Συνέδριο της ΚΕΔΕ που κάνατε, υπήρξε μία εκτενής αναφορά στα εκλογικά συστήματα που ισχύουν στην υπόλοιπη Ευρώπη. Θα δούμε ότι είναι εκδοχές της απλής αναλογικής. Μόνο εδώ συμβαίνει αυτό το οποίο έχουμε. Μόνο εδώ υπάρχει ένα τέτοιο εκλογικό σύστημα, το οποίο θεωρώ ότι έχει κλείσει τον κύκλο του. Δεν μπορούμε λοιπόν να μιλάμε για δικτατορίες των μειοψηφιών. Από που κι ως που είναι δικτατορία των μειοψηφιών, η προσπάθεια να διαμορφωθούν ευρύτατες πλειοψηφικές παρατάξεις και πλειοψηφίες μέσα στους δήμους που αντιστοιχούν σε μεγάλες πλειοψηφίες μέσα στην ίδια την κοινωνία; Από που κι ως που πρόκειται για ένα φοβερό ευφάνταστο σχέδιο της κυβέρνησης να αλώσει τους δήμους; Μα θα τους άλωνε κανείς αν πηγαίναμε σε ένα εκλογικό σύστημα, το οποίο θα πολλαπλασίαζε όσους ψήφιζαν ανθρώπους που έχουν το «χρίσμα» του ΣΥΡΙΖΑ και σε όσους είχαν το «χρίσμα» του κυρίου Βορίδη θα τους αφαιρούσε ψήφους.
Αυτό θα ήταν προσπάθεια άλωσης. Εμείς λέμε λοιπόν «Τα του καίσαρος τω καίσαρι» και κυρίως δημοκρατία, συναίνεση, σύνθεση. Αυτό είναι το σημαντικό το οποίο πρέπει να κατακτήσουμε. Αυτό έχει ανάγκη η ελληνική κοινωνία και η Αυτοδιοίκηση. Δεν μπορεί να κρύβεται κανείς, καμία μειοψηφία πίσω από το άλλοθι ότι «Κοίταξε Δήμαρχε, πες τα μόνος σου εσύ με τους δικούς σου, εγώ μπορεί να καταψηφίζω εσαεί» αυτή η στάση ανευθυνότητας δεν δικαιολογείται για κανέναν είτε είναι στην πλειοψηφία είτε είναι στη μειοψηφία.
Κυρίες και κύριοι,
Στο υπό κατάθεση νομοσχέδιο θα προβλέπεται προφανώς στη βάση της καθιέρωσης απλής αναλογικής και η δυνατότητα να ορίζονται με πρόταση του Περιφερειάρχη και του Δημάρχου, οι Αντιπεριφερειάρχες και οι Αντιδήμαρχοι από όλες εκείνες τις δυνάμεις που θα συγκροτούν τη νέα πλειοψηφία. Αυτό απαιτεί η δημοκρατία, η σύνθεση και η συνεννόηση και όχι να υπάρχουν παζάρια εν κρυπτώ, όπως γίνονται σε πάρα πολλές περιπτώσεις. Αφού λοιπόν μπει σε εφαρμογή αυτό το σχέδιο, το σατανικό διάλυσης της Αυτοδιοίκησης, θα έρθει ακούγεται και θα «φορέσει» η κυβέρνηση ένα διορισμένο γραμματέα. Αυτό ποιος το άκουσε; Ποιος αρρωστημένος εγκέφαλος το σκέφτηκε αυτό; Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι ουδέποτε είτε σε επίσημες είτε ανεπίσημες ή κατ’ ιδίαν δηλώσεις, δικές μου συνεντεύξεις, έχω υποστηρίξει κάτι τέτοιο. Αντίθετα όταν πριν από λίγες μέρες ο κύριος Πατούλης με ρώτησε στο γραφείο μου, του είπα ότι σε καμία περίπτωση δεν πιστεύω σε μία τέτοιου είδους τοποθέτηση εγκάθετων από οποιαδήποτε κυβέρνηση και θέλω να το τονίσω και εδώ και να το κάνω ξεκάθαρο.
Ούτε βέβαια σκεπτόμαστε -όπως άκουσα ένα συμπαθή δήμαρχο χθες να λέει, όταν παρακολούθησα τη χθεσινή Συνέλευση από το διαδίκτυο- να καταργήσουμε την οικονομική επιτροπή, το αντίθετο: Η όλη φιλοσοφία είναι πώς θα μπορέσουμε να αποσυμφορήσουμε τη λειτουργία των δημοτικών συμβουλίων από διάφορα θέματα, τα οποία είναι μικρής βαρύτητας τα οποία θα πρέπει να λύνονται στις αντίστοιχες αρμόδιες επιτροπές, έτσι ώστε να συζητούνται τα πολιτικά ζητήματα, στο πλαίσιο των συζητήσεων των δημοτικών συμβουλίων.
ü Καθιερώνουμε το ενιαίο ψηφοδέλτιο για τις κοινότητες με πληθυσμό έως 500 κατοίκων
ü Εισάγουμε την καθιέρωση της λευκής εποικοδομητικής ψήφου
ü Ενεργοποιούμε τον θεσμό των δημοψηφισμάτων
ü Δίνουμε τη δυνατότητα για σύσταση εταιρειών ειδικού σκοπού της Αυτοδιοίκησης στον τομέα της κοινής ωφέλειας
ü Ενώ ταυτόχρονα θα υπάρχει η δυνατότητα σε διαδημοτικά σχήματα να συμμετάσχουν σε ανώνυμες εταιρείες πάλι στον τομέα της κοινής ωφέλειας
ü Προχωράμε στην κατηγοριοποίηση των Δήμων και σε νέα κριτήρια κατανομής των ΚΑΠ
Κύριε Κυρίζογλου, αναφέρομαι στην πρόταση που επεξεργαστήκαμε από κοινού στο τελευταίο Περιφερειακό Συνέδριο, η οποία θα δώσει τη δυνατότητα στους μητροπολιτικούς Δήμους της Θεσσαλονίκης να συμμετάσχουν στο μετοχικό κεφάλαιο της ΕΥΑΘ: Ακριβώς μία δημιουργική αντιπρόταση απέναντι σε άλλες προτάσεις που θέλουν να μεγαλώσουν το ποσοστό των ιδιωτών.
Θα συγκροτήσουμε μία διαρκή επιτροπή ελέγχου αρμοδιοτήτων σε διυπουργικό επίπεδο με εξασφαλισμένη και θεσμοθετημένη τη συμμετοχή των Περιφερειών και των Δήμων, έτσι ώστε κάθε νομοσχέδιο που πηγαίνει για ψήφιση, να κοιτάμε τι επίδραση, τι αντίκτυπο θα έχει στην ίδια την Αυτοδιοίκηση. Είναι μία επιλογή που θα μας οδηγήσει σε μία καλή νομοθέτηση. Είναι μία πρακτική που ποτέ δεν έγινε σε αυτή τη χώρα, ενώ μέσα σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα ολίγων μηνών, πάλι μέσα από τον νόμο θα προβλέπεται η θεσμοθέτηση αντίστοιχων επιτροπών με τη συμμετοχή πάντοτε της Αυτοδιοίκησης, οι οποίοι θα έρθουν να συμβάλλουν στο ξεδιάλυμα των σημερινών αρμοδιοτήτων. Καθιερώνουμε τον «Επόπτη Νομιμότητας» ή τον «Ελεγκτή Νομιμότητας», όπως αναφέρθηκα και προηγουμένως, στη σχέση της Αποκεντρωμένης και του Συντάγματος, αλλά το θέμα της νομιμότητας των αποφάσεων πρέπει να τεθεί σε άλλη βάση. Θα συγκροτηθεί αυτή η Αποκεντρωμένη υπηρεσία του Υπουργείου Εσωτερικών, η οποία θα απαρτίζεται κατά κύριο λόγο από νομικούς, οι οποίοι ακριβώς θα στέκονται στον έλεγχο της νομιμότητας και δεν θα μπαίνουν στα χωράφια της σκοπιμότητας. Είναι κάτι το οποίο θα βοηθήσει και σε μία αξιόπιστη λειτουργία ελέγχου της νομιμότητας, αλλά θα κερδίσουμε και χρόνο. Και αυτό όλο θα γίνει μέσα από την υιοθέτηση των πιο σύγχρονων μορφών ελέγχου νομιμότητας που υπάρχουν και με βάση την Ευρωπαϊκή εμπειρία.
Εντάσσουμε τις υπηρεσίες πρασίνου στις ανταποδοτικές υπηρεσίες.
Κυρίες και κύριοι,
Το ακριβές σχέδιο νόμου θα έρθει για ψήφιση στη Βουλή, μετά από την προβλεπόμενη περίοδο διαβούλευσης και γόνιμης φαντάζομαι συζήτησης, περίοδο διαβούλευσης, τόση ώστε να μην αιφνιδιαστεί κανένας και να μπορέσουμε τουλάχιστον να είμαστε όλοι εντάξει με τον εαυτό μας, ότι συμβάλαμε εποικοδομητικά με τις προτάσεις μας, αλλά γνωρίζοντας στο τέλος ότι τελική ευθύνη της νομοθέτησης την έχει η κυβέρνηση.
Εν πάση περιπτώσει αυτό δεν είναι το θέμα: Το θέμα είναι να υπάρχουν συγκεκριμένες προτάσεις. Αυτές οι προτάσεις που πολλές φορές τις ακούμε σε ένα γενικόλογο επίπεδο και που ποτέ δεν είχαμε δει να συγκεκριμενοποιούνται. Και αυτό δεν είναι μόνο ευθύνη της Αυτοδιοίκησης, είναι και ευθύνη των κυβερνώντων. Η θεσμική δουλειά, η επεξεργασία, η συγκεκριμενοποίηση λεπτομερειών και κρίσιμων ζητημάτων, για παράδειγμα στον τομέα των αρμοδιοτήτων, είναι κάτι το οποίο δεν είχε γίνει σε καμία από τις προηγούμενες μεταρρυθμιστικές απόπειρες.
Νομίζω λοιπόν ότι είναι καιρός να μπορέσουμε να λειτουργήσουμε με έναν τέτοιο σοβαρό και αξιόπιστο τρόπο.
Κυρίες και κύριοι,
θεωρώ ότι πρέπει να μπορέσουμε να εκμεταλλευτούμε το επόμενο διάστημα, κάνοντας μία συζήτηση παραγωγική, γόνιμη που ανεξάρτητα αν θα οδηγήσει σε κοινές αποφάσεις, θα είναι μία παρακαταθήκη για το πώς πρέπει με έναν δημοκρατικό τρόπο να συζητάμε, αλλά κυρίως θα ανοίγει το δρόμο, σε έναν –επαναλαμβάνω- οδικό χάρτη, ο οποίος μόλις τώρα κάνει τα πρώτα του βήματα.
Η δημοκρατία δεν είναι μπιμπελό, δεν είναι διακοσμητικό, δεν μπορεί να έπεται των όποιων αποφάσεων: Η δημοκρατία πρέπει να χαρακτηρίζει τον τρόπο συζήτησης, τον τρόπο λειτουργίας, τον τρόπο διαβούλευσης, διότι ακριβώς όταν είναι δημοκρατικός ο τρόπος αυτός, είναι δημοκρατικές και κοινωνικά συμβατές και προς όφελος των τοπικών κοινωνιών οι αποφάσεις. Αυτή είναι νομίζω η βασική αντίληψη, η πρακτική που θα πρέπει να υιοθετήσουμε.
Θέλω να πω ολοκληρώνοντας, ότι δεν τιμά κανέναν να υποβιβάζει το ρόλο της Αυτοδιοίκησης είτε σε βαστάζο της κεντρικής κυβέρνησης και της κεντρικής εξουσίας είτε να την μετατρέπει σε υποχείριο κάποιων πολιτικών σκοπιμοτήτων. Από αυτά έχει χορτάσει η ελληνική κοινωνία τα προηγούμενα χρόνια. Από αυτό που έχουμε ανάγκη, είναι από έναν ειλικρινή διάλογο, έναν αξιόπιστο διάλογο, ο οποίος είμαι βέβαιος ότι μπορεί να οδηγήσει σε συνθέσεις. Ο κοινός τόπος υπάρχει και είναι η ισχυρή Τοπική Αυτοδιοίκηση, είναι η Τοπική Αυτοδιοίκηση με περισσότερο ρόλο, περισσότερο χώρο, με περισσότερες αρμοδιότητες, η οποία τελικά θα δώσει την δυνατότητα να συμβάλει από τη μεριά της, στην υπόθεση της ευημερίας των πολιτών.
Σας ευχαριστώ».
