Για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση μπαίνει σε σύγχρονη τροχιά ανάπτυξης στην Ελλάδα, καθώς ο θεσμός της Μα-θητείας εισέρχεται σε μια νέα εποχή.
Το Υπουργείο Παιδείας Έρευνας και Θρησκευμάτων αφενός και αφετέρου το Υπουργείο Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Αλληλεγγύης, οι πολιτειακοί φορείς που εποπτεύουν τη λειτουργία των δύο πυλώνων της Μαθητείας -δηλαδή του εκ-παιδευτικού συστήματος και της αγοράς εργασίας- συνδέουν με ένα ενιαίο δίκτυο συνεργαζόμενων εργοδοτών το σύνολο των εκπαιδευτικών δομών επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Δηλαδή τις Επαγγελματικές Σχολές (ΕΠΑΣ) Μαθητείας του ΟΑΕΔ, το Μεταλυκειακό έτος – τάξη Μαθητείας των Επαγγελματικών Λυκείων (ΕΠΑΛ) και τα Δημόσια Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ) του ΥΠΠΕΘ .
Η επέκταση του θεσμού της μαθητείας σε ευρύ πεδίο εφαρμογής είναι βασική στρατηγική του ΥΠΠΕΘ και αποτελεί μια μεταρρύθμιση που αναβαθμίζει σημαντικά τον τρόπο εφαρμογής της μάθησης με βάση την εργασία. Ειδικότερα, η μαθητεία διεξάγεται με βάση συγκεκριμένο Πρόγραμμα Σπουδών, ώστε να επιτυγχάνονται συγκεκριμένα μαθησιακά αποτελέσματα και να διασφαλίζεται η συνεργασία εκπαιδευτικής δομής και επιχείρησης. Σημειώνεται ότι προβλέπεται ημερήσια αποζημίωση και ασφάλιση των μαθητευόμενων, με στόχο την εμπέδωση των εργασιακών τους δικαιωμάτων και την αφομοίωση μιας κουλτούρας επένδυσης από τις επιχειρήσεις.
Με τα παραπάνω διασφαλίζεται η ποιοτική υλοποίηση του θεσμού, με στόχο την αμφίδρομη διαδικασία διασύνδεσης και ταυτόχρονης βελτίωσης των πόλων της εκπαίδευσης και της εργασίας.
Με το νέο Πλαίσιο Ποιότητας Μαθητείας (ΚΥΑ 26385/2017) ο σχεδιασμός, η υλοποίηση και η αξιολόγηση των προγραμμάτων Μαθητείας περνά στην ευθύνη ενός Εθνικού Συντονιστικού Οργάνου με τη συμμετοχή των συναρμόδιων Υπουργείων, φορέων και του ΟΑΕΔ και θεμελιώνεται ένα νέο σύστημα ενιαίας διαχείρισης της Μαθητείας από το ΥΠΠΕΘ και τον ΟΑΕΔ για το σύνολο των των σπουδαστών επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (ΕΠΑΛ, ΕΠΑΣ, ΙΕΚ).
Στο νέο αυτό πλαίσιο διαχείρισης, αξιοποιείται η μακρόχρονη εμπειρία του ΟΑΕΔ στην οργάνωση της Μαθητείας μέσω των ΕΠΑΣ και η σταθερή συνεργασία του με τους εργοδότες, όπως και ο ρόλος των Κέντρων Προώθησης Απασχόλησης (ΚΠΑ) του Οργανισμού στη σύζευξη προσφοράς και ζήτησης εργασίας.
Σε κάθε ΚΠΑ του ΟΑΕΔ δημιουργούνται Ομάδες Υποστήριξης Μαθητείας (ΟΥΜ), που έχουν ως αποστολή τον συντονισμό των ενεργειών για την προσέλκυση θέσεων Μαθητείας και για την τοποθέτηση σε αυτές των μαθητευομένων, από κοινού με τις εκπαιδευτικές δομές.
Τις ΟΥΜ, που για το έτος 2017-2018 θα λειτουργήσουν σε 16 ΚΠΑ του ΟΑΕΔ, συγκροτούν ο Εργασιακός Σύμβουλος Εργοδοτών του ΟΑΕΔ, που έχει και το ρόλο του συντονιστή, ένας εκπαιδευτικός των ΕΠΑΣ Μαθητείας ΟΑΕΔ και ένας εκπαιδευτικός του ΥΠΠΕΘ.
Κάθε ΟΥΜ έχει την ευθύνη διαχείρισης των θέσεων Μαθητείας που θα καταχωρούνται στο Portal του ΟΑΕΔ (www.oaed.gr) από τα μέλη της και από τους εργοδότες καθώς και για την τήρηση και επικαιροποίηση του Μητρώου των επιχειρήσεων που συμμετέχουν στα προγράμματα Μαθητείας. Τις επόμενες ημέρες θα ενεργοποιηθεί ειδική εφαρμογή στο Portal του ΟΑΕΔ για τη δήλωση των προσφερόμενων θέσεων μαθητείας απευθείας από τους εργοδότες. Σημειώνεται ότι στρατηγικός στόχος είναι η δημιουργία ενός Μητρώου πιστοποιημένων για Μαθητεία εργοδοτών.
Η ΟΥΜ έχει, επίσης, την ευθύνη για την κατανομή των θέσεων Μαθητείας στις εκπαιδευτικές δομές, ανάλογα με τη ζήτηση ειδικοτήτων από τις επιχειρήσεις και τους φορείς και με τον αριθμό των μαθητευόμενων ανά εκπαιδευτική δομή, καθώς και για την υποστήριξη της τοποθέτησης των μαθητευόμενων σε συνεργασία και συμφωνία με τους εργοδότες. Τέλος, ελέγχει την ορθή εκτέλεση της Σύμβασης Μαθητείας, που συνάπτεται μεταξύ μαθητευόμενου και εργοδότη και συνυπογράφεται από τον διευθυντή της οικείας εκπαιδευτικής δομής, ενώ μεριμνά για την επίλυση τυχόν διαφορών μεταξύ εργοδότη και μαθητευόμενου.
Τέλος, η κάθε ΟΥΜ υλοποιεί δράσεις ενημέρωσης και ενεργοποίησης των φο-ρέων του Ιδιωτικού και του Δημοσίου Τομέα και των φορέων Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας για την προσέλκυση θέσεων μαθητείας. Για τον σκοπό αυτόν συνεργάζεται με επιμελητήρια και κλαδικές οργανώσεις εργοδοτών και συνδιοργανώνει εκδηλώσεις ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης.
Το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων σε συνεργασία με το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης έχουν την ευθύνη για τον καθορισμό των ειδικοτήτων στις οποίες αναπτύσσονται τα προγράμματα Μαθητείας, λαμβάνοντας υπόψη και τις εισηγήσεις του Εθνικού Συντονιστικού Οργάνου Μαθητείας. Παράλληλα, το ΥΠΠΕΘ μέσω του ΙΕΠ και της ΓΓΔΒΜΝΓ, έχει την ευθύνη ανάπτυξης των προγραμμάτων σπουδών για κάθε ειδικότητα, καθορίζει τα απαραίτητα προσόντα των μαθητευομένων για εγγραφή στο πρόγραμμα μαθητείας, ενώ έχει και την ευθύνη της δημιουργίας εργαλείων αξιολόγησης των προγραμμάτων Μαθητείας, ως προς το παιδαγωγικό και επιμορφωτικό μέρος και τον βαθμό επίτευξης του κοινωνικού ρόλου της Μαθητείας.
Με το νέο αυτό πλαίσιο, η πολιτεία χαράσσει ενιαία στρατηγική για σύγχρονη επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, προσαρμοσμένη στις ανάγκες των μαθητών για επαγγελματική αποκατάσταση και εξέλιξη και των επιχειρήσεων για εξειδικευμένο προσωπικό που μπορεί να ενταχθεί άμεσα στην παραγωγική διαδικασία και να συντελέσει στην αναγκαία αύξηση της παραγωγικότητας.
