Τα σημάδια από τις μέχρι τώρα συζητήσεις με τους επικεφαλής των θεσμών φαίνονται θετικά. Θα έχουμε την ολοκλήρωση της Γ’ αξιολόγησης εντός χρονοδιαγράμματος; Υπάρχουν ανοιχτά θέματα;
Πράγματι η διαδικασία της τρίτης αξιολόγησης εξελίσσεται θετικά. Δεν φαίνεται να προκύπτουν δημοσιονομικές αποκλίσεις και αυτό νομίζω ότι είναι το κυριότερο ενώ και στα ζητήματα των προαπαιτούμενων βρίσκουμε κοινούς τόπους. Υπάρχουν φυσικά και σημεία στα οποία ακόμη δεν έχει διαμορφωθεί πλήρως consensus αλλά δεν νομίζω ότι θα υπάρξει συνολικά καθυστέρηση. Όλοι αναγνωρίζουν το θετικό μομέντουμ της ελληνικής οικονομίας και κανείς δεν έχει τη διάθεση να δημιουργήσει τεχνητά εμπόδια στην πορεία της χώρας για την έξοδο από τα μνημόνια τον Αύγουστο του 2018. Είναι προφανές ότι το κλίμα για την Ελλάδα έχει αλλάξει τόσο μεταξύ των κρατών μελών της ΕΖ όσο και μεταξύ των θεσμών και αυτό είναι μια ικανοποιητική εξέλιξη αλλά και μια δικαίωση για τις θυσίες του ελληνικού λαού.
Το κοινωνικό μέρισμα θα διανεμηθεί όπως είχατε ανακοινώσει σε οικονομικά ευπαθείς ομάδες;
Η δημοσιονομική πορεία και για το 2017 είναι τέτοια που αφήνει περιθώρια για την διανομή κοινωνικού μερίσματος και μάλιστα μεγαλύτερου από το 2016. Για άλλη μια χρονιά η ελληνική οικονομία υπεραποδίδει σε σχέση με τους στόχους του προγράμματος και δεν υπάρχει καμία πιθανότητα η υπεραπόδοση αυτή να μην επιστραφεί στην κοινωνία ώστε να στηριχτούν τα στρώματα που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση. Πρόκειται για μια σαφή πολιτική θέση αλλά και για μια καθαρή δέσμευση του ίδιου του Πρωθυπουργού. Το βασικό ερώτημα λοιπόν δεν είναι αν θα διανεμηθεί κοινωνικό μέρισμα αλλά αν οι υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις θα στηρίξουν αυτή την αυτονόητη επιλογή της κυβέρνησης ή θα επαναλάβουν το πολιτικό ολίσθημα του 2016, όταν αρνήθηκαν να υπερψηφίσουν την εφάπαξ στήριξη με 617 εκ. των χαμηλοσυνταξιούχων.
Με ορίζοντα την ολοκλήρωση του προγράμματος τον ερχόμενο Αύγουστο, ποια είναι τα βήματα που πρέπει να γίνουν; Τι θα γινει με το χρέος;
Τα βήματα που πρέπει να γίνουν είναι σαφή και καθορισμένα. Πρέπει να ολοκληρώσουμε τάχιστα την διαδικασία της τρίτης αξιολόγησης ώστε να έχουμε την άνεση χρόνου για να συζητήσουμε με τους δανειστές τους όρους της εξόδου της χώρας από το Μνημόνιο μέχρι τον Αύγουστο του 2018, που θα σηματοδοτήσει και το τέλος της επιτροπείας από τους θεσμούς. Σε αυτή την πορεία πρέπει πολλά να γίνουν. Να συγκεκριμενοποιηθούν περαιτέρω τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για τη ρύθμιση του ελληνικού χρέους ώστε να επιτευχθεί ο στόχος και η δέσμευση του Eurogroup για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Να προσδιοριστεί δηλαδή επακριβώς, πώς οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες του ελληνικού δημοσίου δεν θα υπερβαίνουν το 15% του ΑΕΠ. Και φυσικά, θα πρέπει επίσης να δημιουργηθεί το μαξιλάρι ρευστότητας ως απαραίτητη εξασφάλιση της αυτοδύναμης πρόσβασης της χώρας στις αγορές χρήματος.
Πολλοί όμως λένε, μεταξύ των οποίων και αξιωματούχοι των θεσμών, ότι η επιτροπεία δεν τελειώνει τον Αύγουστο του 2018…
Είναι γνωστή η επισήμανση. Πρέπει όμως να σταθούμε λίγο περισσότερο εδώ. Τον Αύγουστο του 2018 τελειώνει το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής και λήγει το καθεστώς της επιτροπείας. Τι σημαίνει αυτό; Ότι παύει η μνημονιακή τεχνολογία δηλαδή η σύμβαση Ελλάδας και δανειστών που επιβάλλει μεταρρυθμίσεις με αντάλλαγμα την εξυπηρέτηση του ελληνικού χρέους. Δεν θα υπάρχει πλέον μια λίστα μεταρρυθμίσεων την οποία θα πρέπει να εφαρμόζει η ελληνική πλευρά για να παίρνει ως αντάλλαγμα χρήματα για την εξυπηρέτηση του χρέους της. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι δεν θα υπάρχει δημοσιονομική παρακολούθηση και εποπτεία εκ μέρους των ευρωπαϊκών θεσμών, αυτό είναι άλλωστε κάτι που συμβαίνει με όλες τις χώρες που βγαίνουν από προγράμματα στήριξης. Αυτά ακριβώς τα ζητήματα θα διευθετηθούν μετά την ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης. Το βέβαιον είναι ότι με τη λήξη του προγράμματος θα αποκατασταθεί σε μεγάλο βαθμό η οικονομική και πολιτική κυριαρχία της χώρας και θα φανούν με ακόμη μεγαλύτερη σαφήνεια οι διαχωριστικές γραμμές μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων της χώρας. Δηλαδή ανάμεσα στην Αριστερά και τη Δεξιά.
Ποτε θα γίνουν ορατά τα αποτελέσματα της ανάπτυξης στην κοινωνία;
Υπάρχει ένα δημοσιογραφικό κλισέ σύμφωνα με το οποίο η ευημερία των αριθμών δεν συνεπάγεται και την ευημερία των ανθρώπων. Όπως όλα τα κλισέ έτσι και αυτό έχει μια δόση αλήθειας αλλά δεν την εξαντλεί. Όταν για παράδειγμα η μείωση της ανεργίας συνεπάγεται και την δημιουργία 300.000 περισσότερων θέσεων εργασίας αυτό δεν είναι ένας απλός αριθμός. Αντίθετα σηματοδοτεί ότι 300.000 άνθρωποι βγαίνουν από τον αποκλεισμό και το κοινωνικό περιθώριο και επιστρέφουν στην κανονικότητα της εργασίας. Το ίδιο ισχύει και για τον δείκτη της αύξησης των λιανικών πωλήσεων, του μεριδίου των μισθών στο ΑΕΠ κα. Δεν έχουμε λοιπόν εδώ απλώς και μόνο την αντιστροφή της τάσης των δεικτών αλλά και χειροπιαστές μεταβολές της καθημερινότητας. Να πάρουμε άλλο ένα παράδειγμα. Το 2012 το ποσοστό μερικής απασχόλησης ήταν στο 40% και το ποσοστό πλήρους απασχόλησης στο 60%. Όταν αναλάβαμε την κυβέρνηση η ισορροπία αυτή είχε πλήρως αντιστραφεί με την μερική απασχόληση στο 60% και την πλήρη στο 40%. Μέσα στα χρόνια της δικής μας διακυβέρνησης έχουμε καταφέρει όχι μόνο να φρενάρουμε αλλά και να αντιστρέψουμε αυτή την τάση. Σήμερα οι νέες θέσεις εργασίας είναι περίπου 50% πλήρους και 50% μερικής απασχόλησης. Δεν είμαστε βεβαίως ευχαριστημένοι όμως η αντιστροφή της τάσης δείχνει ότι βαδίζουμε στην σωστή κατεύθυνση ώστε να επαναφέρουμε συνθήκες ομαλότητας και αξιοπρέπειας για τους εργαζόμενους. Το ζήτημα λοιπόν δεν είναι απλώς να έρθει η ανάπτυξη η οποία από μόνη της θα οδηγήσει αυτόματα στην κοινωνική ευημερία. Για μας το βασικό ερώτημα είναι: Ποια ανάπτυξη; Και εμφανίζεται σήμερα η πολιτική και κοινωνική διαιρετική γραμμή. Από τη μια η ανάπτυξη που βασίζεται στην συντριβή της εργασίας και της κοινωνίας και από την άλλη η δίκαιη ανάπτυξη, της ισότητας, της αλληλεγγύης, η ανάπτυξη με αναδιανομή υπέρ των εργαζομένων και της κοινωνικής πλειοψηφίας.
Πως αποτιμά η κυβέρνηση την επίσκεψη του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ; Εκπληρώθηκαν οι στόχοι που είχαν τεθεί;
Η επίσκεψη του Πρωθυπουργού στις ΗΠΑ ήρθε ως επιβεβαίωση της αναβαθμισμένης γεωπολιτικής και οικονομικής σημασίας της χώρας στο διεθνές στερέωμα. Να θυμίσω ότι τα τελευταία δύο χρόνια ως αποτέλεσμα της ενεργητικής και πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής που έχουμε υιοθετήσει από το 2015 και μετά, ο Πρωθυπουργός έχει συναντηθεί με σημαντικούς πολιτικούς ηγέτες από ολόκληρο τον κόσμο. Από τις επισκέψεις Ομπάμα και Μακρόν στην Αυήνα, μέχρι την επίσκεψη στην Κίνα και τις συναντήσεις με την κινεζική κυβέρνηση, μέχρι την επίσκεψη του Πάπα στη χώρα μας και τις συναντήσεις με τον Ρώσο Πρόεδρο Πούτιν γίνεται εμφανές ότι έχει αλλάξει άρδην ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζεται η χώρα στο πεδίο των διεθνών σχέσεων, αφήνοντας οριστικά πίσω της, την πενταετία διεθνούς απομόνωσης από το 2010 ως το 2014.
Σε ότι αφορά ειδικά την συνάντηση με τον Αμερικάνο Πρόεδρο Τραμπ και το ταξίδι στην Αμερική είναι κοινή ομολογία ότι στέφθηκε από επιτυχία. Νομίζω ότι πρέπει να επιμείνουμε στην συμφωνία μεταξύ των Υπουργείων Οικονομίας για την διερεύνηση επενδυτικών δυνατοτήτων αλλά φυσικά και τη σαφή στήριξη του Αμερικανού Προέδρου στις προσπάθειες της κυβέρνησης για την ρύθμιση του ελληνικού χρέους.
Ασκήθηκε ωστόσο σφοδρή κριτική, και από το εσωτερικό της Κ.Ο και του κόμματος, ιδίως όσον αφορά την συμφωνία για τα F-16 αλλά και τις “κοινές αξίες” με τον Πρόεδρο Τραμπ…
Να ξεκαθαρίσουμε κάτι προκαταβολικά: Ο Ντόναλντ Τραμπ αποτελεί την κυρίαρχη επιλογή του αμερικανικού λαού και ως τέτοια ακριβώς τη σεβόμαστε απόλυτα. Από κει και πέρα οι πολιτικές και οι ιδεολογικές μας διαφορές είναι εκπεφρασμένες και σαφείς. Και αν ακούσετε προσεκτικά τις δηλώσεις του Πρωθυπουργού θα διαπιστώσετε ότι μιλά για τις κοινές αξίες του ελληνικού και του αμερικανικού λαού, τις αξίες δηλαδή της δημοκρατίας και του σεβασμού των ατομικών δικαιωμάτων και ελευθεριών που καταγράφονται στην Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας του 1776.
Όσο τώρα για το ζήτημα των F16 νομίζω ότι και με την παρέμβαση του Πρωθυπουργού στη σχετική ερώτηση στη Βουλή το θέμα εξαντλήθηκε. Επρόκειτο για μια αναγκαία κίνηση, την οποία είχε αιτηθεί η ελληνική πολεμική αεροπορία ήδη από το 2009, θα κοστίσει 1,1 δις ευρώ σε βάθος δεκαετίας και δεν θα επιβαρύνει επιπλέον τον ελληνικό προϋπολογισμό.
Την ίδια στιγμή στην Ευρώπη ο Τζέρεμι Κόρμπιν εμπνέεται από τον ΣΥΡΙΖΑ. Υπάρχουν οι προυποθέσεις για αλλαγή στην Ευρώπη; Σας ανησυχεί η άνοδος των συντηριτικών-ακροδεξιών δυνάμεων αλλα και των εθνικιστικών τάσεων;
Η ιστορική περίοδος που διανύουμε χαρακτηρίζεται από την διαμόρφωση νέων πιο σκληρών όρων συσσώρευσης του κεφαλαίου που προέκυψαν από την αυθόρμητη τάση της αγοράς σε περίοδο κρίσης, την τάση δηλαδή να εκκαθαριστούν οι μη ανταγωνιστικές επιχειρήσεις και να επιβιώσουν εκείνες που εφαρμόζουν σκληρότερους όρους εκμετάλλευσης της εργασίας. Αυτή η αυθόρμητη τάση ενισχύθηκε πολιτικά από τις επιλογές διαχείρισης της κρίσης. Οι περισσότερες κυβερνήσεις των χωρών που έπληξε η κρίση αντί να προσπαθήσουν να αντιστρέψουν την αυθόρμητη τάση της αγοράς και να αμβλύνουν τις κοινωνικές συνέπειες της κρίσης επέλεξαν αντίθετα με συγκεκριμένες παρεμβάσεις να βαθύνουν τη διαδικασία εκκαθάρισης και κανιβαλισμού. Είναι λοιπόν προφανές ότι αυτή ακριβώς η εξέλιξη δημιούργησε ένα κοινωνικό ρεύμα αμφισβήτησης των πολιτικών ελίτ και μάλιστα πλειοψηφικό. Το μεγάλο ερώτημα της εποχής λοιπόν είναι ποιά πολιτική δύναμη θα καταφέρει να εκφράσει πολιτικά αυτό το ρεύμα. Θα είναι η Αριστερά που θα καταφέρει να πείσει με το σχέδιο της για την ανατροπή των πολιτικών λιτότητας, αλλά έχοντας ταυτόχρονα στον πυρήνα του λόγου και των πρακτικών της το σεβασμό των ατομικών δικαιωμάτων και ελευθεριών, τον αντιεθνικισμό και την αλληλεγγύη; Ή θα είναι η μισαλλόδοξη και εθνικιστική ακροδεξιά που θα κυριαρχήσει σε αυτόν τον πολιτικό αγώνα; Φαίνεται ότι τμήματα της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας έχουν κατανοήσει την συγκυρία και είναι ακριβώς γι’ αυτό το λόγο που ριζοσπαστικοποιούν το λόγο και τις πρακτικές τους, μετατοπιζόμενες σε αριστερές θέσεις. Σε αυτή τη χορεία των δυνάμεων, πρωταγωνιστούν φυσικά και οι Βρετανοί Εργατικοί και ο Τζέρεμι Κόρμπιν του οποίου η δήλωση μας τιμά και αποτελεί κίνηση με πολλαπλούς αποδέκτες τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Δυστυχώς, στην Ελλάδα όλες αυτές οι εξελίξεις όμως δεν φαίνεται να επηρεάζουν την όλη συζήτηση στους κόλπους της κεντροαριστεράς της οποίας οι εσωτερικές διαδικασίες μοιάζουν με μάχες χαρακωμάτων για τη νομή της εσωκομματικής εξουσίας, χωρίς κοινωνικές αναφορές.
Με αφορμή την επίσκεψη στην Μακρόνησο είδαμε τον αντιπρόεδρο της Ν.Δ. σε ακραίες τοποθετήσεις…
Η επίσκεψη στη Μακρόνησο που διοργάνωσε ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν φόρος τιμής στην ιστορία, τον αγώνα και τη θυσία των χιλιάδων αγωνιστών της ελευθερίας και της δημοκρατίας σε αυτό τον τόπο. Αποτελεί εξάλλου καθήκον της Αριστεράς, η διαφύλαξη της συλλογικής μνήμης απέναντι σε κάθε μορφής παραχάραξη και αναθεωρητισμό, στους οποίους για δεκαετίες επιδίδεται η Ακροδεξιά, ως φυσικός συνεχιστής του κράτους των εθνικοφρόνων. Είναι απολύτως λογικό, όταν η ΝΔ έχει μετατραπεί σε ένα κόμμα στο οποίο πρωταγωνιστούν γνωστοί ακροδεξιοί σαν τον κ. Γεωργιάδη, να εκφράζονται κατ’ αυτό τον τρόπο για ένα τόπο μαρτυρίου σαν τη Μακρόνησο. Είναι τέλος σαφές, ότι η Ακροδεξιά στην Ελλάδα, ενοχλείται τόσο που η Αριστερά – στην κυβέρνηση πλέον – τιμά τη συλλογική μνήμη και την ιστορία, ώστε να παραληρεί. Δεν είναι πρωτοφανές αυτό. Στη σύγχρονη ελληνική ιστορία, είναι αρκετά τα παραδείγματα παραληρηματικών ακροδεξιών που τελικά ηττήθηκαν και έμειναν στην ανυποληψία, ως αποτέλεσμα της επικράτησης των αξιών της δημοκρατίας και της ελευθερίας.
