«Συμφωνία στις 21 Ιουνίου που θα επισφραγίσει την καθαρή έξοδο της Ελλάδας από το Μνημόνιο»

Εαρινή Σύνοδος Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου- επίσκεψη Γιούνκερ στην Αθήνα- Eurogroup: τι απολογισμό κάνει η κυβέρνηση από τις αποφάσεις, τις δηλώσεις, τις επαφές, τις διαρροές που προηγήθηκαν το δεκαήμερο αυτό;

Δεν είναι ακόμη η ώρα του απολογισμού. Βρισκόμαστε στο μέσο της τελικής διαπραγμάτευσης για την έξοδο από το πρόγραμμα και κάθε πλευρά επιδιώκει να ενισχύσει τη θέση της σε μια διαδικασία εξαιρετικά πολύπλοκη και τεχνική. Οι πολιτικές προθέσεις όμως έχουν γίνει πλέον σαφείς. Τα σενάρια περί παράτασης του προγράμματος, πιστοληπτικής γραμμής, νέων μέτρων και επιπλέον λιτότητας έχουν διαψευστεί και βαδίζουμε προς μια συμφωνία στις 21 Ιουνίου που θα επισφραγίσει την καθαρή έξοδο της Ελλάδας από το Μνημόνιο και θα καθορίσει τις λεπτομέρειες για την ρύθμιση του ελληνικού χρέους. Η τοποθέτηση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ο οποίος μίλησε χωρίς περιστροφές για καθαρή έξοδο το επιβεβαιώνει. Στο ίδιο μήκος κύματος και το προχθεσινό Eurogroup περιέγραψε τους σταθμούς και τον τελικό στόχο των συζητήσεων που το επόμενο διάστημα θα ενταθούν. Είμαστε, επομένως, αισιόδοξοι αλλά και αποφασισμένοι να διαπραγματευτούμε μια τελική συμφωνία αντίστοιχη των θυσιών του ελληνικού λαού ώστε να μπει τέλος στην περίοδο της σκληρής επιτροπείας και η Ελλάδα να γίνει ξανά μια κανονική χώρα της Ευρωζώνης. Από το σημείο αυτό και έπειτα οι συντεταγμένες της πολιτικής αντιπαράθεσης θα αλλάξουν, το πεδίο των πολιτικών συγκρούσεων θα μετασχηματιστεί και οι διαχωριστικές γραμμές μεταξύ των διαφορετικών πολιτικών σχεδίων θα γίνουν ακόμη πιο εμφανείς.

Ποιοι οι άξονες του ολιστικού αναπτυξιακού σχεδίου της κυβέρνησης, κύριε υπουργέ;

Όλο το προηγούμενο διάστημα, παράλληλα με τη διαπραγμάτευση και τις μεγάλες πολιτικές μάχες που είχε να δώσει η κυβέρνηση, εργαστήκαμε εντατικά και μεθοδικά ώστε να συγκροτήσουμε ένα σχέδιο το οποίο θα αποτελέσει την χειροπιαστή αποτύπωση της αναπτυξιακής δυναμικής που παρουσιάζει η ελληνική οικονομία. Το πράξαμε μέσα από τις συλλογικές επεξεργασίες που έγιναν από τα επιμέρους Υπουργεία αλλά φυσικά ανατρέξαμε και στη δουλειά που έχει γίνει από τους παραγωγικούς φορείς και την τοπική αυτοδιοίκηση, κάτι που αναδείχθηκε άλλωστε και μέσα από την πολύ επιτυχημένη εμπειρία των Περιφερειακών Συνεδρίων.

Η κεντρική ιδέα αυτού του αναπτυξιακού σχεδίου είναι ότι η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας δεν μπορεί να βασιστεί στη συντριβή της εργασίας πράγμα που αποτελεί τη βασική ιδεολογική θέση της Νέας Δημοκρατίας. Βρισκόμαστε στον αντίποδα της ιδέας ότι η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας πρέπει να στηριχθεί στο χαμηλό εργατικό κόστος.

Αντίθετα, μπορεί να βελτιωθεί μέσω της αξιοποίησης των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της χώρας, των επενδύσεων σε νέες τεχνολογίες και στην καινοτομία, τη στοχευμένη προσπάθεια να ενισχυθεί η θέση της χώρας μας στην παγκόσμια αλυσίδα παραγωγής αξίας. Τα ελληνικά προϊόντα και οι υπηρεσίες δεν μπορούν να γίνουν ανταγωνιστικά μέσω της μείωσης της τιμής αλλά κυρίως μέσω της βελτίωσης της ποιότητας.

Οι αλλαγές όμως που εισηγούμαστε και υλοποιούμε δεν αφορούν μόνο τη σφαίρα της παραγωγής αλλά και τη σφαίρα της διανομής. Η διαρκής μεταφορά πλούτου από πάνω προς τα κάτω δεν είναι εξάλλου μόνο θέμα ισότητας και δικαιοσύνης αλλά παίζει τεράστιο ρόλο και στην τόνωση της ανάπτυξης. Επομένως, ο στόχος της αναδιανομής δεν είναι μόνο ένας κοινωνικός αλλά και ένας αναπτυξιακός στόχος.

Πάνω σε αυτές τις παραδοχές δομείται η δική μας αντίληψη στην οποία έχει κεντρικό ρόλο τόσο η αναδιανομή του πλούτου, μέσα από την αύξηση τόσο του πραγματικού όσο και του κοινωνικού μισθού όσο και η διεύρυνση των εργασιακών δικαιωμάτων που ενισχύει την διαπραγματευτική θέση του κόσμου της εργασίας.

Και για το θέμα του χρέους ειδικότερα, ποιοι είναι οι όροι που συζητά η κυβέρνηση;

Θα μου επιτρέψετε, να μην μπω σε τεχνικές λεπτομέρειες που αφορούν μια εν εξελίξει συζήτηση με πολλά επίπεδα. Το γενικό πλαίσιο έχει ήδη τεθεί και συμφωνηθεί, τόσο με το πλαφόν του 15% στις ετήσιες ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας όσο και με το λεγόμενο «γαλλικό μηχανισμό» που πρόκειται να λειτουργήσει ως ρήτρα ανάπτυξης. Επομένως, δεν συζητάμε σε μηδενική βάση, αλλά πάνω σε μια πολύ συγκεκριμένη δέσμη αποφάσεων του Eurogroup για τη ρύθμιση του χρέους, η οποία μένει να εξειδικευθεί και να ποσοτικοποιηθεί.

Επανέρχομαι σε κάτι που έχετε ερωτηθεί. Τυχόν αποχώρηση του Δ.Ν.Τ. από το ελληνικό πρόγραμμα, γιατί δεν συνεπάγεται διαπραγμάτευση από μηδενική βάση στο θέμα της μείωσης συντάξεων και αφορολόγητου;

‘Εχουμε πει αρκετές φορές ότι για μας μια πιθανή αποχώρηση του ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα δεν είναι το τέλος του κόσμου. Αντίθετα είχαμε πάντα την άποψη ότι η Ευρώπη έχει και την πολιτική δυνατότητα αλλά και την τεχνική επάρκεια να βρει τις απαιτούμενες λύσεις σε όλα τα ανοιχτά ζητήματα. Τώρα σε ό,τι αφορά τα υπόλοιπα, εκτιμώ ότι η δημοσιονομική πορεία της χώρας δίνει τη δυνατότητα για χαλάρωση της λιτότητας χωρίς κάτι τέτοιο να δημιουργεί πρόβλημα στους μεσοπρόθεσμους δημοσιονομικούς στόχους και νομίζω ότι αυτή τη θέση συμμερίζονται και οι περισσότεροι από τους ευρωπαίους δανειστές μας.

Πολλή συζήτηση έγινε το προηγούμενο διάστημα για τα πλεονάσματα. Αναλυτές υποστηρίζουν πως ευθύνονται για τη στέρηση πόρων από την οικονομία και, ως εκ τούτου, για την καθήλωση της ανάπτυξης. Τι απαντάτε, κύριε υπουργέ;

Είναι αλήθεια πώς, για μια οικονομία που αναζητά διαρκώς να στρέψει τους διαθέσιμους πόρους προς την ανάπτυξη και τις επενδύσεις, οι στόχοι για υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, δυσχεραίνουν αυτή την προσπάθεια. Για το λόγο αυτό, το 2015 διαπραγματευτήκαμε και πετύχαμε να μειωθούν κατά πολύ, οι εκτός πραγματικότητας υψηλοί στόχοι στους οποίους είχε δεσμευθεί η συγκυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου.

Τα πέραν κάθε πρόβλεψης δημοσιονομικά αποτελέσματα πάντως ενισχύουν τη διαπραγματευτική μας δύναμη και εμπεδώνουν την αξιοπιστία μας στην τελική ευθεία για την έξοδο από το πρόγραμμα καθώς κανείς πλέον δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι η δημοσιονομική προσαρμογή έχει ολοκληρωθεί και ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη για την αυτοδύναμη έξοδο της στις αγορές χρήματος.

Τις μέρες που προηγήθηκαν καταγράφηκαν διαφωνίες βουλευτών του κόμματός σας σε μνημονιακές υποχρεώσεις αλλά και σε άσχετα νομοσχέδια. Συγκυρία ή κόπωση;

Τίποτα από τα δύο. Ο διάλογος, οι διαφορετικές απόψεις, οι προβληματισμοί και οι τελικές συγκλίσεις αποτελούν θεμελιώδες χαρακτηριστικό του πολιτικού μας χώρου και δεν συνιστούν συγκυριακό φαινόμενο. Όλοι και όλες, στην κυβέρνηση και την κοινοβουλευτική ομάδα συμφωνούμε ως προς τα επίδικα της περιόδου αλλά και ως προς τον προς επίτευξη στόχο. Σε αυτή την κατεύθυνση κινούμαστε και τίποτα δεν πρόκειται να μας οδηγήσει σε παρέκκλιση από αυτή την συλλογικά αποφασισμένη και κοινωνικά επιβεβλημένη, πορεία.

Το θέμα των φρεγατών ήταν ένα θέμα που θα μπορούσε να μην είχε απασχολήσει τώρα το δημόσιο διάλογο;

Μια συζήτηση για πιθανή ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας με μια χώρα παραδοσιακή φίλη και σύμμαχο, ξαφνικά γέννησε συζητήσεις, πρωτοσέλιδα, ρεπορτάζ για ενδοκυβερνητική κρίση, κρίση των σχέσεων μας με τη Γαλλία ή και άλλες χώρες, μια γενικευμένη δηλαδή τερατολογία. Τα γνωστά τέρατα της παραπληροφόρησης και της προπαγάνδας, ενός πολιτικού και μιντιακού μηχανισμού που αναζητά διέξοδο από τη σκληρή για αυτόν πραγματικότητα της ανάκαμψης της οικονομίας και του τέλους των μνημονίων.

Τα τελευταία μέτρα στους δρόμους αντοχής είναι τα πιο δύσκολα, μα και αυτά που κρίνουν το νικητή ενίοτε. Καθώς, λοιπόν, διανύουμε τους τελευταίους μήνες μνημονίων, ποιο είναι το μήνυμα που θέλετε να στείλετε στους συναδέλφους σας υπουργούς, τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ, αλλά και τους πολίτες που σας ψήφισαν στις τελευταίες εκλογές;

Το μήνυμα το έστειλε με τρόπο καθαρό και αποφασιστικό ο πρωθυπουργός στο πρόσφατο Υπουργικό Συμβούλιο. Είναι ώρα ευθύνης και σκληρής δουλειάς, γιατί τους επόμενους μήνες κρίνονται οκτώ χρόνια θυσιών και σκληρής προσπάθειας του ελληνικού λαού. Κρίνεται η τήρηση της λαϊκής εντολής που μας δόθηκε τον Σεπτέμβριο του 2015: να οδηγήσουμε δηλαδή τη χώρα εκτός μνημονίου με τις λιγότερες δυνατές απώλειες για την κοινωνία και τα στρώματα που κυρίως εκπροσωπούμε. Η μεγάλη μας δύναμη είναι ακριβώς αυτή. Ότι πάντοτε προσπαθούμε στα όρια των πολιτικών μας αντοχών και στα όρια του ευρωπαϊκού συσχετισμού δύναμης να κάνουμε το καλύτερο δυνατό. Και αυτό το ξέρουν πολύ καλύτερα από μένα τόσο οι βουλευτές της συμπολίτευσης όσο και οι πολίτες.

Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, η Ελλάδα είναι στη δεύτερη χειρότερη θέση -μετά την Βουλγαρία- ως προς τη δυνατότητα κάλυψης των βασικών αναγκών των πολιτών. Ο δείκτης, από την άλλη, είναι κατά τι βελτιωμένος εν συγκρίσει με πέρυσι. Ποιες οι προτεραιότητες της κυβέρνησής σας, ιδίως από τον Αύγουστο και μετά;

Τα δεδομένα που επικαλείστε είναι αποτελέσματα της χρεοκοπίας της χώρας αλλά και της διαχείρισης αυτής της χρεοκοπίας από τους θεσμούς και τις ελληνικές κυβερνήσεις ιδιαίτερα κατά την πρώτη και δεύτερη περίοδο των μνημονίων. Σήμερα έχουμε αρχίσει να βελτιώνουμε την κατάσταση με μια σειρά από κοινωνικά μέτρα ενώ δημιουργούμε και τις οικονομικές προϋποθέσεις για την οριστική υπέρβαση της κρίσης και των συνεπειών της.

Ενίσχυση της αναπτυξιακής δυναμικής, προσέλκυση επενδύσεων, παραγωγή νέου πλούτου και αναδιανομή, διεύρυνση των δικαιωμάτων στην εργασία, επιτάχυνση των μεγάλων προοδευτικών μεταρρυθμίσεων και τομών. Στη βάση αυτών εργαζόμαστε για τη σταδιακή αποκατάσταση των αδικιών που παρήγαγε η επιθετική λιτότητα των μνημονίων. Σε γενικές γραμμές, ιεραρχούμε πολύ ψηλά τα ζητήματα που αφορούν κατά κανόνα την κοινωνική πλειοψηφία και σε αυτά ήδη έχουμε ξεκινήσει μια μεγάλη προσπάθεια. Τόσο στην Υγεία, την κοινωνική ασφάλιση, την παιδεία, την πρόνοια, όλα όσα συγκροτούν ένα ισχυρό κοινωνικό κράτος που για πρώτη φορά οικοδομείται στην Ελλάδα.

Κύριε υπουργέ, ακροδεξιά και Λέσβος ίσως κάποτε να ήταν μόνο ανέκδοτο. Σάς ανησυχεί η προσπάθεια αξιοποίησης του προσφυγικού/μεταναστευτικού ζητήματος από την άκρα δεξιά; Ποιο είναι το Plan B της κυβέρνησης στην περίπτωση που συνεχίζουν να αυξάνονται οι ροές από τον Έβρο και τα νησιά;

Καθ΄ όλη τη διάρκεια της προσφυγικής κρίσης, η ακροδεξιά και οι φασιστικές ομάδες επιχείρησαν να εκμεταλλευτούν καταστάσεις. Όμως, στη μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων, οι τοπικές κοινωνίες τις απομόνωσαν δείχνοντας αλληλεγγύη και ανθρωπιά απέναντι στους πρόσφυγες που βρέθηκαν στη χώρα μας. Είναι δεδομένο ότι χρειάζεται διαρκής εγρήγορση και αφύπνιση του δημοκρατικού κόσμου και του αντιφασιστικού κινήματος ώστε να απομονωθούν οι φασίστες και οι τραμπούκοι της ακροδεξιάς που επιτίθενται ακόμα και σε μικρά παιδιά, που αναζητήσαν καταφύγιο εδώ, κυνηγημένα από τον πόλεμο, το φονταμενταλισμό και την τρομοκρατία.

Στη Λέσβο όμως, διοργανώνει το επόμενο περιφερειακό αναπτυξιακό συνέδριο η κυβέρνηση. Με ποια στόχευση;

Η στόχευση δεν είναι άλλη από την ενίσχυση των αναπτυξιακών δυνατοτήτων του Βορείου Αιγαίου, μέσα από μια συγκροτημένη συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων με τους παραγωγικούς φορείς και την τοπική αυτοδιοίκηση σε αυτά τα νησιά. Έχουμε ήδη την εμπειρία από τα Περιφερειακά Συνέδρια σε όλη τη χώρα και νομίζω ότι ανάλογα θετικά αποτελέσματα θα έχουμε και σε λίγες μέρες στο Περιφερειακό Συνέδριο στη Μυτιλήνη.

Σε ένα άλλο θέμα: επαρκεί ο χρόνος για λύση στο ονοματολογικό μέχρι το καλοκαίρι; Ποιες διαβλέπετε ότι είναι οι προθέσεις της άλλης πλευράς;

Μια διαπραγμάτευση, οποιαδήποτε διαπραγμάτευση είναι πάντοτε και εξ ορισμού ανοιχτή. Από την πλευρά μας έχουμε προσδιορίσει σαφώς τις προϋποθέσεις για τη λύση και αναμένουμε πλέον και από την πΓΔΜ να κάνει τα απαραίτητα βήματα για να καταλήξουμε σε ένα θετικό αποτέλεσμα. Είναι μια ιστορική ευκαιρία και θα ήταν κρίμα αγκυλώσεις και εκατέρωθεν εθνικισμοί να μην επιτρέψουν αυτό το αποφασιστικό βήμα που θα συμβάλει στην σταθερότητα της ευρύτερης περιοχής και θα δημιουργήσει προϋποθέσεις για την επαναθεμελίωση των σχέσεων των δύο χωρών. Επαναθεμελίωση που είναι προς το συμφέρον όλων μας.

Κάλπες στην Τουρκία, με ένταση στο Αιγαίο -και με θύματα δυστυχώς- αλλά και δύο Έλληνες στρατιωτικούς στις φυλακές. Συνδέονται τα θέματα αυτά;

Αρκετές φορές έχω πει ότι η ένταση που προκαλεί η Τουρκία στο Αιγαίο αλλά και η στάση της στο θέμα των δύο στρατιωτικών καθορίζεται από πολλούς παράγοντες που λίγη σχέση έχουν με τη στάση της Ελλάδας. Κατά κύριο λόγο απορρέουν από τις επιλογές της Τουρκίας σε ότι αφορά την διαχείριση της εσωτερικής πολιτικής κρίσης που εντάθηκε μετά την απόπειρα πραξικοπήματος αλλά και από τον τρόπο που οι γείτονες μας διαχειρίζονται τα θέματα στα νότια σύνορα τους που αρκετές φορές τους φέρνουν σε αντιπαράθεση με την Ευρώπη αλλά και με τις ΗΠΑ. Η Τουρκία όμως πρέπει να κατανοήσει ότι η πολιτική της διαρκούς αντιπαράθεσης την απομονώνει διεθνώς όπως φάνηκε από τις τελευταίες τοποθετήσεις των θεσμικών οργάνων της ΕΕ αλλά και του πρόεδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Όπως πρέπει να κατανοήσει και ότι η Ελλάδα είναι σε τελευταία ανάλυση ο πιο αξιόπιστος υποστηρικτής της και η ένταση που προκαλεί στις διμερείς μας σχέσεις έρχεται σε αντίθεση πρώτα και κύρια με τα δικά της συμφέροντα. Κρατάω πάντως το γεγονός ότι το τελευταίο διάστημα η τουρκική πολιτική ηγεσία άφησε ανοιχτό παράθυρο για αποκλιμάκωση και εξομάλυνση. Σε αυτή τη χαραμάδα πρέπει να επενδύσουμε ώστε να επανοικοδομήσουμε σχέσεις εμπιστοσύνης, συνεργασίας και αλληλεγγύης.

Ο πρωθυπουργός, στην ομιλία του ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ μίλησε με έμφαση για τα θέματα διαφάνειας, διαφθοράς κ.ο.κ. Ένας εκ των πολιτικών σας αντιπάλων, ο πρώην πρωθυπουργός κ. Σαμαράς υπόσχεται ότι θα σας πάει μέχρι τέλους, όπως χαρακτηριστικά λέει. Η κυβέρνηση τι διαθέσεις έχει; Θα τα πάει τα θέματα αυτά μέχρι τέλους;

To αίτημα για διαφάνεια, απόδοση δικαιοσύνης και καταπολέμηση της διαφθοράς αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της λαϊκής εντολής της σημερινής κυβέρνησης. Και αυτό αφορά τους πάντες: Την οικονομική ελίτ, τους ολιγάρχες, το πολιτικό σύστημα και το παλιό πολιτικό προσωπικό που είναι πανθομολογούμενο ότι είχε οδηγηθεί σε έναν πρωτοφανή για ευρωπαϊκή χώρα ηθικό εκφυλισμό. Αφορά φυσικά και τον ίδιο τον κ. Σαμαρά, τον πρωθυπουργό της πιο διεφθαρμένης κυβέρνησης της μεταπολίτευσης.

Ωστόσο, πώς αντιμετωπίζετε την απροθυμία μερίδας των μέσων ενημέρωσης να ασχοληθούν με θέματα, όπως οι offshore ή η Novartis;

Νομίζω ότι ο φόβος μερίδας του Τύπου να αναδείξει ή έστω καν να αναφερθεί στα ζητήματα αυτά σχετίζεται με τις προνομιακές σχέσεις που διατηρεί με τη Νέα Δημοκρατία – η οποία συχνά καθοδηγείται από ολιγάρχες, εκδότες και στελέχη μέσων ενημέρωσης που έχουν αναδειχθεί στους πιο πιστούς υπερασπιστές της παλινόρθωσής της. Ο λόγος είναι προφανής: Το παλιό πολιτικό σύστημα δεν λειτούργησε μόνο του. Ούτε σε κενό αέρος. Για χρόνια οικοδομήθηκαν σχέσεις και συμμαχίες που συγκρότησαν το γνωστό σε όλους μας τρίγωνο της διαπλοκής. Αυτό σήμερα έχει πάρει άλλες μορφές, πολύ πιο επιθετικές και δεν τηρεί πλέον ούτε τα προσχήματα στην προσπάθεια του να διασωθεί. Όμως, και αυτό κρατήστε το, η προσπάθεια της κυβέρνησης να επιβάλλει το νόμο δεν αφορά την επικοινωνία. Αφορά την ουσία της πολιτικής. Και στο τέλος όσο και αν αποσιωπήσουν, όσο και αν προσπαθήσουν να συγκαλύψουν εγκληματικές ενέργειες, ποινικές και πολιτικές ευθύνες, πρέπει να θυμούνται ότι άλλο πραγματικότητα και άλλο η διαμεσολάβηση της από τα μέσα ενημέρωσης. Στο τέλος της μέρας δεν θα είναι λίγοι εκείνοι που θα το βιώσουν αυτό.