13/03/19

Τα σχέδια νέου Ποινικού Κώδικα και νέου Κώδικα Ποινικής Δικονομίας που έχουν τεθεί σε δημόσια διαβούλευση συνιστούν τις προτάσεις των ειδικών Νομοπαρασκευαστικών Επιτροπών, που συγκροτήθηκαν δυνάμει του άρθρου 76 παρ. 6 του Συντάγματος, προς το Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Η διαδικασία που ακολουθείται είναι αυτή της «διαδικασίας των κωδίκων» και αποσκοπεί στο να εξασφαλιστεί η συνοχή και η συστηματικότητα των προβλέψεών τους. Στην περίπτωση αυτή το σχέδιο κάθε νομοθετήματος ψηφίζεται στο σύνολό του, όπως διαμορφώνεται από τις εργασίες των ειδικών Επιτροπών, στις οποίες συμμετέχουν καταξιωμένοι εκπρόσωποι του νομικού κόσμου (δικαστές, καθηγητές νομικής, δικηγόροι). Στη διαδικασία της διαβούλευσης που έχει ξεκινήσει τα σχέδια των Επιτροπών λειτουργούν ως βάση συζήτησης, αλλά όχι ως τελικά κείμενα προς ψήφιση από το Υπουργείο, αφού αμέσως μετά τη διαβούλευση, οι επιτροπές θα συγκληθούν εκ νέου για να αξιοποιήσουν τα πορίσματα της διαβούλευσης.

Τα παραπάνω σημαίνουν ότι η διαβούλευση είναι μια ουσιαστική διαδικασία συζήτησης για τις τυχόν αναγκαίες αλλαγές επί των σχεδίων, η οποία τηρείται και αφορά ακόμη και τις προτάσεις του ίδιου του Υπουργείου προς τις ειδικές επιτροπές.

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ήδη έχει καταγράψει τα πρώτα ζητήματα που αναδείχθηκαν από τη διαβούλευση και ετοιμάζει την πρότασή του προς τις ειδικές Νομοπαρασκευαστικές Επιτροπές, η οποία αυτονόητα κινείται στην κατεύθυνση πάγιων πολιτικών που το ίδιο έχει αναπτύξει ήδη από το 2015 και μετά. 

Ειδικότερα, σε αυτή θα περιλαμβάνεται, μεταξύ άλλων, η αντιμετώπιση του ζητήματος της αύξησης του απειλούμενου πλαισίου ποινής για τη διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης, το ζήτημα της ευρύτερης οριοθέτησης της έννοιας της απειλής στο έγκλημα του βιασμού σε σχέση με την προτεινόμενη από τις Επιτροπές, η ανάγκη επανεξέτασης του καθορισμού ορισμένων εγκλημάτων ως πλημμελημάτων και η εισαγωγή στο σχέδιο κρίσιμων αντιρατσιστικών διατάξεων που είχε εισηγηθεί και ψηφίσει η Κυβέρνηση.

Άλλωστε, με πρωτοβουλία του Υπουργού Δικαιοσύνης κ. Μιχάλη Καλογήρου προγραμματίζεται συνάντηση με τους Τομεάρχες Δικαιοσύνης των κομμάτων της αντιπολίτευσης, πλην της Χρυσής Αυγής, για την Τρίτη 19/03/2019. Η συνάντηση θα πραγματοποιηθεί με την παρουσία των Προέδρων των Ειδικών Νομοπαρασκευαστικών Επιτροπών για τα σχέδια Νέου Ποινικού Κώδικα και Νέου Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.

Προσπάθειες να συσχετιστεί η επιστημονική και τεκμηριωμένη εργασία των Νομοπαρασκευαστικών Επιτροπών με ζητήματα της τρέχουσας πολιτικής συγκυρίας και αντιπαράθεσης είναι αυτονοήτως θλιβερές. Η επιστημονική αρτιότητα και η ηθική ποιότητα των συμμετεχόντων στις Επιτροπές αποτελεί εξάλλου την ύψιστη δυνατή εγγύηση σχετικά.

 

08/03/19

Με την έναρξη της δημόσιας διαβούλευσης του σχεδίων του νέου Ποινικού Κώδικα και του νέου Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, μπαίνει στην τελική ευθεία το μεγάλο έργο της αναμόρφωσης των ποινικών κωδίκων, που είχε αρχίσει το 2015. 

Οι αρμόδιες νομοπαρασκευαστικές επιτροπές παρέδωσαν τις προτάσεις τους και, στο πλαίσιο της διαβούλευσης, το ΥΔΔΑΔ προσδοκά έναν γόνιμο και δημιουργικό διάλογο. Για τον λόγο αυτό ο Υπουργός Δικαιοσύνης κ. Μιχάλης Καλογήρου θα απευθύνει προσκλήσεις προς την ακαδημαϊκή κοινότητα, τους Δικηγορικούς Συλλόγους, τις Ενώσεις δικαστών και εισαγγελέων, προς όλα τα κόμματα και τους εμπλεκόμενους φορείς, προκειμένου να καταθέσουν τις προτάσεις τους. Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας, το ΥΔΔΑΔ σε συνεργασία με τις επιτροπές θα προβεί σε επεξεργασία των προτεινόμενων σχεδίων, προκειμένου να ενσωματωθούν τυχόν αλλαγές.

Πρόκειται για την εκτενέστερη και πιο ολοκληρωμένη προσπάθεια αναμόρφωσης του συστήματος απονομής ποινικής δικαιοσύνης της χώρας. Μια συνολική μεταρρύθμιση, με τη δημιουργία ενός νέου πλαισίου αντιμετώπισης των ποινικών υποθέσεων.

Το σχέδιο του νέου Κώδικα Ποινικής Δικονομίας ανταποκρίνεται στο αίτημα για αναμόρφωση και επικαιροποίηση των διατάξεων που σχετίζονται με την ποινική διαδικασία και εναρμονίζεται με μοντέλα άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Διατηρούνται οι βασικοί άξονές του, αλλά γίνεται προσπάθεια συστηματικής αποτύπωσής του. Επιπλέον, το σχέδιο του νέου ΚΠΔ διασαφηνίζει όρους, έννοιες και διαδικασίες και δεν αφήνει περιθώρια για ανομοιόμορφες ερμηνείες. 

Μεταξύ άλλων, σύμφωνα με τις προτάσεις του νέου Κώδικα Ποινικής Δικονομίας:

  • Ενδυναμώνεται ο ρόλος του εισαγγελέα, 
  • Ενισχύεται η θέση του συνηγόρου υπεράσπισης, 
  • Εισάγονται οι νέοι θεσμοί της ποινικής διαπραγμάτευσης, της ποινικής διαταγής και της ποινικής συνδιαλλαγής,
  • Συστηματοποιούνται τα μέτρα που αφορούν ανήλικους παραβάτες εξασφαλίζοντάς τους ειδική μεταχείριση,
  • Παρέχεται η ευχέρεια επιλογής, από τους δικαστές και τους πολίτες, σύγχρονων μοντέλων απονομής δικαιοσύνης. 

Με τη σύνταξη του νέου Ποινικού Κώδικα, επιτυγχάνεται ο εκσυγχρονισμός τού συστήματος ποινικών κυρώσεων και η αντιμετώπιση ζητημάτων που επηρεάζονται από την πρόοδο της τεχνολογίας και τις κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές σε εθνικό και διεθνές επίπεδο (ηλεκτρονικό έγκλημα, διασυνοριακό έγκλημα, ασύμμετρη βία κ.α.).

Επίσης, μεταξύ άλλων:

  • Σε περιπτώσεις που περιουσιακά ή υπηρεσιακά κακουργήματα στρέφονται κατά του Ελληνικού Δημοσίου προβλέπονται βαρύτερες ποινές. Έτσι, σε συνδυασμό με την επιμήκυνση του χρόνου παραγραφής από 15 σε 20 χρόνια, εξασφαλίζεται η προστασία της δημόσιας περιουσίας και καθίσταται περιττός ο Νόμος 1608/50, ο οποίος και καταργείται. Ακόμη, προβλέπονται διαδικασίες δήμευσης και αποκατάστασης της οικονομικής ζημίας.
  • Καταργούνται τα πταίσματα,
  • Αναβιβάζεται η προσφορά κοινωφελούς εργασίας σε κύρια ποινή,
  • Νέα διάταξη προβλέπει το αδίκημα της απάτης σχετικής με τις επιχορηγήσεις,
  • Μειώνεται το ανώτατο όριο πρόσκαιρης κάθειρξης,
  • Καταργείται η μετατροπή της στερητικής της ελευθερίας ποινής σε χρηματική,
  • Καταργούνται διατάξεις αναχρονιστικού χαρακτήρα, όπως το αξιόποινο της απεργίας δημοσίων υπαλλήλων,
  • Καταργείται η στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων και
  • Επαναπροσδιορίζεται η ποινική μεταχείριση ανηλίκων.

 

06/03/19

Τίθενται από σήμερα σε δημόσια διαβούλευση το σχέδιο νέου Ποινικού Κώδικα και το σχέδιο νέου Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, όπως παραδόθηκαν από τις επιτροπές που συγκροτήθηκαν με τις υπ’ αριθμ. 38880/18-05-2015, ΦΕΚ ΥΟΔΔ 375/26.5.2015, και υπ’ αριθμ. 38882/18-05-2015, ΦΕΚ ΥΟΔΔ 375/26.5.2015, αντίστοιχα, αποφάσεις του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Τα ως άνω σχέδια Κωδίκων προέκυψαν από τις εργασίες ειδικών επιτροπών που συστήθηκαν με ειδικό νόμο και για την ψήφισή τους μπορεί να ακολουθηθεί η διαδικασία κύρωσης στο σύνολό τους με ιδιαίτερο νόμο, κατ’ εφαρμογή της πρόβλεψης του άρθρου 76 παρ. 6 του Συντάγματος.

Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας της δημόσιας διαβούλευσης, η οποία θα ολοκληρωθεί την Τετάρτη 27 Μαρτίου 2019 και ώρα 14:00 το Υπουργείο Δικαιοσύνης σε συνεργασία με τις Επιτροπές θα προβούν σε επεξεργασία των προτεινόμενων σχεδίων νέων Κωδίκων, προκειμένου να ενσωματωθούν οι τυχόν αναγκαίες αλλαγές.

Δεδομένης της σπουδαιότητας της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας, ο Υπουργός Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κ. Μιχάλης Καλογήρου καλεί σε συμμετοχή στη δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση, για τη διατύπωση απόψεων και παρατηρήσεων στις σχετικές ρυθμίσεις: http://www.opengov.gr/ministryofjustice/?p=9994