Ψηφίστηκε επί της αρχής, επί των άρθρων και στο σύνολό του κατά πλειοψηφία στην Ολομέλεια της Βουλής, από τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ και με σημαντική διακομματική συναίνεση σε επιμέρους άρθρα, το Νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων «Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Ιόνιο Πανεπιστήμιο και άλλες διατάξεις».
«Τώρα αρχίζει για τα δύο ιδρύματα μία δύσκολη σύνθετη και περίπλοκη περίοδος σε αυτό το πρωτόγνωρο εγχείρημα το οποίο, με βάση τον προγραμματισμό μας, θέλαμε να συμπέσει με τη νέα περίοδο που αρχίζει για τη χώρα μας» είπε χαρακτηριστικά ο Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων Κώστας Γαβρόγλου στο τέλος της συζήτησης στην Ολομέλεια της Βουλής.
Ως προς την επόμενη μέρα των δύο νέων Ιδρυμάτων ανέφερε: «Υπάρχει πολλή δουλειά να γίνει. Πολλή δουλειά στο στήσιμο των Ερευνητικών Ιδρυμάτων, στα νέα προγράμματα σπουδών, πολλή δουλειά -με ακαδημαϊκή αξιοπρέπεια- στις κρίσεις για τους καθηγητές των ΤΕΙ και πάρα πολλή δουλειά που πρέπει να γίνει στην προκήρυξη και πλήρωση των νέων θέσεων. Είναι αυτό στο οποίο θα είμαστε αμείλικτοι. Υπάρχουν άπειροι νέοι επιστήμονες εκεί έξω, ας επιλέξουμε τους πιο άξιους, αυτούς που θέλουν να προσφέρουν και είναι πολύ περισσότεροι από τις θέσεις που δώσαμε. Γιατί από αυτούς θα εξαρτηθεί και η δυναμική στα Ιδρύματα και στο εγχείρημα μας. Είναι ένα εγχείρημα που το παρακολουθεί όλη η κοινωνία, είναι ένα εγχείρημα που θα ενδυναμώσει το κύρος του Δημόσιου Πανεπιστημίου και προς αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει όλοι να εργαστούμε» είπε και ευχαρίστησε τους καθηγητές που συμμετείχαν στις επιτροπές με έναν τόσο δημιουργικό και δημοκρατικό τρόπο.
Ο κ. Γαβρόγλου επισήμανε ότι οι δεσμεύσεις του Υπουργείου για τον αριθμό θέσεων των καθηγητών και για την έκτακτη χρηματοδότηση -όχι σε βάθος τριετίας αλλά για του χρόνου- θα τηρηθούν στο ακέραιο. Και συμπλήρωσε: «Έγινε απολύτως σαφές πως το εγχείρημά μας δεν έχει καμία σχέση με συνενώσεις, δεν έχει καμία σχέση με συγχωνεύσεις, δεν έχει καμία σχέση με ρουσφετάκια –δεν είναι δική μου λέξη- δεν έχει καμία σχέση με εξυπηρέτηση τοπικών συμφερόντων».
Ο Υπουργός, τέλος, σημείωσε ότι «τα επόμενα βήματα ως προς τις νομοθετικές πρωτοβουλίες θα είναι να φέρουμε τον Σεπτέμβριο ένα νομοσχέδιο για το Πανεπιστήμιο Αθηνών και για το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και σε αυτό το νομοσχέδιο θα συμπεριληφθούν και οι διατάξεις για τους ‘αμετάθετους’ εκπαιδευτικούς».
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στην τροπολογία που ορίζει ότι ο Μουφτής αποχωρεί υποχρεωτικά από τη θέση του μόλις συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας του.
«Το Κοινοβούλιο ομόφωνα, πλην της Χρυσής Αυγής, είχε ψηφίσει την προαιρετικότητα της Σαρία. Ο νόμος που ψηφίσαμε προβλέπει ένα Προεδρικό Διάταγμα για τη λειτουργία των Μουφειών. Το Προεδρικό Διάταγμα που θα ορίζει αυτήν την λειτουργία είναι αποτέλεσμα μιας μακράς αλλά απαραίτητης διαδικασίας, που είχε ως πρώτο βήμα την λειτουργία μιας επιστημονικής επιτροπής στην οποία τα κόμματα έχουν υποδείξει ειδικούς επιστήμονες. Τώρα είμαστε στο δεύτερο στάδιο της επεξεργασίας της τελικής μορφής του μαζί με το Υπουργείο Δικαιοσύνης. Τι κάναμε λοιπόν με αυτήν την διάταξη; Προσπαθήσαμε να κανονικοποιήσουμε την λειτουργία των Μουφτειών. Άρα και οι ίδιοι οι Μουφτήδες πρέπει να περιληφθούν σε όλες τις διατάξεις της κανονικότητας. Όπως οι δικαστικοί παίρνουν σύνταξη στα 67 τους, το ίδιο πρέπει να ισχύει και για τους Μουφτήδες. Μην δώσουμε μια άλλη διάσταση πέρα από αυτή. Και βεβαίως, προχωράμε αμέσως στον διορισμό τοποτηρητών από την αποκεντρωμένη διοίκηση, όπως ακριβώς λέει ο νόμος του 1991. Σήμερα, οι δύο Μουφτήδες, οι οποίοι πράγματι έχουν ευσυνείδητα εργαστεί, ο ένας είναι 80 ετών, αν δεν κάνω λάθος, και ο άλλος 81 ετών. Δεν είναι αμαρτία η ηλικία, αλλά όταν λέμε να κανονικοποίησουμε δομές, όλοι πρέπει να είναι το ίδιο στα μάτια του νόμου και είμαι σίγουρος ότι πρώτα οι ίδιοι οι Μουφτήδες θα θελήσουν να μπουν σε αυτή τη διαδικασία».
Αναφερόμενος στην εκπαίδευση των ιεροδιδασκάλων ο κ. Γαβρόγλου σημείωσε: «Έχει μεγάλη σημασία οι ιεροδιδάσκαλοι να είναι μορφωμένοι και ένας από τους λόγους που ιδρύσαμε την κατεύθυνση των Μουσουλμανικών Σπουδών στη Θεολογική Σχολή του ΑΠΘ είναι ακριβώς αυτός και θέλουμε να δώσουμε μια μικρή παράταση μέχρι να υπάρχουν οι πρώτοι απόφοιτοι από αυτό το τμήμα».
Στην ομιλία του στην Ολομέλεια της Βουλής ο Υπουργός Κ. Γαβρόγλου αναφέρθηκε σε παρεμβάσεις του ΥπΠΕΘ όπως:
►Η αύξηση χρηματοδότησης των ΑΕΙ
►Τα δωρεάν Μεταπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών
►Τις Μετεγγραφές αδελφών Φοιτητών
►Το Φοιτητικό Στεγαστικό Επίδομα
Ο Υπουργός Κ. Γαβρόγλου ανακοίνωσε :
► 42 θέσεις ΔΕΠ στο Παν/μιο Ιωαννίνων
► Επιπλέον χρηματοδότηση στο Παν/μιο Ιωαννίνων ύψους 1 εκ. ευρώ
► 18 θέσεις ΔΕΠ στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο
► Επιπλεόν χρηματοδότηση ύψους 500.000 ευρώ στο Ιόνιο Παν/μιο
Η ομιλία του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων Κώστα Γαβρόγλου κατά τη συζήτηση του σ/ν στην Ολομέλεια της Βουλής
Είμαστε σχεδόν έναν χρόνο μετά -παρά λίγες μέρες- την ψήφιση του νόμου για την ανώτατη εκπαίδευση στη χώρα μας. Πέρσι τέτοια εποχή ψηφίσαμε τον νόμο-πλαίσιο για την ανώτατη εκπαίδευση και πριν έξι μήνες ψηφίσαμε έναν νόμο που ιδρύει το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής. Σήμερα, συζητάμε για το μέλλον της ανώτατης εκπαίδευσης στα Ιόνια Νησιά και την Ήπειρο.
Πριν έναν χρόνο ο νόμος που ψηφίσαμε θεσμοθέτησε κανόνες, επανέφερε μια κανονικότητα στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματά μας, που είχαν κυριολεκτικά ρημαχτεί με τον νόμο του 2011.
Σε αυτό το τοπίο της πλήρους απορρύθμισης προσπαθήσαμε να φέρουμε δημοκρατικά στοιχεία, προσπαθήσαμε να καθιερώσουμε ακαδημαϊκότητα, προσπαθήσαμε να κάνουμε ανοίγματα προς τα λαϊκά στρώματα και τα παιδιά των λαϊκών στρωμάτων.
Με αυτόν τον τρόπο θεσμοθετήσαμε μια νέα διαδικασία εκλογής των πρυτάνεων και αντιπρυτάνεων, για την οποία κατηγορηθήκαμε και σήμερα δεν άκουσα ίχνος αυτοκριτικής, έναν χρόνο μετά, από τα ίδια άτομα που μας κατηγορούσαν για το πόσο καλά πήγαν αυτές οι διαδικασίες, για το πόσο θετικές είναι για το μέλλον των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων μας, εκεί όπου έγιναν και έγιναν σε πολλά ιδρύματα.
Το δεύτερο είναι ότι, επιτέλους, μπήκε μια τάξη στα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών από ένα χαώδες περιβάλλον, από χαώδεις ρυθμίσεις. Για πρώτη φορά υπήρξε μία επιτροπή στο Υπουργείο Παιδείας όχι για να τα εγκρίνει ή να μην τα εγκρίνει, αλλά για να μπορεί να ελέγχει τις διαδικασίες με τις οποίες συγκροτούσαν τους προϋπολογισμούς τους.
Εξακόσια πενήντα μεταπτυχιακά εγκρίθηκαν. Ανάμεσα σε αυτά πολλά περισσότερα από τις άλλες χρονιές είναι δωρεάν και σε όλα όσα δεν είναι δωρεάν ως το 30% των εγγεγραμμένων φοιτητών δεν πληρώνουν δίδακτρα λόγω των οικονομικών τους καταστάσεων.
Επίσης, αρχίσαμε τη συμμετοχή στα συλλογικά όργανα και καλούμε τους φοιτητές να το αξιοποιήσουν, να γίνουν εκείνες οι διαδικασίες που θα τους κάνουν συμμέτοχους σε ένα νομικό πλαίσιο που εμείς ψηφίσαμε.
Επίσης, έναν χρόνο μετά αυξήθηκε η χρηματοδότηση στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα κατά 45%. Παίρνουν κατά 45% περισσότερα χρήματα φέτος από ό,τι τις άλλες χρονιές στον κρατικό προϋπολογισμό.
Υπήρξε μια δραματική αύξηση των υποτροφιών από το ΙΚΥ. Χίλιοι επτακόσιοι νέοι επιστήμονες έχουν τη δυνατότητα να διοριστούν σε θέσεις για απόκτηση εκπαιδευτικής εμπειρίας.
Περάσαμε τον νόμο για τη μετεγγραφή των αδελφών με οικονομικά κριτήρια. Καμία οικογένεια πια δεν θα έχει να συντηρήσει πάνω από ένα σπίτι και τα άτομα των οποίων οι οικογένειες έχουν πάρα πολύ χαμηλό εισόδημα, μπορούν να μετεγγράφονται εκεί που είναι οι γονείς τους.
Επίσης, φέτος δώσαμε 40 εκατομμύρια για φοιτητικό στεγαστικό επίδομα.
Αυτά είναι πράγματα που είναι πολύ θετικά για την κοινωνία μας, για τον τόπο μας, για την ανώτατη εκπαίδευση, για τα λαϊκά στρώματα. Τουλάχιστον, ας τα αποδεχθούμε.
Και είδατε ότι σας είπα πράγματα τα οποία είναι αναμφισβήτητα, δεν είναι από αυτά που μπορεί κανείς να εκτιμήσει διαφορετικά. Είναι αριθμοί και οι αριθμοί, όπως ξέρετε, είναι τουλάχιστον αντικειμενικοί.
Εκείνο, όμως, που είναι το σημαντικότερο στοιχείο της πολιτικής μας –και το εννοώ αυτό και θα ήθελα εδώ να συνεννοηθούμε- είναι ότι εμείς για πρώτη φορά τις τελευταίες δεκαετίες δεν αρκεστήκαμε στην ψήφιση νόμων, που είναι σε τελική ανάλυση διοικητικές μεταρρυθμίσεις. Δεν αρκεστήκαμε σε αυτό. Ανοίξαμε την επομένη τη συζήτηση για το μέλλον της ανώτατης εκπαίδευσης. Δεν αρκεστήκαμε, λοιπόν, σε νόμους διοικητικού χαρακτήρα και μετά είπαμε «ας τα φέρει η ζωή, όπως τα φέρνει». Είπαμε ότι αρχίζουμε συντεταγμένα τη συζήτηση για το μέλλον της ανώτατης εκπαίδευσης. Και η λέξη-κλειδί είναι το μέλλον.
Να δούμε, λοιπόν, πώς συζητήθηκε αυτό. Και ζητάω ακόμη, μετά από τέσσερις συνεδριάσεις της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων, να μου πουν τα υπόλοιπα κόμματα πώς βλέπουν τα ίδια τη συζήτηση για το μέλλον.
Η συζήτηση για το μέλλον σημαίνει τι διαδικασία θα ακολουθήσεις, ποιο θα είναι το πλαίσιο της συζήτησης, ποιες θα είναι οι προτάσεις και πώς θα πάρει αποφάσεις η πολιτική ηγεσία. Η συζήτηση έχει αυτά τα τέσσερα σκέλη.
Όσον αφορά τη διαδικασία, λοιπόν, εμείς αμέσως αρχίσαμε να συγκροτούμε ομάδες εργασίας από άτομα που υποδείκνυαν τα ιδρύματα, αυτούς που σχεδόν κακολογήσατε, αυτούς δηλαδή για τους οποίους μας είπατε «κάνουμε ό,τι κάνουμε για να ικανοποιήσουμε τα αιτήματά τους». Εγώ θα έλεγα να δείξουμε λίγο σεμνότητα και λίγο ηρεμία.
Εμείς, λοιπόν, τι κάναμε; Είπαμε ότι όποιο ίδρυμα θέλει να συζητήσει για το μέλλον του να καθίσει γύρω από ένα τραπέζι και να φέρει προτάσεις. Και βεβαίως, προς τιμήν τους και τα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ ανταποκρίθηκαν σε αυτό το κάλεσμα, σε αυτό το πρωτόγνωρο κάλεσμα και σε αυτή την πρωτόγνωρη διαδικασία. Και το Υπουργείο έβαλε στην Επιτροπή ένα μόνο άτομο, για να έχει μία επικοινωνία για το τι γίνεται. Κανείς δεν μπορεί να κατηγορήσει, λοιπόν και να πει ότι όλες αυτές οι επιτροπές ήταν επιτροπές του Υπουργείου.
Και συγκροτήθηκαν ομάδες εργασίας –προσέξτε!- ανάμεσα στο ΤΕΙ Αθηνών και το ΤΕΙ Πειραιά, το Ιόνιο Πανεπιστήμιο και το ΤΕΙ Ιονίων Νήσων, το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και το ΤΕΙ Ηπείρου, το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και το ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και το ΤΕΙ Θεσσαλίας και το ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδας, το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και το ΤΕΙ Πελοποννήσου, το Πανεπιστήμιο Πατρών και το ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας, το Διεθνές Πανεπιστήμιο μαζί με το ΤΕΙ Κεντρικής Μακεδονίας και το ΤΕΙ Ανατολικής Μακεδονίας. Και πρόκειται να συγκροτηθεί ομάδα εργασίας για το ΤΕΙ Κρήτης.
Έχει ξαναγίνει κάτι τέτοιο; Ρωτάω: Είχατε την ευθύνη της ανώτατης εκπαίδευσης επί δεκαετίες. Από τα χέρια σας πέρασαν δισεκατομμύρια. Τολμήσατε ποτέ να κάνετε μια τέτοια διεργασία, η οποία θα ανεδείκνυε τα προβλήματα της ανώτατης εκπαίδευσης και τις προτάσεις για το μέλλον, ή αυτό που γινόταν ήταν πάντοτε επιτροπές του Υπουργείου ελεγχόμενες, για να δούμε τι θα γίνει, που τελικά ούτε και αυτές ακολουθήσατε, αλλά ακολουθήσατε προτάσεις των Υπουργών;
Εδώ, λοιπόν, λέμε ότι γίνεται μία συζήτηση για το μέλλον. Και δεν είναι θέμα δημοκρατικών ευαισθησιών μόνο, γιατί αυτό θα ήταν λάθος. Διότι θα ήταν λάθος να ταλαιπωρούμε τον κόσμο, για να δείξουμε πόσο δημοκράτες είμαστε. Είναι ότι αυτά τα άτομα αποτελούν τα κατ’ εξοχήν ειδικά άτομα για να συζητήσουν αυτά τα προβλήματα.
Έχει η πολιτεία υποχρέωση να δεχθεί ό,τι προτείνουν; Η απάντηση είναι «όχι». Ας αρχίσουμε, όμως, με τη διαδικασία: ποιος συζητάει τι, ποιος αποφασίζει τι.
Είπαμε ότι οι άξονες είναι η διαδικασία, το πλαίσιο, οι προτάσεις και οι πολιτικές αποφάσεις. Το πλαίσιο είναι ο Ενιαίος Χώρος Εκπαίδευσης και Έρευνας, ο οποίος συγκροτήθηκε στο πλαίσιο του εθνικού διαλόγου τη χρονιά που πέρασε, 2016 – 2017.
Όπως θα αποδείξω μετά, έτσι και στις συζητήσεις που έγιναν στο πλαίσιο του εθνικού διαλόγου τα πράγματα είναι δυναμικά. Αν υπάρχουν επιχειρήματα, ορισμένοι από εμάς, αλλάζουν και θέσεις. Όποιοι δεν αλλάζουν θέσεις, ας κατακρίνουν τον εαυτό τους για εμμονές, για δογματισμούς.
Τα ερωτήματα, λοιπόν, είναι: Υπάρχουν επιχειρήματα; Υπάρχουν οι υλικές δυνατότητες για να πάμε ένα βήμα παρακάτω ή δογματικά μένουμε σε θέσεις για λόγους ιδεολογικούς; Ποια ερωτήματα είναι αυτά που πρέπει να απαντηθούν, όταν συζητάμε για το μέλλον των ιδρυμάτων;
Θα μου επιτρέψετε, γιατί πραγματικά σας θεωρώ αξιόλογους και ιδιαίτερα ευφυείς συναδέλφους -και το λέω αυτό χωρίς ίχνος σαρκασμού- να σας ζητήσω να μην ξαναπείτε ότι πρόκειται για πανεπιστημιοποίηση των ΤΕΙ, μην πείτε ότι είναι συγχώνευση των ΤΕΙ, μην πείτε ότι υποχωρήσαμε σε τοπικά συμφέροντα. Υποτιμάτε και τους ανθρώπους αυτών των ιδρυμάτων, τις ίδιες τις κοινωνίες, αλλά και το πολιτικό διακύβευμα για το μέλλον των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων. Πείτε ποια είναι τα ερωτήματα που πρέπει να απαντάμε όταν συζητάμε για το μέλλον. Πείτε μας το σχέδιό σας που δεν υπάρχει. Θα επανέλθω, όμως, σε αυτό.
Ποια είναι, λοιπόν, τα ερωτήματα και άρα τα κριτήρια στη συζήτηση για το μέλλον της ανώτατης εκπαίδευσης;
Πρώτον, πώς αυτές οι ομάδες εργασίας αποτιμούν με ψυχραιμία, αλλά και αυτοκριτική διάθεση την ιστορία κάθε θεσμού. Δεν μπορείς να κάνεις τίποτα, αν δεν πεις πώς έφτασες εδώ που έφτασες.
Έγιναν, λοιπόν, γι’ αυτό το θέμα πολύ ενδιαφέρουσες συζητήσεις. Δεν ήταν όλες ψύχραιμες, δεν ήταν όλες με αυτοκριτική διάθεση. Δεν πειράζει. Έγιναν συζητήσεις, όμως, και οι περισσότερες ήταν ψύχραιμες και με αυτοκριτική διάθεση. Μέσα από αυτές τις συζητήσεις αναδείχθηκαν τα προβλήματα που έπρεπε να επιλυθούν, τα οποία δεν είναι όλα εθνικού χαρακτήρα. Πολλές φορές υπάρχουν τοπικές διαφοροποιήσεις λόγω αυτής της ιστορίας. Δεν επηρεάζονται όλοι οι θεσμοί με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Πάνω στο πρώτο ερώτημα, λοιπόν, έγινε συζήτηση.
Το δεύτερο ερώτημα: Ποια είναι τα γνωστικά αντικείμενα που πρέπει να αναμορφωθούν; Κάθε πανεπιστήμιο έχει ορισμένα γνωστικά αντικείμενα. Αυτά είναι ανεξαρτήτως τόπου και χρόνου; Θα ισχύουν για πάντα; Έχουν νόημα να συνεχίσουν να διδάσκονται ή ορισμένα έχουν κλείσει τον ιστορικό τους ρόλο;
Τρίτο ερώτημα: Ποια είναι τα νέα γνωστικά πεδία, τα οποία πρέπει να ενταχθούν στα ιδρύματά μας; Δεν είναι μόνο τι έχει ξεπεραστεί από τη ζωή την ίδια και την επιστήμη, αλλά και τι είναι καινούριο.
Παραδείγματος χάριν, όταν συζητάμε για το τμήμα διερμηνείας, για το οποίο έχουν ακουστεί απίστευτα πράγματα, το συζητάμε στο πλαίσιο της νέας πραγματικότητας των Βαλκανίων. Θα είναι ένα τμήμα με έμφαση στις βαλκανικές γλώσσες. Θέλουμε να το στελεχώσουμε με έναν εξαιρετικά επιτυχημένο τρόπο. Δεν συζητάμε, λοιπόν, πράγματα στον αέρα.
Το ίδιο ισχύει και για την εξαιρετικά τεκμηριωμένη απόφαση της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, που προτείνει τη σύσταση τμήματος Μηχανολογίας. Πριν αρχίσετε να το κακολογήσετε, διαβάστε την έκθεση. Έτσι βλέπει το μέλλον της η συγκεκριμένη σχολή, μέσα από αυτό.
Επίσης, το ίδιο συμβαίνει και με την ίδρυση γεωπονικής σχολής στην Άρτα. Πρόκειται για μία εξαιρετική κατά τη γνώμη μου πρωτοβουλία, όπως και η ίδρυση εκεί τμήματος Επιστημών Τροφίμων.
Το ίδιο ισχύει και για την ίδρυση Σχολών Τουρισμού και της Περιφερειακής Ανάπτυξης στην Κεφαλονιά, που θα μελετάει θέματα παράκτιας οικονομίας και νησιωτικής πολιτικής, νησιωτικότητας. Αυτά είναι καινούργια πράγματα. Αυτά πρέπει να τα αγκαλιάσουμε. Το ίδιο ισχύει και για την εθνομουσικολογία.
Προσέξτε, όμως, το εξής. Δεν πρόκειται να χαλαρώσουμε στο στήσιμο των τμημάτων. Η μεγάλη πρόκληση είναι μετά την ίδρυσή τους, πώς θα λειτουργήσουν, όχι τεχνικά, αλλά επιλέγοντας το καλύτερο δυνατό επιστημονικό προσωπικό. Θα είμαστε αμείλικτοι εκεί όπου θα υποψιαστούμε –όχι θα καταλάβουμε- διαπλοκές στη στελέχωση και των παλιών και των καινούργιων τμημάτων.
Τέταρτο ερώτημα: Ποιοι θα είναι οι νέοι θεσμοί που θα ενισχύουν την έρευνα και την πολλαπλότητά της; Εδώ ο κ. Φωτάκης μίλησε πολύ αναλυτικά. Θα τοποθετηθεί και σήμερα γύρω από το θέμα των πανεπιστημιακών ερευνητικών κέντρων.
Πέμπτο ερώτημα: Τι ρόλο θα παίξει η ανώτατη εκπαίδευση για να ενισχύσει και αυτή τη μεταλυκειακή εκπαίδευση; Δεν έχει ρόλο το πανεπιστήμιο στη μεταλυκειακή εκπαίδευση; Από πότε, αλήθεια; Εκεί μπαίνουν τα διετή προγράμματα σπουδών. Εκεί μπαίνει ένας νέος θεσμός που μόνο καλό θα φέρει.
Τέλος, ποια θα είναι η σχέση των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων με την κοινωνία, με άλλους εκπαιδευτικούς και ερευνητικούς, αλλά και πολιτισμικούς θεσμούς; Το πανεπιστήμιο ανοίγεται προς τα έξω. Το πανεπιστήμιο έχει εξωστρέφεια. Αυτό πρέπει να γίνει με κανόνες και με νέους θεσμούς και αυτό καταφέρνουμε. Αυτό θα γίνει με τα μνημόνια συνεργασίας που θα υπογράψουμε με την ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ. Αυτό θα γίνει με το θαλάσσιο πάρκο στη Ζάκυνθο. Αυτό θα γίνει με το Αγροδιατροφικό Πάρκο στην Άρτα.
Η συζήτηση, λοιπόν, δεν αναφέρεται σε συγχωνεύσεις. Η συζήτηση δεν είναι καν για την πανεπιστημιοποίηση των ΤΕΙ, είναι για το μέλλον της ανώτατης εκπαίδευσης. Αυτά ήταν τα ερωτήματα.
Τώρα θα σας κουράσω λίγο αναφορικά με τη διαδικασία όταν πήραμε τα πορίσματα. Οι ομάδες εργασίας υπέβαλαν ομόφωνα πορίσματα. Τα πήραμε και τα στείλαμε στις Συγκλήτους. Οι Σύγκλητοι τα συζήτησαν και μας έστειλαν τις παρατηρήσεις τους. Λάβαμε τις παρατηρήσεις και διαμορφώσαμε την πρώτη μορφή του νομοσχεδίου. Το αναρτήσαμε για δημόσια διαβούλευση. Στη συνέχεια πήραμε υπόψη παρατηρήσεις της δημόσιας διαβούλευσης. Ξαναφτιάξαμε το κανονικό νομοσχέδιο το οποίο στείλαμε στις Συγκλήτους. Ξαναπήραμε τις προτάσεις τους. Μην μου πει κανείς, λοιπόν, ότι δεν συζητήθηκε επαρκώς και το φέρνουμε το καλοκαίρι σαν κυνηγημένοι. Έλεος!
Αυτή η διαδικασία δεν έχει ακολουθηθεί ξανά, αλλά είναι μια διαδικασία που έδειξε την ωριμότητα των ιδρυμάτων για να μετακινηθούν και εγώ θα έλεγα και την εξαιρετική συνεργασία των συνεργατών μας στο Υπουργείο Παιδείας σε όλο αυτό το εγχείρημα. Είναι αυτό απλή συγχώνευση; Είναι αυτό πανεπιστημιοποίηση; Αυτά είναι εύκολα πράγματα. Μάλλον είναι κάτι πολύ πιο σύνθετο και θα παρακαλούσα να το σεβαστείτε.
Εδώ, λοιπόν, τίθεται το αμείλικτο ερώτημα. Υπάρχει άλλη πρόταση που μας έχει ξεφύγει; Υπάρχει πρόταση άλλου κόμματος, άλλης συλλογικότητας; Υπάρχει άλλος οδικός χάρτης, διαφορετικός, με τον οποίο μπορείς να συζητήσεις για το μέλλον των ιδρυμάτων; Υπάρχουν άλλα ερωτήματα που έπρεπε να συζητηθούν; Σε αυτό το πλαίσιο είμαι σίγουρος ότι συζητήθηκαν. Δεν έχω καταγράψει όλα τα ερωτήματα.
Υπάρχει, όμως, μια άλλη άποψη; Σας προκαλώ τέσσερις μέρες τώρα, στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων, να μου πείτε αν έχετε άποψη. Η απάντηση είναι ευτυχώς πολύ ειλικρινώς –και τη λέξη ευτυχώς πάλι δεν την λέω σε εισαγωγικά- ότι κανένα κόμμα δεν έχει άλλη άποψη. Η Νέα Δημοκρατία πιστεύω ότι ήταν η πιο έντιμη σε αυτή την υπόθεση. Τι εννοώ με αυτό;
Δεν έκαναν κόλπα να σου πουν ότι αυτή είναι η άποψή μας, γιατί δεν υπάρχει άλλη άποψη. Η μόνη άποψη ήταν η «Αθηνά». Έγινε, μας στραμπούληξε για διάφορα χρόνια, ακόμη προσπαθούμε να βγούμε από κάτω, αλλά δεν βάλατε -και το εκτιμώ ιδιαιτέρως- μια άλλη λογική, γιατί σημαίνει ότι δεν έχετε.
Το Κίνημα Αλλαγής είχε την καλοσύνη να μου δώσει κάποια κείμενα, τα οποία κατέθεσε -και ορθά- στα Πρακτικά. Θα σας παρακαλούσα να πάρετε ένα αντίγραφο από κάθε κείμενο. Θα δείτε ότι είναι ένα σύνολο αιτηματολογίας. Όποια συνδικαλιστική παράταξη τέτοια έχει. Το μόνο…
ΧΑΡΟΥΛΑ (ΧΑΡΑ) ΚΕΦΑΛΙΔΟΥ: Δεν ακούσαμε τι είπατε. Είναι ένα σύνολο;
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΑΒΡΟΓΛΟΥ (Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων): Είναι ένα σύνολο αιτημάτων, αιτηματολογίας. Το μόνο, βεβαίως, που υπάρχει και με σαφήνεια είναι τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Πέραν τούτου δεν υπάρχει τίποτα ως προς τη συζήτηση για το μέλλον, πώς φανταζόμαστε το μέλλον κ.λπ.
Βεβαίως, στο τέλος η εισηγήτρια σας διάβασε κάτι από την Επιστημονική Επιτροπή, έτσι δεν είναι; Όλοι θα θεωρήσατε ότι είναι ένα κείμενο της Επιστημονικής Επιτροπής. Δεν είναι, όμως, έτσι. Είναι αυτό που λέει η Επιστημονική Επιτροπή, που λέμε εμείς στην αιτιολογική μας έκθεση. Παραλείψατε να το πείτε αυτό, διότι αυτό που είπατε για να μας κακολογήσετε είναι αυτό που λέμε εμείς για το πόσο προσεκτική…
ΧΑΡΟΥΛΑ (ΧΑΡΑ) ΚΕΦΑΛΙΔΟΥ: Χαίρομαι που το υιοθετείτε. Χαίρομαι που το υιοθετείτε.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Λαμπρούλης): Κυρία συνάδελφε, παρακαλώ!
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΑΒΡΟΓΛΟΥ (Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων): Όχι, δεν είναι να το υιοθετήσουμε. Είναι σε εισαγωγικά.
ΧΑΡΟΥΛΑ (ΧΑΡΑ) ΚΕΦΑΛΙΔΟΥ: Είναι πολύ σημαντικό να καταλάβετε πόσο υψηλού ρίσκου είναι μια τέτοια πρωτοβουλία.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΑΒΡΟΓΛΟΥ (Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων): Κατ’ αρχάς, όταν είναι σε εισαγωγικά, σημαίνει ότι κάπου το πήρε αυτός που το λέει. Δεύτερον, το καμπανάκι αυτό που όλοι θα θεωρήσετε -και ορθά- ότι μας το λέει η Επιστημονική Επιτροπή της Βουλής, είναι αυτό που εμείς είπαμε για τον εαυτό μας ακριβώς το πόσο δύσκολο είναι το εγχείρημα.
Ως προς το Ποτάμι, κάνατε κάτι πολύ εύστοχο, κύριε Μαυρωτά. Είπατε «μια που μας ρωτάτε για το ποια είναι η άποψή μας, θα σας πω εγώ ποια είναι η άποψή σας». Είναι στα Πρακτικά.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΥΡΩΤΑΣ: Με την οποία συμφωνούμε.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΑΒΡΟΓΛΟΥ (Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων): Είναι δυνατόν να μου λέτε, όταν σας ρωτώ για την άποψή σας, «μια που με ρωτάς για την άποψή μου, θα σου πω ποια είναι η δική σου άποψη»; Δεν γίνεται έτσι. Αυτή είναι η συζήτηση;
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΥΡΩΤΑΣ: Με την οποία συμφωνούμε.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΑΒΡΟΓΛΟΥ (Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων): Δεν γίνεται έτσι. Δεν διέκοψα κανέναν.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΥΡΩΤΑΣ: Να μη λέτε, όμως, ό,τι θέλετε!
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΑΒΡΟΓΛΟΥ (Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων): Εγώ δεν λέω ό,τι θέλω. Αυτό ακριβώς δεν είπατε; Είπατε αυτό;
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Λαμπρούλης): Μη διακόπτετε, παρακαλώ, κύριε Μαυρωτά.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΑΒΡΟΓΛΟΥ (Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων): Άρα, συμφωνείτε με τη δική μας άποψη.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΥΡΩΤΑΣ: Όχι με αυτό που αλλάξατε, με την αρχική!
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Λαμπρούλης): Κύριε Υπουργέ, μην κάνετε διάλογο, σας παρακαλώ. Να συντομεύουμε, παρακαλώ.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΑΒΡΟΓΛΟΥ (Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων): Δεν πάει έτσι, διότι να σας πω κάτι, κύριε Μαυρωτά; Επειδή απέχετε ιδεολογικά και πολιτικά τεράστια απόσταση από το ΚΚΕ, μην υιοθετείτε λογικές του ΚΚΕ που είναι πολύ βολικές. Ο δογματισμός, η επιμονή σε πράγματα, κυρίως η κειμενολατρία δεν πρέπει να χαρακτηρίζει ένα κόμμα σαν το δικό σας, διότι τα κείμενα είναι για να αρχίσουν συζητήσεις. Τα κείμενα δεν είναι πράγματα τα οποία είναι γραμμένα σε πέτρα. Λέω, λοιπόν, ότι ένας διαλεκτικός τρόπος να σκεπτόμαστε κ.λπ. είναι αυτός.
Άρα, απίστευτο, αλλά αληθινό. Τα κόμματα της Αντιπολίτευσης δεν έχουν άποψη για το πώς πρέπει να συζητηθεί το μέλλον της ανώτατης εκπαίδευσης στη χώρα μας. Δεν έχει ξαναγίνει. Δεν νομίζω να υπάρχει Κοινοβούλιο που να μην έχεις έναν αντίπαλο όχι κριτικής της θέσης που έχεις εσύ, αλλά να σου πει ότι να, αν πηγαίναμε με αυτόν τον τρόπο, με αυτά τα ερωτήματα, με αυτά τα κριτήρια, θα φτάναμε σε καλύτερα ή έστω, διαφορετικά αποτελέσματα για το μέλλον της ανώτατης εκπαίδευσης. Αν θέλετε, το πιο σοβαρό ζήτημα είναι αυτό. Το πιο σοβαρό ζήτημα είναι η πλήρης έλλειψη μιας τέτοιας πολιτικής και απλώς μια εύκολη κριτική, μια εύκολη αιτηματολογία και πάει λέγοντας.
Διότι ξέρετε -και αυτό είναι το πιο σοβαρό- ότι όποια πρόταση για μεταρρύθμιση συνήθως σκαλώνει όχι στο οραματικό, αλλά στο μεταβατικό. Η πολιτική δεν είναι στο οραματικό. Είναι για το πώς θα διασφαλίσεις τη μεταβατική περίοδο για να πας στο οραματικό.
Είχαμε υποσχεθεί ως Κυβέρνηση, όταν αρχίσαμε αυτή τη διαδικασία, ότι κάθε φορά που περνάει ένα νομοσχέδιο, εμείς θα δεσμευθούμε για τον αριθμό θέσεων και για τα πρόσθετα χρήματα που θα δίνουμε.
Σήμερα, λοιπόν, μετά από συνεννόηση με τις πρυτανικές αρχές και των τεσσάρων ιδρυμάτων, για το νέο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων μας ζητούν σαράντα δυο θέσεις, κατανεμημένες σε τρία χρόνια, φέτος, του χρόνου και το 2020-2021.
Αποδεχόμαστε το σύνολο του αιτήματος. Σαράντα δυο θέσεις, λοιπόν, δίνονται στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων μετά από τεκμηριωμένη άποψη των πρυτανικών αρχών.
Στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, πάλι μετά από τεκμηριωμένη άποψη, ζητούν δεκαοκτώ θέσεις και δίνουμε δεκαοκτώ θέσεις.
Δίνουμε επιπλέον για μεν το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων για εργαστηριακό εξοπλισμό και ενίσχυση των υποδομών της φοιτητικής μέριμνας ένα εκατομμύριο ευρώ και 500.000 ευρώ στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο για την ενίσχυση των υποδομών Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης.
Είναι πεντακάθαρη η δέσμευσή μας και θα υλοποιηθεί. Ευχαριστώ τις πρυτανείες που μας έδωσαν πολύ τεκμηριωμένες προτάσεις. Δεν σημαίνει πως ό,τι μας ζητάνε το δίνουμε. Το λέω για να είναι σαφές. Εδώ, πραγματικά, υπήρξε μια εξαιρετική τεκμηρίωση.
Τελειώνω μιλώντας για το τι θα γίνει με τους φοιτητές των ΤΕΙ, αν είναι άχρηστα τα πτυχία κλπ. Μιλώ για όλη αυτή τη μιζέρια. Κοιτάξτε, είναι πεντακάθαρο πάλι το μέτρο για τους φοιτητές. Οι φοιτητές θα ολοκληρώσουν το πρόγραμμά τους που είναι για τα ΤΕΙ. Μόλις το έχουν ολοκληρώσει, θα έχουν τη δυνατότητα να πουν «Είτε παίρνω πτυχίο ΤΕΙ, είτε θα προχωρήσω να πάρω πτυχίο πανεπιστημίου στο αντίστοιχο τμήμα», βεβαίως με βάση αυτά που θα αποφασίσει το κάθε τμήμα ξεχωριστά. Μάλιστα, δώσαμε και ένα περιθώριο έξι μηνών, αν μετά το μετανιώσουν επειδή τα πράγματα είναι δύσκολα, να κάνουν πίσω.
Ένα πράγμα που λέχθηκε δεν ήταν ευχάριστο και δεν θα του δώσω πολύ μεγάλη σημασία. Μιλώ γι’ αυτό που ακούστηκε ότι όλα αυτά τα κάνουμε για να πάμε να εγκαινιάσουμε τα νέα τμήματα και να κόψουμε κορδέλες.
Να ξέρετε ότι από τη δική μου πλευρά τέτοια πράγματα ως Υπουργείο δεν υπάρχει περίπτωση να κάνουμε. Όμως, θα επισκεφθώ ξανά μαζί με τους συνεργάτες μας του Υπουργείου όλα τα ιδρύματα, για να συναντήσουμε ξανά τους υπέροχους ανθρώπους που συναντήσαμε όλο αυτό το διάστημα. Και θα συναντήσουμε εκείνους με τους οποίους διαφωνούσαμε από την αρχή και συμφωνούμε τώρα, διότι έδειξαν κι αυτοί τον ακαδημαϊκό τους χαρακτήρα. Και θα πάμε ξανά, για να ακούσουμε ξανά τους φοιτητές να διαμαρτύρονται με τα πανό, με τον τρόπο που διαμαρτύρονται και να κάνουμε συζητήσεις, όπως κάναμε και στα Γιάννενα και στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Θα πάμε ξανά. Δεν θα πάμε ξανά, για να κόψουμε κορδέλες και να χαϊδέψουμε αφτιά. Θα πάμε ξανά, για να δούμε το πόσο καλά και το πόσο δυναμικά πάει αυτό το εγχείρημα.
Σας ευχαριστώ πολύ.
