Η 3η Δεκεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία μας θυμίζει ότι ο αγώνας για μια κοινωνία ίσων ευκαιριών είναι καθημερινός και διατρέχει όλα τα επίπεδα της κοινωνικής μας ζωής. Η κυβέρνηση σταθερά προσηλωμένη στην κοινωνική ισότητα και αλληλεγγύη εγγυάται τις ιδιαίτερες προϋποθέσεις που απαιτούνται προκειμένου τα άτομα με αναπηρία να έχουν ίσες ευκαιρίες σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής:
Παιδεία – Ειδική αγωγή
• Ίδρυση, μετά από 8 χρόνια, 36 Σχολικών Μονάδων Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης και 570 Τμημάτων Ένταξης (ΤΕ) στα σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
• Αύξηση αριθμού προσλήψεων προσωπικού, σε αριθμό υπερδιπλάσιο των προ 3ετίας πραγματοποιούμενων προσλήψεων (2014-15 : 6.300 και 2018-19 : 15.500).
• Ενίσχυση της προσβασιμότητας των σχολικών κτιρίων μέσω οικονομικής χρηματοδότησης του Υπουργείου Εσωτερικών προς τους Δήμους από το πρόγραμμα Φιλόδημος.
• Κάλυψη, για πρώτη φορά, 7.600 μαθητών που χρήζουν παράλληλης στήριξης.
• Οι 4.500 μόνιμοι διορισμοί προσωπικού στην Ειδική Αγωγή που θα υλοποιηθούν το 2019 αποτελούν σταθμό στα χρονικά της εκπαίδευσης καθώς: α) μετά από 10 χρόνια αδιοριστίας στην εκπαίδευση οι έναρξη διορισμών εκπαιδευτικού προσωπικού γίνονται καταρχήν στην Ειδική Αγωγή και β) καθ’ όλη την ιστορία του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος πρώτη φορά γίνονται διορισμοί εκπαιδευτικών στην Ειδική Αγωγή.
Κοινωνικές Πολιτικές – Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ΑμεΑ
• Ψήφιση Ν. 4488/2017 ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ – ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ
• Η ελληνική νοηματική γλώσσα αναγνωρίζεται ως ισότιμη με την ελληνική γλώσσα.(ν.4488/2017)
• Η ελληνική γραφή Μπράιγ (Braille) αναγνωρίζεται ως ο τρόπος γραφής των τυφλών Ελλήνων πολιτών(ν.4488/2017)
• Για πρώτη φορά δόθηκε σαφής Ορισμός της έννοιας της αναπηρίας σε αρμονία με το προοίμιο της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα ΑμεΑ(ν.4488/2017)
• Δράση “Δημιουργία Ολοκληρωμένων Τουριστικών Προσβάσιμων Θαλάσσιων Προορισμών” Μέχρι στιγμής έχουν ενταχθεί 58 Δήμοι σε όλη την Επικράτεια και οι προτάσεις που έχουν γίνει ξεπερνούν τις 70 και ο π/υ τα 12 εκατ. €. Οι 49 δήμοι και χωρικές ενότητες που έχουν ενταχθεί έχουν αιτηθεί περί των 130 υποδομών, και ο προϋπολογισμός τους ξεπερνάει τα 7 εκατ. €. Το σύνολο της πρόσκλησης ανέρχεται στα 15 εκατ. €.
• 15% των προσλήψεων αορίστου χρόνου στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα καλύπτεται από άτομα με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις με ποσοστό 50% και άνω και από όσους έχουν τέκνο, αδελφό ή σύζυγο, καθώς και από τέκνα ατόμων με αναπηρία με ποσοστό αναπηρίας εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και άνω. Επιπρόσθετα προβλέπεται αυξημένη μοριοδότηση στα άτομα με αναπηρία, γονείς/ συζύγους/ αδέρφια /τέκνα ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις σε θέσεις ορισμένου χρόνου του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα. (ν.4440/2016). Μέχρι στιγμής έχουν προσληφθεί περισσότεροι από 1600 πολίτες με βάση αυτόν τον νόμο.
• Δημιουργούμε Σημεία Αναφοράς σε κάθε Δήμο και Περιφέρεια της χώρας, για την παρακολούθηση εφαρμογής της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των ΑμεΑ σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.
• Απαλλαγή από τα τέλη κυκλοφορίας που δικαιούνται οι ανήλικοι ανάπηροι δύναται να παραχωρείται έως την ενηλικίωσή τους στο πρόσωπο που ασκεί τη γονική μέριμνα ή για οποιονδήποτε λόγο έχει την επιτροπεία τους για ένα μόνο όχημα (άρθρο 29 του νόμου 4539/2018).
• Άρση αποκλεισμού των ΑμεΑ από τις εισαγωγικές εξετάσεις στις ανώτερες δραματικές σχολές, καθώς καταργήθηκε σχετική αναχρονιστική διάταξη του ΠΔ 370/1983.
Μέτρα Κοινωνικής Φροντίδας (βλ. και σχετική σημερινή ανακοίνωση του Υπουργείου Εργασίας)
• Νόμος για την Αναδοχή και την Υιοθεσία, κανένα παιδί στα ιδρύματα
Με την ψήφιση του ν. 4538/2018 το «γκρίζο τοπίο» των διαδικασιών υιοθεσίας και των αναδοχής αλλάζει ριζικά. Ο νόμος θεσπίζει την υποχρεωτική εγγραφή των παιδιών και των υποψήφιων αναδόχων και θετών γονέων σε ηλεκτρονικά Εθνικά Μητρώα με ταυτόχρονη επίβλεψη από έναν νεοσύστατο φορέα, το Εθνικό Συμβούλιο Αναδοχής και Υιοθεσίας, που συστήνεται στο το χαρτοφυλάκιο Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Σημαντική καινοτομία του νέου νόμου είναι και η ίδρυση ηλεκτρονικού μητρώου πιστοποιημένων κοινωνικών λειτουργών ώστε να επιταχύνονται οι διαδικασίες που καθυστερούσαν υπερβολικά λόγω της αποψίλωσης των κοινωνικών υπηρεσιών των Περιφερειών, των Ιδρυμάτων και των δικαστηρίων..
Η σύσταση του Εθνικού Συμβουλίου αποτελεί μια εξίσου καινοτόμο ρύθμιση στο χώρο της παιδικής προστασίας, δεδομένου ότι για πρώτη φορά επιχειρείται η θέσπιση κεντρικού οργάνου, που θα παρέχει συμβουλευτική υποστήριξη στους φορείς παιδικής προστασίας, θα επιλύει τα όποια προβλήματα ερμηνείας του νόμου και θα επιβλέπει πανελλαδικά την εφαρμογή του θεσμού της αναδοχής και της υιοθεσίας.
Στο ΕΣΑνΥ συμμετέχουν πανεπιστημιακοί, κοινωνικοί λειτουργοί καθώς και εκπρόσωποι της δικαιοσύνης και διαφόρων φορέων. Το Εθνικό Συμβούλιο Αναδοχής, Υιοθεσίας απαρτίζεται συνολικά από 12 μέλη, με πρόεδρο τον γενικό γραμματέα Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Δημήτρη Καρέλλα.
• Πιλοτικό πρόγραμμα αποϊδρυματοποίησης
Το πιλοτικό πρόγραμμα θα έχει διάρκεια 3 ετών και σκοπός του είναι η οργάνωση και λειτουργία Δομών, Δράσεων και Προγραμμάτων αποϊδρυματοποίησης ατόμων με αναπηρία, που φιλοξενούνται στο παράρτημα ΑμεΑ του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας και στα παραρτήματα ΑμεΑ του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Αττικής. Συγκεκριμένα, μέσω του προγράμματος θα υλοποιηθεί η μεταστέγαση όλων των φιλοξενούμενων και η διαβίωσή τους σε ασφαλή και υποστηρικτική δομή ή σε δομή οικογενειακού τύπου ή η επιστροφή στην οικογένεια με ταυτόχρονη υποστήριξή τους από το πρόγραμμα.
Στο πλαίσιο του πιλοτικού, η αποϊδρυματοποίηση και η πρόληψή της περιλαμβάνει την ανάπτυξη δομών φιλοξενίας των ατόμων με αναπηρία, δηλ. Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης, την ανάπτυξη προγράμματος επαγγελματικής αναδοχής και προγράμματος υιοθεσίας για παιδιά με αναπηρίες που βρίσκονται σε παραρτήματα των δύο Κέντρων Κοινωνικής Πρόνοιας ή ζητείται η εισαγωγή τους σε αυτά.
Επίσης, προβλέπεται η δημιουργία δομών βραχείας φιλοξενίας ατόμων με αναπηρία (Ξενώνες Βραχείας Παραμονής, για παιδιά κάτω των 6 ετών), τη σύσταση Κινητών Μονάδων παροχής υποστηρικτικών υπηρεσιών σε οικογένειες με άτομα με αναπηρία είτε βιολογικές, είτε θετές, είτε ανάδοχες.
Παράλληλα, το Υπουργείο προγραμματίζει την αύξηση των Στεγών Υποστηριζόμενης Διαβίωσης, αλλά και των ΚΔΑΠ μεΑ, προωθώντας έτσι την ένταξη των παιδιών με αναπηρία στην ζωή της κοινότητας.
• Ηλεκτρονικός Φάκελος Αναπηρίας
Τέλος στην ταλαιπωρία χιλιάδων Ατόμων με Αναπηρία βάζει ο Ηλεκτρονικός Φάκελος Αναπηρίας, που ήδη εφαρμόζεται πιλοτικά στην Αττική. Στόχος είναι σταδιακά η διαδικασία να ψηφιοποιηθεί πλήρως, ώστε να απαλλαχθεί ο ενδιαφερόμενος από την περιττή γραφειοκρατία. Κανένα επίδομα δεν πρόκειται να κοπεί ή μειωθεί.
Η Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης (ΗΔΙΚΑ ΑΕ), ανέπτυξε μια ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα όπου υποβάλλονται οι αιτήσεις στο πλαίσιο της πιλοτικής διαδικασίας. Στο πιλοτικό εντάσσονται τα άτομα με αναπηρία από την Περιφέρεια Αττικής που υποβάλλουν για πρώτη φορά αίτηση επιδόματος. Όσοι ενταχθούν στο πιλοτικό απαλλάσσονται από το παράβολο των 46 ευρώ για εξέταση από τις Υγειονομικές Επιτροπές ΚΕΠΑ. Οι αιτήσεις υποβάλλονται σε ένα από τα 50 Κέντρα Κοινότητας των Δήμων της Αττικής (η λίστα στο www.opeka.gr) καθώς και στην κεντρική υπηρεσία του ΟΠΕΚΑ, Πατησίων 30, Αθήνα. Για να υποβάλουν αίτηση, οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να γνωρίζουν τον ΑΜΚΑ τους και να έχουν μαζί τους την αστυνομική τους ταυτότητα (ή διαβατήριο) και ένα αντίγραφο τραπεζικού λογαριασμού. Οι εκπρόσωποι πρέπει να προσκομίζουν και εξουσιοδότηση.
• Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία (Κ.Αλ.Ο)
Προς την κατεύθυνση της προώθησης της ένταξης στην αγορά εργασίας κινείται και η Διεύθυνση Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας, που υπάγεται στην Ειδική Γραμματεία Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας του ΥΠΕΚΑΑ.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.4430/2016 (ΦΕΚ 205 Α’) «Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία και ανάπτυξη των φορέων της και άλλες διατάξεις», δύνανται να συστήνονται Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (Κοιν.Σ.Επ), οι οποίες διακρίνονται σε δύο κατηγορίες, ανάλογα με τον ειδικότερο σκοπό που επιτελούν:
Α. Κοιν.Σ.Επ. Ένταξης, οι οποίες διακρίνονται σε δύο υποκατηγορίες:
1. Κοιν.Σ.Επ. Ένταξης Ευάλωτων Ομάδων, οι οποίες επιδιώκουν την ένταξη στην οικονομική και κοινωνική ζωή, των ατόμων που ανήκουν στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Ποσοστό 30% κατ’ ελάχιστον των μελών και των εργαζομένων στις επιχειρήσεις αυτές ανήκουν υποχρεωτικά σε αυτές τις κατηγορίες.
2. Κοιν.Σ.Επ. Ένταξης Ειδικών Ομάδων, οι οποίες επιδιώκουν την ένταξη στην οικονομική και κοινωνική ζωή των ατόμων που ανήκουν στις ειδικές ομάδες πληθυσμού. Ποσοστό 50% κατ’ ελάχιστον των μελών και των εργαζομένων στις επιχειρήσεις αυτές ανήκουν υποχρεωτικά σε αυτές τις κατηγορίες.
Β. Κοιν.Σ.Επ. Συλλογικής και Κοινωνικής ωφέλειας, οι οποίες αναπτύσσουν δραστηριότητες «βιώσιμης ανάπτυξης», ή και παρέχουν «κοινωνικές υπηρεσίες γενικού ενδιαφέροντος.
Η σύσταση Κοιν.Σ.Επ. και η υπαγωγή της στις διατάξεις του νόμου αυτού συντελείται με την εγγραφή της στο Μητρώο, οπότε αποκτά νομική προσωπικότητα και εμπορική ιδιότητα. Το Μητρώο είναι η βάση δεδομένων που τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή από το Τμήμα Μητρώου της Διεύθυνσης και στο οποίο εγγράφονται οι φορείς. Αποτελεί σημαντική βάση δεδομένων και πολύτιμο εργαλείο, καθώς παρέχει πλήρη εικόνα των υφιστάμενων Κοιν.Σ.Επ.
• Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης (ΣΥΔ)
Οι Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης θα αντικαταστήσουν τις υπάρχουσες μονάδες μεσαίου και μεγάλου μεγέθους, οι οποίες όχι μόνο δεν συμβάλλουν στην εξατομικευμένη φροντίδα υψηλής ποιότητας που απαιτείται για τους φιλοξενούμενους (παιδιά, Αμέα, ηλικιωμένους), αλλά αποτελούν και το υπόβαθρο διαρκούς αναπαραγωγής της «ιδρυματοποίησης» που εμφανίζουν οι ωφελούμενοι, κατά το διάστημα φιλοξενίας τους, σε τέτοιου τύπου δομές. Οι εναλλακτικές μορφές τοποθέτησης –εντός μικρών και ευέλικτων δομών, δυναμικότητας μονοψήφιου αριθμού όπως είναι οι Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης- έχουν από δεκαετίες σταθμιστεί και κριθεί ως η αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη μορφή φιλοξενίας. Είναι αποτελεσματικότερη, καθώς έχει θετικό αντίκτυπο σε πλείστους δείκτες ψυχικής και σωματικής υγείας των φιλοξενούμενων, εκπαίδευσης και εκμάθησης κοινωνικών και εκπαιδευτικών δεξιοτήτων και απώτερης ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης. Αντίστοιχα, κρίνεται αποδοτικότερη γιατί σε βάθος χρόνου επιτυγχάνει «οικονομίες κλίμακας». Ταυτόχρονα λειτουργούν με συνθήκες προσομοίωσης της ζωής στην κοινότητα, προετοιμάζοντας τους φιλοξενούμενους που έχουν τις προϋποθέσεις, για την μελλοντική κοινοτική τους ένταξη. Πανελλαδικά λειτουργούν 40 στέγες υποστηριζόμενης διαβίωσης και ο μελλοντικός σχεδιασμός του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης περιλαμβάνει τη δημιουργία 70 νέων ΣΥΔ.
• Κατασκηνώσεις για όλους
Ανοίγουμε κλειστές και ανενεργές για χρόνια κατασκηνώσεις και δημιουργούμε νέα πρότυπα.
Τρεις νέες κατασκηνώσεις, ανενεργές επί μια δεκαετία, λειτούργησαν φέτος: στη Λίμνη Πλαστήρα Καρδίτσας, στην Ολυμπιάδα Χαλκιδικής και στα Σκλαβιά Χίου.
Συνολικά υλοποιήσαμε 15 κατασκηνωτικά προγράμματα σε ισάριθμούς δήμους για 13.000 ωφελούμενους.
Ισότιμη πρόσβαση των ΑμεΑ στο τηλεοπτικό προϊόν
Υπογράψαμε Υπουργική Απόφαση για τον καθορισμό του τρόπου με τον οποίο θα έχουν πρόσβαση στο τηλεοπτικό προϊόν. Ένα πρώτο βήμα για την ισότιμη πρόσβαση στην ενημέρωση και την ψυχαγωγία.
Ισότιμη πρόσβαση των ΑμεΑ στις υπηρεσίες του δημόσιου τομέα και της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης
Προχωρούμε στην κατάθεση Σχεδίου Νόμου στη Βουλή, με σκοπό να αποκτήσουν τα Άτομα με Άναπηρία ίσες ευκαιρίες για την ισότιμη πρόσβασή τους στο διαδίκτυο (εφαρμογές σε φορητές συσκευές) των φορέων του δημοσίου.
Το Σχέδιο Νόμου, που ενσωματώνει σχετική Ευρωπαϊκή Οδηγία:
• Βελτιώνει την καθημερινότητα των ΆμεΆ και διασφαλίζει την πλήρη και ουσιαστική συμμετοχή τους ισότιμα στην κοινωνία με τους συμπολίτες τους, εξασφαλίζοντάς τους αυτονομία, επαγγελματική ένταξη και συμμετοχή στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της χώρας.
• Συμβάλλει στην ποιοτική αναβάθμιση της επικοινωνίας και των συναλλαγών με όλους τους πολίτες.
• Εξασφαλίζει με αποτελεσματικό τρόπο και ισότιμους όρους τη διευκόλυνση της ηλεκτρονικής προσβασιμότητας των ΆμεΆ στις υπηρεσίες του δημόσιου τομέα και της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης.
• Εξασφαλίζει την ισότιμη επιλογή,παρουσία και λειτουργία υπαλλήλων ΆμεΆ του δημόσιου τομέα στους φορείς τους, μέσω της πρόσβασης σε ιστότοπους και εφαρμογές για φορητές συσκευές που εξυπηρετούν τόσο την εσωτερική λειτουργία των φορέων όσο και τη συνεργασία- επικοινωνία με τρίτους φορείς.
• Άξιοποιεί τις τεχνολογίες πληροφορικής για την προώθηση της “έξυπνης” και καινοτομικής διακυβέρνησης, με στόχο την εξάλειψη του αποκλεισμού των ΆμεΆ, διασφαλίζοντας έτσι ότι όλοι οι χρήστες των ιστοτόπων και των εφαρμογών για φορητές συσκευές του δημόσιου τομέα μπορούν να αξιοποιήσουν στο έπακρο τις ευκαιρίες που τους παρουσιάζονται.
• Ενισχύει, σε συνεργασία με τον κοινωνικό εταίρο (ΕΣΆμεΆ), την ικανότητα κατάργησης διακρίσεων σε βάρος των παιδιών με αναπηρία και των γονέων αυτών, διακρίσεων που δεν προάγουν τη «συμπεριληπτική εκπαίδευση» ή «εκπαίδευση για όλους» που η χώρα μας έχει δεσμευτεί να εφαρμόσει.
• Ευνοεί τη δημιουργία προγραμμάτων κατάρτισης και επιμόρφωσης του προσωπικού των φορέων του δημόσιου τομέα σε θέματα προσβασιμότητας, μέσω του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Άυτοδιοίκησης.
• Ενισχύει τη δυνατότητα οι φορείς του δημόσιου τομέα να ενημερώνουν και ευαισθητοποιούν, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους, τους πολίτες σχετικά με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας.
• Θέτει τις βάσεις για μελλοντική επέκταση του πεδίου εφαρμογής.
