Κυρίες και κύριοι,
Η Αττική βίωσε μια ανείπωτη ανθρώπινη τραγωδία.
Η Ελλάδα βίωσε μια εθνική τραγωδία.
Το πένθος είναι εδώ και 15 μέρες παρών σε όλες τις λέξεις, και σε όλες μας τις κινήσεις.
Και κανείς δεν μπορεί να μην σκύψει το κεφάλι, κυριευμένος από τη θλίψη για την απώλεια των συνανθρώπων μας.
Κανείς.
Είμαστε υποχρεωμένοι, όμως, να σκύψουμε το κεφάλι, και να δούμε και τα πώς, και τα γιατί αυτής της τραγωδίας.
Και η δική μου υπόσχεση από την πρώτη μέρα ήταν ότι αυτά τα «πώς και τα γιατί», θα διερευνηθούν σε βάθος και σε όλες τους τις διαστάσεις με αδιάβλητες διαδικασίες και από τους πλέον αδιάβλητους ειδικούς εμπειρογνώμονες.
Τίποτα δεν πρόκειται να κουκουλωθεί, εν ονόματι οποιασδήποτε σκοπιμότητας.
Ο πόνος, όμως, για ανθρώπινες ζωές που χάθηκαν, γεννά την ευθύνη να μη μείνουμε στα λόγια, αλλά να αναλάβουμε δράση, ο καθένας στο μέρος που του αναλογεί, ώστε να μη ζήσουμε ποτέ ξανά μια τέτοια τραγωδία.
Ποτέ ξανά.
Αυτή πρέπει να είναι η απόφαση και η επιδίωξη όλων μας.
Και πρώτη από όλους οφείλει να αναλάβει τις ευθύνες, αλλά και δράση, η πολιτική ηγεσία του τόπου.
Το λέω αυτό, γιατί ξέρετε δεν είναι πάντα αυτονόητο.
Υπήρξαν και στο παρελθόν περιπτώσεις που χρειάστηκαν σκληρές αποφάσεις, για να αντιμετωπιστούν θεμελιώδη ζητήματα.
Όμως για λόγους είτε πολιτικής δειλίας, είτε ανεπάρκειας, είτε ακόμη χειρότερα πολιτικής -και όχι μόνο- κερδοσκοπίας πάνω σε διαχρονικές στρεβλώσεις, έλειψαν οι τολμηρές αποφάσεις και οι γενναίες πολιτικές τομές. Ή έμειναν στα λόγια και στις εξαγγελίες.
Δυστυχώς, στις περιπτώσεις φυσικών καταστροφών -και είχαμε αρκετές στο παρελθόν, δεν είναι η πρώτη φορά- οι κατά καιρούς ηγεσίες δεν πόνταραν στη λύση, αλλά στη λήθη.
Να περάσει ο καιρός, να ξεχαστεί το δράμα και να πάμε παρακάτω.
Σήμερα όμως, φίλες και φίλοι, δεν μπορούμε, δεν πρέπει και δεν θέλουμε να πάμε και δεν θα πάμε ούτε βήμα παρακάτω, με οδηγό τη λήθη.
Απόφασή μας είναι -και το έχω πει πολλές φορές – τίποτα και κανένας να μην ξεχαστεί.
Η αλήθεια είναι ότι δε μπορούμε να γυρίσουμε το χρόνο πίσω ώστε να διορθώσουμε πιθανά λάθη και παραλείψεις την ώρα του κακού.
Ούτε βεβαίως μπορούμε να ελέγξουμε ακραία κλιματικά φαινόμενα που μας ξεπερνάνε και ίσως έχουμε συχνότερα, το επόμενο διάστημα, παρόμοια.
Όμως μπορούμε και οφείλουμε, που γνωρίζοντας ότι θα ξανάρθουν, να προετοιμαστούμε καλύτερα.
Κυρίως όμως, οφείλουμε να χτυπήσουμε τη γροθιά στο μαχαίρι και να ξηλώσουμε, να γκρεμίσουμε μια- μια τις στρεβλώσεις και τις παθογένειες του παρελθόντος.
Το χάος της ανεξέλεγκτης δόμησης, που απειλεί ανθρώπινες ζωές, δεν μπορεί από εδώ και στο εξής να γίνεται ανεκτό.
Οτιδήποτε καταστρέφει δάση και ακρογιαλιές, οτιδήποτε εκπροσωπεί κίνδυνο για τις ανθρώπινες ζωές θα ξηλωθεί.
Είναι χρέος μας απέναντι στους νεκρούς μας.
Μα πιο πολύ είναι χρέος μας απέναντι στους ζωντανούς. Είναι χρέος μας απέναντι στις επόμενες γενιές.
Για τον λόγο αυτό, αναλαμβάνουμε δράση άμεσα.
Η πρόθεση μας είναι σαφής.
Οι περιοχές που έχουν πληγεί θα ανοικοδομηθούν τάχιστα, αλλά σε νέα βάση. Σε νέα βάση που θα εγγυάται τη νομιμότητα, το σεβασμό στο περιβάλλον, και –δεν θα κουραστώ να το επαναλαμβάνω- το σεβασμό στη ζωή των κατοίκων τους.
Και για το σύνολο των οικισμών στα περίχωρα της Αττικής, θα γίνουν όλες οι απαραίτητες ενέργειες, ώστε το ποτέ ξανά, να μη είναι ένα σύνθημα της στιγμής.
Και για να υλοποιηθεί αυτή η πρόθεση, χρειάζεται προφανώς ισχυρή πολιτική βούληση, αλλά χρειάζεται και η ομόθυμη, έμπρακτη στήριξη της κάθε αρμόδιας αρχής.
Μα πάνω απ’ όλα, θα έλεγα, ότι χρειάζεται η στήριξη των κατοίκων αυτών των περιοχών.
Η στήριξη της Ελλάδας, θα έλεγα, όλης της Ελλάδας, που το δράμα στο Μάτι τη συγκλόνισε, και την ώθησε να καταλάβει ότι ήρθε η ώρα να δώσει τη δική της μάχη, για να απαλλαγεί από την επικίνδυνη κληρονομιά ενός φαύλου παρελθόντος.
Διότι, σε τελική ανάλυση, το συλλογικό συμφέρον μιας ολόκληρης κοινωνίας, δεν μπορεί να υποτάσσεται στους ιδιοτελείς σκοπούς ορισμένων. Μιας μειοψηφίας.
Και αν κάτι μας διδάσκει η πρόσφατη τραγωδία είναι ότι μόνο συλλογικά μπορούμε να αποτρέψουμε στο μέλλον παρόμοιες καταστροφές.
Πριν από λίγο, είχα την ευκαιρία να κουβεντιάσω, σχεδόν δυο ώρες, κατά τη διάρκεια της σύσκεψης που προηγήθηκε, με τους Δασάρχες και τους εκπροσώπους της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και της ΚΕΔ, παρουσία της Περιφερειάρχη και των Υπουργών Υποδομών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Και βεβαίως κουβεντιάσαμε στη βάση των αναγκαίων παρεμβάσεων, άμεσων παρεμβάσεων, που σχεδιάζουμε για την αντιμετώπιση του φαινομένου της ανεξέλεγκτης δόμησης.
Και θέλω, ευθύς αμέσως να σας παρουσιάσω 20 άμεσες παρεμβάσεις, για την προστασία και τον έλεγχο του δομημένου περιβάλλοντος, τόσο στην Αττική, όσο και σε ολόκληρη τη χώρα.
Παρεμβάσεις που αφορούν την επιτάχυνση της εφαρμογής των διατάξεων του σχετικού νόμου που φέραμε τον περασμένο Οκτώβρη, αλλά και μια σειρά νέων δράσεων.
1. Προχωράμε το αμέσως επόμενο διάστημα, με βάση τη σχετική προτεραιοποίηση, στην κατεδάφιση των 3.200 αυθαίρετων κτισμάτων και κατασκευών που έχουν ήδη τελεσίδικα πρωτόκολλα κατεδάφισης, προχωράμε άμεσα, με ευθύνη της Αποκεντρωμένης Διοίκησης.
Κτίσματα που βρίσκονται στη ζώνη του αιγιαλού, σε αναδασωτέες δασικές εκτάσεις, σε εθνικούς δρυμούς και σε ρέματα της Αττικής και αποτελούν άμεσο κίνδυνο για τη δημόσια ασφάλεια. Και το ίδιο θα συμβεί, επαναλαμβάνω και για την υπόλοιπη Ελλάδα. Αυτά τα 3.200 αφορούν την Αττική.
2. Για κάθε αυθαίρετο κτίσμα που εντοπίζεται σε φάση κατασκευής, θα προχωρά άμεσα η κατεδάφιση του.
3. Θεσπίζεται με σχετική νομοθετική πρωτοβουλία το «Πρωτόκολλο συμμόρφωσης» που ελέγχεται από ειδικό ελεγκτή δόμησης.
4. Διατίθενται άμεσα μηχανικοί από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, με στόχο την ενίσχυσή τους σε ανθρώπινο δυναμικό για το διάστημα που απαιτείται, ώστε να πραγματοποιηθούν οι κατεδαφίσεις που έχουν προτεραιοποιηθεί.
5. Ξεκινά άμεσα η καταγραφή και χαρτογράφηση των περιφράξεων σε παραλίες, μέσω του Μητρώου ελεγκτών δόμησης και την αξιοποίηση άλλων διαθέσιμων μηχανισμών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
6. Ενισχύονται και επιταχύνονται οι διαδικασίες ελέγχου και κατεδαφίσεων για περιφράξεις σε απόσταση 500 μέτρων από τη ζώνη του αιγιαλού σε περιοχές εκτός σχεδίου δόμησης. Πρόκειται για την εφαρμογή του νόμου 1337 του 1983.
Και νομοθετούμε άμεσα τις επόμενες ημέρες, παράλληλη διαδικασία κατεδαφίσεων, από αυτήν που αναλαμβάνει η Αποκεντρωμένη Διοίκηση, κατεδαφίσεων εξπρές, μαντρότοιχων στις παραλίες με άμεση εκτελεστή Κοινή Υπουργική Απόφαση, όπως προβλέπει ο νόμος 1337 του 1983.
Χρειάστηκαν τελικά να περάσουν 35 ολόκληρα χρόνια για να βρεθεί μια κυβέρνηση να υλοποιήσει ένα νόμο που ψηφίστηκε το 1983 και εμπνευστής του οποίου ήταν ο αείμνηστος Αντώνης Τρίτσης.
7. Δίνεται η δυνατότητα άμεσου εντοπισμού και κατεδαφίσεων αυθαίρετων κατασκευών, με Κοινή Υπουργική Απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος Ενέργειας και Εσωτερικών, σε εφαρμογή της πρόσφατης νομοθέτησης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Και να το πω απλά και κατανοητά:
Αν κάποια αρμόδια αρχή, ή υπάλληλός της – και το λέω, διότι έχει συμβεί κατά κόρον τις τελευταίες δεκαετίες – επιλέξει να κάνει τα στραβά μάτια σε περιπτώσεις αυθαίρετων κτισμάτων, να ξέρει ότι τα ψέματα τελείωσαν.
Θα αρκεί μια σχετική Υπουργική Απόφαση για να επιβληθεί, επιτέλους, η νομιμότητα.
8. Προχωρά άμεσα η αποστολή των στοιχείων αυθαιρέτων κτισμάτων του δημοσίου, των ΟΤΑ, και του ευρύτερου δημόσιου τομέα, στην αρμόδια δομή του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
9. Προχωρούν άμεσα 250 νέες προσλήψεις για την στελέχωση των Περιφερειακών Παρατηρητηρίων, Περιφερειακές Διευθύνσεις Ελέγχου Δόμησης λέγονται, και των Τοπικών Παρατηρητηρίων (Τμήματα Ελέγχου Δόμησης) κατά εφαρμογή του νέου θεσμικού πλαισίου.
10. Από τις 15 Οκτωβρίου, σε συνεργασία με το Τεχνικό Επιμελητήριο, τίθεται σε πλήρη λειτουργία το πληροφοριακό σύστημα ηλεκτρονικών αδειών: e-Άδειες.
Απλοποιείται η διαδικασία αδειοδότησης, η υποβολή και η έκδοση οικοδομικών αδειών γίνεται πλέον ηλεκτρονικά, με πλήρη διαφάνεια και πλήρη και διαρκή έλεγχο.
Εξαλείφεται, λοιπόν, μια ολόκληρη –θα μου επιτρέψετε να πω- δεξαμενή διαφθοράς και συναλλαγής, που δομήθηκε για δεκαετίες πάνω στο ζήτημα των αδειοδοτήσεων.
11. Σήμερα κιόλας, υπογράφεται η Υπουργική Απόφαση, που ανοίγει το Μητρώο Ελεγκτών Δόμησης για την εγγραφή μηχανικών με τα αντίστοιχα δικαιώματα ελέγχου δόμησης, κατ’ εφαρμογή του 4495 του 2017, ώστε να αυξηθεί ο αριθμός των ελεγκτών δόμησης. Κάθε μηχανικός έχει δικαίωμα να υποβάλει αίτημα, κάθε μηχανικός μπορεί να γίνει ελεγκτής δόμησης.
12. Με την ενεργοποίηση του Μητρώου Ελεγκτών Δόμησης, στα μέσα Οκτωβρίου, ξεκινά ο προβλεπόμενος δειγματοληπτικός έλεγχος του 5% των δηλώσεων αυθαιρέτων.
13. Το υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας, σε συνεργασία με το ΤΕΕ, δημιουργούν μία νέα ηλεκτρονική πλατφόρμα για την αυθαίρετη δόμηση, μέσω της οποίας θα γίνεται ηλεκτρονική καταγραφή όλων των αυθαιρεσιών – πολεοδομικών, δασικών, σε αιγιαλούς, σε ρέματα. Όλων των αυθαιρεσιών.
Παράλληλα, θα γίνεται παρακολούθηση της πορείας όλων των καταγγελιών, ώστε να πάψει πια αυτό το ντροπιαστικό φαινόμενο, να λιμνάζουν αυτές οι καταγγελίες σε συρτάρια Υπηρεσιών και υπευθυνο-ανεύθυνων υπαλλήλων. Δεν θα υπάρχει πια αυτό το φαινόμενο. Όλα θα είναι σε διαρκή έλεγχο, με διαφάνεια και διαρκή παρακολούθηση.
14. Επιλέγονται ελεγκτές, μέσω αδιάβλητου μηχανισμού ηλεκτρονικής κλήρωσης. Έτσι θα επιλέγονται οι ελεγκτές δόμησης, που θα προχωρούν στη συνέχεια στην εξέταση των καταγγελιών, αλλά και αυτεπάγγελτα.
15. Έχει ολοκληρωθεί η ανάρτηση των δασικών χαρτών για το 47% της συνολικής επικράτειας της χώρας. Και για το σύνολο της επικράτειας θα έχουν επιτέλους ολοκληρωθεί οι δασικοί χάρτες έως το τέλος του 2019.
Επιτρέψτε μου να πω, ότι αυτή είναι μια αυτονόητη μεν, για ένα σύγχρονο κράτος, ιστορικού δε, τομή για τη χώρα μας.
Έπρεπε να είχαν γίνει αυτά από τη δεκαετία του ’50, όπως έγιναν σε όλες τις προηγμένες ευρωπαϊκές χώρες.
Το μόνο που θέλω να σας πω είναι ότι το 2015, εγκεκριμένους δασικούς χάρτες είχαμε για λιγότερο από το 1% της επικράτειας της χώρας. Νομίζω ότι δεν χρειάζεται να παραθέσω κάτι παραπάνω γι’ αυτό.
16. Στην ίδια λογική, προχωράμε, επιτέλους, τη χάραξη της γραμμής αιγιαλού για ολόκληρη τη χώρα, έως το τέλος του έτους. Σήμερα υπάρχει περίπου στο 15%. Και, βεβαίως, μετά τις πιθανές ενστάσεις που θα ακολουθήσουν, θα προχωρήσει η επικύρωση της γραμμής αιγιαλού σε όλη τη χώρα, για όλη τη χώρα, έως το τέλος του 2019, του επόμενου έτους.
17. Για το ζήτημα των ρεμάτων, που τις τραγικές συνέπειες του μπαζώματος και της δόμησης σε αυτά, ζήσαμε στην περίπτωση της Μάνδρας.
Προχωράμε άμεσα σε νομοθετική πρωτοβουλία για την οριοθέτηση των ρεμάτων σε όλη τη χώρα, ώστε να ολοκληρωθεί και το θεσμικό πλαίσιο για την αντιπλημμυρική προστασία.
Όλα τα ρέματα σε όλη τη χώρα θα οριοθετηθούν, με ευθύνη των δήμων και με πόρους που θα διατεθούν από τον ειδικό λογαριασμό του Πράσινου Ταμείου, επίσης έως το τέλος του επόμενου έτους, έως το τέλος του 2019.
18. Στο πλαίσιο της διαμορφούμενης εθνικής στρατηγικής για τα δάση, δημιουργούμε ειδικό υποκεφάλαιο για την ολοκληρωμένη πρόληψη των δασικών πυρκαγιών.
19. Επίσης, εξασφαλίζουμε τον διπλασιασμό των διαθέσιμων πόρων του Πράσινου Ταμείου, από 2,5% σε 5%, για τη χρηματοδότηση των άμεσων μέτρων, δηλαδή τις κατεδαφίσεις, τις οριοθετήσεις ρεμάτων και τις αποζημιώσεις των ελεγκτών δόμησης.
20. Και τέλος, ενεργοποιούμε το εργαλείο του Ειδικού Χωρικού Σχεδίου για την αντιμετώπιση των συνεπειών φυσικών καταστροφών και την αποκατάσταση περιοχών.
Σε αυτό το πλαίσιο, θα προχωρήσει γρήγορα η εκπόνηση Ειδικού Χωρικού Σχεδίου για το Μάτι, προκειμένου να ξεκινήσει το συντομότερο δυνατό η ανοικοδόμηση, σε υγιή βάση, του οικισμού.
Αγαπητές φίλες, αγαπητοί φίλοι,
Αυτή η δέσμη μέτρων αποτελεί μια συνεκτική προσπάθεια, αυτές οι είκοσι παρεμβάσεις που σας ανακοίνωσα, αποτελεί μια συνεκτική προσπάθεια, πιστεύω, να βάλουμε τις βάσεις για να αντιμετωπίσουμε επιτέλους αποφασιστικά το μεγάλο πρόβλημα, τη μεγάλη μάστιγα της ανεξέλεγκτης δόμησης στη χώρα.
Με προτεραιότητα σε εκείνες τις δράσεις, επαναλαμβάνω, που αντιμετωπίζουν και εξουδετερώνουν τους κινδύνους για την ανθρώπινη ζωή.
Και ταυτόχρονα, βέβαια, που προστατεύουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, τον αμύθητο πλούτο του φυσικού περιβάλλοντος στη χώρα μας.
Θέλω όμως, να επαναλάβω, δεν αρκεί μονάχα η πολιτική βούληση της κυβέρνησης για να γίνουν οι μεγάλες τομές, που βεβαίως συνεπάγονται και συγκρούσεις με συμφέροντα και κληρονομημένες από το παρελθόν συμπεριφορές.
Χρειάζεται, θα έλεγα, και μια πλατιά, ειλικρινής και αποφασιστική δέσμευση της ίδιας της κοινωνίας ή τουλάχιστον της μεγάλης πλειοψηφίας της.
Σε ό,τι μας αφορά, ας είναι όλοι βέβαιοι, ότι την ευθύνη για την τραγωδία στο Μάτι, την οποία αναλάβαμε και πρώτος εγώ, αναλάβαμε ως η υπεύθυνη κυβέρνηση του τόπου, την ευθύνη αυτή την κατανοούμε όχι ως κάποια λεκτική υπεκφυγή, αλλά την κατανοούμε ως μια προσπάθεια, ως μια μάχη για να λυθούν χρόνια και επικίνδυνα προβλήματα.
Γιατί όλοι ξέρετε και ξέρουμε, πώς μια από τις βασικές αιτίες που μας οδήγησαν στο χαοτικό, καταστροφικό για το περιβάλλον, και επικίνδυνο για τους ανθρώπους, οικιστικό παρόν, ήταν ο φόβος απέναντι στο πολιτικό κόστος.
Να μην ακουμπήσουμε την αυθαιρεσία, για να μην χάσουμε ψήφους.
Αυτός ήταν ο κανόνας για δεκαετίες στην πατρίδα μας. Αυτή είναι η αλήθεια.
Η σπέκουλα, η πολιτική κερδοσκοπία, το ρουσφέτι, οι ψηφοθηρικές συναλλαγές με την αυθαιρεσία, ο ιδιοτελής συμβιβασμός με τερατώδεις παθογένειες, ήταν τα φαύλα αδελφάκια του πολιτικού κόστους.
Με δυο λόγια, και δεν θα μασήσω τα λόγια μου, η πολιτική εξουσία πολλές φορές ενθάρρυνε την αυθαιρεσία.
Ενθαρρύνοντας επίσης, κι αυτό πρέπει να το πούμε, την αποκέντρωση της διαφθοράς στις αρμόδιες υπηρεσίες.
Και βέβαια, ήταν και τα συμφέροντα, όλοι αυτοί που είδαν στην πανέμορφη ελληνική γη μια ευκαιρία παράνομου πλουτισμού. Όλοι αυτοί υπήρξαν οι απαραίτητοι προστάτες, οι σπόνσορες απαράδεκτων και άθλιων πολιτικών συμπεριφορών.
Κάπως έτσι φτάσαμε στα φαινόμενα που όλοι γνωρίζουμε, στη φραγμένη θάλασσα, στα λεηλατημένα δάση, στα μπαζωμένα ρέματα, στην πανταχού παρούσα αυθαιρεσία.
Δυστυχώς και στην επικίνδυνη για την ανθρώπινη ζωή αυθαιρεσία.
Δεν τα λέω όλα αυτά για να κρυφτώ ή για να κρυφτούμε, πίσω από την οικιστική βόμβα που κληρονομήσαμε, ώστε να αποφύγουμε τις δικές μας ευθύνες .
Τα λέω, αντίθετα, γιατί είμαι αποφασισμένος να τις αναλάβουμε αυτές τις ευθύνες. Αλλά ανάληψη ευθύνης σημαίνει πράξη, σύγκρουση, μάχη.
Όπως επανέλαβα από τη πρώτη στιγμή, είμαστε αποφασισμένοι τίποτα να μην ξεχαστεί, είμαστε αποφασισμένοι να αναλάβουμε το κόστος.
Αλλά, όπως εγώ ανέλαβα, από την πρώτη στιγμή, ακόμη και ευθύνες που ενδεχομένως να μην μου αναλογούν, θα περίμενα έστω και μια μικρή δόση αυτοκριτικής από όσους αυτόν τον τόπο τον κυβέρνησαν όχι για δύο και τρία και πέντε χρόνια, για τέσσερις και πλέον δεκαετίες, οι ίδιοι και οι οικογένειές τους.
Από όσους δημιούργησαν και εξέθρεψαν αυτές τις παθογένειες. Μία μικρή δόση αυτοκριτικής.
Τους πρωτομάστορες του ρουσφετιού, τους πρωτομάστορες της συναλλαγής και των αυθαιρέτων, με τους πολιτευτές και τους νομάρχες, τα πολιτικά τζάκια και τα τοπικά κυκλώματα, που τροφοδοτούνταν από τη συναλλαγή και τη διαφθορά και κερδοσκοπούσαν παντοιοτρόπως σε αυτό το οικιστικό τερατούργημα.
Αντί για αυτοκριτική, όμως, τώρα μόνο μας κουνούν το δάχτυλο στα αποκαΐδια, στη καλύτερη περίπτωση.
Στη χειρότερη ποζάρουν στον φωτογραφικό φακό με ένα πλατύ χαιρέκακο, θα έλεγα, χαμόγελο ευτυχίας, μετά τη συνέντευξη για τους 90 νεκρούς.
Αντιμετωπίζουν, δυστυχώς, την τραγωδία ως πολιτική ευκαιρία. Να αποκομίσουν πολιτικά, προσωπικά, και μικροκομματικά οφέλη.
Ας είναι. Όλοι θα κριθούμε.
Εμείς, σκύβουμε το κεφάλι μπροστά σε αυτή την ανείπωτη τραγωδία.
Αναλαμβάνουμε τις ευθύνες μας, γιατί εμείς είμαστε επικεφαλής, εμείς κυβερνάμε αυτόν τον τόπο σήμερα, με όλες τις παθογένειες που κληρονομήσαμε. Αλλά τις κληρονομήσαμε για να τις αλλάξουμε, όχι για να τις διαιωνίσουμε. Και εκεί είναι η μεγάλη μας ευθύνη.
Αυτή η κατάσταση πρέπει να τελειώνει, και θα τελειώσει.
Το χρωστάμε στους νεκρούς, στα θύματα της τραγωδίας. Το χρωστάμε όμως και στο μέλλον, στα παιδιά της χώρας, στα παιδιά μας.
Και ξεκινώντας, σήμερα κιόλας, από εκείνες τις αυθαιρεσίες, που θέτουν σε κίνδυνο τη δημόσια ασφάλεια και την ανθρώπινη ζωή.
Επαναλαμβάνω, τίποτα και κανένας δεν θα ξεχαστεί.
Αυτό είναι το λιγότερο το οποίο μπορούμε να υποσχεθούμε, ώστε αυτή η τραγωδία να είναι το έναυσμα για τις αναγκαίες μεγάλες τομές που χρειάζεται η δημόσια διοίκηση και το κράτος.
Σας ευχαριστώ.
