Ο νέος νόμος στηρίζεται κυρίως στην δομή του 2810/2000 και σε άρθρα του 4015/2011. Οι δύο αυτοί νόμοι μέσα σε 15 χρόνια έχουν υποστεί πάνω από 35 τροποποιήσεις, γεγονός που προκαλεί σύγχυση στην εφαρμογή της συνεταιριστικής νομοθεσίας.  Ο νέος νόμος  συγκεντρώνει όλη τη νομοθεσία διατηρώντας διατάξεις που άντεξαν στο χρόνο και αποδείχθηκαν αποτελεσματικές και παράλληλα εισάγοντας νέες ρυθμίσεις απαραίτητες για την ανάπτυξη και λειτουργία των ΑΣ.

Καινοτομίες του νέου νόμου

1. Ξεκαθάρισμα και εξυγίανση της υφιστάμενης κατάστασης στον συνεταιριστικό χώρο

  • Δημιουργία του Εθνικού Μητρώου των ΑΣ,  της Ελεγκτικής αρχής και του σώματος Επιθεωρητών στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
  • Δημιουργία νομικών διατάξεων ευνοϊκών για τις συγχωνεύσεις αγροτικών συνεταιρισμών, τη λύση του συνεταιρισμού εάν το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων του καταστεί κατώτερο από το 1/5 του συνεταιριστικού κεφαλαίου και τη μίσθωση περιουσιακών στοιχείων ΑΣ σε άλλον ΑΣ εάν διατελεί σε κατάσταση εκκαθάρισης

2. Διευκόλυνση για τη σύσταση Αγροτικού Συνεταιρισμού 

  • Απλούστευση της διαδικασίας έγκρισης του συνεταιρισμού από το Ειρηνοδικείο
  • Μείωση του αριθμού των απαιτούμενων μελών του Α.Σ. σε 10 φυσικά ή νομικά πρόσωπα
  • Κατάργηση του προσδιορισμού υποχρεωτικού ελάχιστου συνεταιριστικού κεφαλαίου, καθώς πλέον ο προσδιορισμός θα γίνεται από το καταστατικό.

3. Διευκόλυνση της επιχειρηματικής ανάπτυξης του Αγροτικού Συνεταιρισμού

  • Δυνατότητα και άλλων νομικών προσώπων να γίνουν μέλη του συνεταιρισμού με μία μερίδα όπως και τα φυσικά πρόσωπα
  • Καθιέρωση της προαιρετικής μερίδας χωρίς δικαίωμα ψήφου, ως δυνατότητας επένδυσης στον συνεταιρισμό και από τρίτους
  • Υποχρέωση του μέλους να παραδίδει τη παραγωγή του και να προμηθεύεται τα εφόδιά του από τον συνεταιρισμό
  • Δυνατότητα διορισμού Γενικού Διευθυντή σε συνεταιρισμούς με κύκλο εργασιών άνω του 1.000.000 ευρώ.
  • Σύνταξη προγράμματος δράσης και ανάπτυξης από το Δ.Σ.
  • Θέσπιση νέων υποχρεώσεων στα μέλη, όπως της αποχής από δραστηριότητες ανταγωνιστικές με εκείνες του ΑΣ ή από πράξεις που μπορούν να βλάψουν τα συμφέροντά του, της εχεμύθειας κ.λπ.

4. Αυστηρός έλεγχος της λειτουργίας των Αγροτικών Συνεταιρισμών

  • Καθορισμός αυστηρού πλαισίου  με παρουσία δικαστικών ή δικηγόρων κατά τη διαδικασία της ψηφοφορίας για την εκλογή μελών του ΔΣ. Θέσπιση σταυρών προτίμησης στα 2/5 του αριθμού των μελών του ΔΣ.
  • Δημιουργία στα όργανα της διοίκησης, του θεσμού του Εποπτικού συμβουλίου με σκοπό  να ελέγχει τις πράξεις του ΔΣ. Δυνατότητα του Εποπτικού Συμβουλίου να καλεί Γενική Συνέλευση για σοβαρό λόγο.
  • Χορήγηση μόνο εξόδων κίνησης, διαμονής εκτός έδρας και εξόδων παράστασης στις συνεδριάσεις  του ΔΣ. Καταργούνται οι αμοιβές των μελών του ΔΣ.
  • Η απαγόρευση κατάληψης δημόσιας αιρετής θέσης από τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου των συνεταιρισμών, πριν παρέλθουν  3 χρόνια από την εκλογή τους σε θέση μέλους του ΔΣ
  • Θέσπιση νέων δικαιωμάτων των μελών, όπως της συμμετοχής στη συνεταιριστική εκπαίδευση, της  ενημέρωσης σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους και  την πορεία των υποθέσεων και την οικονομική κατάσταση του ΑΣ και το δικαίωμα της λήψης αντιγράφων για όλα τα θέματα λειτουργίας του συνεταιρισμού.

5. Αλλαγή στη δομή του συνεταιριστικού κινήματος σε Περιφερειακό και Εθνικό επίπεδο

  • Δυνατότητα δημιουργίας Περιφερειακών Αγροτικών Συνεταιρισμών είτε Εθνικών Αγροτικών Συνεταιρισμών, σε κλαδικό επίπεδο, μέλη των οποίων είναι οι τοπικοί Αγροτικοί Συνεταιρισμοί
  • Δυνατότητα συγκρότησης ιδεολογικής συνεταιριστικής οργάνωσης σε εθνικό επίπεδο, με μέλη τοπικούς ή περιφερειακούς συνεταιρισμούς. Για να αναγνωρίζεται από την πολιτεία ως η οργάνωση που εκπροσωπεί τους συνεταιρισμένους αγρότες οφείλει να έχει ως μέλη της τουλάχιστον το 50% των οργανώσεων που είναι εγγεγραμμένες στο Εθνικό Μητρώο.
  • Κατάργηση της χρηματοδότησης από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης των δευτεροβαθμίων και των τριτοβαθμίων συνεταιριστικών οργανώσεων.

6. Δημιουργία Πλαισίου για τη δημιουργία Ομάδων και Οργανώσεων Παραγωγών

  • Το νομοσχέδιο προβλέπει την ίδρυση συγκροτημένων ομάδων με σκοπό να δημιουργηθεί η απαραίτητη υλικοτεχνική υποδομή για τη συγκέντρωση και την προώθηση της παραγωγής συγκεκριμένων προϊόντων, όπως οι Ομάδες Παραγωγών, οι Οργανώσεις Παραγωγών και οι Ενώσεις Οργανώσεων Παραγωγών.

7. Καθορισμός του πλαισίου των Διεπαγγελματικών Οργανώσεων

  • Με το νομοσχέδιο καθορίζεται το πλαίσιο λειτουργίας των Διεπαγγελματικών Οργανώσεων που είναι η σύνδεση εκπροσώπων όλων των φορέων που  δραστηριοποιούνται στον αγροτικό τομέα.

8. Ίδρυση Ομάδων Διαχείρισης και Προστασίας Προϊόντων ΠΟΠ/ΠΓΕ/ΕΠΙΠ 

  • Για την διαφύλαξη των ιδιαιτεροτήτων των  προϊόντων Ονομασίας Προέλευσης δίνεται η δυνατότητα ίδρυσης Ομάδων Διαχείρισης και Προστασίας Προϊόντων ΠΟΠ/ΠΓΕ/ΕΠΙΠ

9. Ενίσχυση της συνεταιριστικής εκπαίδευσης

  • Στο νομοσχέδιο περιλαμβάνεται η δημιουργία του Ταμείου Συνεταιριστικής Εκπαίδευσης

10. Δημιουργία των Αγροδιατροφικών Συμπράξεων σε επίπεδο Περιφέρειας 

  • Οι Αγροδιατροφικές Συμπράξεις δημιουργούνται με πρωτοβουλία των Περιφερειακών Αυτοδιοικήσεων, με σκοπό την  ανάδειξη, προβολή και προώθηση των διατροφικών προϊόντων που παράγονται στα διοικητικά όρια της κάθε Περιφέρειας.

11. Θέσπιση Συμβάσεων μελλοντικής πώλησης αγροτικών προϊόντων

  • Δημιουργείται το νομικό πλαίσιο για τη προστασία της τιμής των αγροτικών προϊόντων μέσω των Συμβάσεων μελλοντικής πώλησης αγροτικών προϊόντων που είναι ιδιωτικές γραπτές συμβάσεις βεβαίας χρονολογίας και αφορούν τη μελλοντική πώληση αγροτικών προϊόντων από τους ΑΣ για λογαριασμό των μελών τους.

12. Δημιουργία Ενιαίας Ψηφιακής Βάσης για την ιχνηλασιμότητα των συνεταιριστικών προϊόντων

  • Για την προστασία της ποιότητας και της επωνυμίας των συνεταιριστικών προϊόντων θεσπίζεται η δημιουργία της Ενιαίας ψηφιακής Βάσης για την ιχνηλασιμότητα των συνεταιριστικών προϊόντων

13. Δημιουργία Φορέα Διαχείρισης Ακίνητης Περιουσίας

  • Με το νομοσχέδιο προβλέπεται η δημιουργία φορέα  με τη μορφή Ανώνυμης Εταιρείας με την επωνυμία «Διαχείριση Ακινήτων, Γαιών, Εξοπλισμών και Προϊόντων » (ΔΙΑΓΕΠ  ΑΕ) με σκοπό την αξιοποίηση της ακίνητης  δημόσιας αγροτικής περιουσίας. Για την εξυπηρέτηση των σκοπών της, η ΔΙΑΓΕΠ ΑΕ  μπορεί να  καταγράφει, να διαχειρίζεται και να ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα προς όφελος των νέων αγροτών και των οργανώσεων τους.