«Να αξιοποιήσουμε τις τεράστιες παραγωγικές δυνατότητες του τόπου μας χωρίς τις παθογένειες του παρελθόντος»

Φίλες και φίλοι,

είναι μεγάλη η χαρά μου κάθε φορά που βρίσκομαι στην Κρήτη, κάθε φορά που βρίσκομαι στο Ηράκλειο. Θέλω να πω όμως ότι είναι διπλή η χαρά μου σήμερα, διότι κλείνω τις εργασίες ενός συνεδρίου που ήταν ουσιαστικά ουσιαστικό και θέλω να σας πω, να μην δυσανασχετείτε, όταν ακούτε περισσότερο τους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τους παραγωγικούς φορείς του τόπου, γιατί αυτά τα συνέδρια γίνονται για να ακούμε τους φορείς, να θέτουν τον προβληματισμό τους, να βάζουν τον σχεδιασμό τους και όχι για να ερχόμαστε εμείς και να εκφωνούμε τον λόγο τον οποίο τον έχουμε ετοιμάσει στα κεντρικά γραφεία των Αθηνών.

Εδώ είναι μία ζωντανή διαδικασία. Μία ζωντανή διαδικασία που συνθέτει απόψεις διαφορετικές, πολλές φορές αντίθετες με έναν κοινό παρονομαστή. Και ο κοινός παρονομαστής είναι η Τοπική Αυτοδιοίκηση, οι παραγωγικοί φορείς, οι επιχειρηματίες, οι κινήσεις πολιτών, όλοι οι άνθρωποι που πονάνε αυτόν τον τόπο. Οι φορείς που έχουν όραμα για να μετασχηματίσουμε την Περιφέρεια της Κρήτης, την Κρήτη, σε μία περιφέρεια που πιλοτικά θα πρωταγωνιστεί στην πορεία της χώρας προς την παραγωγική ανασυγκρότηση. Αυτός είναι ο στόχος και νομίζω ότι, καλώς κάναμε και δώσαμε το λόγο σε πάνω από 200 εκπροσώπους αυτές τις δύο ημέρες. Κάναμε ένα λάθος όμως: έπρεπε να είναι τριήμερο τούτο το συνέδριο και όχι διήμερο για να μπορέσει να χωρέσει τον πλούτο, τον προβληματισμό, τις διαφορετικές απόψεις και προσεγγίσεις.

Φίλες και Φίλοι,

οφείλω να πω ότι, η μέχρι τώρα εμπειρία από όλα αυτά τα συνέδρια, από όλες αυτές τις διοργανώσεις που έχουν σαν στόχο να συνθέσουμε όλοι μαζί το σχέδιό μας για την παραγωγική ανασυγκρότηση σε περιφερειακό επίπεδο και στις 13 περιφέρειες να μπορέσουμε να έχουμε τον τοπικό, τον περιφερειακό στρατηγικό σχεδιασμό και όλοι αυτοί να συνθέσουν τον εθνικό σχεδιασμό για την παραγωγική ανασυγκρότηση, οφείλω, λοιπόν, να πω ότι η εμπειρία είναι κάτι παραπάνω από θετική.

Αλλά ταυτόχρονα θα ήθελα να πω, ότι η Κρήτη είναι μία ιδιαίτερη περίπτωση. Η Κρήτη είναι ένας τόπος αρκετά μεγάλος, ώστε να φιλοξενεί ένα μεγάλο εύρος παραγωγικών δραστηριοτήτων, δραστηριοτήτων που καλύπτουν από τον πρωτογενή τομέα και την μεταποίηση ως τον τουρισμό και την επιστημονική έρευνα και από την άλλη μεριά είναι ένας χώρος τόσο οριοθετημένος, ώστε να μπορούμε να διακρίνουμε καθαρά τις δυνατότητες και τις προοπτικές που ανοίγονται από έναν σωστό σχεδιασμό. Η δυναμική που μπορεί να απελευθερώσει η διασύνδεση των παραγωγικών δραστηριοτήτων, το πώς η μόχλευση ενός συγκεκριμένου κλάδου, μπορεί να ωθήσει προς τα εμπρός και τους υπόλοιπους κλάδους. Να διακρίνουμε την άμεση αναπτυξιακή σημασία των υποδομών. Τις δυνατότητες που ανοίγονται με τη διείσδυση των νέων τεχνολογιών, της έρευνας και της καινοτομίας. Αλλά και τις δυνατότητες που διανοίγονται με τη βελτιστοποίηση της οργάνωσης σε όλους τους παραγωγικούς τομείς.

Με αυτή την έννοια θα έλεγα ότι, δεν είναι υπερβολή πως η Περιφέρεια Κρήτης είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα για να προσδιορίσουμε, τι εννοούμε όταν μιλάμε για ανασυγκρότηση παραγωγική, τι εννοούμε όταν μιλάμε για ένα νέο παραγωγικό μοντέλο.

Η ανασυγκρότηση, είναι πριν απ’ όλα η αύξηση της παραγωγικής ικανότητας και η αύξηση της απασχόλησης, της σταθερής και μόνιμης απασχόλησης. Στόχος είναι η αποκατάσταση ενός αξιοπρεπούς βασικού επιπέδου για τους εργαζόμενους και η εξασφάλιση της προσφοράς ικανοποιητικών κοινωνικών υπηρεσιών. Αυτό, με μια κουβέντα περιγράφει, αυτό που λέει εδώ το σύνθημά μας, τον όρο «Δίκαιη Ανάπτυξη». Δηλαδή, ανάπτυξη, της οποίας το όφελος διαχέεται σε ολόκληρη την κοινωνία. Και δεν λειτουργεί ως εργαλείο συσσώρευσης πλούτου για κάποιους λίγους και ισχυρούς.

Και εδώ, ας μου επιτραπεί και ένα σχόλιο, ένας σχολιασμός και της επικαιρότητας, θα έλεγα: Κάποιοι προσπαθούν να δικαιολογήσουν την πολιτική τους επιλογή να εκπροσωπούν τα συμφέροντα των λίγων και των ισχυρών, λέγοντάς μας πως η ανισότητα είναι στην φύση της ανθρώπινης κοινωνίας. Δεν ξέρω που το έχουν βρει αυτό γραμμένο…

Αυτό που εγώ ξέρω, είναι ότι η αναδιανομή του πλούτου, η κοινωνική προστασία, η στήριξη των μικρών απέναντι στους μεγάλους, των ανίσχυρων απέναντι στους ισχυρούς, αποτελούν κατακτήσεις του σύγχρονου πολιτισμού μας. Κατακτήσεις πολύ μεταγενέστερες από τον πρωτόγονο νεοφιλελευθερισμό της ζούγκλας, στον οποίον ο ισχυρός τρώει τον πιο αδύναμο. Και βεβαίως, αυτόν τον πρωτόγονο νεοφιλελευθερισμό επαγγέλλεται και ο αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης ως αναπτυξιακή προοπτική και αναπτυξιακό μοντέλο σταθερό που δεν μπορούμε να αλλάξουμε, διότι είναι αφύσικο να το αλλάξουμε για τον τόπο και για την χώρα.

Εμείς λοιπόν είμαστε εδώ για να κινήσουμε προς τα εμπρός τον τροχό της ιστορίας. Για να παλέψουμε ενάντια στις ανισότητες. Για να αξιοποιήσουμε τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του τόπου μας και να τα μετατρέψουμε σε υπεραξία, την οποία θα μοιράσουμε με δικαιοσύνη σε όλη την κοινωνία. Στις παραγωγικές και δημιουργικές δυνάμεις του τόπου δίνοντας ισότιμες ευκαιρίες για δουλειά και προκοπή για όλους.

Αυτό είναι, φίλες και φίλοι, το δικό μας όραμα. Γιατί χωρίς όραμα, δεν μπορείς να φτιάξεις σχεδιασμό, παραγωγικό και αναπτυξιακό. Και θέλω να το ξεκαθαρίσω τούτο από την αρχή. Το όραμα της δίκαιης ανάπτυξης δεν είναι μία θεωρία, είναι κάτι το οποίο μπορεί να γίνει πράξη.

Και έρχομαι τώρα στην ουσία, ξεκινώντας, από πού αλλού; Από τον πρωτογενή τομέα. Ένα από τα πιο δυναμικά κομμάτια της τοπικής οικονομίας της Κρήτης και την βάση των εξαγωγών του νησιού. Και την βάση των εξαγωγών του νησιού.

Στην Κρήτη υλοποιούνται συστηματικές παρεμβάσεις του προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξη, παρουσιάστηκαν οι παρεμβάσεις αυτές αναλυτικά τις δύο αυτές μέρες από τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, αφορούν επενδύσεις σε αγροτικές εκμεταλλεύσεις, κατάρτιση και μεταφορά γνώσης σε αγρότες, καθώς και υποστήριξη των εκμεταλλεύσεων από γεωργικούς συμβούλους.

Εστιάζουν κυρίως σε δραστηριότητες βιολογικής γεωργίας και βιολογικής κτηνοτροφίας, στην στήριξη των νέων αγροτών, στην προώθηση του αγροτουρισμού, αλλά και στην υλοποίηση  σημαντικών αρδευτικών έργων.

Ωστόσο, πρέπει να παραδεχθούμε ότι η δυναμική του πρωτογενούς τομέα, όχι μόνο δεν έχει εξαντληθεί αλλά μπορεί να αναπτυχθεί πολύ καλύτερα, πολύ  περισσότερο σε αυτό το νησί.

Μόνο η διασύνδεση του αγροτικού τομέα με τον τουρισμό, αν μπορέσουμε αυτή να την πετύχουμε αυτήν αποτελεσματικά, θα μπορούσαμε να πετύχουμε πολλά περισσότερα. Να δημιουργήσουμε ένα πρότυπο πιλοτικό για όλη τη χώρα και να καλύψουμε τις αναπτυξιακές και παραγωγικές ανάγκες της Κρήτης, να αυξήσουμε το ισοζύγιο, που ήδη είναι θετικό, όπως αναφέρθηκε και πριν από λίγο και ο Περιφερειάρχης.

Νομίζω ότι η βούληση υπάρχει και ότι είναι ζήτημα καλύτερης οργάνωσης και σχεδιασμού που πρέπει μαζί να βάλουμε κάτω στο χαρτί, να πάρουμε αποφάσεις, να οργανώσουμε την επόμενη μέρα.

Προς την κατεύθυνση αυτή, εργάζεται το Φόρουμ Αγροδιατροφής, Βιομηχανίας, Τουρισμού που έχει συσταθεί από το Υπουργείο Ανάπτυξης, στοχεύοντας  να συνδέσει με συγκεκριμένες πολιτικές και κίνητρα τον αγροτοκτηνοτροφικό τομέα με την μεταποιητική βιομηχανία και το τουριστικό σύμπλεγμα. Στόχος δεν είναι άλλος από το να έχουμε αυτά τα εξαιρετικά ελληνικά προϊόντα αγροδιατροφής, που παράγονται στην Κρήτη και είναι μοναδικά, να μεταποιούνται από ελληνικές μεταποιητικές μονάδες, εδώ στη Κρήτη, με βάση τις πιο σύγχρονες πρακτικές και να τροφοδοτούν τα ξενοδοχεία και τις τουριστικές επιχειρήσεις. Δεν είναι δυνατόν ο τουριστικός κλάδος της χώρας να χρησιμοποιεί σε τόσο μεγάλο βαθμό εισαγόμενα προϊόντα αγροδιατροφής τα οποία είναι πολλές φορές, και πιο ακριβά και το βέβαιο είναι ότι είναι και κατώτερης ποιότητας από τα εγχώρια. Και ιδιαίτερα την Κρήτη, η συνέργεια αυτή μπορεί να δημιουργήσει άμεσα και εξαιρετικά αποτελέσματα. Δίνοντας προστιθέμενη αξία όχι μόνο στο πρωτόγεννη τομέα αλλά και στο τουριστικό προϊόν.

Ένα δεύτερο σημαντικό θέμα, συζητώντας για τον πρωτογενή τομέα είναι η διαχείριση των υδάτων. Η πραγματικότητα είναι ότι τα αρδευτικά έργα στην Κρήτη έχουν γίνει αποσπασματικά, με απουσία ολοκληρωμένου σχεδιασμού, με λειτουργικά και, σε αρκετές περιπτώσεις, και με σοβαρά τεχνικά προβλήματα. Είναι ανάγκη να υπάρξει άμεσα ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την διαχείριση των υδάτων και τις απαιτούμενες παρεμβάσεις, είτε αυτές είναι αναγκαία έργα, είτε διασυνδέσεις είτε επισκευές. Ο Αναπτυξιακός Οργανισμός Κρήτης καλείται να ανταποκριθεί σε αυτόν τον ρόλο. Σε συντονισμό με τα συναρμόδια Υπουργεία Υποδομών, Αγροτικής Ανάπτυξης, και Περιβάλλοντος.

Και τρίτο στοιχείο, σε ότι αφορά τον πρωτογενή τομέα είναι απολύτως σαφές ότι η ποιοτική ανάπτυξη της αγροτικής παραγωγής, αφορά κυρίως την βελτίωση της ποιότητας των εξαγωγών, την τυποποίηση και την πιστοποίηση της παραγωγής. Η κατεύθυνση αυτή, μας υποχρεώνει να εστιάσουμε σοβαρά και μεθοδικά πάνω σε σοβαρές διαρθρωτικές αδυναμίες που αντιμετωπίζουμε σήμερα. Να πω ένα κραυγαλέο παράδειγμα, είναι το ελαιόλαδο, το οποίο αποτελεί το  50% των εξαγωγών της Κρήτης. Και το οποίο, παρά την εξαιρετική του ποιότητα, εξάγεται κατά 70% χύμα, χωρίς τυποποίηση και χωρίς πιστοποίηση. Υπάρχουν λοιπόν προφανείς δυνατότητες αύξησης της προστιθέμενης αξίας του μέσα από την τυποποίηση. Και κατά συνέπεια, υπάρχουν δυνατότητες σημαντικής αύξησης των εσόδων από τις εξαγωγές.

Αυτό που χρειάζεται είναι ο σχεδιασμός και η αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων εργαλείων. Και βρισκόμαστε πολλές φορές, για να πούμε τα πράγματα με το όνομα τους και σε φαινόμενα οξύμωρα Όπως για παράδειγμα προϊόντα που παράγονται στον τόπο αυτό, να πηγαίνουν χύμα στο εξωτερικό, εκεί να τυποποιούνται και να επιστρέφουν εδώ. Με μία σφραγίδα, ως ξένα προϊόντα, τα οποία προσφέρονται μάλιστα και στους τουρίστες ως προϊόντα τα οποία ίσως είναι φθηνότερα μεν αλλά εν πάση περιπτώσει χάνουμε όλη την προστιθέμενη αξία από την παραγωγή, τυποποίηση και κατανάλωση. Αυτό πρέπει να τελειώσει.

Εξάλλου, η αύξηση της προστιθέμενης αξίας των αγροτικών προϊόντων, είναι ζήτημα που σχετίζεται άμεσα και με την στήριξη του τομέα της μεταποίησης. Ενός τομέα που παρά τα πλήγματα που δέχτηκε από την κρίση, περιλαμβάνει σήμερα επιχειρήσεις, οι οποίες όχι μόνο αναπτύσσονται αλλά και διεθνοποιούνται. Και είναι μύθος και λάθος και ψέμα, ότι σε αυτόν τον τόπο δεν μπορούμε να παράξουμε, σε αυτόν τον τόπο δεν μπορεί να υπάρξει μεταποίηση, δεν μπορεί να υπάρξει βιομηχανία. Γι’ αυτό άλλωστε, η βιομηχανία και η μεταποίηση αποτελούν έναν από τους βασικούς αναπτυξιακούς πυλώνες στους οποίους στοχεύει το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα, ο αναπτυξιακός μας σχεδιασμός.

Στην Κρήτη, άλλωστε, υπάρχουν πέντε ολοκληρωμένες Βιομηχανικές και Επιχειρηματικές Περιοχές και δύο νέα Επιχειρηματικά Πάρκα. Η ΒΙΠΕ Ηρακλείου είναι από τις παλιότερες στην Ελλάδα, καθώς ξεκίνησε τη λειτουργία της το 1972. Στον νέο Αναπτυξιακό Νόμο που υλοποιούμε λοιπόν, η βιομηχανία, η μεταποίηση και η αγροδιατροφή είναι τομείς προτεραιότητας. Και η κατεύθυνση αυτή επιβεβαιώνεται και από τους επενδυτές. Από τα 800 περίπου επενδυτικά σχέδια προϋπολογισμού 2 δισ. ευρώ, που κατατέθηκαν στον νέο Νόμο τους πρώτους μήνες λειτουργίας του, το 60% αφορά τους τομείς της βιομηχανίας, της μεταποίησης και της αγροδιατροφής. Οι συνολικές υποβολές στο Νέο Αναπτυξιακό Νόμο μέχρι τώρα, ανέρχονται για την περιφέρεια Κρήτης στα 162 εκατ. €,  σε ποσοστό περίπου 10% των υποβολών της χώρας. Από αυτές, περίπου το 15% αφορούν τον τομέα της Βιομηχανίας.

Παίρνουμε όμως και μέτρα για τη μείωση του ενεργειακού κόστους για την ελληνική βιομηχανία. Ήδη σε όσα έχουμε ψηφίσει, στα αντίμετρα που πετύχαμε στη συμφωνία της 15^ης Ιουνίου με τους θεσμούς, με το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης  εξασφαλίσαμε 300 εκ. ευρώ για την ενεργειακή αναβάθμιση ενεργοβόρων βιομηχανιών. Πέρα από τις προφανείς ευεργετικές συνέπειες που αφορούν το περιβάλλον, το μέτρο θα βοηθήσει τις βιομηχανίες να μειώσουν το κόστος παραγωγής και να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητά τους.

Και έρχομαι τώρα στο τομέα της οικονομίας που φέτος έδωσε τόσο μεγάλη ώθηση στους ρυθμούς ανάπτυξης, ώστε να αναγκάζεται σήμερα ο ΟΟΣΑ, διάβαζα το πρωί,  να αναθεωρεί τις προβλέψεις του και να μιλά για ανάπτυξη που στο τρίτο και τέταρτο τρίμηνο του έτους, που σε τριμηνιαία βάση θα αγγίξει και θα περάσει το 3%. Ποσοστά που συγκαταλέγονται στους τέσσερις υψηλότερους τριμηνιαίους ρυθμούς σε ολόκληρη την ευρωζώνη. Και φυσικά ο τομέας αυτός δεν είναι άλλος από τον τουρισμό.

Η φετινή άνοδος του τουρισμού δεν είναι μόνο συγκυριακή, καθώς συνοδεύεται από μια αξιοσημείωτη αύξηση των επενδύσεων και δεν μπορούμε να παραβλέπουμε την σημασία και την αξία στρατηγικών επενδύσεων στον τουρισμό. Όπως για παράδειγμα μία πολύ μεγάλη επένδυση,  αυτή της Mirum Hellas στον Αγ. Νικόλαο, 600 εκατ. ευρώ, η οποία εγκρίθηκε από τη Διυπουργική Επιτροπή Στρατηγικών Επενδύσεων στις αρχές Αυγούστου και πολλές άλλες, πολύ σημαντικές επενδύσεις στον τομέα του τουρισμού. θα ήθελα να επισημάνω το εξής:

Όμως, στην Κρήτη έχει ανοίξει ήδη ένας δρόμος, θα έλεγα εναλλακτικός, τον οποίο, πρέπει να τον καταλάβουμε και να τον προσεγγίσουμε.  Ένας  δρόμος για την αναβάθμιση του ήπιου και  αποκεντρωμένου τουριστικού μοντέλου. Του μοντέλου που είναι σε άμεση επικοινωνία με τον πολιτισμό του τόπου, με τις συνήθεις του τόπου, με την κουλτούρα του τόπου, με τις αξίες του τόπου, με την κρητική κουζίνα, με το μοναδικό φυσικό περιβάλλον, το μοναδικό τοπίο του νησιού, με το αναπτυσσόμενο δίκτυο αγροτουρισμού. Το μοντέλο αυτό θα στηριχτεί με συγκριμένο σχέδιο, καθώς η ανάπτυξή του παράγει πολλαπλασιαστικά οφέλη για την τοπική κοινωνία και την τοπική οικονομία.

Και επειδή για μας τουριστική ανάπτυξη και επενδύσεις σημαίνει θέσεις εργασίας, επιτρέψτε μου εδώ, να αναφερθώ σε ένα θέμα που απασχολεί τους εργαζόμενους στην Κρήτη. Kαι είναι αυτό της αδήλωτης εργασίας και ειδικότερα της μαθητείας στις τουριστικές επιχειρήσεις. Από το 2010 ισχύει το καθεστώς που ορίστηκε από μια Κοινή Υπουργική Απόφαση που επιτρέπει την απασχόληση μαθητευόμενων στις τουριστικές επιχειρήσεις, ως το ποσοστό του 17%, και έως τον αριθμό των 40 εργαζομένων ανά επιχείρηση.

Επίσης, είχε θεσμοθετηθεί η απασχόληση μαθητευόμενων από σχολές άλλων χωρών της ΕΕ ή ακόμα και τρίτων χωρών, από τη στιγμή που υπάρχουν διμερείς συμβάσεις.

Σήμερα η κυβέρνησή μας προετοιμάζει μια νέα Κοινή Υπουργική Απόφαση, που θα επαναπροσδιορίζει την αναλογία εργαζόμενων-μαθητευόμενων. Επανεξετάζεται ο ορισμός του μισθού του μαθητευόμενου στο 60% του κατώτατου που ισχύει στη χώρα, ενώ μελετάμε, επίσης, και την απαγόρευση της υπερωριακής απασχόλησης.

Διότι για εμάς, φίλες και φίλοι, η δίκαιη τουριστική ανάπτυξη σημαίνει και ουσιαστική βελτίωση των συνθηκών εργασίας. Δεν μπορεί να υπάρχει ανάπτυξη μόνο στους αριθμούς και στα κέρδη των επιχειρήσεων χωρίς να αντανακλάται και στην αναβάθμιση της ποιότητας της εργασίας και φυσικά στην επέκταση του αριθμού των θέσεων της εργασίας. Όλες μας, λοιπόν, οι προσπάθειες στοχεύουν στη δημιουργία σταθερών και ποιοτικών θέσεων εργασίας.

Γι’ αυτό και βάλαμε ρήτρα εργασίας σε όλα τα προγράμματα του ΕΣΠΑ. Οι επιχειρήσεις που ενισχύονται από το ΕΣΠΑ, και είναι πολλές, διότι καταφέραμε -και είμαστε υπερήφανοι γι’ αυτό- εκεί που η χώρα ήταν τελευταία στην απορροφητικότητα σήμερα να είναι πρώτη και να έχουμε απορροφήσει το 100%  στο προηγούμενο πρόγραμμα και να πηγαίνουμε «σφαίρα» και στο νέο πρόγραμμα, στην νέα περίοδο, οι επιχειρήσεις, λοιπόν, όλες που ενισχύονται,     υποχρεούνται να διατηρούν ή να ενισχύουν τις θέσεις εργασίας. Ενώ, με διάταξη που φέραμε πρόσφατα στη βουλή, οι επιχειρήσεις που διεκδικούν κρατική ενίσχυση υποχρεούνται να τηρούν την εργατική νομοθεσία. Γι’ αυτό και στηρίζουμε επιχειρήσεις που δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας, καλύπτοντας το μισθολογικό και ασφαλιστικό κόστος για το πρώτο διάστημα.

Για αυτό λοιπόν εμείς δεν είμαστε γενικά με την επιχειρηματικότητα. Είμαστε με την επιχειρηματικότητα που σέβεται την εργασία, σέβεται το φυσικό περιβάλλον, σέβεται τον τόπο, σέβεται τους κανόνες και νόμους που ισχύουν σε αυτό τον τόπο. Εμείς δεν είμαστε με τους λογής εκβιαστές, ούτε με τους κρατικοδίαιτους επιχειρηματίες που λεηλάτησαν τον δημόσιο πλούτο και εκμεταλλεύτηκαν την εργατική δύναμη. Αυτούς τους χαρίζουμε στις κυβερνήσεις του χθες, τα συμφέροντα των οποίων εξυπηρέτησαν.

Εμείς στηρίζουμε και ενθαρρύνουμε την υγιή επιχειρηματικότητα και τους επενδυτές που έρχονται όχι να λεηλατήσουν, αλλά να στηρίξουν τον τόπο, να στηρίξουν τους ανθρώπους του τόπου, να στηρίξουν τις αξίες του τόπου.

Φίλες και φίλοι, ένα από τα ισχυρά, όμως,  πλεονεκτήματα της Κρήτης, είναι πέρα από το φυσικό περιβάλλον, το οποίο είναι μοναδικό, είναι και το ανθρώπινο κεφάλαιο -επιτρέψτε μου την έκφραση, αν και είναι αδόκιμος όρος. Αναφέρομαι  στο ιδιαίτερα ισχυρό ακαδημαϊκό και ερευνητικό οικοσύστημα που φιλοξενεί, με σημαντική απήχηση η Κρήτη, με σημαντική απήχηση και αναγνώριση σε διεθνές επίπεδο. Ιδρύματα, όπως το Πανεπιστήμιο, το Πολυτεχνείο, το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας, πρωταγωνιστούν στην Ευρώπη σε ό,τι αφορά τις ερευνητικές τους επιδόσεις και την προσέλκυση πόρων από ευρωπαϊκά προγράμματα.

Είχα σήμερα την ευκαιρία να επισκεφθώ το ΙΤΕ και έμεινα έκπληκτος από το εύρος των δραστηριοτήτων και το επιστημονικό επίπεδο των δραστηριοτήτων εκείνων.  Από το γεγονός ότι εξάγουμε νέα γνώση και έρευνα στο εξωτερικό. Περισσότερο, όμως, από όλα, έμεινα έκπληκτος διότι είδα πως πιάνουν τόπο οι προσπάθειές μας όταν το 2015, σε συνθήκες πρωτοφανούς δημοσιονομικής ασφυξίας, πήραμε μία απόφαση. Δύο μάλλον. Η μία ήταν να «ξύσουμε τον πάτο του βαρελιού», να δώσουμε κονδύλια για να προστατεύουμε τους πιο αδύναμους, το πρόγραμμα για την ανθρωπιστική κρίση, τη μονομερή ενέργεια, όπως μας το είπαν τότε.

Το δεύτερο, όμως, ήταν να ενισχύσουμε με 200 εκατομμύρια τον προϋπολογισμό για την έρευνα και να φτάσουμε στο 1% του ΑΕΠ. Εθνικό ρεκόρ. Αλλά, δυστυχώς, είμαστε κάτω από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο ακόμη. Αλλά εθνικό ρεκόρ. Φανταστείτε. Διότι τόσο πολύ υπολόγιζαν τη σημασία και την αξία, τόσο της εκπαίδευσης όσο και της έρευνας, την παραγωγή της νέας γνώσης, οι κυβερνήσεις σε αυτό τον τόπο στα χρόνια της μεγάλης ανάπτυξης.

Αυτό, λοιπόν, που με εντυπωσίασε, είναι ότι πιάνουν τόπο αυτές οι επιλογές. Και είδα σήμερα, συνομίλησα, νέους ανθρώπους, νέους επιστήμονες που αποφάσισαν -και είναι πολλοί αυτοί που το έχουν κάνει τα τελευταία χρόνια- να εγκαταλείψουν θέσεις, καλές θέσεις στις ΗΠΑ, στην Ελβετία, στην Ευρώπη, για να έρθουν εδώ, στην Κρήτη, στο Ηράκλειο, στο ΙΤΕ και να συνεχίσουν την έρευνά τους, την παραγωγή νέας γνώσης, σε ένα περιβάλλον που είναι συγκρίσιμο ποιοτικά με το περιβάλλον πολύ σημαντικών πανεπιστημιακών ή ερευνητικών  ιδρυμάτων στο εξωτερικό.

Αυτός, λοιπόν, είναι ένας πολύ μεγάλος στόχος εθνικής σημασίας, να αντιστρέψουμε τη ροή. Το brain drain να γίνει brain game. Να κερδίζουμε μυαλά. Να μένουν εδώ, σε αυτό τον τόπο, τα παιδιά με μεταπτυχιακά και μεταδιδακτορικές σπουδές και να μπορούν να έχουν ένα εισόδημα ικανό να ζήσουν με αξιοπρέπεια και να παράξουν έρευνα που θα κάνει τη ζωή μας καλύτερη, που θα κάνει τη χώρα να πάει πιο μπροστά και την οικονομία να αναπτυχθεί.

Η Κρήτη μπορεί να αποτελέσει περιφέρεια-πρότυπο για τη διαμόρφωση του νέου παραγωγικού μοντέλου της χώρας, το οποίο δεν μπορεί να βασίζεται στη λογική έντασης εργασίας, αλλά στην ένταση γνώσης.

Όσο και αν κάποιοι προσπαθούν να μας πείσουν ότι μπορεί η χώρα να γίνει πιο ανταγωνιστική, μειώνοντας και συρρικνώνοντας μισθούς, πάντοτε θα βρίσκεται μια άλλη χώρα δίπλα μας, που θα έχει χαμηλότερους μισθούς από τους δικούς μας.

Όσο και αν προσπαθήσουν να μας πείσουν ότι εκεί είναι το πρόβλημα ή στη φορολογία, το πρόβλημα είναι ότι έχουμε λάθος στρατηγικό στόχο. Πρέπει να επενδύσουμε στα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα και ένα από αυτά είναι το ανθρώπινο δυναμικό. Είναι οι νέοι επιστήμονες, οι εξειδικευμένοι επιστήμονες. Πρέπει, λοιπόν, να επενδύσουμε σε ένα παραγωγικό μοντέλο έντασης γνώσης και όχι έντασης εργασίας.

Για την ενίσχυση αυτού του προσανατολισμού δημιουργήσαμε το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ), με κεφάλαιο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και του ελληνικού δημοσίου και με στόχο την χρηματοδότηση ερευνητικών δραστηριοτήτων.

Επιπλέον, προκηρύξαμε ένα από τα πιο εμβληματικά προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ, το πρόγραμμα Ερευνώ-Δημιουργώ-Καινοτομώ. 

Με δημόσιους πόρους που ξεπερνάνε τα 430 εκατομμύρια ευρώ, θα χρηματοδοτήσουμε την έρευνα και την καινοτομία και κυρίως τη σύμπραξη επιχειρήσεων και ερευνητικών ιδρυμάτων. Θα συνδέσουμε την έρευνα με την παραγωγή και τις επιχειρήσεις. Θα στηρίξουμε την ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας. Το πρόγραμμα συνάντησε ήδη πολύ μεγάλη επιτυχία. Μόνο από την Κρήτη υποβλήθηκαν σχέδια ύψους 100 εκατομμυρίων ευρώ περίπου.

Παράλληλα, τον Δεκέμβριο του 2016 προχωρήσαμε και σε μια άλλη  πολύ σημαντική ενέργεια δημιουργίας χρηματοδοτικών εργαλείων, το Υπέρ-ταμείο Επιχειρηματικών Συμμετοχών, το λεγόμενο Equi-Fund, που αποσκοπεί στην ενίσχυση της καινοτόμου επιχειρηματικότητας και αναμένεται να ξεκινήσει τη λειτουργία του πριν το τέλος του 2017.

Είναι προφανές ότι η λειτουργία των χρηματοδοτικών αυτών εργαλείων, που στοχεύουν στην έρευνα και την καινοτομία, αφορούν ιδιαίτερα την Κρήτη, με το υψηλότατο επίπεδο  ερευνητικής δραστηριότητας πανεπιστημιακών ιδρυμάτων και ερευνητικών κέντρων.

Αφορούν, όμως, και τον τρόπο μέσα από τον οποίο η Κρήτη μπορεί να συμβάλλει συνολικά στην ανάπτυξη και στην οικονομία της χώρας.

Και πρέπει να πούμε, επίσης, ότι ακριβώς αυτός ο τομέας, η Οικονομία της Γνώσης είναι σημαντικός, όχι μόνο για την συνολική ώθηση και αναβάθμιση της παραγωγικής δραστηριότητας, αλλά και για την προσπάθειά μας να πετύχουμε σε αυτό τον μεγάλο εθνικό στόχο, που αναφέρθηκα πριν.

Σήμερα, στο περιθώριο αυτού εδώ του Συνεδρίου, συμφωνήθηκε ανάμεσα στο Υπουργείο Παιδείας, το Πανεπιστήμιο, το Πολυτεχνείο, το ΤΕΙ Κρήτης και το ΙΤΕ, μια από κοινού ημερίδα, προκειμένου να  καθοριστούν τα συγκεκριμένα διετή προγράμματα που θα ιδρυθούν στην Κρήτη, ειδικά για την Κρήτη,  για αποφοίτους των ΕΠΑΛ, των Επαγγελματικών Λυκείων.

Τα προγράμματα αυτά, που έχουν θεσμοθετηθεί στον νόμο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, θα δίνουν επαγγελματικά πιστοποιητικά ευρωπαϊκών προσόντων και προδιαγραφών.

Η ημερίδα θα γίνει άμεσα, την τελευταία εβδομάδα του Οκτωβρίου και θα είναι η πρώτη μιας σειράς ανάλογων εκδηλώσεων που θα γίνουν σε όλη τη χώρα.

Και ακόμα, σήμερα, συμφωνήθηκε η ενεργή  συμμετοχή του Πανεπιστήμιου, του Πολυτεχνείου και του ΤΕΙ Κρήτης, σε συνεργασία με την Περιφερειακή  Διεύθυνση Εκπαίδευσης, στον επαγγελματικό προσανατολισμό των μαθητών των  λυκείων της Κρήτης.

Έρχομαι τώρα σε έναν τομέα, όπου είμαι βέβαιος ότι πολλοί περιμένετε να ακούσετε τι θα πω: Στο κρίσιμο θέμα των υποδομών. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι υποδομές δεν μπορεί παρά να βρίσκονται στον πυρήνα ενός σχεδιασμού αναπτυξιακού, ενός σχεδιασμού παραγωγικής ανασυγκρότησης. Και θα ήθελα εδώ να σημειώσω, ότι στην Κρήτη, για πολλές δεκαετίες, μεγάλα, όσο και αναγκαία έργα, δεν δρομολογήθηκαν. Σε αυτό η Κρήτη έμεινε, τολμώ να το πω, αδικημένη. Για να είμαι απολύτως ειλικρινής, η τακτική που ακολουθήθηκε για δεκαετίες, δεν ήταν η ένταξη έργων υποδομής σε ένα συγκεκριμένο σχέδιο, αλλά  η προώθηση αποσπασματικών παρεμβάσεων, κατά απαίτηση και διεκδίκηση των τοπικών κοινωνιών. Κάτι που θα μπορούσε, ενδεχομένως,  να εξυπηρετήσει πελατειακούς λόγους, αλλά όχι ένα συνολικό σχέδιο για την ανάπτυξη του νησιού.

Σήμερα η έλλειψη ολοκληρωμένων έργων υποδομής προκύπτει ως πρόβλημα πρώτης τάξης, σε κάθε συζήτηση με τους παραγωγικούς φορείς, με τις τοπικές κοινωνίες, με την τοπική αυτοδιοίκηση. Και ήταν από τα πιο βασικά προβλήματα που κλήθηκε να αντιμετωπίσει αυτή η κυβέρνηση, σε ό,τι αφορά τον σχεδιασμό για την παραγωγική ανασυγκρότηση της Κρήτης.

Σήμερα, λοιπόν, είμαστε σε θέση, μετά από σοβαρή δουλειά, μελέτη και σχεδιασμό, να σας πούμε ότι έχουμε σχέδιο. Έχουμε ένα συγκροτημένο σχέδιο που θα καταλήξει, γιατί εκεί είναι η ουσία, όχι να εξαγγείλουμε για άλλη μια φορά πράγματα που έχουν εξαγγείλει οι προηγούμενοι, που θα καταλήξει στην έναρξη των εργασιών για τον Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης, πριν ολοκληρωθεί η τρέχουσα θητεία της κυβέρνησής μας, η τρέχουσα θητεία της αυτοδιοίκησης, του περιφερειάρχη Κρήτης, του Δημάρχου Ηρακλείου.

Η στρατηγική μελέτη για τον ΒΟΑΚ που διασφαλίζει τον ενιαίο σχεδιασμό του έργου από το Καστέλι Κισσάμου ως την Σητεία, θα δημοπρατηθεί μέσα στον Οκτώβριο, τώρα άμεσα.  Ειδικότερα για το πιο ώριμο τμήμα του ΒΟΑΚ, από τα Χανιά έως τον Άγιο Νικόλαο, ο διαγωνισμός για την κατασκευή του θα πραγματοποιηθεί στις αρχές του 2018, με τη διαδικασία του ανταγωνιστικού διαλόγου.

Εκτιμούμε, λοιπόν, ότι οι εργασίες θα ξεκινήσουν στο α΄ εξάμηνο  του 2019. Και βεβαίως θα είμαστε εδώ, εγώ με τον Περιφερειάρχη, για να παραβρεθούμε στην έναρξη των εργασιών. Το έργο, βέβαια,  θα ολοκληρωθεί σε 4 ως 5 χρόνια από την έναρξή του αλλά από ότι βλέπω πάλι θα είμαστε εδώ, εγώ και ο Περιφερειάρχης, για να το εγκαινιάσουμε.

Παράλληλα, όμως, φίλες και φίλοι, και επειδή μέχρι να ολοκληρωθεί αυτό το έργο και επειδή το ζήτημα της οδικής ασφάλειας δεν μπορεί να περιμένει την ολοκλήρωση του έργου και  είναι ζωτικής σημασίας, ιδίως όσο αυξάνονται και οι τουριστικές ροές, έχουμε ήδη προχωρήσει σε ειδικό πρόγραμμα από το ΕΣΠΑ και θα  χρηματοδοτήσουμε άμεσα ένα πρόγραμμα οδικής ασφαλείας για τη σημερινή διαδρομή που θα δημοπρατηθεί επίσης τους επόμενους μήνες.

Σε ό,τι αφορά το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι Ηρακλείου: Έχει, όπως γνωρίζετε,  επιλεγεί η μορφή της εταιρίας που θα το αναλάβει, καθώς και τα ανταποδοτικά τέλη για την τοπική αυτοδιοίκηση και το Υπουργείο Υποδομών. Ενώ καθορίστηκε ότι ένας χώρος έκτασης  1000 τ.μ. θα διαμορφωθεί κατάλληλα για τη διεξαγωγή εκεί  Συνεδρίων και Εκθέσεων τοπικών προϊόντων. Τόσο η πραγματοποίηση αυτών των έργων, όσο και η λειτουργία τους θα οδηγήσουν σε υπολογίσιμη αύξηση της απασχόλησης.

Επίσης, βρίσκονται σε εξέλιξη και άλλα έργα υποδομών, όπως ο κόμβος της Αγίας Πελαγίας, το έργο ύδρευσης στο οροπέδιο Λασιθίου, και τα βελτιωτικά έργα στο αεροδρόμιο «Νίκος Καζαντζάκης» , όπου σε ένα χρόνο, από σήμερα, θα έχει τελείως διαφορετική εικόνα σε ό,τι αφορά την υποδομή του και σε ό,τι αφορά τη  και δυναμικότητά του . Ενώ ακούσαμε με μεγάλη προσοχή την πρόταση των τοπικών φορέων και της αυτοδιοίκησης, να συστήσουμε ένα φόρουμ με την ΤΑ, όπου θα παρακολουθούμε την πρόοδο όλων αυτών των έργων, αλλά και θα συζητούμε για να αποφασίσουμε , μέσα από διαβούλευση και που, πως θα αξιοποιήσουμε, για παράδειγμα, το αεροδρόμιου «Ν. Καζαντζάκης», όταν θα έχουμε με το καλό το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι Ηρακλείου. Διότι εμείς δεν θέλουμε να επαναληφθούν τα ίδια λάθη του παρελθόντος, τα μεγάλα έργα, ιδίως την περίοδο  των Ολυμπιακών Αγώνων, που άφησαν κουφάρια. Αλλά θέλουμε σε συνεννόηση με την τοπική κοινωνία να βρούμε τον βέλτιστο τρόπο για την αξιοποίηση όλων των υποδομών.

Επίσης, σχεδιάζεται η υλοποίηση έργων που αφορούν τους κάθετους προς τον ΒΟΑΚ άξονες, και ακόμα η πραγματοποίηση βελτιωτικών εργασιών στο αεροδρόμιο των Χανίων.

Τελευταίο, αλλά όχι έσχατο: Έχει ήδη εγκριθεί η χρηματοδότηση της αντικατάστασης στο σύνολό του, του δικτύου ύδρευσης της πόλης του Ηρακλείου ύψους 25 εκ. ευρώ, αντιμετωπίζοντας, επιτέλους,  ένα χρόνιο πρόβλημα, που αφορά άμεσα την ποιότητα της ζωής στην πόλη.

Σε ό,τι αφορά τον ενεργειακό σχεδιασμό της περιφέρειας: Η ενεργειακή διασύνδεση της Κρήτης, που θα την μετατρέψει σε ενεργειακό κόμβο, αυξάνοντας τις θέσεις εργασίας και μειώνοντας την επιβάρυνση των νοικοκυριών, βρίσκεται σε εξέλιξη.

Η πρώτη φάση διασύνδεσης, με μικρό καλώδιο που θα ενώσει τα Χανιά με την Πελοπόννησο, θα ολοκληρωθεί το 2020. Το έργο αναμένεται να μειώσει κατά 20% τις δαπάνες νοικοκυριών και επιχειρήσεων για τιμολόγια υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας.

Παράλληλα προγραμματίζεται και η δεύτερη διασύνδεση, από το Ηράκλειο στην Αττική, η οποία υπολογίζεται να είναι έτοιμη εντός του 2023, ως κομμάτι ευρύτερου σχεδιασμού της διασύνδεσης Ισραήλ-Κύπρου- Ελλάδας.

Την περασμένη άνοιξη, στο περιθώριο της Συνόδου των Υπουργών Ενέργειας και Περιβάλλοντος της ΕΕ, υιοθετήθηκε πολιτική διακήρυξη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και 14 κράτη-μέλη για την επανεκκίνηση της πρωτοβουλίας “Ενεργειακά Νησιά”. Η πρωτοβουλία αυτή αφορά τη μετάβαση των νησιών στην λεγόμενη καθαρή ενέργεια. Συμφωνήθηκε,  επίσης, να δημιουργηθεί ένα σχετικό φόρουμ διαλόγου, το οποίο θα συνεδριάσει για πρώτη φορά αύριο το πρωί,  στα Χανιά.

Πρόκειται για την επιτάχυνση της μετάβασης των περισσοτέρων από τα 2.700 νησιά της Ευρώπης, στη χρήση δικών τους ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, με τη χρήση σύγχρονων και καινοτόμων ενεργειακών συστημάτων.

Θέλω εδώ να σημειώσω ότι το σχέδιο προώθησης των ανανεώσιμων πηγών αναδεικνύεται σε στρατηγικό, αλλά  ταυτόχρονα και περιβαλλοντικά σύνθετο ζήτημα. Για αυτό, το Υπουργείο Ενέργειας έχει δεσμευθεί σχετικά με την αναθεώρηση του Ειδικού Χωροταξικού για τις ΑΠΕ, προς την κατεύθυνση της επαναπροσέγγισης των ειδικών κριτηρίων χωροθέτησης αιολικών μονάδων. Ιδιαίτερα δε σε ευαίσθητες περιοχές, όπως ο νησιωτικός χώρος.

Το νέο αυτό πλαίσιο θα τεθεί σε διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες. Παράλληλα το Υπουργείο Ενέργειας βρίσκεται σε επικοινωνία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ώστε να προχωρήσει και ο εκσυγχρονισμός του πλαισίου της περιβαλλοντικής αδειοδότησης σε ότι αφορά τις ΑΠΕ.

Τέλος, είναι έτοιμο να έλθει προς ψήφιση στη Βουλή το νομοσχέδιο για τις Ενεργειακές Κοινότητες. Για πρώτη φορά δίνεται η δυνατότητα σε πολίτες, ΟΤΑ και μικρές και μεσαίες τοπικές επιχειρήσεις να εμπλακούν στον ενεργειακό σχεδιασμό, μέσω της ενεργής συμμετοχής τους σε ενεργειακά εγχειρήματα. Οι πολίτες και οι φορείς αποκτούν διττό ρόλο ως καταναλωτές, αλλά ταυτόχρονα και ως εν δυνάμει  παραγωγοί ενέργειας. Ενώ μπορούν να επωφεληθούν και των προβλέψεων του εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού.

Θεωρώ όμως ότι το πιο  σημαντικό  σε ό,τι αφορά τον σχεδιασμό μας για την ενέργεια, είναι ότι η Κρήτη αποτελεί έναν πολύ σημαντικό κόμβο που αναβαθμίζει τη γεωπολιτική και γεωστρατηγική σημασία της χώρας συνολικά. Έχουμε το καλώδιο Eurasia Interconnector που θα συνδέει – όπως είπα πριν-  τα ηλεκτρικά δίκτυα του Ισραήλ, της Κύπρου και της Κρήτης. Έχουμε τον   Αγωγό Eastmed που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από τα κοιτάσματα της Νοτιοανατολικής Μεσογείου στην Ευρώπη, μέσω Κύπρου, Ελλάδας και Ιταλίας, και για την προώθηση του οποίου υπογράψαμε σχετική συμφωνία στις τριμερείς συναντήσεις που είχαμε με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ και τον πρόεδρο της Κύπρου. Αλλά έχουμε και κάτι εξίσου σημαντικό, που δεν μπορούμε να παραλείψουμε: Την  εκμετάλλευση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, που έχει φέρει την Κρήτη στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των  πετρελαϊκών εταιριών.

Όλα αυτά τα έργα, νομίζω ότι θα αυξήσουν τον ρόλο, τη σημασία της Κρήτης , θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας και βεβαίως η κατασκευή τους  θα προχωρήσει στο πλαίσιο των αυστηρότερων προτύπων της διεθνούς πρακτικής για την προστασία του περιβάλλοντος. Αλλά και με συνεχή διάλογο με την τοπική κοινωνία. Αλλά είναι έργα που αναβαθμίζουν την Κρήτη. Την αναβαθμίζουν τόσο σε ό,τι αφορά – επαναλαμβάνω-  τη γεωστρατηγική της σημασία, αλλά όσο και σε ό,τι αφορά την αναπτυξιακή  και παραγωγική της προοπτική, την ενίσχυση της απασχόλησης.

Επειδή όμως, Δίκαιη Ανάπτυξη σημαίνει, πρώτα και κύρια, ένα βιώσιμο περιβάλλον θέλω να σημειώσω τα εξής: Έχει ήδη δρομολογηθεί το νομοσχέδιο για τον έλεγχο και την προστασία του δομημένου περιβάλλοντος, το οποίο αναμένεται να ψηφιστεί το φθινόπωρο. Και με το οποίο αντιμετωπίζονται σοβαρότατα προβλήματα που υπάρχουν σε αρκετά από τα αστικά κέντρα της χώρας. Και μεταξύ αυτών και στο Ηράκλειο της Κρήτης. Το νομοσχέδιο υιοθετεί μια προσέγγιση που επιδιώκει την απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών έκδοσης και ελέγχου των αδειών δόμησης. Και, ακόμα, προβλέπει την ουσιαστική αναθεώρηση του μηχανισμού και των μέσων εποπτείας και ελέγχου της ποιότητας του δομημένου περιβάλλοντος. Καθώς και των μεθόδων αντιμετώπισης της αυθαίρετης δόμησης.

Και θέλω σε αυτό το σημείο να αναφέρω ότι έχουν ξεκινήσει διαδικασίες παραχώρησης χώρων και ακινήτων σε δήμους και κοινωνικούς φορείς για κοινωφελή χρήση. Είναι μια πρακτική που εφαρμόζουμε σε όλη την Ελλάδα, κυρίως σε ό,τι αφορά χώρους που ανήκουν στο δημόσιο και δεν χρησιμοποιούνται, όπως  μη χρησιμοποιούμενα στρατόπεδα και χερσαίες λιμενικές ζώνες. Γιατί η δική μας αντίληψη είναι ότι δεν προορίζονται τα πάντα για ιδιωτική αξιοποίηση και για κέρδος. Υπάρχει και η κοινωνική διάσταση της πολιτικής. Σε αυτό το πλαίσιο, λοιπόν, στα Χανιά, αποφασίσαμε και έχει ήδη  ξεκινήσει η διαδικασία παραχώρησης του στρατοπέδου Μαρκόπουλου στο Δήμο, μετά από συμφωνία με το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Στον Δήμο Χερσονήσου, ένα ακόμα ακίνητο του δημοσίου παραχωρείται για κάλυψη των στεγαστικών αναγκών των υπηρεσιών του. Ενώ στον Ενιαίο Αγροτικό Συνεταιρισμό Ιεράπετρας, παραχωρείται η κυριότητα του δημόσιου ακινήτου, που χρησιμοποιεί ήδη ο δήμος για την εξυπηρέτηση των αναγκών του.

Στον τομέα  της διαχείρισης αστικών αποβλήτων έχουμε θεσπίσει ένα φιλόδοξο Εθνικό Σχεδιασμό, με αντίστοιχους Περιφερειακούς Σχεδιασμούς Διαχείρισης Αποβλήτων. Αξίζει να αναφέρουμε ότι στην Κρήτη μέχρι σήμερα υλοποιούνται έργα για τη διαχείριση απορριμμάτων ύψους 70 και πλέον εκατ. ευρώ. Ειδικά, όμως, θα ήθελα να αναφερθώ σε μια σημερινή εξέλιξη και αφορά στην ένταξη έργου για την ολοκληρωμένη διαχείριση αστικών αποβλήτων στην Περιφερειακή Ενότητα Χανίων, συνολικού ύψους  9.1 εκατ. ευρώ,  το οποίο συγχρηματοδοτείται από τις δημόσιες δαπάνες.

Και τώρα θα ήθελα να αναφερθώ και να σταθώ για λίγο στο χώρο της υγείας. Θα σταθώ όχι γιατί εκεί δίνουμε μια πολύ μεγάλη μάχη- άνιση ίσως- ούτε γιατί τη μάχη αυτή τη δίνουμε με μπροστάρηδες δύο Κρητικούς, αλλά γιατί θεωρώ πως ο χώρος της υγείας είναι το κοινωνικό εκείνο πεδίο όπου συγκρούονται δύο διαφορετικές αντιλήψεις. Η μία αντίληψη, που συρρίκνωνε τον δημόσιο χώρο παραχωρώντας ολοένα και περισσότερα στην ιδιωτική σφαίρα και έτσι αφήνοντας ανοιχτό το πεδίο για τη μεγάλη σπατάλη, τη μεγάλη διαφθορά. Και από την άλλη, η αντίληψη εκείνη που λέει ότι δεν μπορείς να λες ότι είσαι φιλοευρωπαίος, να λες ότι θέλω να μένω στην Ευρώπη αλλά να έχεις ένα σύστημα υγείας που αντιστοιχεί σε χώρες του τρίτου κόσμου.

Εδώ λοιπόν, δίνουμε μια μεγάλη μάχη, είναι ένας τομέας της πολιτικής όπου παλεύουμε στις πιο δύσκολες δημοσιονομικές συνθήκες και θεωρούμε ότι η στήριξη των δομών του κοινωνικού κράτους είναι αποφασιστικής σημασίας για να μπορέσει να ξανασταθεί στο σύστημα στα πόδια του, να δουλέψει και να αναπτυχθεί.

Η αύξηση, λοιπόν, του προϋπολογισμού των νοσοκομείων της Κρήτης για το 2016, σε σχεδόν διπλάσια επίπεδα και η συστηματική προσπάθεια για κάλυψη των κενών σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, έχουν αλλάξει την εικόνα στα νοσοκομεία της Κρήτης σε ότι αφορά το επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών. Βεβαίως η προσπάθεια για κάλυψη των κενών σε προσωπικό συνεχίζεται, όπως άλλωστε στα νοσοκομεία ολόκληρης της χώρας.

Αντίστοιχη προσπάθεια με απτά αποτελέσματα, έχει καταβληθεί για την βελτίωση και αναβάθμιση του νοσοκομειακού εξοπλισμού και την αύξηση του στόλου των ασθενοφόρων. Μια προσπάθεια, που επίσης συνεχίζεται.

Εξίσου σημαντική όμως, για την αναβάθμιση των υπηρεσιών υγείας, θεωρώ και την ξενοδοχειακή αναβάθμιση των Κέντρων Υγείας σε όλη την Κρήτη, που ήδη προγραμματίζεται. Όμως η πιο σημαντική  μεταρρύθμιση, που θα αλλάξει τον χάρτη της δημόσιας υγείας σε ολόκληρη την χώρα, είναι αυτή που προωθούμε αυτή την περίοδο και αφορά την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγεία. Στο πλαίσιο αυτής της μεταρρύθμισης και σε πρώτη φάση, η Κρήτη αναμένεται να ενισχυθεί με 25 Τοπικές Μονάδες Υγείας, πάνω από τις μισές θα δρομολογηθούν και θα εγκαινιαστούν στους  επόμενους μήνες. Και πιστεύω ότι αυτό θα έχει άμεσα αποτελέσματα για την καλύτερη λειτουργία συνολικά του συστήματος Δημόσιας Υγείας. Αλλά και για την ποιότητα ζωής των τοπικών κοινωνιών και την εξυπηρέτηση των επισκεπτών του νησιού.

Φίλες και φίλοι, θα μπορούσα να μιλάω πάρα πολύ ώρα. Άλλωστε το Συνέδριο αυτό  διακρίθηκε για το εύρος των συνεδριών του. Από δίωρες έγιναν τετράωρες, πεντάωρες, εξάωρες οι συνεδρίες και τα στρογγυλά τραπέζια.

Θέλω να θέσω ως τελευταίο το ζήτημα των χρηματοδοτικών εργαλείων. Και αυτό γιατί θεωρώ ότι βασικό ζήτημα για την ανάπτυξη της Περιφέρειας, είναι η ορθή κατανόηση των διαθέσιμων χρηματοδοτικών εργαλείων. Και βεβαίως καθήκον της κυβέρνησης είναι η διεύρυνσή τους και η δημιουργία καινούργιων.

Το σύνολο των αναπτυξιακών εργαλείων του Υπουργείου Οικονομίας, όπως το ΕΣΠΑ, ο Αναπτυξιακός Νόμος, οι υπόλοιποι χρηματοδοτικοί μηχανισμοί, επικεντρώνουν την παρέμβασή τους σε 4 πυλώνες:

• την οικονομία της γνώσης,
• την εξωστρέφεια,
• την αποκέντρωση και
• την ενίσχυση του δευτερογενούς τομέα, της βιομηχανίας και της μεταποίησης.

Για το σύνολο της χώρας ενισχύουμε ουσιαστικά την έρευνα και την καινοτομία, και τη σύνδεσή τους με την παραγωγή και τις επιχειρήσεις.

Μόνο από το ΕΣΠΑ, η σχετική χρηματοδότηση υπερβαίνει το 1 δισ. ευρώ.

Επιπλέον και ειδικά για την ενίσχυση των εξαγωγών και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων προχωρήσαμε σε μία σειρά από παρεμβάσεις:

• Όλα τα προγράμματα του ΕΣΠΑ για την επιχειρηματικότητα προβλέπουν μεγαλύτερη ενίσχυση για τις επιχειρήσεις που αναπτύσσουν εξαγωγική δραστηριότητα.
• Προχωρήσαμε στη Δημιουργία Ελληνικού Σήματος και ενιαίας ταυτότητας στα προϊόντα αγροδιατροφής, που θα αναβαθμίσει τα ελληνικά προϊόντα στις τοπικές αγορές και θα τους επιτρέψει να κατακτήσουν μεγαλύτερο μερίδιο στις διεθνείς αγορές.
• Στα προγράμματα επιχειρηματικότητας του ΕΣΠΑ και στα καθεστώτα του νέου Αναπτυξιακού Νόμου προβλέπεται υψηλότερη βαθμολογία και ενίσχυση για τις επιχειρήσεις που αναπτύσσουν εξαγωγική δραστηριότητα.

Για την στήριξη του τουρισμού, πρόσφατα ανακοινώθηκε πρόσκληση ύψους 120 εκατ. μέσω του ΕΣΠΑ για την ίδρυση νέων τουριστικών επιχειρήσεων.

Αυτά αφορούν άμεσα την Περιφέρεια της Κρήτης και την αύξηση της συμμετοχής της στο Εθνικό Προϊόν.

Ειδικότερα στην Κρήτη, έχουμε αυξήσει κατά 271% το Εθνικό Σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων και έχουμε ήδη διαθέσει για το 2017, 37.8 εκατ. ευρώ για ώριμα έργα από εθνικούς πόρους.

Μέσω του ΕΣΠΑ χρηματοδοτούμε στην Κρήτη έργα στους τομείς των απορριμμάτων, της ύδρευσης, της αφαλάτωσης, και της βελτίωσης του αστικού περιβάλλοντος.

Ειδικότερα, εγκρίθηκε η αύξηση κατά 163% των πιστώσεων προς όφελος του Περιφερειακού Προγράμματος της Κρήτης για τους τομείς της εκπαίδευσης και της κοινωνικής συνοχής.

Θεωρώ, λοιπόν, ότι η συζήτηση διεξήχθη στο 3^ο Περιφερειακό Συνέδριο αυτές τις δύο ημέρες, θα βοηθήσει ακόμα περισσότερο στον καλύτερο σχεδιασμό και στην ουσιαστικότερη αξιοποίηση των χρηματοδοτικών εργαλείων, που σας παρουσίασα πριν.

Έτσι ώστε τα εργαλεία αυτά να λειτουργήσουν ως αποτελεσματικός μοχλός για τη μεγέθυνση της οικονομίας.

Κλείνοντας, θα ήθελα να σας πω με δύο λόγια.

Η επόμενη ημέρα όσο και αν είμαστε όλοι πιο αισιόδοξοι γιατί αντιμετωπίσαμε φουρτούνες και βλέπουμε τώρα ότι τα μποφόρ έχουν πέσει και είναι τρία, τέσσερα και όχι επτά και οκτώ, έχουμε ακόμη κυματισμό αλλά έχουμε περάσει τον δύσκολο κάβο, πάμε προς το λιμάνι.

Η συζήτηση για την επόμενη μέρα είναι μια συζήτηση κρίσιμη. Κάποιοι δεν θέλουν να συμμετάσχουν με γεια τους με χαρά τους, εμείς αυτή  τη συζήτηση θα την κάνουμε προγραμματισμένα, σχεδιασμένα, μεθοδικά. Θα τη διεξάγουμε με όλους όσοι έχουν έγνοια αληθινή και αγωνία για το πώς θα έρθει αυτή η επόμενη ημέρα.

Η ανάπτυξη δεν θα έρθει ως φυσικό φαινόμενο, ως μάννα εξ ουρανού. Μπορεί να έρθει στο επίπεδο των αριθμών. Αλλά δεν θέλουμε  μια ανάπτυξη πάλι στο επίπεδο των αριθμών. Δεν θέλουμε μια ανάπτυξη πάλι που θα είναι για τους λίγους και εκλεκτούς. Δεν θέλουμε μια ανάπτυξη πάλι για  να σπαταληθεί στα θαλασσοδάνεια και τις χρηματιστηριακές φούσκες.

Θέλουμε μια ανάπτυξη που θα σημαίνει κάτι για τον καθημερινό πολίτη, για τον αγρότη, τον εργαζόμενο, τον επιχειρηματία, τους νέους ανθρώπους που πρέπει να ξανακερδίσουμε, να ξαναγυρίσουν σε αυτόν τον τόπο.

Αυτή, λοιπόν, τη συζήτηση εμείς θα τη διεξάγουμε.

Είμαι ιδιαίτερα ευτυχής που σε αυτά τα τρία συνέδρια βλέπω εκπροσώπους φορέων με διαφορετικές πολιτικές πεποιθήσεις και απόψεις. Όλους τους εκπροσώπους της Αυτοδιοίκησης, ανεξαρτήτως κομματικής στήριξης ή άποψης, που είναι εδώ. Καταθέτουν την πρότασή τους, διαφωνούν, αντιδικούν, είναι όμως εδώ.

Και αυτή τη δέσμευση θέλω να δώσω.

Θα σας λάβουμε υπόψη μας. Θα λάβουμε υπόψη τις αγωνίες σας, τις προτάσεις σας, τον σχεδιασμό σας. Θα προχωρήσουμε μαζί αυτή τη μεγάλη συζήτηση για την επόμενη ημέρα.

Θέλω να ευχαριστήσω την Περιφέρεια της Κρήτης για την άψογη διοργάνωση του Συνεδρίου, καθώς και όλους όσοι συμμετείχαν με τις θέσεις και τις προτάσεις τους.

Ακόμη και αυτούς τους λιγοστούς, που συμμετείχαν αντιδικώντας, κρεμώντας πανό με τις προτάσεις τους και τις θέσεις τους την ώρα που εμείς συνεδριάζουμε. Και αυτοί είναι χρήσιμοι.

Όλοι μπορούμε να συμβάλλουμε στην προσπάθειά μας. Έχουμε την ίδια αγωνία, τον ίδιο πόνο, το ίδιο μεράκι για να οικοδομήσουμε μια καλύτερη ημέρα για αυτόν τον τόπο.

Κάθε φορά που έρχομαι στην Κρήτη γίνομαι πιο αισιόδοξος. Το έχει ο τόπος, το έχουν οι άνθρωποί της, το έχουν τα τραγούδια της, μπορεί να το έχουν και οι ρακές της.

Θέλω να σας ευχαριστήσω θερμά για άλλη μια φορά. Αυτό το Συνέδριο μπορεί να αποτελέσει μια τομή για να σχεδιάσουμε μαζί το αύριο αυτού του τόπου, που μπορεί να γίνει υπόδειγμα για το αύριο της χώρας.

Υπόδειγμα παραγωγικό. Υπόδειγμα ενός νέου μοντέλου ανάπτυξης και παραγωγής που έχει ανάγκη ο τόπος. Για την Ελλάδα της δημιουργίας, την Ελλάδα της παραγωγής, για την Ελλάδα της εργασίας.

Ευχαριστώ πολύ