Μέτρα για την εξοικονόμηση ενέργειας στο Δημόσιο

Κοινή συνέντευξη Τύπου του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, του Υπουργού Εσωτερικών, Μάκη Βορίδη, του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών, Θεόδωρου Σκυλακάκη και του Υφυπουργού παρά τω Πρωθυπουργώ και Κυβερνητικού Εκπροσώπου, Γιάννη Οικονόμου, με θέμα «Μέτρα για την εξοικονόμηση ενέργειας στο Δημόσιο» 

Γ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Καλή σας μέρα. Η χώρα αντιμετωπίζει κρίση στις τιμές της ενέργειας και των καταναλωτικών αγαθών, η οποία εισάγεται στη χώρα μας και έχει δυναμικό χαρακτήρα. Όπως είναι γνωστό στην ελληνική κοινωνία, η Κυβέρνηση έχει εκπονήσει εδώ και πάρα πολύ καιρό ένα ολοκληρωμένο σχέδιο αντιμετώπισης της κατάστασης αυτής με μέτρα και πολιτικές που είναι δυναμικά, που προσαρμόζονται, ανάλογα με τις εξελίξεις. Το σχέδιό μας είναι τέτοιο, έτσι ώστε με την κατάλληλη προσαρμογή του κάθε φορά να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της κοινωνίας και στις προσδοκίες των πολιτών. Αυτό είναι το ζητούμενο. Είναι σε δύο άξονες. Είναι η στήριξη της κοινωνίας σε οικονομικό επίπεδο για να μειώσουμε το αποτύπωμα των αυξήσεων σε όλες τις πτυχές του οικονομικού βίου και είναι στη διάσταση της εξοικονόμησης ενέργειας. Μια διάσταση εξαιρετικά σημαντική ενόψει των δυσμενών εξελίξεων που προδιαγράφονται για την Ευρώπη. Σήμερα οι αρμόδιοι Υπουργοί, ο κ. Σκρέκας, ο κ. Βορίδης και ο κ. Σκυλακάκης θα παρουσιάσουν πολιτικές εξοικονόμησης ενέργειας για το Δημόσιο, κίνητρα για την επίτευξη των στόχων, αλλά και τις συνέπειες σε περίπτωση που οι στόχοι αυτοί δεν επιτυγχάνονται. Η Κυβέρνηση έχει δείξει όλο το προηγούμενο διάστημα ότι με σωστό και τον πιο αποτελεσματικό τρόπο βρίσκουμε και αξιοποιούμε τους πόρους που υπάρχουν, σταθμίζοντας πάντοτε σωστά το δημοσιονομικό χώρο, έτσι ώστε να βρισκόμαστε στο πλευρό της κοινωνίας και να διαχειριζόμαστε με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο αυτές τις εξωγενείς κρίσεις και σε αυτήν την κατεύθυνση θα συνεχίσουμε. Θα ήθελα να δώσω το λόγο στον κ. Σκρέκα, για τη δική του εισήγηση.

Κ. ΣΚΡΕΚΑΣ: Έχουμε συμπληρώσει 12 μήνες από την έναρξη της χειρότερης ενεργειακής κρίσης των τελευταίων δεκαετιών. Είναι μια τριπλή ενεργειακή κρίση γιατί βιώνουμε ταυτόχρονα ιλιγγιώδεις τιμές στο φυσικό αέριο, στην ηλεκτρική ενέργεια και στο πετρέλαιο. Και για αυτό το λόγο είναι πολύ πιο βαθιά και πολύ πιο δύσκολη στην αντιμετώπισή της, ακόμη και από τις πετρελαϊκές κρίσεις της δεκαετίας του 1970.

Δυστυχώς, ο συνεχιζόμενος πόλεμος τροφοδοτεί, επιδεινώνει και οξύνει δραματικά αυτή την κρίση, καθώς η Ρωσία εντείνει τον εκβιασμό της προς την Ευρώπη, μειώνοντας τις ροές φυσικού αερίου, και, τελικά, εκτινάσσοντας τις τιμές ενέργειας σε πρωτόγνωρα επίπεδα. Η Κυβέρνηση με αποφασιστικότητα κινητοποιήθηκε από την πρώτη στιγμή που άρχισαν να μαζεύονται σύννεφα πάνω από τις διεθνείς αγορές ενέργειας. Λάβαμε μέτρα για την ουσιαστική στήριξη της κοινωνίας. Μέτρα, που δεν διστάσαμε να επεκτείνουμε αντιδρώντας στην κλιμάκωση της ενεργειακής κρίσης.

• Τον τελευταίο ένα χρόνο έχουμε διαθέσει πάνω από 8 δισ. ευρώ για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
• Πρωτοπορήσαμε σε όλη την Ευρώπη με τη δημιουργία ενός μηχανισμού ανάκτησης των υπερεσόδων από τις εταιρείες που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια, που τους δύο πρώτους μήνες λειτουργίας του έχει αποφέρει πάνω από 1,5 δισεκατομμύριο ευρώ, χρήματα που κατευθύνονται στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης για να χρηματοδοτήσουν τις επιδοτήσεις στους λογαριασμούς των πολιτών.

Την Παρασκευή, στο Έκτακτο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας, στις Βρυξέλλες, για ακόμη μια φορά, η Ελλάδα θα ζητήσει από την Ευρώπη να λάβει γενναίες  αποφάσεις που θα ανταποκρίνονται στο μέγεθος, την ένταση αλλά και το εύρος των συνεπειών μιας ενεργειακής κρίσης που απειλεί τη συνοχή και τις προοπτικές του συνόλου της Ευρώπης.

Αποτελεί κοινή παραδοχή πως η Ευρώπη καθυστέρησε χαρακτηριστικά. Έχουμε ξεπεράσει το σημείο μηδέν και τώρα είναι αδιανόητη οποιαδήποτε αναβλητικότητα και διστακτικότητα.

Oι ελληνικές προτάσεις πρωταγωνιστούν στην ατζέντα του μεθαυριανού Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ενέργειας. Στις προτάσεις της επιτροπής περιλαμβάνονται και oι εκδοχές του ελληνικού μηχανισμού ανάκτησης των υπερεσόδων από τους ηλεκτροπαραγωγούς, που έχει ήδη υιοθετηθεί από τη Γερμανία, όπως ανακοίνωσε ο καγκελάριος Scholz πριν μερικές ημέρες. Αντιμέτωπη με αυτήν την εκρηκτική κατάσταση, η Κυβέρνηση πέρα και πάνω από τις παρεμβάσεις σε ρυθμιστικό επίπεδο, στις υποδομές και στην οικονομική στήριξη νοικοκυριών και επαγγελματιών, εφαρμόζει μια ολοκληρωμένη Εθνική Στρατηγική για την εξοικονόμηση ενέργειας με δυο βασικούς στόχους:

-Την επίτευξη της ενεργειακής επάρκειας και την απεξάρτηση από τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων από τη Ρωσία.

-Τη μείωση του λογαριασμού, αφού μικρότερη κατανάλωση σημαίνει χαμηλότερος λογαριασμός.

Τον Ιούνιο, τα υπουργεία Οικονομικών, Εσωτερικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας παρουσιάσαμε ένα νέο σχέδιο για την εξοικονόμηση στη δημόσια διοίκηση. Είναι μια παρέμβαση απαραίτητη, καθώς το ενεργειακό κόστος για το Δημόσιο, έχει εκτιναχθεί, επιβαρύνοντας τελικά τους Έλληνες φορολογούμενους.

Η ενεργειακή κατανάλωση για το σύνολο των 212.000 εγκαταστάσεων της Γενικής Κυβέρνησης, κτιρίων, οδοφωτισμού και αντλιοστασίων, ανήλθε:

• Σε 4.450 GWh, το 2020
• και αυξήθηκε σε 5.346 GWh, το 2021. Αύξηση 20%.
• Η εκτίμηση για το 2022 είναι ότι η κατανάλωση θα διατηρηθεί στα ίδια επίπεδα, που αντιπροσωπεύει το 10,8% της συνολικής τελικής κατανάλωσης ενέργειας στην Ελλάδα με τεράστιο κόστος όπως θα περιγράψει ο αρμόδιος Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών, Θοδωρής Σκυλακάκης.

 

Το ελληνικό Δημόσιο οφείλει να αποτελέσει το θετικό παράδειγμα για όλη την κοινωνία. Να πρωταγωνιστήσει στις πρωτοβουλίες για την εξοικονόμηση ενέργειας και να συμβάλει σε δράσεις που θα μειώσουν το ενεργειακό κόστος.

Τρεις είναι οι βασικές δράσεις του προγράμματος

-Πρώτον, προωθούμε άμεσα μέτρα με στόχο τη μείωση της κατανάλωσης κατά 10% το επόμενο διάστημα, αλλά και μέσο – μακροπρόθεσμα μέτρα, με στόχο τη μείωση της τελικής ετήσιας κατανάλωσης ενέργειας στο δημόσιο τομέα κατά 30% μέχρι το 2030.

-Δεύτερον, δημιουργούμε ένα ψηφιακό σύστημα παρακολούθησης της κατανάλωσης ενέργειας στις εγκαταστάσεις του Δημοσίου μέσα από μια ηλεκτρονική πλατφόρμα που, ήδη, λειτουργεί.

-Και τρίτον, θεσπίζουμε κίνητρα αλλά και αντικίνητρα στους φορείς του Δημοσίου για την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων ενεργειακής εξοικονόμησης, όπως θα ανακοινώσει ο αρμόδιος Υπουργός Εσωτερικών, Μάκης Βορίδης.

Συγκεκριμένα:

Για τα Κτίρια του Δημοσίου Τομέα

Αρχικά, οι δημόσιοι φορείς για το σύνολο των κτιρίων τους πρέπει να ορίσουν άμεσα ενεργειακό υπεύθυνο, κατά προτίμηση με ειδικότητα μηχανικού, με σκοπό τον ενεργειακό έλεγχο και την παρακολούθηση της λειτουργίας του συνόλου των δημόσιων και δημοτικών κτιρίων και εγκαταστάσεων.

Είναι μία υποχρέωση που προβλέπεται από τη σχετική νομοθεσία.

Το δεύτερο είναι η συντήρηση των κλιματιστικών, των καυστήρων και των κεντρικών μονάδων στα κτίρια του δημοσίου και η ρύθμιση των θερμοκρασιών λειτουργίας των συστημάτων αυτών, για την ορθολογική τους χρήση.

Επίσης, ζητάμε από τον κάθε έναν που εργάζεται στο δημόσιο να φροντίζει ώστε να μη γίνεται άσκοπη χρήση ενέργειας στο χώρο εργασίας του. Με μικρές αλλαγές στη συμπεριφορά όλων μας, συμβάλλουμε σε αυτή τη συλλογική προσπάθεια.

Μια ακόμα απλή ενέργεια χωρίς κόστος, που κάποιες φορές παραβλέπεται, είναι η απενεργοποίηση των συστημάτων ψύξης/θέρμανσης σε χώρους και ώρες που δεν υπάρχουν εργαζόμενοι.

Στην ίδια λογική, όταν τελειώνει το ωράριο εργασίας, κατά την αποχώρηση των εργαζομένων, θα πρέπει να μεριμνούν για το κλείσιμο των προσωπικών υπολογιστών, φώτων, συσκευών σε χώρους και ώρες που δεν χρησιμοποιούνται.

Ο ενεργειακός υπεύθυνος του κτιρίου μπορεί να ορίσει σε κάθε χώρο ένα υπάλληλο που θα φεύγει τελευταίος και θα ελέγχει αν όλες οι συσκευές έχουν κλείσει.

Προτείνεται, επίσης, ο φυσικός αερισμός του κτιρίου κατά τη διάρκεια της νύχτας τους καλοκαιρινούς μήνες.

Ανάλογης σημασίας για την εξοικονόμηση ενέργειας είναι η τοποθέτηση συστημάτων σκίασης όπου απαιτείται (π.χ. στόρια, κουρτίνες), που θα περιορίσουν την υπερβολική ζέστη που προκαλεί η ακτινοβολία του ήλιου το καλοκαίρι.

Σχετικά με τον οδοφωτισμό πόλεων στους κατά τόπους δήμους

Προτείνουμε την βελτιστοποίηση του χρονοπρογραμματισμού του οδοφωτισμού και την περιορισμένη λειτουργία του καλλωπιστικού και του διακοσμητικού φωτισμού που μπορούν να μειώσουν την ενεργειακή κατανάλωση κατά 35 – 50%.

Σχετικά με τις εγκαταστάσεις ύδρευσης και αποχέτευσης:

Στηρίζουμε τις προσπάθειες για τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας των αντλιοστασίων. Για παράδειγμα με την τοποθέτηση inverter, δεδοµένου ότι το 1/3 περίπου των δαπανών τους οφείλεται στη λειτουργία αυτών των συστημάτων.

Τη επόμενη Δευτέρα, 12 Σεπτεμβρίου, ξεκινάει και η πλατφόρμα για την έναρξη του φιλόδοξου προγράμματος «ΗΛΕΚΤΡΑ», για την ενεργειακή αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος του δημόσιου τομέα. Ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος «ΗΛΕΚΤΡΑ» ανέρχεται σε 640 εκατ. ευρώ και αποσκοπεί στην ενεργειακή αναβάθμιση 2.500.000 τ.μ κτιρίων του δημοσίου και ευρύτερου δημοσίου τομέα.

Προτεραιότητά μας παραμένει η διασφάλιση της ενεργειακής επάρκειας της χώρας μέσα σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες, στηρίζοντας στο μέτρο των δυνατοτήτων της ελληνικής οικονομίας νοικοκυριά και επιχειρήσεις που δοκιμάζονται από την εκτίναξη του ενεργειακού κόστους, αλλά και τον πληθωρισμό. Στην προσπάθειά μας αυτή, η εξοικονόμηση ενέργειας είναι ένα από τα κύρια εργαλεία μας, καθώς προστατεύει το περιβάλλον, βελτιώνει την καθημερινότητά μας και μειώνει το ενεργειακό κόστος. Επίσης, ανάλογες συστάσεις εξοικονόμησης, ενέργειας, αλλά και κίνητρα θα ανακοινωθούν το επόμενο διάστημα και για τον ιδιωτικό τομέα και τα νοικοκυριά. Μέσα σε ένα ρευστό περιβάλλον γεμάτο προκλήσεις, η συνεργασία και η κοινή προσπάθεια είναι το βασικότερο εχέγγυο για την επιτυχία της εθνικής αυτής προσπάθειας, ώστε η Ελλάδα να βγει πιο δυνατή και από αυτή την παγκόσμια κρίση χωρίς να μείνει κανένας πίσω. Σας ευχαριστώ. Το λόγο ο Υπουργός Εσωτερικών.

Μ. ΒΟΡΙΔΗΣ: Αυτά τα οποία συζητάμε τώρα στην πραγματικότητα έχουν ενσωματωθεί, ήδη από 2/7/2022, στην Κοινή Υπουργική Απόφαση με αριθμό 68315/502. Αυτή η Υπουργική Απόφαση είναι κοινή μας, των τριών, προβλέπει το πλαίσιο για την εξοικονόμηση ενέργειας. Τι είναι εκείνο το οποίο λέει αυτή η υπουργική απόφαση, στην πραγματικότητα; Σας τα είπε ο κ. Σκρέκας. Βασικά να οριστεί ένας ενεργειακός υπεύθυνος, ο οποίος ενεργειακός υπεύθυνος εν συνεχεία, σε ό,τι αφορά στο Δημόσιο, έχει μία σειρά από οφειλόμενες ενέργειες που πρέπει να κάνει.  Πρέπει, λοιπόν, τα λέει η υπουργική απόφαση, να μεριμνά για το θέμα των κλιματιστικών, πρέπει να μεριμνά για τον ηλεκτροφωτισμό, πρέπει να φροντίζει για τον αερισμό. Πρέπει να φροντίσει να προχωρήσουν ορισμένες βελτιώσεις, προκειμένου να έχουμε καλύτερη ενεργειακή απόδοση. Έχει, λοιπόν, αυτή την ευθύνη. Το πρώτο βήμα το οποίο πρέπει να κάνουν οι φορείς του Δημοσίου είναι να ορίσουν αυτόν τον ενεργειακό υπεύθυνο. Και αυτό γιατί; Για να μπορούμε να τον παρακολουθούμε θα έπρεπε αυτοί οι φορείς του Δημοσίου να έχουν έρθει και να έχουν ορίσει και να το έχουν δηλώσει στην πλατφόρμα που έχουμε ανοίξει. Αυτή ήταν – ας το πω, είναι το σημείο εκκινήσεως –  προκειμένου να μπορούμε όλοι να παρακολουθούμε ότι πράγματι έχει γίνει αυτό το πρώτο βήμα και αυτός ο ενεργειακός υπεύθυνος αρχίζει εν συνεχεία και λαμβάνει τα μέτρα και υλοποιεί τα όσα προβλέπει η Υπουργική Απόφαση.

Η Υπουργική Απόφαση αυτή, η οποία έχει εκδοθεί, έχει επίσης μία λογική κινήτρου. Στο άρθρο 7 περιγράφει την επιβράβευση της επίτευξης στόχου εξοικονόμησης ενέργειας. Τι λέει, λοιπόν, αυτή η Υπουργική Απόφαση; Ότι οι φορείς του Δημοσίου οι οποίοι πρόκειται να επιτύχουν τους στόχους εξοικονόμησης ενέργειας, υπάρχει δυνατότητα, με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, να επιβραβευτούν μέσω ενίσχυσης του Προϋπολογισμού τους. Υπάρχει, λοιπόν, ένα κίνητρο εδώ. Τώρα, ποιο είναι το αποτέλεσμα μετά από δύο μήνες της εκδόσεως αυτής της Υπουργικής Απόφασης. Μετά από δύο μήνες η κατάσταση είναι ως εξής: Από 2.495 φορείς του Δημοσίου, αυτοί οι οποίοι έχουν ενεργοποιηθεί, έχουν ορίσει τον υπεύθυνο και έχουν κάνει καταχώρηση των στοιχείων στην πλατφόρμα που υπάρχει, είναι 221 από τους 2.495.

Τώρα, εγώ δεν θέλω να αδικώ. Γιατί; Διότι η αλήθεια είναι ότι ένα πλήθος από αυτούς τους φορείς μπορεί να είναι πάρα πολύ μικροί. Δηλαδή, μπορεί να έχουμε σχολικές επιτροπές. Οι πιο μεγάλοι φορείς στην πλειοψηφία τους, αυτοί δηλαδή που έχουν και τις μεγαλύτερες καταναλώσεις, έχουν εγγραφεί. Άρα, εδώ τι θέλουμε να δούμε; Θα είμαστε λίγο πιο απεικονιστικοί και ας το πω πιο αναλυτικοί, όταν θα μπορέσουμε να έχουμε στην πραγματικότητα μία αποτύπωση του συνόλου – ας το πω – της ενεργειακής δαπάνης. Δηλαδή, δεν θα βλέπουμε απλώς πλήθος φορέων. Άρα, τι θα λέμε; Έχω έναν αγαπημένο φορέα εγώ, την Αιάντειο Βιβλιοθήκη στην Αταλάντη. Λοιπόν, η Αιάντειος Βιβλιοθήκη στην Αταλάντη απασχολεί έναν υπάλληλο και είναι και ένας χώρος 50-100 τετραγωνικών μέτρων. Προφανώς, η Αιάντειος Βιβλιοθήκη δεν είναι ίδια με το Υπουργείο Παιδείας ή με το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Επομένως, δεν μπορεί να μετράμε ένας φορέας εδώ και ένας φορέας εκεί μας κάνει το ίδιο από πλευράς ενεργειακής.  Όμως, εδώ υπάρχουν δύο ζητήματα στα οποία εγώ θέλω να σταθώ. Ο κ. Σκυλακάκης θα σταθεί περισσότερο – καταλαβαίνω – στην οικονομική διάσταση των θεμάτων. Θα σας τα πει. Εγώ θέλω να θέσω και ένα ηθικό ζήτημα. Όταν βρισκόμαστε στην κατάσταση που βρισκόμαστε και είναι αυτή την οποία περιέγραψε ο κ. Σκρέκας. Όταν δεχόμαστε μία επίθεση, τώρα κακά τα ψέματα όλο αυτό το πράγμα το οποίο ζούμε δεν είναι μία κατάσταση αγοράς, είναι ένα ζήτημα γεωπολιτικό. Είναι μία σύγκρουση η οποία προέρχεται, είναι οι συνέπειες, ας πούμε, της στάσεως της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ελλάδος απέναντι στα ρωσο-ουκρανικά και είναι οι συνέπειες των επιλογών που κάνει η Ρωσία απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, κυρίως. Όταν βρισκόμαστε απέναντι σε αυτό και ζητάμε σε αυτή την ασύμμετρη συνθήκη, ζητάμε από όλους και από τους πολίτες, εξοικονόμηση ενέργειας. Δεν μπορεί να μην πρωτοστατεί σε αυτό το Δημόσιο και όλοι οι φορείς του Δημοσίου. Δηλαδή, εδώ υπάρχει – ανεξάρτητα από τα οικονομικά – υπάρχει ένα ηθικό ζήτημα. Επομένως, θα επιμείνουμε πάρα πολύ σε αυτό.

Τώρα, πάμε στο διά ταύτα. Έχει, ήδη, εκδοθεί, γιατί αυτό το έχουμε πει, υπάρχει Υπουργική Απόφαση και θα πει κανένας τι κάνουν. Αυτό το οποίο θα σας πω τώρα – και θα περιμένω να ακούσω και με ενδιαφέρον τι θα πει ο κ. Σκυλακάκης ως προς αυτό– κατά τη γνώμη μου είναι αλλαγή του παραδείγματος στη δημόσια διοίκηση, είναι κάτι το οποίο συμβαίνει για πρώτη φορά και είναι κάτι το οποίο εγώ το πιστεύω πάρα πολύ και θα επιμείνω πάρα πολύ στο να γίνει και στο να εφαρμοστεί. Εκδώσαμε, ήδη, μία ερμηνευτική εγκύκλιο η οποία έχει εκδοθεί στις 31/8, αφού είχαμε εικόνα, είναι η 13765, είναι εγκύκλιος της Γενικής Γραμματείας Ανθρώπινου Δυναμικού Δημοσίου Τομέα. Η Γενική Γραμματεία αυτή με βάση επίσης την Υπουργική Απόφαση έχει οριστεί συντονιστής για τα θέματα του Δημοσίου στα ζητήματα τα ενεργειακά. Η οποία λέει το εξής, ότι σε περίπτωση μη συμμορφώσεως των φορέων του Δημοσίου με όσα ορίζει η συγκεκριμένη Υπουργική Απόφαση, τότε εκτός από τα κίνητρα που υπάρχουν και προβλέπονται στην Υπουργική Απόφαση, θα έχουμε και κυρώσεις. Ποια θα είναι σε πρώτο επίπεδο η κύρωση; Θα έρθει τώρα στο Υπουργικό Συμβούλιο, τέλη Σεπτεμβρίου, να κυρωθεί ο προγραμματισμός προσλήψεων. Εάν δεν έχουν συμμορφωθεί οι φορείς του Δημοσίου και δεν έχουν κάνει αυτά που πρέπει να κάνουν, τότε εμείς εκείνο που θα κάνουμε είναι να εξετάσουμε το αν πρόκειται να τους εντάξουμε στον προγραμματισμό προσλήψεων ή να μας δίνεται εδώ η δυνατότητα να μην τους εντάξουμε. Να αποφασίσουμε ότι, λόγω της μη συμμορφώσεώς τους, δεν θα ενταχθούν.  Και το δεύτερο πράγμα το οποίο λέμε στην εγκύκλιο είναι ότι επίσης, επειδή δεν σταματάμε με τον προγραμματισμό προσλήψεων – ο κύκλος του προσωπικού, του ανθρωπίνου δυναμικού του Δημοσίου δεν σταματάει στον προγραμματισμό προσλήψεων του Σεπτεμβρίου, συνεχίζεται με τον κύκλο κινητικότητας – ότι στον κύκλο κινητικότητας που ξεκινάει τον Οκτώβριο, ο δεύτερος κύκλος κινητικότητας, δεν θα εντάσσουμε τους φορείς, οι οποίοι δεν έχουν συμμορφωθεί με αυτό.  Εμένα η γνώμη μου είναι ότι – θέλω να το πω πολύ ισχυρά και πολύ καθαρά – θα είμαστε, από πλευράς Υπουργείου Εσωτερικών, αυστηροί στο ζήτημα αυτό. Θεωρώ ότι ζητείται κάτι αρκετά απλό, αρκετά απλό. Η αλήθεια είναι ότι πλήθος των φορέων – και εδώ θέλουμε μια βαθιά συζήτηση με την Τοπική Αυτοδιοίκηση– πλήθος των φορέων του Δημοσίου είναι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή Νομικά Πρόσωπα, τα οποία συνδέονται με την Αυτοδιοίκηση. Μιλάμε, δηλαδή, περίπου τώρα για να καταλάβετε ότι από τους 2.495, αυτός ο αριθμός είναι κοντά στα 1.800. Δηλαδή, από το 2.495 το 1.800 είναι με άμεσο ή έμμεσο τρόπο είτε Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, είτε εταιρείες, είτε Αναπτυξιακοί Οργανισμοί, είτε η ΦΟΔΣΑ, είτε εταιρείες των Δήμων, είτε σχολικές επιτροπές. Άρα, ένα πολύ μεγάλο κομμάτι φορέων του Δημοσίου είναι συνδεόμενοι με την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Και επομένως και εκεί η Τοπική Αυτοδιοίκηση πρέπει να κάνει, αυτό που πρέπει να κάνει. Λοιπόν, το λέω ότι εμείς θα επιμείνουμε πολύ σε αυτό. Θεωρώ ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό. Είναι σημαντικό για ηθικούς λόγους, είναι σημαντικό για οικονομικούς λόγους. Και θα προσθέσω και κάτι ακόμα. Εν πάση περιπτώσει, δεν ζητείται και κάτι συγκλονιστικό. Τι ζητάμε; Να ορίσουν ένα ενεργειακό υπεύθυνο και αυτός ο άνθρωπος να παρακολουθεί αυτά τα οποία λέει η Υπουργική Απόφαση, τα οποία τι είναι; Το air condition να μειωθεί λίγο, τα θερμαντικά να συντηρηθούν, να κοιτάξουμε να κλείνουν τα φώτα, να μην έχουμε σπατάλη. Να μην έχουμε δημόσια κτίρια τα οποία στις 12 το βράδυ έχουν ανοιχτά τα φώτα. Ζητάμε, δηλαδή, στοιχειώδη πράγματα να γίνουν και όχι κάτι φοβερό. Και νομίζουμε ότι με αυτά θα μπορέσουμε να επιτύχουμε την εξοικονόμηση αυτή του 10% σαν στόχο. Άρα, επειδή ακριβώς είναι απλό, επειδή ζούμε μία δύσκολη συνθήκη, επειδή ζητάμε από τους πολίτες ουσιαστικά να κάνουν εξοικονόμηση και επειδή δεν είναι δυνατόν το Δημόσιο και οι φορείς του να μην αποτελούν παραδείγματα, εδώ τι κάνουμε; Αυτό είναι η αλλαγή παραδείγματος και αυτό είναι η αλλαγή κουλτούρας. Για πρώτη φορά μία οριζόντια πολιτική προς τους φορείς του Δημοσίου τη συνδέουμε με κυρώσεις, σε περίπτωση που δεν συμμορφωθούν.

Γ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Ευχαριστούμε κ. Υπουργέ. Το λόγο έχει ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών, κ. Σκυλακάκης.

Θ. ΣΚΥΛΑΚΑΚΗΣ: Ευχαριστώ. Εκ των πραγμάτων θα μιλήσω συμπληρωματικά, ξεκινώντας από το πόσο κοστίζει στο Δημόσιο το ρεύμα, που είναι το πιο δύσκολο σε αυτή τη φάση. Το ρεύμα, με βάση τα στοιχεία από τη ΔΕΗ, που είναι ο κύριος προμηθευτής μας, κόστισε 700 εκατ. ευρώ το 2021 στο Δημόσιο. Συνεπώς, η εξοικονόμηση είναι ένα πολύ αξιόλογο ποσό, ειδικά με τις τιμές που έχουμε, διότι δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τις οριακές ποσότητες ηλεκτρισμού, που θα εξοικονομηθούν, τις πληρώνουμε, πανάκριβα, ως χώρα, επειδή στο σύστημά μας το οριακό καύσιμο είναι το φυσικό αέριο. Επειδή, λοιπόν, είναι με φυσικό αέριο όλη η εξοικονόμηση που θα επιτευχθεί, αν επιτευχθεί, εμείς ως οικονομία θα γλιτώσουμε πληρωμές, σε σημερινές τιμές με 240 ευρώ τη μεγαβατώρα, δηλαδή 12-14 φορές πάνω, από ό,τι συνέβαινε πριν. Δεν νομίζω να το καταλαβαίνουμε -ξέρετε μερικές φορές με τους αριθμούς οι άνθρωποι έχουμε μια δυσκολία, άλλοι είμαστε καλύτεροι και άλλοι χειρότεροι. Θα πρέπει, λοιπόν, να καταλαβαίνουμε τί σημαίνει 12- 14 φορές πάνω. Σημαίνει ότι αν ήταν βενζίνη, θα ήταν 10 ευρώ το λίτρο. Αυτό σημαίνει. Δεν μπορεί, λοιπόν, ο φορολογούμενος να πληρώνει με 12 – 14 φορές πάνω -διότι κάθε δαπάνη του Δημοσίου την πληρώνει ο φορολογούμενος- και εμείς να αδρανούμε. Πρέπει το Δημόσιο να κάνει μια προσπάθεια. Στην προσπάθεια αυτή, εμείς βάζουμε ένα καινούργιο εργαλείο, όπως κάνει η Κυβέρνηση και σε άλλους τομείς. Φτιάξαμε, εκτός από την ΚΥΑ, και μια πλατφόρμα στην οποία μπαίνουν όλα τα κτίρια και όλες οι δομές του Δημοσίου, λογαριασμό-λογαριασμό. Θέλουμε να αντιστοιχίσουμε σε αυτή την πλατφόρμα τους παλαιότερους και τους σημερινούς λογαριασμούς, με τα κτίρια και τις υποδομές -ο οδοφωτισμός είναι υποδομή- και με ανθρώπους που θα επιμελούνται αυτά τα απλά μέτρα εξοικονόμησης  που περιγράφηκαν. Αυτή είναι η ουσία της πλατφόρμας. Και να παρακολουθούμε κτίριο-κτίριο, υποδομή-υποδομή, άνθρωπο-άνθρωπο, Υπουργείο-Υπουργείο, φορέα-φορέα κ.λπ., τί επιτυγχάνεται. Η πλατφόρμα, ήδη, λειτουργεί εδώ και ενάμιση μήνα. Και υπάρχουν όλες οι σχετικές δυνατότητες, συνδέονται οι ενεργειακοί υπεύθυνοι με τον ΑΦΜ του φορέα, μέσω του TAXISNET. Μετά γίνεται η πιστοποίηση με τους κωδικούς δημόσιας  διοίκησης. Τα έχουμε προβλέψει όλα, ώστε να μπορούν να λειτουργήσουν. Στόχος μας είναι η αλλαγή συμπεριφοράς. Αυτό είναι το οποίο συζητάμε. Δηλαδή όταν ξοδεύουμε ενέργεια, να δείχνουμε μια αυξημένη επιμέλεια, την οποία όταν η ενέργεια ήταν φτηνή, δεν τη δείχναμε. Ούτε στο νοικοκυριό μας τη δείχναμε πολλές φορές. Δεν θέλω να αδικώ κανέναν. Είχαμε πολλά ανοιχτά φώτα, δεν σκεφτόμασταν ότι κοστίζει πολύ, λέγαμε: «Είναι μια πολυτέλεια που μπορώ να την έχω». Άμα, όμως, κοστίζει 10-12 φορές πάνω, δεν την έχουμε αυτή την πολυτέλεια. Αυτό είναι η ουσία αυτής της εφαρμογής. Υπάρχουν και απλά πράγματα, π.χ. όταν έχουμε μια θερμαινόμενη πισίνα, όταν την σκεπάσεις, κοστίζει αφάνταστα λιγότερο στην αθλητική εγκατάσταση. Υπάρχουν πάρα πολλά απλά πράγματα που μπορούν να γίνουν. Και θα βοηθήσουμε στο να γίνουν. Αλλά πρέπει να γίνουν.

Στα κίνητρα και αντικίνητρα για την εφαρμογή των μέτρων από πλευράς Υπουργείου Οικονομικών συμπεριλαμβάνονται:

• Πρώτον, για όσο καιρό ένας φορέας δεν εφαρμόζει, διοικητικά, την παραπάνω ΚΥΑ περί εξοικονόμησης ενέργειας, δεν θα αξιολογούνται αιτήματα για ενισχύσεις από το τακτικό και ειδικό αποθεματικό ή και για πρόσθετη χρήση ταμειακών διαθεσίμων φορέων, τόσο για την κάλυψη του επιπλέον ενεργειακού κόστους όσο και για άλλες έκτακτες δαπάνες, μη αναγκαστικού χαρακτήρα. Πρακτικά αυτό θα συμβαίνει -και ήδη έχω αρχίσει και το εφαρμόζω ως αρμόδιος Υπουργός- σε περιπτώσεις παράλειψης διορισμού διοικητικών και ενεργειακών υπευθύνων. Και βεβαίως θα συμβαίνει και σε περίπτωση που διοικητικοί και ενεργειακοί υπεύθυνοι δεν κάνουν στοιχειωδώς τα καθήκοντά τους, δεν ενημερώνουν την πλατφόρμα, δεν κάνουν τις ενέργειες που πρέπει γενικότερα.
• Δεύτερον, για την Τοπική Αυτοδιοίκηση η εξοικονόμηση ενέργειας, κατά 10%, αποτελεί δεσμευτικό στόχο, ειδικά στον οδοφωτισμό, όσον αφορά στην έκτακτη βοήθεια που εμείς θα δώσουμε στο τέλος του έτους. Όπου ο στόχος δεν επιτυγχάνεται, το Κράτος δεν θα ενισχύσει οικονομικά την Τοπική Αυτοδιοίκηση για τους λογαριασμούς ενέργειας στο δεύτερο εξάμηνο του έτους, όπως έκανε ειδικά για τους Δήμους στο πρώτο. Δώσαμε περίπου 90 – 100 εκατ. ευρώ βοήθεια στους Δήμους για το ενεργειακό κόστος. Αυτό, δεν θα επαναληφθεί αν δεν έχεις πετύχει το 10% στον οδοφωτισμό. Δεν μπορεί ο Έλληνας φορολογούμενος να επιβαρύνεται για τις δημοτικές δαπάνες οδοφωτισμού. Ο δημοτικός οδοφωτισμός είναι ανταποδοτική δαπάνη, την πληρώνει κανονικά ο δημότης. Αν ο Δήμος θεωρεί ότι έχει τους πόρους, με οποιοδήποτε τρόπο, για να καλύψει αυτή τη δαπάνη, είναι δικαίωμα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, έχει από το Σύνταγμα το αυτοδιοίκητο να πάρει όποια απόφαση θέλει. Αν δεν έχει τους πόρους και ζητά βοήθεια από το Κεντρικό Κράτος, για να πάρει αυτή τη βοήθεια θα πρέπει να πετύχει 10% εξοικονόμηση.
• Τρίτον, για αξιόλογο αριθμό δημόσιων υπηρεσιών που έχουν κρίσιμες λειτουργίες προβλέπεται, από φέτος, ένα σύστημα μπόνους προς τους υπαλλήλους αυτών των υπηρεσιών, που επιτυγχάνουν τους στόχους. Θα προστεθεί ο στόχος να πετύχουν εξοικονόμηση της κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος, κατά 10%, στις συγκεκριμένες υπηρεσίες, για να θεωρηθεί ότι υλοποιείται πλήρως η στοχοθεσία. Αλλιώς, το μπόνους δεν θα υπάρχει. Το μπόνους το λαμβάνουν οι υπάλληλοι, αλλά και οι διοικήσεις των υπηρεσιών.
• Τέταρτον, όσες υπηρεσίες πετύχουν 15% στην εξοικονόμηση ενέργειας, δηλαδή 5% παραπάνω του στόχου, θα τις ενισχύσουμε, με αυτό το 5% επιπλέον. Αυτό, δηλαδή, που θα εξοικονομήσουν, το επιπλέον 5%, θα το πάρουν στον προϋπολογισμό τους, του επόμενου έτους, είτε μέσω του αποθεματικού είτε -αν έγκαιρα το κάνουν- μέσω των τακτικών δαπανών. Η βασική προϋπόθεση σε σχέση με αυτή τη στοχοθεσία, είναι να μην υπάρχουν σημαντικές αλλαγές στις πραγματικές ενεργειακές ανάγκες του φορέα. Δηλαδή δεν πρόκειται να εφαρμοστούν τυφλά αυτά τα κριτήρια, θα λαμβάνουμε υπόψη παράγοντες όπως π.χ. αν σε μία περιοχή έχεις χειρότερο καιρό και έχεις αυξημένες ενεργειακές ανάγκες. Δεν θα κάνουμε τυφλή εφαρμογή, θα κάνουμε την εφαρμογή αυτών των κανόνων με κρίση αγαθή, όπως θα έλεγαν οι παλιοί.

Τέλος, στο πλαίσιο της συστηματοποίησης, θα αναπτύξουμε πρόσθετες δράσεις. Θα δημιουργήσουμε ομάδες, με ενεργειακούς αναλυτές, οι οποίοι θα βοηθήσουν με ενημέρωση, εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση τόσο τους ενεργειακούς υπευθύνους ανά κτίριο όσο και τους εργαζομένους, με ενεργειακούς ελέγχους ανά κτίριο και εφαρμογή ειδικής μεθοδολογίας για τη βέλτιστη διαχείριση ενέργειας (πιλοτικά) και με άλλα μέτρα ώστε να βοηθήσουμε τους ενεργειακούς υπευθύνους να κάνουν τη δουλειά τους. Θα υπάρχει και ένα help desk, ήδη ξεκίνησε, για να μπορούν να έχουν τη συμπαράσταση σε αυτή την υπόθεση.

Και κλείνοντας θα πω ότι αυτή είναι μια απόφαση που ελήφθη και με εντολή του Πρωθυπουργού στο τελευταίο Υπουργικό Συμβούλιο. Δεν είναι μια απόφαση τριών Υπουργών. Είναι κοινή απόφαση όλων. Χθες ενημέρωσα όλους τους συναδέλφους για το που βρίσκεται, ανά φορέα, η κατάσταση σε κάθε Υπουργείο. Έχει στοιχεία καινοτομίας, είναι μια άλλη προσέγγιση, μπαίνουμε σε μια διαφορετική εποχή αυτόν τον χειμώνα. Και ζητάμε τη βοήθεια και των πολιτών και των δημοσίων υπαλλήλων και λειτουργών, που είναι και αυτοί προφανώς υπεύθυνοι πολίτες αυξημένης ευθύνης σε αυτή την υπόθεση.

Γ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Ευχαριστούμε πολύ. Παρακαλώ πολύ, όπως απευθύνετε τις ερωτήσεις σας προς τους Υπουργούς.

Χ. ΚΟΛΩΝΑΣ: Ήθελα να ρωτήσω δύο πράγματα. Σε όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. βλέπουμε ότι εντείνονται οι πρωτοβουλίες, οι παρεμβάσεις, οι δράσεις, κύριε Σκρέκα και κύριε Οικονόμου, για να εξοικονομήσουν ενέργεια τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις, με αυστηρές συστάσεις, αυστηρές οδηγίες. Το ερώτημα μου είναι, εάν αυτό θα γίνει και εδώ στην Ελλάδα και δεν εννοώ μόνο το δημόσιο τομέα, που ήταν σαφές το περιεχόμενο των μέτρων, αλλά και η προειδοποίηση και τα κίνητρα που ανακοινώσατε. Και ένα δεύτερο, το περιγράψετε και εσείς κ. Κυβερνητικέ Εκπρόσωπε τις προάλλες, σε τοποθέτησή σας, ότι δεν υπάρχουν τα δημοσιονομικά περιθώρια να δίνονται επιδοτήσεις με τον τρόπο που δίνονται, οριζόντια. Και το βλέπουμε και κάθε μήνα ότι απαιτούνται περισσότερα κονδύλια από τον κρατικό Προϋπολογισμό. Μπορεί η Κυβέρνηση να λέει ότι πράγματι θα στηρίξουμε τα νοικοκυριά, αλλά ωστόσο κάτι τέτοιο μπορεί να μην βγαίνει στο τέλος στο λογαριασμό. Πάμε σε μια αλλαγή του μοντέλου των επιδοτήσεων; Πάμε, δηλαδή, ενδεχομένως στην επιχορήγηση του λογαριασμού ρεύματος με βάση την κατανάλωση; Πάμε σε κάτι άλλο; Ή θα συνεχίσει η Κυβέρνηση και θα επιχορηγεί, όπως επιχορηγούσε, οριζόντια τους λογαριασμούς ρεύματος;

Κ. ΣΚΡΕΚΑΣ: Όπως ανέφερα και στην τοποθέτησή μου, το επόμενο διάστημα θα υπάρξουν συγκεκριμένες συστάσεις και συμβουλές για τη μείωση κατανάλωσης ενέργειας και στον ιδιωτικό τομέα και στα νοικοκυριά. Θα υπάρξει, επίσης, όπως έχει ήδη ανακοινώσει και ο Πρωθυπουργός, μια επικοινωνιακή καμπάνια, η οποία θα βοηθήσει τους καταναλωτές στην Ελλάδα να αναλάβουν δράσεις για να εξοικονομήσουν ενέργεια. Και βεβαίως, μελετούμε σχήματα οικονομικών κινήτρων που θα συνδυάζονται με την εξοικονόμηση ενέργειας και τη μείωση της κατανάλωσης και στα νοικοκυριά και πιθανότατα και στις επιχειρήσεις.

Χ. ΚΟΛΩΝΑΣ: Είναι εφικτό να μετρηθεί η μείωση της σταδιακής κατανάλωσης, με δεδομένο ότι δεν υπάρχει έξυπνη μέτρηση της κατανάλωσης της ενέργειας; Ρωτώ τεχνικό πράγμα, ή θα πηγαίνουμε, για παράδειγμα, τι πλήρωσες στον έναντι, τι πλήρωσες στον εκκαθαριστικό λογαριασμό, τι πλήρωσες πέρυσι; Δεν ξέρω εάν είναι εύκολο αυτό.

Κ. ΣΚΡΕΚΑΣ: Θα ανακοινωθούν, όποτε καταλήξουμε τελικά σε σχήματα. Τα σχήματα αυτά θα είναι δίκαια και εστιασμένα.

Γ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Εγώ, απλώς, θα ήθελα να συμπληρώσω ότι η στήριξη της Κυβέρνησης προς την ελληνική κοινωνία και τις επιχειρήσεις για όσο διαρκεί η ακρίβεια στην ηλεκτρική ενέργεια, θα είναι διαρκής και βεβαίως δυναμική. Θα προσαρμόζεται στις εξελίξεις και στις δυνατότητες που υπάρχουν πάντοτε. Όσο μπορούμε να μείνουμε επικεντρωμένοι στο αντικείμενο της σημερινής παρουσίασης των συγκεκριμένων μέτρων. Καταλαβαίνω την ανάγκη για απαντήσεις σε ένα θέμα που αφορά τους πάντες.

Ν. ΥΠΟΦΑΝΤΗΣ: Είπατε ότι είναι 700 εκατομμύρια για το 2021. Πείτε μου, αν δεν κάνω λάθος, ο Προϋπολογισμός είναι 1.136.000.000 για το 2022;

Θ. ΣΚΥΛΑΚΑΚΗΣ: Με τις τιμές του αερίου που έχουμε και την αβεβαιότητα, δεν μπορώ να σας πω πού θα καταλήξει το 2022. Αυτό θα το συζητήσουμε μαζί με τη ΔΕΗ και αφού έχουμε και τα αποτελέσματα αυτής της εκστρατείας. Αλλά, η τάξη μεγέθους είναι κοντά σε αυτό που λέτε.

Γ. ΣΑΡΑΝΤΑΚΟΣ: Εγώ θέλω να ρωτήσω τον Υπουργό Εσωτερικών και τον Υπουργό Ενέργειας. Υπάρχει μια προσπάθεια από κάποιους Δήμους, για παράδειγμα, στον Δήμο Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, έκαναν μια κίνηση, μείωσαν τον φωτισμό στους δρόμους και στις πλατείες 24:00-05:00. Ο Δήμος Παπάγου κλείνει τα σιντριβάνια και λοιπά. Είστε ικανοποιημένοι από την μέχρι τώρα ανταπόκριση των Δήμων και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης απέναντι στην έκκληση της Κυβέρνησης για εξοικονόμηση; Χρειάζεται να κάνετε κάποια νέα προσπάθεια προς τα εκεί; Και θα ήθελα να ρωτήσω τον Υπουργό Ενέργειας, αν είναι ικανοποιημένος από την ανταπόκριση του κόσμου, των καταναλωτών. Κάνουν οικονομία; Υπάρχει μια εκστρατεία ενημέρωσης εδώ και πολύ καιρό. Ανταποκρίνεται ο μέσος πολίτης όσο εσείς θα θέλατε;

Μ. ΒΟΡΙΔΗΣ: Προφανώς, υπάρχουν καλά παραδείγματα. Αλλά, αν σας έλεγα κιόλας ότι είμαι ικανοποιημένος, όχι δεν είμαι. Γιατί σας έδωσα τους αριθμούς. Όταν, για παράδειγμα, έχεις 330 τόσους Δήμους, βάλτε και τα Νομικά Πρόσωπα, βάλτε τους Οργανισμούς, Σχολικές Επιτροπές, φτάνουμε στα 1.800 τόσα. Τώρα, αν έχουμε συμμόρφωση από τα 1.800 τόσα και βλέπω εγώ τη συμμόρφωση στα 90, επομένως έχουμε μεγάλο δρόμο να κάνουμε. Αυτή είναι η απάντηση. Άρα, όχι, δεν είμαι ικανοποιημένος. Το δεύτερο που θέλω να πω είναι, ότι κανέναν δεν θέλω να αδικώ, ούτε τα βάζω όλα στο ίδιο τσουβάλι και θεωρώ ότι πράγματι είναι και διαφοροποιημένα. Είναι τελείως διαφορετικό πράγμα μια Σχολική Επιτροπή και τελείως διαφορετικό πράγμα ο Δήμος Αθηναίων. Για μεγέθη μιλάμε. Άλλες καταναλώσεις κάνει μια επαρχιακή Βιβλιοθήκη, άλλη κατανάλωση κάνει ο Δήμος Θεσσαλονίκης. Δεν είναι όλα τα ίδια. Όμως, αυτό που ζητείται, ακόμη και από μικρούς φορείς, δεν είναι κάτι τρομερό. Δεν είναι κάτι που δεν μπορούν να κάνουν. Δεν είναι ότι τους ζητάμε κάτι πάρα πολύ βαρύ, για να πω ότι δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν. Τι τους λέμε; Βάλτε έναν ενεργειακό υπεύθυνο, βάλτε έναν διοικητικό υπεύθυνο και, εν συνεχεία, αυτός ο άνθρωπος να κοιτάξει, στο μέγεθός του, να εφαρμόσει πράγματα επιμέλειας, μέσης επιμέλειας. Σε αυτό θα είμαστε επίμονοι. Εγώ θέλω να είμαι ξεκάθαρος και δι΄ ημών, αυτό είναι κάτι που θέλω να ακουστεί. Θα είμαστε επίμονοι στην εφαρμογή του συγκεκριμένου μέτρου. Το λέω για να μην έχω με οποιονδήποτε παρεξηγήσεις αύριο το πρωί και από τους φορείς. Δηλαδή, εγκυκλιακά, διοικητικά, αυτά τα έχουμε πει. Τα λέμε τώρα και δημοσίως, ώστε να έχουμε, πέρα από την εσωτερική ιεραρχία στη Διοίκηση, αυτό που κάνουμε σήμερα είναι και μια δημόσια δέσμευση. Εγώ και ο κ. Σκυλακάκης θα πάμε σε μια σύσκεψη με την Κ.Ε.Δ.Ε.. Θα κάνουμε μια συνάντηση εκεί, θα μιλήσουμε. Θα τεθούν και οικονομικά ζητήματα. Να μιλάμε για τα οικονομικά, καμία αντίρρηση. Εμείς έχουμε αποδείξει ότι στηρίζουμε την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Είμαστε η Κυβέρνηση που έχει δώσει τα περισσότερα χρήματα που έχουν δοθεί τα τελευταία 15 χρόνια στην τοπική αυτοδιοίκηση. Έχουμε δείξει, εν μέσω κρίσης, και το «Τρίτσης» και με μεταβιβάσεις και για τα έκτακτα και για τις καταστροφές και για ό,τι χρειάστηκε και για τα ενεργειακά, τα ληξιπρόθεσμα, έχουμε δώσει πάρα πολλά χρήματα. Δεν είπαμε ότι σταματάμε. Όχι. Και στην ενεργειακή κρίση θα στηρίξουμε. Ναι, αλλά δεν μπορούμε εμείς να στηρίζουμε και από την άλλη μεριά ο άλλος να μην κάνει τον κόπο να πάει να κλείσει κανένα φως. Δεν γίνεται. Να κάνουμε όλοι το κομμάτι που μας αναλογεί. Αυτή είναι, λοιπόν, η απάντηση.

Κ. ΣΚΡΕΚΑΣ: Φαίνεται ότι η ελληνική κοινωνία έχει αντιληφθεί το μέγεθος της κρίσης και αυτή τη στιγμή φαίνεται ότι έχει προχωρήσει στην υλοποίηση, να το πω έτσι, των παραινέσεων και των συστάσεων που επανειλημμένα έχουμε ανακοινώσει. Η κατανάλωση φυσικού αερίου τον μήνα Ιούνιο ήταν μειωμένη κατά 22% στη χώρα μας και η κατανάλωση τον Ιούλιο ήταν μειωμένη κατά 14%. Αν σκεφτούμε ότι ένα μεγάλο ποσοστό του φυσικού αερίου οδηγείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, είναι λογικό λοιπόν και η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, όπως πραγματικά έχει αποτυπωθεί τον Ιούλιο, για παράδειγμα, να είναι μειωμένη κατά 13% σε σχέση με τον περσινό αντίστοιχο μήνα. Αυτό, λοιπόν, αποδεικνύει ότι η ελληνική κοινωνία, πράγματι έχει καταλάβει και το νοικοκυριό και βέβαια ο ιδιωτικός τομέας, ότι αυτή η στιγμή ένας τρόπος να μειώσουμε τον λογαριασμό της ενέργειας είναι να εξοικονομήσουμε, για να μειώσουμε την κατανάλωση δηλαδή, να μην χρησιμοποιούμε ενέργεια που δεν χρειαζόμαστε. Από την άλλη, πρέπει να σας πω ότι αυτό το πράγμα πρέπει να συνεχιστεί. Και πρέπει να συνεχιστεί, ακόμη περισσότερο, τους επόμενους χειμερινούς μήνες, όπου εκεί θα πρέπει να γνωρίζουμε όλοι ότι υπάρχει πάντα η πιθανότητα να προχωρήσει η Ευρώπη σε μια υποχρεωτική μείωση κατά 15% της κατανάλωσης φυσικού αερίου, εφόσον αυτό αποφασιστεί από ενισχυμένη πλειοψηφία στο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας. Άρα, η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας βοηθά σε δύο τομείς: Πρώτον, στην απεξάρτηση και στη μείωση των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου και δεύτερον, στο να διατηρήσουμε τους λογαριασμούς χαμηλούς.

Α. ΑΚΡΙΒΟΥ: Από τους 221 φορείς που έχουν συμμετάσχει, ποιος είναι αυτός ο φορέας που έχει τη μεγαλύτερη εξοικονόμησης ενέργειας. Δεν ξέρω αν γνωρίζετε.

Θ. ΣΚΥΛΑΚΑΚΗΣ: Για την ώρα, η συμμετοχή είναι στον ορισμό του ενεργειακού και διοικητικού υπευθύνου. Για να καταγραφεί μείωση πρέπει να παρέλθει αρκετός χρόνος, ώστε να βγουν λογαριασμοί και να συγκριθούν.

Α. ΑΚΡΙΒΟΥ: Άρα, θα τα έχουμε στο τέλος του χρόνου αυτά τα στοιχεία;

Θ. ΣΚΥΛΑΚΑΚΗΣ: Άρα, τα πρώτα στοιχεία θα τα έχουμε στο τέλος του χρόνου και θα στηρίξουμε τις πολιτικές μας με βάση αυτά τα στοιχεία. Αλλά πρέπει να έχουν επαρκή χρόνο για να εφαρμόσουν τα μέτρα, γιατί, αν δεν εφαρμόσουν τα μέτρα, τί να κοιτάμε τους λογαριασμούς. Περνάμε, για την ώρα, όλους τους λογαριασμούς όλων των κτιρίων και όλων των δομών του Δημοσίου. Μιλάμε για πάνω από 10.000-15.000 συγκεκριμένους λογαριασμούς.

Α. ΑΚΡΙΒΟΥ: Να ρωτήσω και κάτι άλλο. Επειδή οι περισσότερες ευρωπαϊκές πόλεις για να εξοικονομήσουν ενέργεια σβήνουν και τα φώτα σε ιστορικά μνημεία, εμείς υπάρχει περίπτωση να δούμε την Ακρόπολη να σβηστεί;

Γ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Νομίζω ότι μπήκε το πλαίσιο και από τους τρεις Υπουργούς νωρίτερα. Δεν μιλάμε ούτε για πράγματα που θα συνιστούν υπερβολή, ούτε για πράγματα που θα κινούνται εκτός ενός ευρύτερου λογικού πλαισίου. Ζητάμε εφικτά, απλά, συγκεκριμένα πράγματα.

Θ. ΣΚΥΛΑΚΑΚΗΣ: Δηλαδή, μεταξύ του να σβήσουμε την Ακρόπολη και να σβήσουμε το φως του διαδρόμου που είναι ανοιχτό, έχουμε μεγάλο χώρο για να δραστηριοποιηθούμε.

Μ. ΣΠΥΡΙΔΩΝΑΚΟΥ: Θα ήθελα να κάνω δύο ερωτήσεις. Οι αυξήσεις έχουν να κάνουν με τον πόλεμο στην Ουκρανία ή την απολιγνιτοποίηση της χώρας που ξεκίνησε το 2019; Η συμμετοχή του λιγνίτη στο ενεργειακό μείγμα του 2020-2021 μειώθηκε μέχρι 5%, ενώ ο σχεδιασμός του 2018 προέβλεπε διατήρηση του λιγνίτη στο ενεργειακό μείγμα στο 20%. Η συμμετοχή του λιγνίτη έχει επανακάμψει στο 20%; Και αν ναι, γιατί την εβδομάδα του Δεκαπενταύγουστου η συμμετοχή ήταν μέχρι 12%;

Κ. ΣΚΡΕΚΑΣ: Κατ΄ αρχήν, είναι λάθος αυτό που αναφέρθηκε ότι η απολιγνιτοποίηση ή η μείωση της ηλεκτροπαραγωγής από λιγνίτη ξεκίνησε το 2019. Η πραγματικότητα και η αλήθεια είναι ότι –και όποιος δει τα στοιχεία, εύκολα το καταλαβαίνει- η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη μειώθηκε κατά 50% από το 2015 έως το 2019 και η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο, η συμμετοχή του φυσικού αερίου στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα, διπλασιάστηκε από το 2015 ως το 2019. Αυτό γιατί έγινε; Έγινε για τον πολύ απλό λόγο, ότι η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη ήταν ακριβότερη από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από το φυσικό αέριο όλα εκείνα τα προηγούμενα χρόνια. Και άρα, αναγκαστικά, λοιπόν, επειδή σύμφωνα με το μοντέλο της αγοράς, που εφαρμόζει και η Ελλάδα, οι μονάδες που παρέχουν ηλεκτρική ενέργεια με χαμηλότερο κόστος προηγούνται, ώστε να μειώνονται οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα. Άρα δούλευαν οι μονάδες φυσικού αερίου και δεν λειτουργούσαν πολύ οι λιγνιτικές μονάδες, γιατί απλά ήταν πιο ακριβές. Βεβαίως, αυτό το πράγμα έχει αλλάξει τον τελευταίο χρόνο με την ενεργειακή κρίση. Και σήμερα που μιλούμε, η ηλεκτροπαραγωγή από λιγνίτη είναι φθηνότερη από το φυσικό αέριο. Γι΄ αυτό και η ΔΕΗ προχώρησε σε διπλασιασμό της εξορυκτικής δραστηριότητας στα ορυχεία και έχουμε επιτύχει, τους τελευταίους δύο μήνες, σχεδόν διπλασιασμό της συμμετοχής των λιγνιτικών εργοστασίων στο ηλεκτρικό μείγμα της χώρας. Τι σημαίνει αυτό; Ότι έχουμε αυξήσει, έχουμε διπλασιάσει σχεδόν την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνιτικά εργοστάσια. Γιατί; Γιατί είναι φθηνότερο και αυτό βοηθά, βεβαίως, και τη μείωση των εισαγωγών φυσικού αερίου, άρα και τη μείωση της εξάρτησης από τη Ρωσία.

Θ. ΣΚΥΛΑΚΑΚΗΣ: Να ολοκληρώσω την απάντηση, λέγοντας το εξής: Το 2010 ήμουν Ευρωβουλευτής και έδωσα τη μάχη για να πάρουν 18 μήνες επιπλέον ώρες λειτουργίας οι λιγνίτες, με χρόνο που αυτές οι επιπλέον ώρες λειτουργίας θα εφαρμόζονταν την περίοδο μετά το 2018. Η απολιγνιτοποίηση -όπως όλες οι επενδύσεις στην ενέργεια- έχει μια χρονική υστέρηση τουλάχιστον 3-6 χρόνια. Στην πράξη, ζούμε το ενεργειακό περιβάλλον που διαμορφώνει, κάθε φορά, η προηγούμενη ή η προ-προηγούμενη Κυβέρνηση. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Διότι καμία ενεργειακή επένδυση -το εργοστάσιο λιγνίτη στην Πτολεμαΐδα ήθελε για να γίνει 5-6 χρόνια- δεν γίνεται από τη μία μέρα στην άλλη. Τα εργοστάσια φυσικού αερίου που μπήκαν μπροστά το 2019 ή στη συνέχεια, ήταν επενδύσεις 2-3 ετών πριν. Λοιπόν, να τελειώνουμε με το παραμύθι αυτό του λιγνίτη. Διότι, συν τοις άλλοις, ο λιγνίτης σήμερα, είναι το αμέσως ακριβότερο καύσιμο, μετά το φυσικό αέριο. Η στροφή που πρέπει να κάνει η χώρα είναι στις ΑΠΕ. Ο λιγνίτης είναι μια λύση ανάγκης, ενδιάμεση, και δεν πρόκειται να φθηνύνει του χρόνου ή του παραχρόνου, ενώ οι ΑΠΕ θα παραμείνουν πάρα πολύ φθηνές και αυτή είναι η στροφή που πρέπει να κάνει η χώρα.

Φ. ΧΡΥΣΟΧΟΟΥ: Μια πρακτική ερώτηση. Μέχρι πότε θα πρέπει να ενταχθούν στο πρόγραμμα οι φορείς για να μην υποστούν κυρώσεις, τι περιθώριο τους δίνετε; Από σήμερα;

Θ. ΣΚΥΛΑΚΑΚΗΣ: Οι κυρώσεις εφαρμόζονται και εφόσον εντάσσονται, δεν εφαρμόζονται.

Φ. ΧΡΥΣΟΧΟΟΥ: Δηλαδή, από σήμερα;

Θ. ΣΚΥΛΑΚΑΚΗΣ: Από χθες.

Μ. ΒΟΡΙΔΗΣ: Εγώ, απλώς, να διευκρινίσω ότι υπάρχουν ορισμένα χρονικά ορόσημα σε ό,τι μας αφορά. Ποια είναι αυτά τα χρονικά ορόσημα; Ο προγραμματισμός προσλήψεων, αυτή τη στιγμή, είναι σε εξέλιξη. Θα κλείσει με την πράξη Υπουργικού Συμβουλίου που θα γίνει μέσα στο Σεπτέμβριο, όπου θα συνεδριάσει το Υπουργικό Συμβούλιο.

Θ. ΣΚΥΛΑΚΑΚΗΣ: Για το ειδικό και γενικό αποθεματικό, απαντώ ήδη, εδώ και κάποιες εβδομάδες, ότι δεν αξιολογείται το αίτημα του φορέα ενίσχυσης για ενεργειακούς λόγους, αν δεν οριστούν οι ενεργειακοί υπεύθυνοι.

Φ. ΧΡΥΣΟΧΟΟΥ: Και μέχρι πότε κρίνετε εσείς το όριο του 10%; Δηλαδή, ποιος είναι ο στόχος της Κυβέρνησης να πέσει στο 10% η εξοικονόμηση ενέργειας; Έχετε βάλει ένα χρονικό περιθώριο;

Θ. ΣΚΥΛΑΚΑΚΗΣ: Αυτό είναι για τον επόμενο χρόνο, αλλά θα κρίνεται ανά τρίμηνο, τετράμηνο, ανάλογα με τους λογαριασμούς.

Φ. ΧΡΥΣΟΧΟΟΥ: Αν μπορείτε να μας πείτε, χρονικά πότε θα μας πείτε για τα νοικοκυριά; Το ξέρω, άμεσα, αλλά άμεσα είναι μια εβδομάδα, σε δυο μέρες. Μπορείτε να μας πείτε σε ένα περιθώριο μιας εβδομάδας, 10 ημερών;

Μ. ΘΕΟΔΟΣΗΣ: Και μια ερώτηση για τον κ. Σκρέκα και τον κ. Βορίδη. Κύριοι Υπουργοί, οι Δήμοι αναφέρατε ότι έχουν μεγάλο αποτύπωμα ενεργειακής κατανάλωσης. Πέρα από την εξοικονόμηση, σκέφτεστε και την παραγωγή, να προτείνετε δηλαδή, να βοηθήσετε τους Δήμους να παράγουν Α.Π.Ε.; Γιατί πολλοί Δήμου έχουν προτείνει εκτάσεις να τις φτιάξουν, να τις εξοπλίσουν με Α.Π.Ε., ώστε να εξοικονομήσουν αυτό το αποτύπωμα. Είναι στα σχέδιά σας; Και κ. Βορίδη, η Οικονομική Επιτροπή ή το Δημοτικό Συμβούλιο θα αποφασίζει γι΄ αυτό το θέμα της εκμετάλλευσης της ακίνητης περιουσίας στο ενεργειακό επίπεδο; Γιατί μέχρι τώρα αποφασίζει το Δημοτικό Συμβούλιο και υπάρχει κάποιο θέμα με την πλειοψηφία, ενώ στην Οικονομική Επιτροπή επικρατεί η πλειοψηφία, ενώ στο Δημοτικό Συμβούλιο απαιτείται μεγάλη πλειοψηφία για να προχωρήσει ένα τέτοιο έργο.

Μ. ΒΟΡΙΔΗΣ: Επί του παρόντος, δεν εξετάζουμε αλλαγή αρμοδιοτήτων. Αλλά θα δούμε αν υπάρχουν και μεγάλες δυσκολίες.

Μ. ΘΕΟΔΟΣΗΣ: Να το δείτε και στην Κ.Ε.Δ.Ε..

Μ. ΒΟΡΙΔΗΣ: Θα το συζητήσουμε. Αυτά είναι και λίγο αυτονόητα πράγματα. Αν υπάρχουν και διαφωνίες σε αυτά, τι να πω. Θα το δούμε. Εμένα μου φαίνεται ότι δεν θα υπάρχουν. Άμα χρειαστεί κάτι, το βλέπουμε.

Κ. ΣΚΡΕΚΑΣ: Έχουμε εντάξει στο Ταμείο Ανάκαμψης 100 εκατομμύρια ευρώ και έχουμε διαθέσει σε πρόγραμμα που θα ανακοινωθεί μέχρι τέλος του χρόνου, για τη χρηματοδότηση επενδύσεων δημοτικών εταιρειών σε Α.Π.Ε., ώστε να συμψηφίζουν την κατανάλωση που έχουν ή να συμψηφίζουν ρολόγια, μετρητές ευάλωτων νοικοκυριών. Από εκεί και πέρα, πρέπει να σας πω ότι ήδη, όμως, υπάρχουν χρηματοδοτικά εργαλεία και αρκετοί Δήμοι -όχι πάρα πολλοί, είναι αλήθεια- έχουν προχωρήσει σε επενδύσεις, σε Α.Π.Ε., σε φωτοβολταϊκά κυρίως, οι οποίες ολοκληρώνονται το επόμενο διάστημα, για να συμψηφίσουν την ενέργεια που καταναλώνουν και να μειώσουν το περιβαλλοντολογικό αποτύπωμα, αλλά και να μειώσουν και το λογαριασμό της ενέργειάς τους.

Δ. ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Για τον κ. Βορίδη. Από τους 221 φορείς που ανακοινώσατε, σε αυτούς είναι όλα τα Υπουργεία, όλοι οι μεγάλοι Δήμοι; Δηλαδή, στο δικό σας Υπουργείο έχει ορίσει ενεργειακό υπεύθυνο ο Γενικός Διευθυντής ή στο Υπουργείο του κ. Σκρέκας;

Μ. ΒΟΡΙΔΗΣ: Δεν θα ερχόμουν εδώ, εάν δεν είχα ορίσει.

Δ. ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Αυτό λέω. Ποια μεγάλα Υπουργεία γενικότερα δεν έχουν ορίσει ενεργειακούς υπευθύνους; Ποιοι μεγάλοι Δήμοι δεν έχουν ορίσει ενεργειακούς υπευθύνους, αφού τα πράγματα είναι τόσο απλά, όπως τα περιγράφετε;

Μ. ΒΟΡΙΔΗΣ: Λοιπόν, εγώ θα δώσω ένα μικρό περιθώριο συμμορφώσεως, προτού κάνουμε τις ανακοινώσεις. Σας λέω, για παράδειγμα, ότι από πλευράς Δήμων υπολογίζω ότι γύρω στους 90 έχουν ορίσει. Αλλά, προσέξτε. Ορίζει, μεν, για τους ΟΤΑ, αλλά πρέπει τώρα να ορίσει και για όλα τα οποία έχει από κάτω. Δηλαδή, δεν φτάνει αυτό. Πρέπει να ορίσει και για τα Νομικά Πρόσωπα, πρέπει να ορίσει και για τις Επιτροπές, για να καλύψει.

Θ. ΣΚΥΛΑΚΑΚΗΣ: Στο τέλος, πρέπει να οριστεί, αυτό είναι το κλειδί, διοικητικός υπεύθυνος για κάθε κτίριο. Όταν θα έχουμε τον διοικητικό υπεύθυνο για κάθε κτίριο και για κάθε υποδομή, τότε αρχίζει η πραγματική λειτουργία. Και γι’ αυτό είμαστε έντονοι, σήμερα, γιατί αν δεν φτάσουμε σε αυτόν τον διοικητικό υπεύθυνο, δεν μπορεί πραγματικά να λειτουργήσει το σύστημα.

Μ. ΒΟΡΙΔΗΣ: Άρα, λοιπόν, δεν θα γίνω αναλυτικός σήμερα. Εν πολλοίς, τα Υπουργεία έχουν συμμορφωθεί. Αλλά, αφενός έχει μεγάλη σημασία να πάμε τώρα στους εποπτευόμενους φορείς και στους εποπτευόμενους φορείς και των Υπουργείων να δούμε τη συμμόρφωσή τους. Δεν θα κάνω, σήμερα, αναλυτικές ανακοινώσεις γι΄ αυτό. Θα δώσω ένα περιθώριο, μετά από αυτή την κουβέντα που κάνουμε σήμερα, που είναι –ας το πω- έναν τόνο πιο ψηλά, ώστε τις επόμενες ημέρες να δω τη συμμόρφωση με αυτά που έχουμε πει ότι χρειάζονται.

Η. ΒΙΣΚΑΔΟΥΡΑΚΗ: Χαίρεται. Καλημέρα σας. Σε σχέση με τον οδοφωτισμό, ανακύπτει κι ένα ζήτημα με τη δημόσια ασφάλεια. Παλαιότερα, υπήρχε ένα πρόγραμμα από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων για αντικατάσταση λαμπτήρων LED. Σχεδιάζετε να ενεργοποιήσετε ένα τέτοιο πρόγραμμα ή στην παρούσα φάση δεν υπάρχει χρόνος;

Μ. ΒΟΡΙΔΗΣ: Για τον οδοφωτισμό, αυτό το οποίο έχουμε συζητήσει στην πραγματικότητα είναι το εξής: ότι εμφανίζεται και το βλέπουμε αυτό σαν φαινόμενο, πολλές φορές, το βλέπουν και οι πολίτες κι απορούν, να έχει ξημερώσει και τα φώτα να είναι ανοιχτά. Ή τα φώτα να ανοίγουν αρκετά πριν τη δύση. Εγώ θεωρώ, λοιπόν, ότι αυτά είναι που πρέπει κανείς και στα οποία συμφωνούμε με τον κ. Σκυλακάκη, που λέει ότι αυτό είναι μια άνεση που μπορεί μέχρι χθες να την είχες, γιατί έλεγες, σε τελευταία ανάλυση, OK, βάζω για να μην πειράζω το ωράριο συνέχεια του οδοφωτισμού, βάζω κάτι το οποίο είναι λίγο πάγιο και γενικό και το αφήνω γιατί κάτι ώρες θα χάσω, δεν έχει μεγάλη σημασία. Ε, τώρα, το “δεν έχει μεγάλη σημασία”, έχει μεγάλη σημασία. Άρα, νομίζω το πρώτο και βασικό βήμα είναι αυτό. Για την αλλαγή των λαμπτήρων ξέρω ότι υπάρχουν προγράμματα. Υπάρχουν προγράμματα ακόμη και τώρα, αλλά δεν είμαι πρόχειρος τώρα σε αυτό. Και, προφανώς, είναι ένα ενδιαφέρον να δούμε αν μπορούμε να ενισχύσουμε κάτι σε αυτή την κατεύθυνση, αν χρειάζεται.

Θ. ΣΚΥΛΑΛΑΚΗΣ: Υπάρχει στο Ταμείο Ανάκαμψης. Θα το πει ο κ. Σκρέκας.

Κ. ΣΚΡΕΚΑΣ: Καταρχήν, έχουμε περίπου 50 εκατομμύρια ευρώ για τον οδοφωτισμό, για την αντικατάσταση συμβατικών λαμπτήρων πυρακτώσεως ή άλλων με λαμπτήρες τύπου LED, όπου έχουν πολύ χαμηλότερη κατανάλωση. Υπάρχουν και άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως το “Αντώνης Τρίτσης”, όπου κι εκεί υπήρχαν επιλέξιμες δαπάνες τέτοιου είδους, ενεργειακής, δηλαδή, αναβάθμισης και από εκεί και πέρα, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε τα συστήματα αυτοματισμού, τα οποία μπορούν να αντιλαμβάνονται το φως πότε χρειάζεται και πότε δεν χρειάζεται ή να μειώνουν την ένταση του φωτισμού κατά εκείνες τις ώρες, που δεν υπάρχει μεγάλη κυκλοφορία, τις πρώτες πρωινές. Άρα, να υπάρχει ο φωτισμός ο απαραίτητος, αλλά, τέλος πάντων, να μην είναι σε επίπεδο το οποίο να μην χρειάζεται. Όλα αυτά τα συστήματα, επίσης, μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της κατανάλωσης. Και πολλές φορές είναι πάρα πολύ μικρό το κόστος μιας τέτοιας επένδυσης σε σχέση με το όφελος που έχει τελικά ο Οργανισμός ή ο Δήμος. Άρα, πολλές φορές δεν χρειάζονται προγράμματα κινητροδότησης γιατί και μόνο η εξοικονόμηση που πετυχαίνει κάποιος, αποσβένει πάρα πολύ γρήγορα την επένδυση. Άρα, θα πρέπει πια, έτσι να βλέπουν τα πράγματα ο δημόσιος και ο ευρύτερα δημόσιος τομέας.

Γ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Και μια κουβέντα από τον κ. Σκυλακάκη.

Θ. ΣΚΥΛΑΚΑΚΗΣ: Προγράμματα χρηματοδοτικά υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρξουν, αλλά, υπάρχει και κάτι θεμελιώδες. Η επένδυση αυτή αποσβένεται σε τρία με τέσσερα χρόνια, με τις σημερινές τιμές ακόμη πιο γρήγορα. Συνεπώς, οποιοσδήποτε νοικοκύρης, όταν έχει μια επένδυση που αποσβένεται εξαιρετικά γρήγορα, σπεύδει να την κάνει. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Και όταν υπάρχουν χρηματοδοτικά εργαλεία, αυτό διευκολύνεται. Και η δεύτερη πραγματικότητα, σε σχέση με τον οδοφωτισμό, είναι ότι αν θεωρείται ότι ο οδοφωτισμός στη χώρα είναι όλος ακριβώς έτσι όπως θα έπρεπε να είναι και δεν υπάρχει κανενός είδους υπερβολή ή ανισότητα… εγώ σε αυτή τη χώρα που ζω και περπατώ, βλέπω και υπερβολές και ανισότητες και δυνατότητες βελτίωσης. Αν πάλι, κάποιος θεωρεί ότι όλα είναι τέλεια, είναι ανταποδοτικό το τέλος, έχει τους πόρους, ας το διαχειριστεί. Εμείς δεν παρεμβαίνουμε σ’ αυτό. Τη βοήθεια λέμε που θα δώσουμε με τί τη συνδέουμε. Ανταποδοτικά είναι τα τέλη του οδοφωτισμού. Μην το ξεχνάτε. Ανταποδοτικά. Δεν αφορούν τον κρατικό κορβανά υπό κανονικές συνθήκες.

Γ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Ευχαριστούμε πάρα πολύ.