Φίλες και φίλοι, είναι μεγάλη η χαρά που νιώθουμε όλοι σήμερα, καθώς παραδίδουμε ένα οδικό έργο στρατηγικής σημασίας για όλη τη Δυτική Ελλάδα, ένα οδικό έργο στρατηγικής σημασίας για την Ήπειρο. Θα έλεγα ένα έργο που βγάζει από την απομόνωση τη Δυτική Ελλάδα και αναβαθμίζει το ρόλο της χώρας στην ευρύτερη περιοχή.
Και είναι μεγάλη χαρά και ικανοποίηση, που μοιραζόμαστε όλοι τούτη την ώρα γιατί ένα όραμα για χιλιάδες πολίτες μιας ξεχασμένης γωνιάς της πατρίδος μας παίρνει σάρκα και οστά. Και μάλιστα, όταν μετά από πολλά χρόνια είχε δημιουργηθεί η εντύπωση ότι τα έργα αυτά, η Ιόνια Οδός, θα είναι σαν το Γιοφύρι της Άρτας.
Το έργο αυτό δίνει μια μεγάλη αναπτυξιακή ώθηση στην περιφερειακή ανάπτυξη, στο εμπόριο, στις μεταφορές, στον τουρισμό, και αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία και θα παίξει καθοριστικό ρόλο στην οικονομική ανάκαμψη και ανασυγκρότηση της Δυτικής Ελλάδας και ιδιαίτερα της Ηπείρου.
Επιτρέψτε μου εξ αρχής να σημειώσω και εγώ, όπως και ο προλαλήσας υπουργός, ότι σήμερα βρισκόμαστε εδώ όλοι μαζί και γιορτάζουμε όλοι μαζί και ότι τα έργα αυτά, στην τελική ανάλυση, ανήκουν στους πολίτες, ανήκουν στον ελληνικό λαό, στους φορολογούμενους πολίτες και είναι καθήκον μας, καθήκον των κυβερνήσεων να τα ολοκληρώσουν με ευθύνη και διασφάλιση του δημόσιου συμφέροντος.
Δεν μπορώ, λοιπόν, να μην πω, να παραλείψω να πω, ότι τα έργα αυτά ξεκίνησαν το 2006, τέσσερις κυβερνήσεις πριν από εμάς, ολοκληρώνονται με εμάς. Ταυτόχρονα, όμως, αναπόφευκτη, είναι και η σύγκριση. Η σύγκριση της αποτελεσματικότητας, η σύγκριση του χρονοδιαγράμματος, καθότι από το 2006 έως το 2015, για την Ιόνια Οδό, είχαμε την ολοκλήρωση περίπου του 50% των έργων σε εννιά χρόνια και μετά σήκωσαν κάποια τα χέρια ψηλά, καθώς το αδιέξοδο των διαπραγματεύσεων με τους παραχωρησιούχους ήταν τέτοιο που τους ανάγκασε να σταματήσουν τα έργα. Μέσα σε δύο χρόνια, σε δυόμιση χρόνια, όχι μόνο καταφέραμε να ξεκολλήσουμε τα έργα, να τα επανεκκινήσουμε, όχι μόνο βρήκαμε μια φόρμουλα ευνοϊκή για το δημόσιο συμφέρον, αλλά τηρήσαμε, καταφέραμε και τηρήσαμε απόλυτα τα χρονοδιαγράμματα και κάνουμε πράξη ένα όνειρο, ένα όραμα για όλη τη Δυτική Ελλάδα, ένα έργο πνοής για τη χώρα.
Θέλω, λοιπόν, πάνω από όλα να συγχαρώ όλους εκείνους, και είναι πολλοί, που τη δύσκολη εκείνη περίοδο – σας θυμίζω ιδιαίτερα το πρώτο εξάμηνο του 2015 που έγιναν αυτές οι δύσκολες διαπραγματεύσεις και ξεκόλλησαν τα έργα- η χώρα βρισκόταν σε συνθήκες χρηματοπιστωτικής ασφυξίας. Να τους ευχαριστήσω γιατί με προσήλωση στο καθήκον και στο δημόσιο συμφέρον εργάστηκαν εντατικά και κατάφεραν να κάνουν πράξη κάτι που για κάποιους εθεωρείτο εξαιρετικά δύσκολο έως απίθανο να συμβεί. Και θέλω να πω ότι κατάφεραν να προχωρήσουν στην ολοκλήρωση μιας διαπραγμάτευσης αποφεύγοντας τις υπέρογκες διεκδικήσεις αποζημιώσεων, τις απελπιστικές υπερβάσεις στα χρονοδιαγράμματα και, βεβαίως, κατάφεραν –επαναλαμβάνω, δεν είναι ασήμαντο- να διασφαλίσουν το δημόσιο συμφέρον, διότι από αυτή την διαπραγμάτευση, συνολικά για τους οδικούς άξονες που δώσαμε σε κυκλοφορία το τελευταίο διάστημα, καταφέραμε να διασφαλίσουμε περίπου 900 εκατομμύρια ευρώ, σε σχέση με τις διεκδικήσεις που υπήρχαν από την πλευρά των παραχωρησιούχων, και για τον συγκεκριμένο δρόμο, περίπου 230 εκατομμύρια ευρώ.
Και ξέρετε, έχει ιδιαίτερη σημασία, όχι μόνο το γεγονός ότι ολοκληρώνουμε τα έργα στην ώρα τους και τα παραδίδουμε στους πολίτες, αλλά και το ότι καταφέρνουμε να αλλάξουμε την εντύπωση που κυριαρχούσε για χρόνια στη συλλογική συνείδηση, ότι δηλαδή προστασία του δημόσιου συμφέροντος και μεγάλα οδικά έργα, ήταν δύο έννοιες ασύμβατες.
Μπορούν, λοιπόν, τα μεγάλα έργα που εξυπηρετούν τον πολίτη, που αναβαθμίζουν ολόκληρες Περιφέρειες και δίνουν οικονομική πνοή σε μια ξεχασμένη περιοχή της χώρας μας, μπορούν να συμβαδίζουν με την προστασία του δημόσιου συμφέροντος. Και αυτό είναι το μήνυμα που δίνουμε σήμερα με τα εγκαίνια και του τελευταίου μεγάλου άξονα. Μένει ένα κομμάτι, το Ε65, αλλά ουσιαστικά με τα εγκαίνια σήμερα μπορούμε να πούμε ότι η χώρα, σε ό,τι αφορά το πλαίσιο του οδικού της δικτύου, γυρίζει σελίδα.
Η Ιόνια Οδός, στα τεχνικά χαρακτηριστικά της, περιλαμβάνει τέσσερις σήραγγες διπλού κλάδου και πέντε μεγάλες γέφυρες. Διασχίζει, όπως είπα, δύο Περιφέρειες και τέσσερις Νομούς.
Η λειτουργία της αναβαθμίζει σημαντικά κέντρα της περιοχής, όπως τα Γιάννενα, την Άρτα, το Αγρίνιο, μειώνοντας τους χρόνους μετακίνησης και διευκολύνοντας τη μεταφορά αγροτικών προϊόντων στην περιοχή.
Βελτιώνει σημαντικά την πρόσβαση στα λιμάνια της Πάτρας, της Ηγουμενίτσας και του Αστακού, αναβαθμίζοντας έτσι τη διασύνδεση της χώρας με την Ευρωπαϊκή ΄Ενωση μέσω της Αδριατικής.
Και θα έλεγα ότι αποκτά ακόμη μεγαλύτερη διεθνή σημασία, καθώς η λειτουργία της καθιστά πιο άμεση τη σύνδεση της χώρας μας με τα Δυτικά Βαλκάνια.
Η Ιόνια Οδός φέρνει πιο κοντά την Ε.Ε. και τα Δυτικά Βαλκάνια στην Ελλάδα. Ταυτόχρονα, όμως, φέρνει πιο κοντά και την Ήπειρο και τη Δυτική Ελλάδα με την υπόλοιπη χώρα.
Είναι πράγματι και για μένα αυτό μια ιδιαίτερη ικανοποίηση, καθώς έχω την καταγωγή μου από αυτά εδώ τα μέρη. Θυμάμαι, ως παιδάκι, που θέλαμε για να ανέβουμε στα Τζουμέρκα μια ολόκληρη μέρα, οκτώ-εννιά ώρες. Σήμερα, μπορεί κανείς να κάνει ένα Σαββατοκύριακο εύκολων διακοπών, φεύγοντας από την Αθήνα στα Τζουμέρκα. Και αυτό είναι μια πολύ σημαντική κατάκτηση για την περιοχή, καθώς έχει έναν απαράμιλλο φυσικό πλούτο και μπορεί τα επόμενα χρόνια να αναβαθμιστεί και τουριστικά.
Επιτρέψτε μου, όμως, σε αυτό το σημείο να κάνω και μια αναφορά σε ένα ξεχωριστό θέμα, πέραν, δηλαδή, της εξυπηρέτησης του πολίτη και συντόμευσης της διαδρομής. Να μιλήσω και για ένα ακόμη αγαθό, ίσως πιο σημαντικό: το αγαθό της οδικής ασφάλειας. Γιατί, ξέρετε, είναι ένα ζήτημα στο οποίο η χώρα κατείχε για πολλά χρόνια ορισμένα από τα πιο θλιβερά ρεκόρ, τα οποία σε πολύ μεγάλο βαθμό οφείλονταν, πέρα από τον οδική συμπεριφορά που πρέπει επιτέλους να βελτιώσουμε, και στο απαρχαιωμένο οδικό δίκτυο. Οι περισσότεροι από εσάς εδώ γνωρίζετε, καθώς είσαστε από εδώ, την παλιά διαδρομή και το φόρο αίματος που έχουμε πληρώσει σε δρόμους, που πράγματι δεν μπορούσαν να μας κάνουν περήφανος για μια χώρα της Ε.Ε., για μια χώρα της Ευρωζώνης, να έχει μετά από τόσα χρόνια τέτοιους δρόμους καρμανιόλες στους οποίους θυσιάστηκαν νέοι άνθρωποι, που είτε για επαγγελματικούς λόγους, είτε για αναψυχή, ήθελαν να επισκεφτούν τη Δυτική Ελλάδα ή να φύγουν από τη Δυτική Ελλάδα προς το κέντρο, προς την πρωτεύουσα.
Φίλες και φίλοι, θέλω, τέλος, να επισημάνω ότι η συμβολή της Ιόνιας Οδού στην ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής θα μεγιστοποιηθεί αν ενταχθεί σε ένα συνολικότερο σχεδιασμό αναβάθμισης και αξιοποίησης των περιφερειακών υποδομών. Από τη δουλειά και τον προγραμματισμό του Υπουργείου Υποδομών θα αναφέρω ως πιο σημαντικά:
-Τα έργα κατασκευής του καινούριου λιμανιού στην Ηγουμενίτσα
-Την προγραμματισμένη σύνδεση της Ιόνιας Οδού με την Πρέβεζα και το Αγρίνιο.
-Αλλά και το σχεδιασμό της αναβάθμισης του δρόμου που συνδέει τα Γιάννενα με το μεθοριακό πέρασμα της Κακαβιάς, που θα αποτελέσει, άλλωστε, και τη συνέχεια της Ιόνιας Οδού.
Το αμέσως επόμενο διάστημα θα έχω τη χαρά να ξαναεπισκεφτώ την Ήπειρο, τα Γιάννενα, για να κουβεντιάσουμε όλοι μαζί με τους τοπικούς φορείς, τους παραγωγικούς φορείς, τους κλαδικούς φορείς, τους φορείς της Αυτοδιοίκησης, στο πλαίσιο του Περιφερειακού Συνεδρίου για την Παραγωγική Ανασυγκρότηση στην Ήπειρο. Μια διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη με εξαιρετική επιτυχία, θα έλεγα, σε όλους τις Περιφέρειες της χώρας. Και εκεί, θα έχουμε τη δυνατότητα για μια διεξοδική συζήτηση και σχεδιασμό, τόσο σε ό,τι αφορά τις περιφερειακές υποδομές, όσο και σε ό,τι αφορά τις μεγάλες παραγωγικές δυνατότητες αυτού του τόπου σε όλους τους τομείς.
Επιτρέψτε μου, όμως, μια μόνο αναφορά σε ένα θέμα που έχει λάβει της προσοχής και του ενδιαφέροντος της τοπικής κοινωνίας στα Γιάννενα. Η ολοκλήρωση της Ιόνιας Οδού ανοίγει τεράστιες προοπτικές για την ανάπτυξη του τουρισμού και στα Γιάννενα, καθώς πλέον έχει συντομεύσει εξαιρετικά η απόσταση και ο χρόνος που χρειάζεται κανείς από την ώρα που προσγειώνεται στο αεροδρόμιο των Ιωαννίνων ως την ώρα που θα μεταβεί σε μια από τις εξαιρετικές παραλίες του Ιονίου. Άρα, τα Γιάννενα και το αεροδρόμιό τους γίνονται κόμβος, κόμβος μεταφορικός, κόμβος τουριστικός.
Επιλύσαμε, λοιπόν –και θα ήθελα να σας το ανακοινώσω- ένα χρόνιο πρόβλημα, που αφορούσε το αεροδρόμιο των Ιωαννίνων σε σχέση με τις εγκαταστάσεις ανεφοδιασμού. Πλέον, οι πτήσεις charter θα μπορούν να έρχονται στο αεροδρόμιο των Ιωαννίνων, να ανεφοδιάζονται εκεί και έτσι να ενισχύσουν ιδιαίτερα την τουριστική κίνηση στην περιοχή.
Φίλες και φίλοι, δεν θα μακρηγορήσω. Κλείνω, λέγοντας το εξής: Έργα, όπως η Ιόνια Οδός, δεν έχουν για μας μόνο αυτοτελή σημασία, αλλά αποτελούν τμήματα ενός στρατηγικού σχεδίου, που στοχεύει να αλλάξει στο σύνολό της την εικόνα της χώρας. Να αλλάξει την εικόνα της χώρας μετά από μια δύσκολη και παρατεταμένη πορεία μέσα στο πλαίσιο σκληρής επιτροπείας και σκληρής δημοσιονομικής προσαρμογής.
Η χώρα βρίσκεται για τα καλά σε πορεία εξόδου από τη μακροχρόνια οικονομική κρίση. Και στόχος μας, στόχος ορατός, εφικτός, ρεαλιστικός είναι πια μια νέα Ελλάδα, απαλλαγμένη από τα βαρίδια του παρελθόντος, αλλά και μια νέα Ελλάδα απαλλαγμένη από το ασφυκτικό καθεστώς της επιτροπείας. Μια Ελλάδα που θα αξιοποιεί πλήρως τις δυνατότητες και τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα και θα μπορεί να βασίζεται, να στηρίζεται στις δικές της δυνάμεις, αλλά και να σχεδιάζει αυτοδύναμα και με μεγαλύτερη αισιοδοξία το μέλλον για τους νέους ανθρώπους, τις νέες γενιές, που μπορούν να αντλήσουν από τον τεράστιο πλούτο, τα τεράστια συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας για να μείνουν εδώ, να προκόψουν εδώ ή και να επιστρέψουν αυτοί που κατά χιλιάδες έφυγαν στο εξωτερικό τα προηγούμενα χρόνια. Μια Ελλάδα στην οποία η ανάπτυξη και η παραγωγική ανασυγκρότηση θα συμβαδίζουν με την κοινωνική δικαιοσύνη και την εδραίωση της διαφάνειας, της αξιοκρατίας και της Δημοκρατίας.
Σήμερα, μετά την επιτυχή έξοδο στις αγορές, τις συνεχόμενες αναβαθμίσεις από πιστωτικούς οίκους της ελληνικής οικονομίας, την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης, αλλά και μια εξαιρετικά σημαντική απόφαση, που κλειδώνει την προοπτική βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους, είμαστε, πιστεύω, πιο κοντά από ποτέ, όλα αυτά τα δύσκολα χρόνια, στην ολοκλήρωση αυτού του δύσκολου δρόμου και στην προοπτική υλοποίησης αυτής της νέας πραγματικότητας, αυτής της νέας προοπτικής για τη χώρα. Υλοποιώντας τους στόχους και κατακτώντας την οικονομική σταθερότητα, η χώρα μας γυρίζει σελίδα, ανοίγοντας το βηματισμό της σε μια νέα εποχή. Μια εποχή, όμως, που πρέπει από τώρα να σχεδιάσουμε, να οραματιστούμε, για να μπορέσουμε να την κάνουμε πράξη. Και για μας αυτή η εποχή έχει ένα όραμα, που ονομάζεται «δίκαιη ανάπτυξης».
Η χώρα βρέθηκε και άλλες φορές σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Το 2017 αναμένεται να έχουμε περίπου 2% ανάπτυξη, ποσοστό που είχαμε να δούμε από τα 2008, εδώ και εννέα χρόνια. Και πιο πριν από το 2008 είχαμε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Όμως, αυτοί οι ρυθμοί ανάπτυξης δεν φάνηκαν αρκετοί για να συγκρατήσουν τη χώρα από τον κατήφορο. Τον κατήφορο των ελλειμμάτων, της διόγκωσης του χρέους και στην τελική ανάλυση, της ανυπαρξίας υποδομών, που θα δημιουργούσαν ένα πλαίσιο προστασίας στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες που επλήγησαν περισσότερο από την κρίση.
Δεν θέλουμε να επιστρέψουμε σε αυτό το παροχικό μοντέλο που είχαμε πριν από την κρίση. Θέλουμε να επιστρέψουμε σε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, αλλά θέλουμε αυτή η ανάπτυξη να είναι δίκαιη, να καταμερίζει με δικαιοσύνη τα ωφελήματα σε όλη την κοινωνία και ιδιαίτερα στους πιο αδύναμους. Η δίκαιη ανάπτυξη έχει και χωρικό προσδιορισμό. Η Δικαιοσύνη δεν είναι μόνο ανάμεσα στις τάξεις, στα στρώματα, στις κοινωνικές τάξεις και τη διαστρωμάτωση ανάμεσα στους πλούσιους και τους φτωχούς, αλλά και ανάμεσα στις Περιφέρειες. Στις φτωχές και εγκαταλελειμμένες Περιφέρειες που για χρόνια έπαιρναν πολύ μικρό ποσοστό των αναπτυξιακών δαπανών από τη μια και στις άλλες, στο κέντρο, που έπαιρναν τη μερίδα του λέοντος.
Θέλω, λοιπόν, να επισημάνω, βρισκόμενος εδώ στην Ήπειρο, στη Δυτική Ελλάδα που πράγματι είναι –και δεν είναι υπερβολή- αδικημένη περιοχή στα χρόνια της ευμάρειας. Θέλω να πω ότι το όραμα της δίκαιης ανάπτυξης, πρωτίστως αφορά αυτές τις Περιφέρειες και εδώ, την Ήπειρο. Πρωτίστως αφορά τους πιο αδύναμους, αυτούς που τα προηγούμενα χρόνια σήκωναν το βάρος της οικονομικής κρίσης.
Και να κλείσω, λέγοντας ότι αυτός εδώ ο σπουδαίος δρόμος, η Ιόνια Οδός, που εκσυγχρονίζει τη χώρα, που τη φέρνει πιο κοντά στην Ευρώπη και μεταφορικά και κυριολεκτικά, είναι ένα μόνο κομμάτι του νέου δρόμου που θέλουμε να ανοίξουμε για το μέλλον αυτής της χώρας.
Φίλες και φίλοι, θέλω για μια ακόμη φορά να συγχαρώ όλους όσοι εμπνεύστηκαν, εργάστηκαν, προσπάθησαν για να γίνει πράξη αυτό το όνειρο. Κυρίως, θέλω να ευχαριστήσω θερμά τους υπηρεσιακούς παράγοντες του Υπουργείου Υποδομών και όλων των συναρμόδιων υπουργείων. Να ευχαριστήσω θερμά και τις τεχνικές εταιρείες και τους μηχανικούς που δούλεψαν εδώ, τους εργάτες που δούλεψαν εδώ. Χωρίς αυτούς δεν θα είχαμε αυτό το αποτέλεσμα. Και να ευχηθώ να είναι ένας καλοτάξιδος δρόμος, ένας δρόμος που θα ανοίξει ορίζοντες προοπτική για την Ήπειρο, για τη Δυτική Ελλάδα, για όλη τη χώρα
Να είστε καλά.
Ομιλία του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών κ. Χρήστου Σπίρτζη
Αγαπητοί συνάδελφοι, εκπρόσωποι των κομμάτων του Ελληνικού Κοινοβουλίου, φίλες και φίλοι, με τη σημερινή τελετή των εγκαινίων της Ιονίας Οδού ολοκληρώνονται οι τέσσερις οδικοί άξονες. Λέω τέσσερις, γιατί ο 5ος, ο Ε-65, είναι το 1/3, επομένως ολοκληρώνονται οι 4 και 1/3 οδικοί άξονες και είναι ίσως η καταλληλότερη στιγμή, ν’ ακουστούν κάποιες αλήθειες που συνήθως δεν ακούγονται.
Είμαστε πραγματικά όλοι πολύ χαρούμενοι σήμερα και γιορτάζουμε όλοι μαζί ένα έργο πνοής για τη Δυτική Ελλάδα. Εγώ θα ήθελα από την πλευρά μου να συγχαρώ, όλους όσους υπηρέτησαν σε θέσεις και συνέβαλαν για την ολοκλήρωση του έργου, είτε από το Υπουργείο, είτε από άλλα Υπουργεία, από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, το Υπουργείο Πολιτισμού, από όλα τα κόμματα και από όλες τις προηγούμενες κυβερνήσεις.
Θα ήθελα όμως, επειδή τα 2,5 χρόνια που πέρασαν έχουμε ακούσει πολλά, να ζητήσω συγνώμη για όσους απογοητεύσαμε, όταν διαλαλούσαν το ’15, ότι δε θα ξεκινήσουν τα έργα. Για όσους διαλαλούσαν στη συνέχεια, ότι δε θα ολοκληρωθούν τα έργα.
Θα ήθελα να ζητήσω συγνώμη, για όσους επικαλούνταν πριν λίγον καιρό, ότι δε θα τα καταφέρουμε και ότι στο τέλος τα τελείωσαν εκείνοι, κι εμείς κάνουμε βόλτες για να κόψουμε κορδέλες.
Θα ήθελα να ζητήσω συγνώμη, γιατί κόψαμε 1 δις ευρώ περίπου από τους 4 και 1/3 αυτοκινητόδρομους από τις αποζημιώσεις, για την ακρίβεια 900 εκατομμύρια, όταν για 330 εκατομμύρια κόπηκαν οι συντάξεις και ανέβηκαν οι εισφορές.
Και θα ήθελα να ζητήσω συγνώμη, που θα συνεχίσουμε αυτά τα έργα και θα κάνουμε και τα ηλεκτρονικά διόδια, – και μιας που είμαστε «υπεύθυνοι» απ’ ό,τι διάβασα σήμερα σε αρκετές αντιπολιτευόμενες εφημερίδες, – ότι φταίμε και για τα διόδια της γέφυρας Ρίο – Αντίρριο και για όλα τα υπόλοιπα, των δρόμων που εγκαινιάζουμε.
Σε κάθε έργο, δηλώνουμε και το πιστεύουμε, ότι τα έργα δεν ανήκουν σε καμία κυβέρνηση, σε κανέναν Υπουργό, Περιφερειάρχη ή Δήμαρχο. Αυτό δυστυχώς, από κάποιους μεταφράστηκε ότι βρήκαμε τα έργα έτοιμα και κάναμε 2,5 χρόνια για να τα εγκαινιάσουμε.
Είναι όμως εδώ οι υπηρεσιακοί παράγοντες του Υπουργείου, τους οποίους θέλω να ευχαριστήσω για τα ξενύχτια, τις εντάσεις και τη συνεχή προσπάθεια. Οι ίδιοι ήταν και στις προηγούμενες κυβερνήσεις και δεν τους άλλαξε το κομματικό κράτος των ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ. Και είναι στη διάθεση όλων, τα υπηρεσιακά σημειώματα, οι παραλαβές των έργων σε κάθε χρονική στιγμή, οι απαλλοτριώσεις, οι αδειοδοτήσεις, οι αρχαιολογικές εργασίες και πότε ακριβώς έγιναν, για ν’ αποδειχθεί, ποιος έκανε τι. Γιατί αυτό πρέπει να το ξέρει ο ελληνικός λαός.
Μάλιστα, αυτά έγιναν μέσα στις πιο αντίξοες συνθήκες, σύμφωνα με όσα επικαλείται η αξιωματική αντιπολίτευση τουλάχιστον. Είναι εδώ επίσης, οι παραχωρησιούχοι κατασκευαστές, οι μελετητές, οι σύμβουλοι, οι ανεξάρτητοι μηχανικοί, τους οποίους επίσης ευχαριστώ, ιδιαίτερα τους παραχωρησιούχους και τους κατασκευαστές, όχι γιατί έκαναν τη δουλειά τους. Αυτό ήταν ευθύνη και καθήκον τους, αλλά γιατί αν δεν υπερέβαλαν και συγκεκριμένα αν δε συνέβαλαν στην ενοικίαση τμημάτων που δεν είχαν γίνει απαλλοτριώσεις, δεν θα είχε ολοκληρωθεί το έργο εγκαίρως.
Δεν είναι εδώ, δυστυχώς, οι εκπρόσωποι της Δικαιοσύνης που συνέβαλαν στην καθυστέρηση των απαλλοτριώσεων των οδικών αξόνων, όπως δεν είναι εδώ, οι εκπρόσωποι των κυκλωμάτων απαλλοτριώσεων, που αποτελεί και δέσμευσή μας, να διερευνήσουμε: τί είχαν κάνει και πώς τα πλήρωσε ο ελληνικός λαός. Έχουμε ήδη ξεκινήσει.
Δεν είναι εδώ οι «εισηγητές» των προβλέψεων, ότι θα τελείωναν οι απαλλοτριώσεις και οι αρχαιολογικές εργασίες σε 6 μήνες.
Δεν είναι εδώ, όσοι τελικά αποφάσισαν έναν ελλιπή σχεδιασμό, να μη συνδεθεί με την Ιόνια Οδό η Πρέβεζα, το Αγρίνιο.
Πιθανόν όμως να είναι, όσοι μας κατηγόρησαν για την τμηματική παράδοση του έργου, όπως το περασμένο Πάσχα που είχαμε μηδέν νεκρούς, γιατί είχαμε μεγάλη καθυστέρηση και ουρά στη μία σήραγγα, στην Κλόκοβα.
Είναι όμως εδώ ο άνθρωπος που αποσύνδεσε τα δημόσια έργα και την υλοποίησή τους από το πολιτικό σύστημα. Ο άνθρωπος που διαμόρφωσε τις συνθήκες όχι μόνο για να ολοκληρωθούν, αλλά και για να συνεχιστούν τα έργα υποδομών και τον καλώ να εγκαινιάσει την Ιόνια Οδό και να δώσει το έναυσμα για τα νέα έργα υποδομων της χώρας και την υλοποίηση της δίκαιης ανάπτυξης.
Σχετικά με την «Ιόνια Οδό»
Ο αυτοκινητόδρομος «Ιόνια Οδός», βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία και ανάπτυξη από τις 3 Αυγούστου 2017, οπότε παραδόθηκε από τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών Χρήστο Σπίρτζη και το τελευταίο τμήμα του. Με το τέλος των κατασκευαστικών εργασιών της Ιόνιας Οδού, μπαίνει ταυτόχρονα οριστικό τέλος στη συγκοινωνιακή απομόνωση της Ηπείρου και της Δυτικής Ελλάδας, δημιουργώντας νέα δυναμική στην ενίσχυση της περιφερειακής ανάπτυξης, του εμπορίου, των μεταφορών και του τουρισμού, σε μία περιοχή, που υπήρξε από τις οικονομικά ασθενέστερες στην Ευρώπη. Όπως και σε όλα τα έργα των αυτοκινητοδρόμων που ολοκληρώθηκαν και κατασκευάστηκαν με συμβάσεις παραχώρησης, έτσι και στην περίπτωση της Ιόνιας Οδού, τίποτα δεν ήταν αυτονόητο:
Τα τελευταία δύο χρόνια, η Κυβέρνηση και το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών πέτυχε σε πολύ δύσκολες συνθήκες να βγάλει και την «Ιόνια Οδό» από το πλήρες τέλμα. Αντιμέτωπη με δυσμενέστατους όρους συμβάσεων που είχαν συνάψει οι προηγούμενες κυβερνήσεις και υπέρογκες διεκδικήσεις αποζημιώσεων κατάφερε με πολύ δουλειά και σκληρή διαπραγμάτευση να προστατέψει το δημόσιο συμφέρον και ταυτόχρονα να πετύχει δεσμευτικό και ρεαλιστικό χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης της κατασκευής του έργου.
Στην επαναδιαπραγμάτευση για την «Ιόνια Οδό», έναντι των απαιτήσεων και κατασκευαστών και παραχωρησιούχων, η Κυβέρνηση και το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών πέτυχε όφελος για το ελληνικό δημόσιο και τον έλληνα πολίτη το οποίο ανέρχεται σε 230.240.276 εκ ευρώ.
Υπενθυμίζεται ότι την Άνοιξη του 2010 οι δανείστριες τράπεζες σταμάτησαν τη χρηματοδότηση του έργου και από τον Φεβρουάριο του 2011 επιβλήθηκε μακρόχρονη αναστολή εργασιών. Το έργο επανεκκίνησε τον Ιανουάριο του 2014 με χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης το τέλος του 2015. Το έργο όμως παρέμεινε βαλτωμένο και οι προηγούμενες κυβερνήσεις που διαχειρίστηκαν την τύχη του, αδυνατούσαν ακόμη και μετά τη συμφωνία επανεκκίνησης του 2013, να βρουν λύσεις στις καθυστερήσεις που δημιουργούνται λόγω των απαλλοτριώσεων, των αρχαιολογικών ερευνών, και των μετακινήσεων των δικτύων Κοινής Ωφελείας. Σε δύο χαρακτηριστικά νούμερα αποτυπώνεται η πραγματικότητα του έργου: Το ποσοστό εκτέλεσης τον Ιανουάριο του 2015 ήταν 48% και τον Οκτώβριο του 2016, ανήλθε στο 86,2%, για να έχουμε σήμερα την πλήρη και οριστική περάτωσή του.
Το άγος των απαλλοτριώσεων- η εξέλιξη του έργου- οι συνεχείς παραδόσεις
Για να ολοκληρωθεί το έργο και να ξεπεραστούν οι δυσμενέστατοι για το ελληνικό δημόσιο όροι των συμβάσεων των προηγούμενων κυβερνήσεων στην Ιόνια Οδό, η κυβέρνηση προχώρησε σε μία σειρά καίριων παρεμβάσεων που αφορούσαν τη θεραπεία των παθογενειών που κρατούσαν το έργο καθηλωμένο. Τον Μάϊο του 2016, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών υπογράφει συμφωνία με τον παραχωρησιούχο για την έγκαιρη ολοκλήρωση του έργου.
Πέραν της επιτάχυνσης των αρχαιολογικών ανασκαφών και των εργασιών μεταφοράς των δικτύων κοινής ωφέλειας, υπήρξε δραστική παρέμβαση της κυβέρνησης για την άρση των καθυστερήσεων που δημιουργούνταν από τη μη ολοκλήρωση των απαλλοτριώσεων. Συγκεκριμένα, με την παρέμβαση της Διυπουργικής Επιτροπής Μεγάλων Εργων, υπό τον συντονισμό του υπουργού κ. Α. Φλαμπουράρη, τροποποιήθηκε με νέο νόμο το άρθρο 7Α του Κώδικα Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων, ώστε να επιταχυνθεί η διαδικασία και να συντομευτεί ο χρόνος παράδοσης της γης, για την κατασκευή του έργου. Με τη συγκεκριμένη νομοθετική τροποποίηση, οι απαλλοτριώσεις στα μεγάλα έργα, συντελούνται πλέον με ρυθμούς ταχύτερους από τους αντίστοιχους, των ολυμπιακών έργων του 2004.
Παράλληλα, καθόλη τη διάρκεια των κατασκευαστικών εργασιών υπήρξαν συχνές επιθεωρήσεις του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών κ. Χρήστου Σπίρτζη στα εργοτάξια της Ιόνιας οδού, για να ελέγχει προσωπικά την πρόοδο των εργασιών, αλλά ταυτόχρονα, και τμηματική παράδοση οδικών τμημάτων της Ιόνιας οδού, νωρίτερα από τις συμβατικές προθεσμίες- υποχρεώσεις περάτωσης, καθώς η περίοδος κατασκευής, έληγε στις 30 Αυγούστου 2017.
- Στις 27 Δεκέμβρη 2016 παραδίδεται από τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, παρουσία του υπουργού Επικρατείας κ. Α.Φλαμπουράρη και της υπουργού Διοικητικής Ανασυγκρότησης κ. Ολγα Γεροβασίλη το πρώτο αυτοτελές κομμάτι της Ιόνιας Οδού: Επρόκειτο για το τμήμα που εκτείνεται από τον κόμβο Κουβαρά έως και τον ανισόπεδο κόμβο Αμφιλοχίας.
- Στις 22 Φεβρουαρίου 2017 παραδίδεται από τον κ. Σπίρτζη το οδικό τμήμα Φιλιππιάδα – Πέρδικα. Με την εν λόγω παράδοση τίθεται ουσιαστικά στην κυκλοφορία το 57% του οδικού άξονα της Ιόνιας Οδού.
- Στις 12 Απριλίου 2017 ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών παραδίδει στην κυκλοφορία το μεγαλύτερο τεχνικό έργο της Ιόνιας Οδού, τη σήραγγα στην περιοχή του όρους Κλόκοβα, και το οδικό τμήμα του αυτοκινητοδρόμου που εκτείνεται μέχρι το Κεφαλόβρυσο. Με τη συγκεκριμένη παράδοση, τίθενται ουσιαστικά στην κυκλοφορία τα 149 από τα 196 χιλιόμετρα της Ιόνιας Οδού.
- Την 1η Ιουνίου 2017 ολοκληρώνεται η σύνδεση της Ιόνιας Οδού με τη γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου. Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών παρέδωσε στην κυκλοφορία το υπολειπόμενο νότιο τμήμα της Ιόνιας Οδού και των ενδιάμεσων σηράγγων. Με την παράδοση αυτή, ολοκληρώνεται η σύνδεση της Ιόνιας Οδού με τη γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου και τίθενται σε πλήρη λειτουργία οι τρεις σήραγγες (Μακύνειας, Κλόκοβας-Περιοχή Ρίζας και Καλυδώνας), δημιουργώντας έναν ολοκληρωμένο, σύγχρονο και ασφαλή αυτοκινητόδρομο, που εκτείνεται από τη γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου έως και τον ανισόπεδο κόμβο της Αμφιλοχίας.
- Στις 26 Ιουλίου 2017 παραδόθηκε στην κυκλοφορία το τμήμα της Ιόνιας Οδού από τον ανισόπεδο κόμβο Αμφιλοχίας μέχρι την παράκαμψη (Σελλάδες) Άρτας. Με το νέο τμήμα περνά οριστικά στο παρελθόν το πρόβλημα και η επικινδυνότητα με τις συνεχείς στροφές της περιοχής του Μενιδίου αναβαθμίζοντας έτσι ουσιαστικά την ασφάλεια των οδηγών του αυτοκινητόδρομου.
- Στις 3 Αυγούστου παραδίδεται το τελευταίο τμήμα της Ιόνιας Οδού .
Η σημασία του έργου
Ο αυτοκινητόδρομος «Ιόνια Οδός» μήκους 196 χιλιόμετρων, που εκτείνεται από τον Αντίρριο έως τα Ιωάννινα (Ανισόπεδος Κόμβος με Εγνατία Οδό) έχει τεράστια σημασία, κοινωνική και αναπτυξιακή:
- Συνδέει όλη τη Δυτική Ελλάδα αναβαθμίζοντας σημαντικά αστικά και αγροτικά κέντρα όπως τα Ιωάννινα, την Άρτα και το Αγρίνιο.
- Προσφέρει επαρκέστερη σύνδεση των λιμανιών Πάτρας, Αστακού και Ηγουμενίτσας.
- Συμβάλλει στην ευρύτερη ανάπτυξη της περιοχής βελτιώνοντας την προσβασιμότητα σε περιοχές με υψηλό τουριστικό και αρχαιολογικό ενδιαφέρον, αφού με την ολοκλήρωση της κατασκευής της, το ταξίδι από Αντίρριο έως και Ιωάννινα θα διαρκεί 1 ώρα και 40 λεπτά
Η Ιόνια Οδός που διασχίζει δύο περιφέρειες και τέσσερις νομούς (Αιτωλοακαρνανίας, ‘Αρτας, Πρεβέζης, Ιωαννίνων) και έρχεται να καλύψει μια απαίτηση πολλών ετών και να δώσει νέα ώθηση ανάπτυξης.
Ιόνια Οδός: η οδική ραχοκοκαλιά της Δυτικής Ελλάδας.
Η Ιόνια Οδός από Αντίρριο μέχρι Ιωάννινα είναι τμήμα του Δυτικού Άξονα Βορρά – Νότου, εντάσσεται στους άξονες του Διευρωπαϊκού Δικτύου και αποτελεί την ραχοκοκαλιά της συγκοινωνιακής υποδομής της Δυτικής Ελλάδας. Αναμένεται ότι θα συμβάλει δραστικά στην ασφάλεια των οδικών μετακινήσεων και μεταφορών καθώς θα μειώσει τα ατυχήματα κατά τουλάχιστον 80% επιτυγχάνοντας ταυτόχρονα ταχύτερες και οικονομικότερες μετακινήσεις.
Η κατασκευή της Ιόνιας Οδού θα βοηθήσει επίσης στην άρση της συγκοινωνιακής απομόνωσης της Δυτικής Ελλάδος και της Ηπείρου, δίδοντας την δυνατότητα ενίσχυσης της περιφερειακής ανάπτυξης και του τουρισμού σε μια περιοχή από τις οικονομικά ασθενέστερες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με σημαντική υστέρηση σε όλους τους δείκτες της οικονομικής ανάπτυξης, συμβάλλοντας παράλληλα στη μείωση του ποσοστού ανεργίας και στην αύξηση του κατά κεφαλήν εισοδήματος.
Ο διεθνής ρόλος του έργου είναι επίσης σημαντικός διότι συνδέει αφενός την Ελλάδα με την Αλβανία και κατ΄ επέκταση με τις υπόλοιπες χώρες της Βορειοδυτικής Βαλκανικής και αφετέρου, εξασφαλίζει μέσω των Λιμένων της Ηγουμενίτσας και της Πάτρας και την αξιοποίηση του Λιμένα Αστακού, την οδική διασύνδεση της χώρας με την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω της Αδριατικής.
Τεχνικά Χαρακτηριστικά
Η κατασκευή της αποτέλεσε τεράστια πρόκληση καθώς πρόκειται για έναν αυτοκινητόδρομο εξ ολοκλήρου σε νέα χάραξη, σε ένα περιβάλλον με ιδιαίτερες γεωλογικές συνθήκες, έντονο ανάγλυφο και υψηλές γεωτεχνικές προκλήσεις. Το έργο χαρακτηρίζεται ως τμήμα του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών (ΤΕΝ).
Εξυπηρετεί τις διεθνής κυκλοφοριακές πύλες στην Πάτρα, Ηγουμενίτσα και Κακκαβιά όπως και την διαπεριφερειακή κυκλοφορία. Αποτελείται από δύο λωρίδες ανά ρεύμα κυκλοφορίας καθώς και από λωρίδα έκτακτης ανάγκης. Το πλάτος του αυτοκινητόδρομου στο τμήμα Αντιρρίο – Α.Κ. Αμβρακίας είναι 24,5 μ. με μεσαία νησίδα με new jersey και φύτευση ενώ αντίστοιχα στο τμήμα Α.Κ. Αμβρακίας – Εγνατία είναι 22,0 μ. με διπλό new jersey στην μεσαία νησίδα.
Η ταχύτητα μελέτης για το τμήμα Αντίρριο – Α.Κ. Αμβρακίας είναι 110 χλμ./ώρα στα ανοικτά τμήματα και 100 χλμ./ώρα στις σήραγγες ενώ αντίστοιχα στο τμήμα Α.Κ. Αμβρακίας – Εγνατία είναι 100 χλμ./ώρα γενικά.
Στα τεχνικά χαρακτηριστικά του συναντάμε ανάμεσα σε άλλα:
-4 Σήραγγες διπλού κλάδου
• Κλόκοβας μήκους 2.950μ.
• Μακύνειας μήκους 542μ.
• Καλυδώνας μήκους 1.200μ.
• Αμπελιάς μήκους 900μ.
-5 Μεγάλες γέφυρες
• Ευήνου ποταμού μήκους 260μ. και ύψους βάθρων 35μ.
• Μενιδίου μήκους 532μ και μέγιστου ύψους βάθρων 33μ.
• Γυμνότοπου μήκους 252μ. και ύψους βάθρων 30μ.
• Τσαγκαρόπουλου μήκους 447μ. και ύψους βάθρων 57μ.
- Κρυφοβού μήκους 280 μ
-19 Ανισόπεδους Κόμβους
-9 Σταθμούς Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών
-3 Κέντρα Ελέγχου & Συντήρησης
-33 Άνω & 100 Κάτω Διαβάσεις
H σήραγγα της Κλόκοβας
Η σήραγγα της Κλόκοβας αποτελεί το πλέον δύσκολο τεχνικό τμήμα και το μεγαλύτερο τεχνικό έργο της «Ιόνιας Οδού». Είναι η δίδυμη σήραγγα στην περιοχή του όρους Κλόκοβα πλησίον του χωριού Ρίζα, στο Αντίρριο του Ν. Αιτωλοακαρνανίας, μήκους 2.906 μ. ο αριστερός και 2.925 μ. ο δεξιός κλάδος.
Η έναρξη των εργασιών της διάνοιξης ξεκίνησαν τον Μάϊο 2015 και εντός 13 μηνών, τον Ιούνιο 2016, επιτεύχθηκε η πλήρης διάνοιξη (Α΄ και Β΄ Φάση) και των δύο κατευθύνσεων, που αποτελεί χρόνο ρεκόρ. Η διάνοιξη της σήραγγας της Κλόκοβας ολοκληρώθηκε μόλις μέσα σε 13 μήνες. Μάλιστα μισό χρόνο νωρίτερα από ότι προβλέπονταν στο επίσημο χρονοδιάγραμμα του έργου
Αρχαιολογική έρευνα στην περιοχή «Αγίου Θωμά Μεσολογγίου
(Αρχαία Αλίκυρνα)
Κατά την κατασκευή του αυτοκινητόδρομου της «Ιόνιας Οδού» στην Περιφερειακή Ενότητα Αιτωλοακαρνανίας, κοντά στην πόλη του Μεσολογγίου ήρθε στο φως εκτεταμένο τμήμα της υστεροκλασικής-ελληνιστικής πόλης Αλίκυρνας. Η πόλη ήταν γνωστή από τις αρχαίες πηγές (Στράβων, Πλίνιος), με βάση τις οποίες τοποθετείται μεταξύ των δύο μεγάλων αιτωλικών πόλεων Καλυδώνας και Πλευρώνας, στον οικισμό του Αγ. Θωμά Μεσολογγίου, στο λόφο «Χίλια Σπίτια». Στη βορειότερη κορυφή του λόφου διατηρούνται τα ερείπια μικρού οχυρωματικού περιβόλου που περικλείει την ακρόπολη, έκτασης περίπου 20 στρεμμάτων. Οικοδομικά κατάλοιπα της πόλης ωστόσο δεν είχαν ερευνηθεί μέχρι σήμερα.
Ο άξονας της Ιονίας Οδού διέρχεται από τον πυρήνα της αρχαίας πόλης σε μήκος περίπου 400μ. και η ανασκαφή εκτείνεται σε συνολική έκταση 20 στρεμμάτων. Η έρευνα του αρχαιολογικού χώρου ξεκίνησε το 2011 και βαίνει προς ολοκλήρωση, έχοντας φέρει στο φως τμήμα του εμπορικού της κέντρου και του οικιστικού της ιστού. Η πόλη φαίνεται πως ήταν εξαρχής οργανωμένη σύμφωνα με πολεοδομικό σχέδιο, καθώς έχουν έρθει στο φως τέσσερις δρόμοι πλάτους 4,5 μ. που με κατεύθυνση Β/Ν τη διασχίζουν ανά 32μ.
Για την προστασία και περιορισμό των επιπτώσεων στον αρχαιολογικό χώρο από το έργο της Ιόνιας Οδού κατασκευάστηκαν, μετά από απόφαση του υπουργείου Πολιτισμού μετά από σχετική γνωμοδότησή του ΚΑΣ, πασσαλότοιχοι αριστερά και δεξιά του αυτοκινητόδρομου επί μήκους 300 μ. περίπου.
Επίσης προβλέφτηκε και θα κατασκευαστεί πεζογέφυρα άνωθεν της αρτηρίας του αυτοκινητόδρομου που θα ενώσει τις εκατέρωθεν αρχαιολογικές περιοχές και θα δώσει την δυνατότητα στους επισκέπτες να γνωρίσουν την αρχαία πόλη της Αλίκυρνας.
Περιγραφή του έργου Παραχώρησης
Το Έργο περιλαμβάνει: «Μελέτη- Κατασκευή – Χρηματοδότηση- Λειτουργία- Συντήρηση και εκμετάλλευση του Αυτοκινητοδρόμου Ιόνιας Οδού από Αντίρριο μέχρι Ιωάννινα, ΠΑΘΕ Αθήνα (Α/Μεταμόρφωσης)-Μαλλιακός (Σκάρφεια) και Συνδετήριος Κλάδος του ΠΑΘΕ Σχηματάρι – Χαλκίδα»
- Την κατασκευή του νέου αυτοκινητόδρομου «Ιόνια Οδός», μήκους 196 χλμ. περίπου, από το Αντίρριο έως και τον Ανισόπεδο Κόμβο με την Εγνατία Οδό στην περιοχή Ιωαννίνων.
- Την αναβάθμιση του αυτοκινητόδρομου ΠΑΘΕ σε μήκος περίπου 172 χλμ, από τον Α.Κ. Μεταμόρφωσης έως τη Σκάρφεια.
- Τον νέο συνδετήριο κλάδο του ΠΑΘΕ Σχηματάρι – Χαλκίδα, μήκους 11 χλμ.
Οικονομικά στοιχεία
Ο Προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 1.500 εκατ. € περίπου.Στο ανωτέρω κατασκευαστικό κόστος προστέθηκε και επιπλέον ποσόν 100 εκατ. ευρώ για την κατασκευή της δίδυμης σήραγγας στην Κλόκοβα, σύμφωνα με την Συμφωνία Τροποποίησης της οικείας Σύμβασης Παραχώρησης.
Η Χρηματοδοτική Συμβολή του Ελληνικού Δημοσίου ανέρχεται στο ποσόν των 360.032.958,50 ευρώ και έχει ήδη καταβληθεί.
Σύμφωνα με τη Συμφωνία Τροποποίησης, σε συνδυασμό και με την Απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για τροποποίηση της χάραξης στην περιοχή του όρους
Κλόκοβα με κατασκευή δίδυμης σήραγγας μήκους 2,9 χλμ. περίπου, προβλέπεται Πρόσθετη Χρηματοδοτική Συμβολή του Δημοσίου ύψους 278.854.485,00 ευρώ.
Η καταβολή της Πρόσθετης Χρηματοδοτικής Συμβολής πραγματοποιείται σε συγκεκριμένες προθεσμίες.
Το έργο αποτελεί «έργο γέφυρα», εντάχθηκε στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ενίσχυση της Προσπελασιμότητας 2007 – 2013» και εγκρίθηκε με απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.