«Η Ελλάδα επέστρεψε και εισέρχεται σε μια νέα εποχή»

Κυρίες και κύριοι,

θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά το Ίδρυμα Brookings για τη σημερινή αυτή πρόσκληση.

Πολλές αλλαγές συνέβησαν, από την τελευταία φορά που βρέθηκα εδώ ως επικεφαλής της αντιπολίτευσης πριν από τεσσερισήμισι χρόνια. Τον Ιανουάριο του 2013, η Ελλάδα περνούσε μια από τις πιο δύσκολες περιόδους της σύγχρονης ιστορία της. Μια βαθιά ύφεση που διήρκεσε περισσότερο από 7 χρόνια, είχε ως κόστος το 25% του ΑΕΠ μας, οδήγησε σε 27% ανεργία και οδήγησε χιλιάδες ανθρώπους στη φτώχεια, προκαλώντας παράλληλα ένα τεράστιο brain drain των πιο ειδικευμένων νέων επαγγελματιών μας.

Μια κρίση που επέφερε σοβαρές συνέπειες όσον αφορά τη διπλωματική και γεωπολιτική θέση της χώρας μας. Ιδιαίτερα στην Ευρώπη και στην περιοχή μας.

Και σήμερα, μπορώ να πω με υπερηφάνεια πως η Ελλάδα επέστρεψε και εισέρχεται σε μια νέα εποχή.

• Ως μια συνεχώς αυξανόμενη οικονομία και ελπιδοφόρα επενδυτική περιοχή
• Ως περιφερειακός κόμβος αναφορικά με την ενέργεια, τις μεταφορές και τις τηλεπικοινωνίες, ενισχυμένος κόμβος από τον σημαντικό ρόλο του τουρισμού και των μεταφορών, και
• ως πυλώνας ασφάλειας και σταθερότητας σε μία από τις σημαντικότερες αλλά συνάμα ασταθείς περιοχές του κόσμου.

Και θέλω να είμαι ξεκάθαρος ότι η δυναμική που δημιουργήθηκε στη στρατηγική σχέση της Ελλάδας με τις Ηνωμένες Πολιτείες τα τελευταία χρόνια, έχει μείζονα ρόλο κατά την είσοδό μας στη νέα αυτή εποχή. Όχι μόνο στη διπλωματία ή στην οικονομία. Είναι μια σχέση μεγάλης γεωστρατηγικής σημασίας δεδομένης της θέσης της Ελλάδας στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων. Και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η αμερικανική υποστήριξη τόσο για την οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας όσο και για την προστασία των κυριαρχικών δικαιωμάτων της είναι σήμερα πιο κρίσιμη από ποτέ.

Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στην περιοχή, η οποία έχει προωθήσει μια ολοκληρωμένη, θετική διπλωματική ατζέντα για τη σταθερότητα και τη συνεργασία στα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο.

Είναι μακροχρόνιο μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ και ένα από τα λίγα μέλη που εκπληρώνει τις υποχρεώσεις του, όχι μόνο στις διεθνείς επιχειρήσεις αλλά και στις στρατιωτικές δαπάνες.

Η Ελλάδα προωθεί μια ισχυρή αμυντική συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες, συμπεριλαμβανομένης της κρίσιμης βάσης του κόλπου της Σούδας, μέσα από πολύτιμες και αξιόπιστες εναέριες και ναυτικές εγκαταστάσεις.

Και έχει ενισχύσει σημαντικά τη διμερή συνεργασία στους τομείς της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, της ανταλλαγής πληροφοριών και της υπηρεσίας πληροφοριών, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης της μετανάστευσης, όπου έχουμε έναν κρίσιμο ρόλο.

Είναι μια χώρα που σέβεται το διεθνές δίκαιο και τις ανθρωπιστικές αξίες, ακόμη και υπό δύσκολες συνθήκες, όπως αποδείξαμε σε όλη τη διάρκεια της προσφυγικής κρίσης.

Και επιτρέψτε μου να προσθέσω ότι σήμερα η Υπηρεσία Ασύλου, η οποία ιδρύθηκε πριν από πέντε χρόνια, διαχειρίζεται το μεγαλύτερο αριθμό αιτήσεων ασύλου στην Ευρώπη, σε σχέση με τον πληθυσμό μας.

Και η Ελλάδα είναι ένας χρήσιμος σύμμαχος που διαθέτει τους διπλωματικούς πόρους για την ενίσχυση του διαλόγου με τρίτες χώρες σε στιγμές κρίσης.

Στην Ανατολική Μεσόγειο:

• Η Ελλάδα – όπως αποδείχθηκε και πρόσφατα στην Ελβετία – έχει μια ενεργό πολιτική επίλυσης του Κυπριακού, με βάση μια δίκαιη και βιώσιμη λύση όπως καταγράφεται στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.
• Μια λύση χωρίς εγγυήσεις ή ξένα στρατεύματα, που θα ενισχύει την ασφάλεια όλων των Κυπρίων.
• Η Ελλάδα στηρίζει την διαδικασία ένταξης στην ΕΕ και ακολουθεί μια ενεργό πολιτική δέσμευσης με την Τουρκία προκειμένου να παραμένει στο δρόμο της δημοκρατίας και του διαλόγου.
• Προασπίζει με αποφασιστικότητα τα κυριαρχικά της δικαιώματα στο Αιγαίο μετά την αύξηση των παράνομων τουρκικών αξιώσεων και προκλήσεων, διατηρώντας παράλληλα αυτοσυγκράτηση και ενθαρρύνοντας το διάλογο.
• Προωθεί ισχυρή διμερή και τριμερή συνεργασία (με την Κύπρο) με το Ισραήλ, την Αίγυπτο, τον Λίβανο, την Παλαιστίνη και την Ιορδανία.
• Καθιερώνει περιφερειακές πρωτοβουλίες όπως τη Διάσκεψη της Ρόδου για την προώθηση της ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή ή τη Διάσκεψη για την προστασία των θρησκευτικών μειονοτήτων στη Μέση Ανατολή.
• Και επιτρέψτε μου να προσθέσω ότι η Ελλάδα ενισχύει βαθμιαία το ρόλο της ως ενεργού οικονομικού παράγοντα στην περιοχή.
• Η πρόσφατη κοινή επιχείρηση μεταξύ της General Electric και μιας ελληνικής εταιρείας για την κατασκευή ενός σταθμού ηλεκτροπαραγωγής στη Λιβύη, ύψους 400 εκατ. ευρώ, αποτελεί ένα τέτοιο παράδειγμα.

Στη Νοτιοανατολική Ευρώπη:

• Η Ελλάδα είναι ένας σταθερός υποστηρικτής της αναβίωσης της διαδικασίας ένταξης των Δυτικών Βαλκανίων στην Ευρώπη.
• Μαζί με την Προεδρεία της Βουλγαρίας στην ΕΕ στοχεύουμε στη διοργάνωση Συνόδου Κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων το καλοκαίρι του επόμενου έτους.
• Ταυτόχρονα, η Ελλάδα ακολουθεί μια ενεργό πολιτική επίλυσης του ζητήματος του ονόματος με την ΠΓΔΜ βάσει μιας αμοιβαίας αποδεκτής λύσης, προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για την ευρωατλαντική προοπτική της χώρας.
• Πραγματοποιεί ισχυρές πολυμερείς πρωτοβουλίες, μεταξύ άλλων με τη Σερβία και τη Βουλγαρία ή μόνο με τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία και την Κροατία, που ενισχύουν την περιφερειακή οικονομική συνεργασία και το διάλογο.
• Παραμένει ένας από τους κορυφαίους επενδυτές στην περιοχή με καθοριστικό ρόλο στις τραπεζικές αγορές, αγορές υποδομών και καταναλωτών
• Ταυτόχρονα, η Ελλάδα ενισχύει ταχύτατα τον ρόλο της ως κόμβου ενέργειας, μεταφορών και τηλεπικοινωνιών στην περιοχή:
• Μέσω της μεταφοράς φυσικού αερίου της Κασπίας με χρήση του αγωγού Transadriatic, του IGB και του Κάθετου Διαδρόμου.
• Με την επέκταση του τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου στη Ρεβυθούσα, την ίδρυση μιας πλωτής μονάδας επαναεριοποίησης και αποθήκευσης (FSRU) στην Αλεξανδρούπολη και την εξασφάλιση πρόσθετων εισαγωγών αερίου από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
• Και θέλω να προσθέσω ότι η Ελλάδα είναι η δεύτερη χώρα που ανοίγει το δρόμο για την εισαγωγή σχιστολιθικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη.
• Με την ανάπτυξη του αγωγού EastMed για την εισαγωγή του Ισραηλινού και του Κυπριακού φυσικού αερίου και του έργου διασύνδεσης της Ευρασίας που συνδέει την Ελλάδα-Κύπρο-Ισραήλ σε ένα ηλεκτρονικό δίκτυο.
• Παράλληλα, πραγματοποιεί νέους διαγωνισμούς για υπεράκτιους υδρογονάνθρακες στην Κρήτη και στο Ιόνιο όπου δραστηριοποιούνται αμερικανικές εταιρείες.
• Και βρίσκεται σε συζητήσεις με την Τουρκία και την Ιταλία για ένα νέο αγωγό φυσικού αερίου.
• Η Ελλάδα πραγματοποίησε επίσης τις επιτυχημένες ιδιωτικοποιήσεις των λιμένων του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης, με στόχο την ανάπτυξη τους σε περιφερειακούς κόμβους μεταφορών και εφοδιασμού, τα οποία συνδέονται με οδικά και σιδηροδρομικά δίκτυα.
• Και τώρα εκσυγχρονίζουμε τα περιφερειακά μας αεροδρόμια και διευρύνουμε τις σιδηροδρομικές συνδέσεις υψηλής ταχύτητας σε όλη τη Βαλκανική, καθώς και στις περιοχές του Δούναβη και του Εύξεινου Πόντου.

Πράγματι, κυρίες και κύριοι, είναι σαφές ότι η είσοδος στη νέα αυτή εποχή δεν θα ήταν εφικτή εάν η Ελλάδα συνέχιζε στο μονοπάτι που βρισκόταν πριν από 4,5 χρόνια, δηλαδή από την τελευταία φορά που βρέθηκα εδώ.

Γι’ αυτό, λοιπόν, είναι κατάλληλη η στιγμή να προβληματιστούμε αναφορικά με το πρόσφατο παρελθόν της κρίσης, καθώς και για τα βήματα που κάναμε, για να την ξεπεράσουμε.

Πρέπει να απαντήσουμε σε θεμελιώδεις ερωτήσεις: Γιατί τα δύο προηγούμενα προγράμματα έχουν καταρρεύσει; Ποια είναι τα στοιχεία του προγράμματος που είναι υπεύθυνα για τη λειτουργία του; Ποιοι είναι οι λόγοι για τους οποίους η ελληνική οικονομία έχει αυξηθεί κατά 2% και η απασχόληση έχει μειωθεί κατά έξι ποσοστιαίες μονάδες ενώ οι δημοσιονομικοί στόχοι έχουν ξεπερασθεί το 2015 και το 2016 και παρόμοια και το 2017;

Ο πρώτος λόγος είναι ότι δημιουργήσαμε μια πολιτική συναίνεσης. Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, προσφύγαμε σε δημοψήφισμα για να ρωτήσουμε τους πολίτες εάν υποστηρίζουν τις προτάσεις που μας επέβαλαν οι πιστωτές. Και επιλέξαμε να διεξαγάγουμε εκλογές μετά την ολοκλήρωση της συμφωνίας με τους εταίρους μας. Όλα όσα πετύχαμε και ό,τι δεν πετύχαμε στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεών μας, τέθηκαν μπροστά στον λαό. Σε περιόδους κρίσης επιλέξαμε να διατηρήσουμε και να προστατεύσουμε τη δημοκρατία, τους δημοκρατικούς θεσμούς και την υπευθυνότητα της πολιτικής ηγεσίας. Κανένα πρόγραμμα δεν μπορεί να είναι πολιτικά βιώσιμο αν υλοποιηθεί χωρίς λαϊκή εντολή.

Και επιτρέψτε μου να τονίσω ότι πάντα θα προστατεύσουμε εν πάση περιπτώσει τη δημοκρατία. Δεν θα επιτρέψουμε στον εξτρεμισμό να ενταχθεί στην κυρίαρχη πολιτική ατζέντα. Δεν θα επιτρέψουμε στο μίσος, το ρατσισμό και τον αντισημιτισμό να κυριαρχήσουν στην ελληνική πολιτική, όπως συμβαίνει δυστυχώς σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Ο δεύτερος λόγος που επιτύχαμε, έχει να κάνει με το μέγεθος της δημοσιονομικής εξυγίανσης που ενσωμάτωσε το πρόγραμμα. Επιτρέψτε μου να πω ότι πιστεύουμε ότι ορθώς επιμείναμε κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων στην ανάγκη να περιορίσουμε τη λιτότητα και να αφήσουμε χώρο για ανάπτυξη και δημιουργία θέσεων εργασίας. Θα ήθελα να σας υπενθυμίσω ότι το 2013 υποστήριξα ενώπιον σας ότι η στρατηγική μας δεν ήταν να ωθηθεί η χώρα εκτός Ευρώπης, αλλά να σταματήσει η λιτότητα στην Ευρώπη. Σήμερα αισθανόμαστε δικαίωση.

Διότι, πέρα από κάθε προσδοκία, καταφέραμε να επιτύχουμε μις συμφωνία με 20 δισ. ευρώ λιγότερη λιτότητα κατά την περίοδο του προγράμματος, σε σύγκριση με τη συμφωνία που είχαμε κληρονομήσει.

Ο τρίτος λόγος είναι ότι εφαρμόζονται πολιτικές για την προστασία των πιο ευάλωτων ομάδων ατόμων.

• Περισσότεροι από 500.000 Έλληνες πολίτες επωφελούνται από την εφαρμογή του συστήματος κοινωνικών εισοδημάτων αλληλεγγύης. Ένα ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα.
• Δυόμισι εκατομμύρια πολίτες επωφελούνται από την εφαρμογή της νομοθεσίας που επιτρέπει την πρόσβαση στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και σε πολίτες χωρίς ασφάλιση.
• Το πλεόνασμα του πλεονάσματος θα διανεμηθεί σε όσους έχουν ανάγκη. Και πάλι, όπως και το 2016. Και μιλάμε για ένα ποσό που προσεγγίζει το 1 δισεκατομμύριο ευρώ.

Αυτά τα στοιχεία δεν υπήρχαν στο πρώτο και το δεύτερο πρόγραμμα.

Η δημοσιονομική εξυγίανση βασίστηκε σε εκτιμήσεις που αποδείχθηκαν εντελώς λανθασμένες και σε πολλαπλασιαστές που δεν είχαν καμία σχέση με την πραγματικότητα. Ειδικά οι προβλέψεις και οι παραδοχές του ΔΝΤ αποδείχθηκαν λανθασμένες και ως εκ τούτου υπονομεύθηκε η αξιοπιστία του ταμείου.

Επιτρέψτε μου να τονίσω ότι χαίρομαι που ακούω το Ταμείο να δηλώνει ότι είναι πρόθυμο να αλλάξει την πορεία δράσης του και ότι δεν χρειάζονται νέα μέτρα, τονίζοντας την αναδιάρθρωση του χρέους. Φυσικά, ο ελληνικός λαός και όλοι όσοι βρίσκονται γύρω από το αυτό το τραπέζι πρέπει να δουν αυτή τη νέα θέση να υλοποιείται. Δεν πρέπει να υπάρξουν καθυστερήσεις λόγω διαφωνιών μεταξύ των θεσμών αυτή τη φορά. Ιδιαίτερα αυτές που καταλήγουν με εμάς να λαμβάνουμε το χειρότερο και από τους δύο κόσμους. Αν αυτό αποφευχθεί, το τρίτο πρόγραμμα θα ολοκληρωθεί με επιτυχία

Κυρίες και κύριοι,

είναι σαφές ότι έχουμε πολύ μεγάλη δουλειά μπροστά μας, αλλά και ότι καταφέραμε να γυρίσουμε σελίδα. Αφήνοντας πίσω μας τόσο την κρίση όσο και το οικονομικό μοντέλο που μας οδήγησε σε αυτήν. Ενισχύοντας τα σύνορά διατηρώντας παράλληλα τις αξίες μας. Προωθώντας μια πολυδιάστατη ή πολύδιανυσματική, όπως κάποιοι προτιμούν να την αποκαλούν, διπλωματική ατζέντα, η οποία αποκτά μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και γίνεται πιο αποτελεσματική μέρα με τη μέρα. Σε αυτό το πλαίσιο, τονίζω και πάλι ότι η ελληνοαμερικανική στρατηγική σχέση καθίσταται πιο σημαντική από ποτέ.

Σε σχέση λοιπόν με τα παραπάνω, θέλω να υπογραμμίσω ότι η επίσκεψη μου στην Ουάσιγκτον πραγματοποιήθηκε σε μια εξαιρετική συγκυρία. Η Ελλάδα έχει επιστρέψει και παραμένει αξιόπιστος σύμμαχος των ΗΠΑ. Μια χώρα που δεν είναι ελκυστική μόνο για τους τουρίστες αλλά και για τους επενδυτές.

Αφήνουμε πίσω μας την κρίση, και τώρα είναι η στιγμή να ενισχύσουμε και να  επιταχύνουμε τις προσπάθειές μας και να αφήσουμε πίσω μας, όχι μόνο το πρόγραμμα και την κρίση αλλά και τα αίτια που οδήγησαν σε αυτήν.

Είμαστε μία κυβέρνηση που υλοποιεί μεταρρυθμίσεις και αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τη διαφθορά. Το μήνυμα τώρα είναι: «Εμπιστευθείτε την Ελλάδα». Και αυτό είναι το μήνυμα που και ο Πρόεδρος Τραμπ μετέδωσε κατά τις δηλώσεις του, εχθές.

Σας ευχαριστώ πολύ, και ανυπομονώ για τις ερωτήσεις σας.