Βαλκανικό Φόρουμ στη Θεσσαλονίκη

ΔΙΑΒΑΛΚΑΝΙΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ & ΔΙΚΤΥΑ ΣΥΝΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
ΜΟΧΛΟΙ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ & ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ
1ο Βαλκανικό Forum, Θεσσαλονίκη – 5 & 6 Απριλίου 2019
Συνεδριακή Αίθουσα  ‘Αιμίλιος Ριάδης’
ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Επίσημος ιστότοπος || Πρόγραμμα εργασιών

 

6 Απριλίου 2019

Με την παρουσία 60 Υπουργών, εκπροσώπων διπλωματικού σώματος, επιμελητηρίων, τραπεζών και πανεπιστημίων και 250 προσκεκλημένων ολοκληρώθηκαν οι εργασίες του 1ου διήμερου Βαλκανικού Συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη.

Η Υφυπουργός Εσωτερικών Τομέα Μακεδονίας και Θράκης Ελευθερία Χατζηγεωργίου, στην τοποθέτησή της με τη λήξη των εργασιών του συνεδρίου έκανε λόγο για μια ιδιαίτερα εποικοδομητική και επιτυχημένη συνάντηση κατά την οποία αναπτύχθηκαν εύστοχες και ουσιαστικές προσεγγίσεις που θέτουν τις βάσεις μιας ειλικρινούς και αμοιβαίας συνεργασίας στους τομείς της ανάπτυξης.

Η Υφυπουργός αναφέρθηκε στην ιστορική συγκυρία για την ειρηνική συμβίωση συνανάπτυξη και συναδέλφωση των λαών της Βαλκανικής επισημαίνοντας ότι «βασική προϋπόθεσή γι αυτό αποτελεί η ισχυρή πολιτική βούληση και ένας αποτελεσματικός σχεδιασμός που λαμβάνει υπόψη τις δικές μας προτεραιότητες και τα δικά μας σχέδια και που θα ευθυγραμμίζεται με τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες της κάθε χώρας».

«Η Ελλάδα, έχοντας εξέλθει μιας από τις δυσκολότερες και πιο κρίσιμες στιγμές της σύγχρονης ιστορίας της, μπορεί πλέον να χαράζει τις δικές της ανεξάρτητες πολίτικες, να σηκώσει κεφάλι και να κοιτάξει το μέλλον με αποφασιστικότητα και ευθύνη ως χώρα κομβικής σημασίας στη περιοχή της Βαλκανικής» τόνισε η κα. Χατζηγεωργίου.

Στην ομιλία της η Υφυπουργός, υπογράμμισε ακόμη τη σημασία των οδικών αξόνων, την προαγωγή των μεταφορών και τη διασύνδεση με τα λιμάνια της Βόρειας Ελλάδας. 

«Η σημασία αναβάθμισης του οδικού δικτύου, συντήρησης του ήδη υπάρχοντος αλλά και η διασύνδεσή του με  τις θαλάσσιες οδούς αποτελεί σημείο κομβικής σημασίας, αν θέλουμε να καταστήσουμε τη Βαλκανική διαμετακομιστικό κόμβο με τις χώρες της Εγγύς Ανατολής, την Ασίας και την Ανατολική Λεκάνη της Μεσογείου. 

Στον ίδιο άξονα η υλοποίηση μιας νέας Σιδηροδρομικής Εγνατίας και η σύνδεσή της με τις βαλκανικές χώρες θα ενισχύσει επιπρόσθετα  το τοπίο των μεταφορών» τόνισε η Ελευθερία Χατζηγεωργίου.  

Η Υφυπουργός αναφέρθηκε ακόμη, στην Αναπτυξιακή Τράπεζα στην Ελλάδα με έδρα τη Θεσσαλονίκη την οποία ήδη προανήγγειλε ο αντιπρόεδρος της Ελληνικής Κυβέρνησης και Υπουργός Οικονομίας κος Δραγασάκης καθώς και στην προοπτική δημιουργίας μιας  «Βαλκανικής Τράπεζας που θα ευνοεί την οικονομική ανάπτυξη των Βαλκανίων και θα συνδέεται με τα ήδη υπάρχοντα προγράμματα Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας (INTERREG), τα διασυνοριακά προγράμματα, και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης»

 «Η Ελλάδα είχε χαθεί από τα Βαλκάνια, ήταν σαν νησί της Ευρώπης. Ξεχνούσαμε ότι υπήρχαν βόρειοι γείτονες» τόνισε ο Υπουργός Μεταφορών και Υποδομών Χρήστος Σπίρτζης και αναφέρθηκε στη Συμφωνία των Πρεσπών και το πρόσφατο ταξίδι στα Σκόπια  «Την περασμένη έβδομα δώσαμε μια απάντηση αξιοπρέπειας και εθνικής περηφάνιας σε ένα μύθο εθνικής περιχαράκωσης της νεότερης ιστορίας της χώρας. Δίνουμε το στίγμα με την Συμφωνία των Πρεσπών και στις υπόλοιπες χώρες. Αυτός είναι ο πατριωτισμός, όχι αυτός που είχε την χώρα μας μισή».

Ο Υπουργός Μεταφορών και Υποδομών ανέφερε ότι την επόμενη εβδομάδα θα γίνουν οι ανακοινώσεις για το εθνικό στρατηγικό σχέδιο των υδατοδρομίων.

«Στόχος μας είναι τα Βαλκάνια, να αποκτήσουν τα χαρακτηριστικά της Κεντρικής Ευρώπης, να μετακινούνται οι πολίτες και τα εμπορεύματα χωρίς να αναλαμβάνονται που είναι τα σύνορα, είναι πολύ σημαντικό αυτό να ζωντανέψει η περιοχή μας. Κάναμε τέσσερα χρόνια με όραμα, σχέδιο και συνέπεια προς τις αρχές μας όλη αυτή την προσπάθεια, όλες οι βαλκανικές χώρες».

Ο αναπληρωτής Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σωκράτης Φάμελλος δήλωσε πως σύντομα θα ξεκινήσει ο διαγωνισμός για την κατασκευή του αγωγού IGB. 

Οι μεγάλοι αγωγοί αερίου δημιουργούν ένα “δαχτυλίδι” στα Βαλκάνια, που δίνει τη δυνατότητα πρόσβασης σε φθηνότερα και φιλικότερα προς το περιβάλλον καύσιμα είπε ο κ.Φάμελλος υπογραμμίζοντας πως η εξασφαλίζεται για τη χώρα μας η διασύνδεση αυτών των υποδομών ώστε να αποκτήσει αυτονομία και ενεργειακό ρόλο.

 

Ομιλία του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστου Σπίρτζη

Να ευχαριστήσω τους διοργανωτές για την πρόσκληση, το Υπουργείο Μακεδονίας – Θράκης, αγαπητή Ελευθερία  και όλους τους εκλεκτούς καλεσμένους, τους εκπροσώπους των φορέων, τον φίλο αγαπητό, υπουργό Περιβάλλοντος, τον κ. Σωκράτη Φάμελλο και να ενημερώσω ότι εδώ και τέσσερα χρόνια που υπηρετώ στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχω ταξιδέψει αρκετές φορές με εντολή του Πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, σε όλες τις βαλκανικές χώρες, στη Βουλγαρία, στη Σερβία, στη Ρουμανία και βέβαια στη Βόρεια Μακεδονία και εκεί συνάντησα το ίδιο ενδιαφέρον και την ίδια ζέση και από τους ομολόγους μου των βαλκανικών χωρών, αλλά και από τους Πρωθυπουργούς των Βαλκανικών χωρών. Να θυμίσω ότι το Σεπτέμβριο του 2017 – ο  Σεπτέμβριος είναι γενικά  καλός μήνας για τις βαλκανικές συνεργασίες – στην Καβάλα υπογράφηκε το μνημόνιο συνεργασίας σε σχέση με το σιδηροδρομικό δίκτυο Θεσσαλονίκη – Καβάλα – Αλεξανδρούπολη – Μπουργκάς – Βάρνα – Ρούσε με τους δύο Πρωθυπουργούς, τον κ. Μπορίσοφ, τον Πρωθυπουργό της Βουλγαρίας και τον δικό μας Πρωθυπουργό τον κ. Αλέξη Τσίπρα.

Αξίζει να θυμίσουμε ότι η σημερινή διοργάνωση, το Σεπτέμβριο αν θυμάμαι καλά του ’18, μετά από αρκετά βήματα που είχαν γίνει στη συνδεσιμότητα και στη συνεργασία των βαλκανικών χωρών στις Μεταφορές και στις Υποδομές, σε συνεδρίαση η Κατερίνα Νοτοπούλου πρότεινε τόσο την σύσταση ενός ομίλου εδαφικής συνεργασίας, όσο και τη διοργάνωση ενός τακτικού διαβαλκανικού φόρουμ. Είχε αυτή την ιδέα και μας παρότρυνε για τη συνδρομή και του Υπουργείου Υποδομών και άλλων Υπουργείων. Οπότε, φτάσαμε σήμερα να μας καλεί η  Ελευθερία και να έχουν αποδώσει οι καρποί, οι κόποι των τελευταίων χρόνων και πιστεύω ότι είναι αξιέπαινο  αυτό.

Πάμε λίγο στην αρχή. Ξεκινήσαμε να κάνουμε λίγο έτσι την παρουσίαση και συνήθως βάζουμε στην πρώτη σελίδα τη χώρα μας και τον τίτλο της διοργάνωσης, αλλά δεν μου άρεσε αυτή η εικόνα και έτσι είπα να βάλουμε τις βαλκανικές χώρες  για το σημερινό φόρουμ, αλλά δεν μου άρεσε ούτε αυτή η διαφάνεια,  γιατί στην προηγούμενη διαφάνεια βλέπετε η Ελλάδα είχε χαθεί από τα Βαλκάνια,  δεν είχε την  φυσική της ενδοχώρα, ήταν  σαν ένα νησί της Ευρώπης, όλη η Ελλάδα, λες και από πάνω δεν υπήρχε τίποτα. Ήταν το δόγμα του ψυχρού πολέμου, ο κίνδυνος από Βορρά, ανατολικά είμαστε μία χαρά και έτσι ξεχνούσαμε ότι υπήρχαν βόρειοι  γείτονες και φίλες χώρες. Έβαλε και αυτή τη διαφάνεια, λοιπόν, με την μπλε γραμμή που βλέπετε και δεν μου άρεσε, γιατί εγώ θέλω να δούμε κάτι τέτοιο, χωρίς σύνορα δηλαδή, χωρίς μπλε γραμμές προς τη Δύση και προς το Βορρά και προς την Ανατολή, αν αλλάξουν τα μυαλά κάποιων, και αυτό σημαίνει ότι οι χώρες μας, η βαλκανική χερσόνησος θα είναι ένα υποσύνολο της Ευρώπης, που όλα αυτά χρόνια δεν ήθελαν να είναι και εδώ μπορούμε να μεταφερθούμε λίγο, για να καταλάβουμε και το όραμά μας και τους στόχους μας, στο ευρωπαϊκό οδικό δίκτυο και τα κέντρα του, τους ευρωπαϊκούς διαδρόμους, τον άξονα Βρυξέλλες – Παρίσι, είναι ένας πολύ ωραίος άξονας. Μπορείτε να δείτε την κίνηση στον οδικό άξονα Βρυξέλλες – Παρίσι,  – αν φαίνεται καλά, δεν φαίνεται, θα βλέπετε τα χιλιόμετρα και τις ώρες – είναι πραγματικά αξιοζήλευτος σε σχέση με την κατάσταση που υπάρχει στην συνδεσιμότητα των βαλκανικών χωρών. Εδώ βλέπετε τον «Αίολο»,  το τρένο που ενώνει τις Βρυξέλλες με το Παρίσι, σε μιάμιση ώρα. Είναι 265 χιλιόμετρα. Εδώ είναι ο άξονας Βρυξέλλες – Λουξεμβούργο, εδώ γίνεται μεγαλύτερος χαμός κάθε μέρα, γιατί οι πολίτες από το Βέλγιο, που μένουν στις Βρυξέλλες και σε άλλες πόλεις του Βελγίου, εργάζονται καθημερινά στο Λουξεμβούργο και επιστρέφουν το απόγευμα στο σπίτι τους.  Αυτή είναι η εικόνα, είναι χειρότερη από  την παραλιακή της Θεσσαλονίκης. Εδώ είναι η δικιά μας γειτονιά. Μπορείτε να δείτε ότι από την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη λέμε ότι κάνουμε 5 ώρες και 5 λεπτά, κάνουμε πάνω από 6 ώρες σιδηροδρομικά.

Θεσσαλονίκη – Βουκουρέστι κάνουν 10 ώρες, χωρίς στάση,  Σοφία 4 – 3,5 ώρες, για τα Σκόπια  2 ώρες και 45 λεπτά και για το Βελιγράδι 7 ώρες.

Εδώ μπορείτε να δείτε τους διαδρόμους στην Ευρώπη και στην Ρωσία. Να πούμε ότι στην Ρωσία  είναι δεκαπλάσιο το σιδηροδρομικό δίκτυο σε σχέση με το συνολικό σιδηροδρομικό δίκτυο  της Ευρώπης.

Ερχόμαστε τώρα στο τι θέλουμε να κάνουμε. Αυτή περίπου είναι η κατάσταση στο σιδηροδρομικό δίκτυο το δικό μας. Βλέπετε ότι ακόμη η σιδηροδρομική γραμμή έχει το σχεδιασμό του πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Ανεβαίνει στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα, για να μην το πιάνουν τα κανόνια από τα πλοία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ή της Τουρκικής Δημοκρατίας, ό,τι θέλετε.

Εδώ είναι το υπάρχον σιδηροδρομικό δίκτυο και οι  συνδέσεις του με τις γειτονικές χώρες. Όπως βλέπετε ο άξονας 10 από τη Θεσσαλονίκη προς τα Σκόπια, τη Βόρεια Μακεδονία και προς τη Σερβία είναι ο άξονας που χρησιμοποιείται σήμερα, με τεράστιες καθυστερήσεις στα σύνορα, γιατί δεν μπορούσαμε να έχουμε ούτε διμερή συνεργασία για να έχουμε ορισμένες διαδικασίες και να ξεπεράσουμε αυτές τις καθυστερήσεις.

Εδώ βλέπετε το βαλκανικό σιδηροδρομικό δίκτυο. Τα περισσότερα τμήματα όπως βλέπετε είναι υπό κατασκευή, είναι παλιά, δεν έχουν τις προδιαγραφές που πρέπει να έχουμε.

Αυτή είναι η πρώτη πρόταση, που υπογράφτηκε στην Καβάλα, έτσι ξεκίνησαν όλα, για τη σύνδεση των λιμανιών της βορείου Ελλάδας, της Θεσσαλονίκης της Καβάλας και της Αλεξανδρούπολης, με το Μπουργκάς, τη Βάρνα και το Ρούσε.  Στη συνέχεια στις τριμερείς και στις τετραμερείς συναντήσεις  που έγιναν, των Πρωθυπουργών των βαλκανικών χωρών, αυτή η συμφωνία μετεξελίχθηκε, έχει  εκφραστεί η πολιτική βούληση να γίνει ένας δακτύλιος οδικός,  σιδηροδρομικός και πλωτός –  ποτάμιος,  που εκτός από τη σύνδεση των λιμανιών της Βορείου Ελλάδας και της Μαύρης Θάλασσας, περιλαμβάνει και τα λιμάνια της Ρουμανίας, θα συνεχίζει με  ποτάμιες μεταφορές μέσω του Δούναβη και θα κλείσει ο σιδηροδρομικός άξονας με τη γραμμή Θεσσαλονίκη – Σκόπια – Βελιγράδι.

Η πρώτη συμφωνία υπογράφηκε στη Βόρεια Μακεδονία, την προηγούμενη εβδομάδα, στην επίσκεψη που έγινε, μεταξύ Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας και προβλέπει τη συμμετοχή της Σερβίας, στην κοινή εταιρεία που θα γίνει.  Το ίδιο ακριβώς έχει γίνει στη συμφωνία που υπογράφηκε με την Βουλγαρία και βέβαια να συμμετάσχει στη συνέχεια και η Ρουμανία.

Εδώ βλέπετε ένα χάρτη, που έχει το οδικό, σιδηροδρομικό δίκτυο, αλλά έχει και τα αεροδρόμια της χώρας. Δόξα τω Θεώ έχουμε αρκετά. Είναι πάνω από 40, 44 για την ακρίβεια. Εδώ είναι τα προγραμματισμένα εμπορευματικά κέντρα. Να πούμε ότι έχει ξεχαστεί το εμπορευματικό  κέντρο της Καβάλας. Να πούμε ότι το Θριάσιο είναι έτοιμο και λειτουργεί, όπου να ναι. Το στρατόπεδο Γκόνου στη   Θεσσαλονίκη έχει δημοπρατηθεί και τα υπόλοιπα θα ακολουθήσουν ανάλογα με την ανάπτυξη των λιμανιών και τη ζήτηση που υπάρχει, αλλά είναι φοβερό να σκεφτούμε,  ότι ένα εμπορευματοκιβώτιο, κάποια εμπορεύματα θα μπορούν να πηγαίνουν από όλη την Ασία και από τη Ρωσία στα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας και θα μπορούν να καταλήγουν στη Θεσσαλονίκη, στον Πειραιά ή στην Πάτρα, όταν θέλουμε δύο ή τρεις μέρες, για ένα πλοίο να περάσει τα στενά Δαρδανελλίων, με μεγάλη καθυστέρηση.

Είναι επίσης απολύτως κατανοητός ο ρόλος που θα παίξει η Θεσσαλονίκη σε όλη αυτή την προσπάθεια που γίνεται, αλλά και το πόσο θα αναβαθμιστούν τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας ή οι πόλεις των Βαλκανικών χωρών από τις οποίες θα διέρχεται το σιδηροδρομικό δίκτυο και θα έχουν αντίστοιχα εμπορευματικά κέντρα. Ποιο δηλαδή ανταγωνιστικό πλεονέκτημα θα έχουν για να προσελκύσουν πραγματικές παραγωγικές επενδύσεις και όχι μόνο μεταφορικές επιχειρήσεις. Έτσι; Το καταλαβαίνουνε όλοι το πλεονέκτημα που αποκτά όχι μόνο η δική μας χώρα, αλλά όλες οι βαλκανικές χώρες,  μπαίνουν στον διεθνή χάρτη των μεταφορών και της παραγωγής αν προτρέξουμε και διασφαλίσουμε αυτές τις υποδομές. Θα είναι πολύ πιο μικρός, πιο γρήγορος και μικρότερου κόστους ο διάδρομος και οι μεταφορές, των επιχειρήσεων που θα είναι στα Βαλκάνια ή των εμπορευμάτων, που θα μετακινούνται μέσω των Βαλκανίων προς την κεντρική Ευρώπη και το αντίστροφο.

Εδώ μπορούμε να δούμε μία από τις συμφωνίες που έγιναν και με τη Βουλγαρία και με την Σερβία και με την Βόρεια Μακεδονία και έχουν να κάνουν με τα υδατοδρόμια. Την επόμενη εβδομάδα θα παρουσιάσουμε το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο των υδατοδρομίων. Ο νόμος που ψηφίστηκε μεταφράζεται από τη χώρα μας σε όλες τις βαλκανικές χώρες, για να ξεπεράσουν τον σκόπελο της διαβούλευσης με τις διευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ήταν πραγματικά δύσκολο να καταλάβουν στην Ευρώπη ότι ένα υδροπλάνο στη θάλασσα είναι πλοίο και στον αέρα αεροπλάνο, τα καταφέραμε. Δεν χρειάζεται να περάσουν τη βάσανο και οι υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες. Επομένως καταλαβαίνετε και τα πλεονεκτήματα, όταν μόνο από τη Βόρεια Μακεδονία έρχεται ένα εκατομμύριο επισκεπτών, η μισή χώρα,   στη Χαλκιδική και στην Κατερίνη κάθε χρόνο. Καταλαβαίνετε τα πλεονεκτήματα να παίρνει κάποιος ένα υδροπλάνο και να μετακινείται πολύ πιο εύκολα και στο ένα πέμπτο του χρόνου απ’ ότι με το  αυτοκίνητο, με τη μετακίνηση που έχουμε σήμερα.

Προβλέπουμε λοιπόν όχι μόνο τη χωροθέτηση των υδατοδρομίων, αλλά και την αδειοδότησή τους από το Υπουργείο στις ομάδες που υπάρχουν, για να διευκολυνθεί τόσο ο ιδιωτικός τομέας όσο και οι δυσπρόσιτες περιοχές, που δεν έχουν εμπορικό ενδιαφέρον, για να γίνει ένα υδατοδρόμιο. Αυτό συμφωνήσαμε με τη Βόρειο Μακεδονία, με τη Βουλγαρία και θα το προχωρήσουμε. Βλέπετε εδώ στη γύρω περιοχή της Θεσσαλονίκης υπάρχουν αρκετά υδατοδρόμια. Έχει σουξέ η Χαλκιδική και η Κατερίνη προφανώς, αλλά αν δούμε και το τι γίνεται με τους φίλους γείτονες Βούλγαρους, επίσης θα καταλάβουμε πόσο θα ωφελήσει και τον τουρισμό από τη μία χώρα προς την άλλη σε σχέση με τον κάθετο άξονα στον Έβρο, αλλά και στη Ροδόπη, που είναι πραγματικά κορεσμένος πλέον.

Εδώ είναι το βαλκανικό οδικό δίκτυο, κάπως καλύτερα, αλλά δεν είμαστε περήφανοι για αυτό και αυτό που παρουσιάζαμε πριν λίγους μήνες. Επειδή αυτό που έχει διαφημιστεί από τα κανάλια είναι οι πέντε αυτοκινητόδρομοι στην Ελλάδα, αλλά να  διαφημίσουμε και άλλα πράγματα που γίνονται και δεν έχουν διαφημιστεί τόσο πολύ. Πριν λίγους μήνες λοιπόν δείχνανε αυτές διαφάνειας. Εδώ ήταν υπό κατασκευή ο κάθετος άξονας της Ροδόπης, του Έβρου, της Κρυσταλλοπηγής. Σήμερα εδώ είναι πιο αναλυτικοί οι χάρτες και εδώ είναι ο στόχος που είχαμε βάλει σαν χώρα να μην έχουμε σταθμούς διοδίων μετωπικούς, να τους γκρεμίσουμε δηλαδή, αυτό ήταν μία δέσμευση, και να έχουμε ένα αναλογικό σύστημα ηλεκτρονικών διοδίων.  Ο διαγωνισμός είναι σε εξέλιξη και ολοκληρώνεται τον επόμενο μήνα, εκτός και αν έχουμε κάποιες ενστάσεις, οπότε θα μας πάρει κάποιο δίμηνο – είναι και συμφωνία και με τη Βόρεια Μακεδονία και με τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία και με τη Σερβία να υπάρχει ένα κοινό διαλειτουργικό ηλεκτρονικό σύστημα, να υπάρχουν κοινές βάσεις δεδομένων, να γνωρίζουμε τουλάχιστον για τα επαγγελματικά οχήματα, όταν μπαίνει ένα φορτηγό από τρίτη χώρα ή ποια φορτηγά και επαγγελματικά βαριά οχήματα έχουν στις δικές  μας χώρες να τα γνωρίζει η γειτονική χώρα, πού διέρχεται αυτό το φορτηγό, πού σταθμεύει, τι  μεταφέρει, ποιος είναι ο οδηγός του.

Θέματα που θα μας διευκολύνουν πάρα πολύ στους χρόνους, στο να μην έχουμε καθυστερήσεις,  στο να πηγαίνουμε στα σύνορά μας και να μην βλέπουμε 2 – 3 χιλιόμετρα ουρές σε νταλίκες και πολλά άλλα γραφικά, που έχει ζήσει η  Βόρειος Ελλάδα. Επειδή ήταν κάποιοι του δόγματος του κινδύνου από Βορρά, και απέφευγαν να βρούμε λύση στο θέμα της ονομασίας της FYROM, να την πούμε Βόρεια Μακεδονία, αλλά σιχτίριζαν  όταν περίμεναν σε ουρές 3 χιλιομέτρων με φορτηγά για να πάνε στο καζίνο μεταξύ του δικού μας σταθμού  και της FYROM.

Είναι λίγο τραγικά αυτά τα πράγματα, αλλά καλό είναι να τα λέμε, για να καταλαβαίνουμε και σε ποια εποχή πηγαίνουμε.

Ο στόχος είναι  σε όλα τα Βαλκάνια να υπάρχει ένα ελευθέρας ροής, στα ελληνικά,  free flow σύστημα για να μη σταματάμε κάθε 30 χιλιόμετρα και να έχουμε τις καθυστερήσεις, τους κινδύνους, τους ρύπους – είναι και ο Φάμελλος εδώ και έχει ευαισθησία σε αυτό – , που έχουμε με τους μετωπικούς σταθμούς διοδίων. Είναι και ο πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Εγνατίας επίσης, που με τους  σταθμούς διοδίων έχει επίσης αναφυλαξία γιατί  έχει περάσει διάφορα αυτά τα χρόνια, όπως και όλοι μας.

Εδώ είναι το εθνικό οδικό δίκτυο. Το έχουμε χωρίσει σε 12 περιοχές  και έχουμε κάνει επικαιροποίηση, με αυτό που θα θέλαμε κάποτε να γίνει και έχει γίνει μέχρι σήμερα ή είναι στη διαδικασία υλοποίησης.  Και γιατί το λέμε αυτό; Γιατί ο στόχος μας είναι να αποκαταστήσουμε όχι μόνο τους κύριους άξονες, τη συνδεσιμότητα τους με τις βαλκανικές χώρες και τους βαλκανικούς λαούς, αλλά και τις τοπικές συνδέσεις, τις συνδέσεις των περιοχών στα σύνορά μας και των δύο χωρών, που με μία απλή περιήγηση θα δει κανείς ότι δεν έχει μείνει ούτε παραγωγική δραστηριότητα, ούτε ο πληθυσμός, ούτε τίποτα. Έχουν μαραζώσει  και στην Ήπειρο και στη Μακεδονία και στη Θράκη.

Δεν συμβαίνει το ίδιο στα σύνορά μας στον Έβρο. Δεν συμβαίνει το ίδιο. Είναι ένα παράδοξο αυτό. Για να καταλάβουμε όλοι ποιο δογματισμό σπάσαμε και τι πάμε να κάνουμε στους βαλκανικούς λαούς.

Εδώ λοιπόν θα δούμε, ξεκινώντας από την Ήπειρο και τη Δυτική Μακεδονία ότι το Καστοριά – Κρυσταλλοπηγή τελείωσε και μία σειρά από έργα ή έχουν ολοκληρωθεί ή υλοποιούνται ή μπαίνουν σε τροχιά υλοποίησης.

Έχουν αποφασιστεί νέοι δρόμοι, που δεν υπήρχαν καν στη συζήτηση, όπως το Δράμα – Αμφίπολη. Την Αμφίπολη παραδείγματος χάρη το μόνο που την έκανε γνωστή, ήταν ότι κάποιοι ψάχνουν να βρουν τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Δεν ήταν εκεί τελικά, αλλά θα γίνει ο δρόμος, για να μην είναι αποκομμένη η Δράμα από την Εγνατία. Για να ξεπεράσουμε κάποια περιβαλλοντικά θέματα που έχουμε  στο τμήμα του δρόμου Δράμα – Καβάλα.

Και βέβαια έχει ξεκινήσει, έχει ολοκληρωθεί στη Θράκη, ο άξονας στον Έβρο,  στη Ροδόπη, έχει ξεκινήσει και ο τρίτος άξονας στην Ξάνθη και μάλιστα από πάνω για να σπάσουμε την απομόνωση των χωριών της βόρειας Ξάνθης.  Έχει δημοπρατηθεί και έχει ξεκινήσει. Αυτά δεν είναι γνωστά, δεν είναι διαφημισμένα έργα,  δεν είναι τα Τέμπη,  που είναι προφανώς πολύ πιο σημαντικά και λόγω της Οδικής Ασφάλειας και της ταλαιπωρίας χιλιάδων πολιτών, αλλά δεν διασφάλιζαν αυτή τη συνδεσιμότητα, τη συνδεσιμότητα που είχε χαθεί μεταξύ των κατοίκων περιοχών των βόρειων συνόρων μας.

Κανείς δεν σκεφτόταν για αυτό και δεν μπήκε στην Ιόνια,  λόγω του κακού σχεδιασμού, η σύνδεση των Ιωαννίνων με την Αλβανία ή η ωρίμανση ενός παραλιακού δρόμου από την Ηγουμενίτσα στη Σαγιάδα που γίνεται τώρα η μελέτη, αλλά δεν είχαν προβλέψει καν τη σύνδεση των τμημάτων μεγάλων κέντρων της Ηπείρου και της Δυτικής Ελλάδας, όπως ήταν η σύνδεση με το Αγρίνιο, το μεγαλύτερο αστικό κέντρο της Δυτικής Ελλάδας ή με το λιμάνι του Αστακού. Τα ίδια με εδώ δηλαδή. Στην Εγνατία δεν είχαν προβλέψει τη σύνδεση με τη Θεσσαλονίκη, με το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, ούτε την οδική, ούτε τη σιδηροδρομική, ούτε με το λιμάνι της Καβάλας.

Ευτυχώς που έτυχε και ήταν η  Ηγουμενίτσα εκεί,  στην αρχή της Εγνατίας. Ούτε με την Ηγουμενίτσα θα είχε συνδεθεί.

Εδώ βλέπουμε λοιπόν το ευρωπαϊκό οδικό δίκτυο και τους ευρωπαϊκούς διαδρόμους. Επομένως αυτό που εμείς θα θέλαμε, κλείνοντας, θα ήταν να επαναφέρουμε το στόχο μας.

Ο στόχος μας λοιπόν είναι αυτή η περιοχή, τα Βαλκάνια,  να αποκτήσουν τα χαρακτηριστικά της κεντρικής Ευρώπης, να μετακινούνται οι πολίτες και τα εμπορεύματα, χωρίς να αντιλαμβάνονται πού είναι τα σύνορα. Είναι πολύ σημαντικό αυτό, να ζωντανέψει η περιοχή μας. Κάναμε τέσσερα χρόνια με όραμα, σχέδιο και συνέπεια προς τις αρχές μας, όλη αυτή την προσπάθεια, όλες οι βαλκανικές χώρες. Θεωρώ ότι πρέπει να δώσουμε βάρος αυτή την περίοδο στα Δυτικά Βαλκάνια για να αποκτήσουν αυτά την ίδια πορεία που έχουν τα ανατολικά Βαλκάνια σε σχέση με την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Ο στόχος να κάνουμε τα διαβαλκανικά δίκτυα,  τον διαβαλκανικό δακτύλιο, είναι απολύτως εφικτός. Για τη σύνδεση των λιμανιών της Βορείου Ελλάδας με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία υπάρχει διεθνές ενδιαφέρον. Έχει τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Τράπεζας, της Παγκόσμιας Τράπεζας.

Ο διάδρομος από τη Θεσσαλονίκη στα Σκόπια και το Βελιγράδι έχει επίσης Ευρωπαϊκό ενδιαφέρον, γιατί δίνει πραγματικά πλεονεκτήματα στις Διεθνείς μεταφορές, να φτάσουν πιο γρήγορα στις αγορές της κεντρικής Ευρώπης.

Επομένως πιστεύω ότι αυτό που έγινε αυτά τα τέσσερα χρόνια, το εθνικό σχέδιο που αυτή τη στιγμή είναι σε διαβούλευση για τις μεταφορές και τις υποδομές, γιατί και σαν χώρα  είχαμε έλλειμμα στρατηγικού σχεδιασμού. Άρα σε λίγο θα έχουμε ένα συγκεκριμένο σύστημα στο Υπουργείο, που θα μπορεί να το παρακολουθεί ο κάθε πολίτης, η κάθε συλλογικότητα, οι κλάδοι, οι εταιρείες, η αγορά,  για  να βλέπουν κάθε έργο υποδομής που θα κάνει η χώρα, αν καλύπτει τους δείκτες του, τους στόχους  του, αν πιάνει τους στόχους.

Το σχέδιο αυτό θα είναι μέχρι το 2037. Έχει ένα σταθμό το 2027 για να μπορούμε να το αναθεωρήσουμε. Αυτό το στρατηγικό σχέδιο πρέπει να το κάνουμε πλέον σε βαλκανικό επίπεδο, για να δούμε, αν οι στόχοι που βάζουμε πιάνονται. Εγώ θεωρώ ότι οι δύο σιδηροδρομικοί και οδικοί άξονες που έχουμε σχεδιάσει είναι πολύ εύκολο να είναι βιώσιμοι και να πιάσει τους στόχους.

Με έναν γρήγορο υπολογισμό που έχουμε κάνει η σύνδεση των λιμανιών της Βόρεια Ελλάδας και της Βουλγαρίας πρέπει να απορροφήσει περίπου το 7% των εμπορευματικών μεταφορών των Δαρδανελίων, για να είναι βιώσιμο το έργο. Είναι ένας απόλυτα εφικτός στόχος.

Σε πολιτικό επίπεδο θα ήθελα να πω ότι την περασμένη εβδομάδα δόθηκε μία μεγάλη απάντηση αξιοπρέπειας, ανθρωπισμού και εθνικής περηφάνιας σε ένα ανιστόρητο και τρομερό μύθο, μίσους και εθνικής περιχαράκωσης της νεότερης ιστορίας της χώρας.

Επομένως δώσαμε και δίνουμε συνεχώς το στίγμα με την συμφωνία των Πρεσπών για τις υπόλοιπες βαλκανικές χώρες. Θα ήταν πραγματικά λυπηρό να επικρατήσουν άλλου είδους λογικές στα Βαλκάνια και πιστεύω ότι αυτός είναι ο πατριωτισμός που έχουν όλοι οι βαλκανικοί λαοί. Όχι ο πατριωτισμός που είχε τη χώρα μας νησί. Δεν υπήρχαν Βαλκάνια. Δεν υπήρχε τίποτα. Για κρουαζιέρα ήμασταν.  Φεύγαμε έτσι μόνοι μας.

Θεωρώ λοιπόν ότι η κύρια στόχευση που είχαμε σαν Κυβέρνηση από την πρώτη μέρα, που ήταν και το όραμα του Πρωθυπουργού, είναι και παραμένει η εμπέδωση του ρόλου της Ελλάδας με τις χώρες των δυτικών Βαλκανίων να σχηματοποιείται καθημερινά και με στέρεα βήματα σε ένα πλαίσιο συνεχούς αναζήτησης κοινών αξιών, στοχεύσεων και προοπτικών με επίκεντρο τον πολιτισμό.

Έχουμε συμφωνήσει με τους ομολόγους μας στην έγκριση, στην κατάθεση του φακέλου, για τη σιδηροδρομική και οδική σύνδεση με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία ή με τη Βόρεια Μακεδονία και τη Σερβία,  ταυτόχρονα να υπάρξουν στη Θεσσαλονίκη, στο Μπουργκάς, στα Σκόπια, στο Βελιγράδι κοινές πολιτιστικές εκδηλώσεις και να γίνει και μία κοινή πολιτιστική εκδήλωση στις Βρυξέλλες για να τους δείξουμε ότι τα Βαλκάνια ήταν από μόνα τους πολυπολιτισμικά, δεν έγιναν.

Επειδή η Θεσσαλονίκη έχει τέτοια γνωρίσματα και η εμπνεύστρια αυτού του φόρουμ είναι υποψήφια Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, να δώσουμε την ευχή και να εκλεγεί εμείς που τη στηρίζουμε, αλλά να δώσουμε την ευχή, ο στόχος, η Θεσσαλονίκη να γίνει κέντρο των Βαλκανίων, να επιτευχθεί πάρα πολύ γρήγορα με την υλοποίηση αυτών των υποδομών. Αυτό το όραμα των λαών μας σήμερα υλοποιείται, με μεγάλα κοινά βήματα, όλων μαζί, ξεπερνώντας δογματισμούς, τις ιστορικές πληγές και θα κάνουμε εδώ στα Βαλκάνια, που όπως λέει και το γνωστό τραγούδι εδώ που σμίγει η Δύση κι Ανατολή,  και κέντρο μεταφορών και κέντρο πολιτισμού και οικονομικό και παραγωγικό κέντρο.

Είναι εδώ και ο Υφυπουργός ο κύριος Γιαννακίδης, που είναι από την αγαπημένη μου περιοχή την ιστορική Ξάνθη, έχει βγάλει τα καλύτερα παιδιά.

Με την ευκαιρία να ευχαριστήσω ξανά και  τους διοργανωτές και την Ελευθερία και να δώσουμε το επόμενο ραντεβού πάλι σε Διαβαλκανικό Φόρουμ, γιατί η εισήγηση που υπάρχει είναι, τα οδικά, τα σιδηροδρομικά  και τα τηλεπικοινωνιακά δίκτυα να γίνουν σε ένα έργο και αυτό μπορεί να περιλάβει και άλλες μορφές συνεργασίας με τις βαλκανικές χώρες, οπότε θα πρέπει με την έναρξη της υλοποίησης της συμφωνίας τον Ιούνιο, όπως έχει προγραμματιστεί με τη Βουλγαρία, να σας παρουσιάσουμε και αναλυτικά τα βήματα υλοποίησης.

Να είστε καλά.

 

---

 

5 Απριλίου 2019

Άνοιξαν οι εργασίες του 1^ου Βαλκανικού Συνεδρίου στη Θεσσαλονίκη παρουσία του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης Ιωάννη Δραγασάκη, του Δημάρχου της Θεσσαλονίκης Γιάννη Μπουτάρη, του Υφυπουργού Εξωτερικών Τέρενς Κουίκ, του Υφυπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Στάθη Γιαννακίδη, της ευρωβουλευτή Κωνσταντίνας Κούνεβα, Υπουργών και εκπροσώπων φορέων χωρών της Βαλκανικής.

Η Υφυπουργός Εσωτερικών Τομέα Μακεδονίας και Θράκης Ελευθερία Χατζηγεωργίου στην ομιλία της επεσήμανε ότι στόχος του Συνεδρίου είναι να γίνουν οι Διαβαλκανικές Υποδομές και τα Δίκτυα, μοχλοί προώθησης της Επιχειρηματικότητας και της Καινοτομίας στην περιοχή.

«Η συμφωνία των Πρεσπών θα επιτρέψει την έγκριση χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD), αλλά και από άλλους ευρωπαϊκούς χρηματοδοτικούς μηχανισμούς, για την προώθηση της κατασκευής μιας σειράς σημαντικών διακρατικών έργων υποδομής στους τομείς της ενέργειας και των μεταφορών» ανέφερε στο χαιρετισμό της η Υφυπουργός.

Μεταξύ αυτών των έργων- τόνισε η κα. Χατζηγεωργίου, περιλαμβάνονται, ο εκσυγχρονισμός της σιδηροδρομικής και οδικής σύνδεσης Θεσσαλονίκης – Σκοπίων– Βελιγραδίου – Βουδαπέστης, η κατασκευή αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου από την Ελλάδα στη Β. Μακεδονία και ακολούθως στη Σερβία, η σιδηροδρομική σύνδεση Μπίτολα (Μοναστήρι)– Φλώρινας, η κατασκευή του κάθετου άξονα στην Εγνατία Οδό, Κοζάνη – Φλώρινα – Μπίτολα – Σκόπια, η δημιουργία εμπορευματικών κέντρων και σταθμών, αλλά και η επαναλειτουργία του πετρελαϊκού αγωγού Θεσσαλονίκης – Σκοπίων.

Η Υφυπουργός συμπλήρωσε ότι «τα Βαλκάνια πρέπει να αποτινάξουν την εικόνα του φτωχού συγγενή της Ευρώπης, την εικόνα της πυριτιδαποθήκης και των φαντασμάτων του παρελθόντος: οφείλουμε να κοιτάξουμε το μέλλον κατάματα, να σταθούμε στο ύψος της ιστορικής συγκυρίας που αναδύεται, να αρπάξουμε τις ευκαιρίες και να καταστήσουμε το κοινό μας σπίτι, τα Βαλκάνια, σε διαμετακομιστικό και ενεργειακό κόμβο παγκόσμιας εμβέλειας, μια εμπορική πύλη – γέφυρα μεταξύ των Βαλκανίων και της ευρωπαϊκής ενδοχώρας με τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου, της Μέσης Ανατολής και της Ασίας».

Ο Υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Γιάννης Δραγασάκης, από το βήμα του 1^ου Βαλκανικού Συνεδρίου,  επεσήμανε: «Είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε για μια Διαβαλκανική Τράπεζα; Ενδεχομένως όχι ακόμα, αλλά ας το κρατήσουμε ως στόχο.

Αν δεν μπορούμε να προχωρήσουμε άμεσα σε μια διαβαλκανική αναπτυξιακή τράπεζα, μπορούμε όμως να δημιουργήσουμε έναν οργανισμό για τη βαλκανική συνανάπτυξη».

Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης υπενθύμισε ότι στην Ελλάδα βρίσκεται υπό δημιουργία η εθνική αναπτυξιακή τράπεζα, για την οποία η σκέψη είναι να έχει παράρτημα στην πόλη της Θεσσαλονίκης συμπληρώνοντας πως  «αν υπάρξει ενδιαφέρον από άλλες χώρες ή διεθνείς οργανισμούς μπορούμε, αντί για παράρτημα, να δημιουργήσουμε μια νέα οντότητα, όπως είναι παραδείγματος χάρη η Παρευξείνια Τράπεζα, μια οντότητα η οποία θα είναι πολυμετοχική. Σε κάθε περίπτωση εμείς θα προχωρήσουμε σε ένα τέτοιο εργαλείο, με έδρα τη Θεσσαλονίκη, με στόχο τη χρηματοδότηση επιχειρήσεων και επενδύσεων στη Βόρεια Ελλάδα και συνολικά για τη βαλκανική συνανάπτυξη. Διαθέτουμε κι ένα υπόλοιπο πιστώσεων που είχαμε παλαιότερα για την ανάπτυξη των Βαλκανίων, περίπου 200 εκατ. ευρώ».

Ο Υφυπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Στάθης Γιαννακίδης, αναφέρθηκε στα χρηματοδοτικά εργαλεία για την ενίσχυση της παρουσίας των ελληνικών επιχειρήσεων στα Βαλκάνια. “Το υπουργείο Οικονομίας και το υπουργείο Εξωτερικών, όπως δήλωσε προηγουμένως και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης κατά την πρόσφατη αποστολή στη γειτονική χώρα, είναι στην κατεύθυνση δημιουργίας ενός νέου χρηματοδοτικού εργαλείου ύψους 200 εκ. ευρώ για αρχή για την ενίσχυση της παρουσίας των ελληνικών επιχειρήσεων στα Βαλκάνια” είπε ο κ.Γιαννακίδης και τόνισε: “Για την επόμενη τριετία διαθέτουμε πόρους 7 δισεκατομμυρίων ευρώ που μπορεί να διοχετεύονται στην πραγματική οικονομία, μοχλεύουν ιδιωτικούς και άλλους πόρους ύψους 5 δισεκατομμυρίων ευρώ με αποτέλεσμα να μπορούμε να φτάσουμε επενδύσεις που αγγίζουν τα 12 δισεκατομμύρια για την επόμενη τριετία”.

Ο Υπουργός Τοπικής Αυτοδιοίκησης Βόρειας Μακεδονίας, Suhejl Fazliu εμφανίστηκε θετικός στη συμφωνία των Πρεσπών, υπογραμμίζοντας ότι «επιτρέπει τη συνεργασία των τοπικών κοινωνιών ιδίως στον τομέα της ανάπτυξης για να καταπολεμηθεί η ανεργία των νέων».

Στην ομιλία του ο Υπουργός Οικονομικών της Βόρειας Μακεδονίας, Kreshnik Bekteshi, αναφέρθηκε στη δημιουργία αγωγού φυσικού αερίου που θα συνδέει την Ελλάδα με τη Βόρεια Μακεδονία τονίζοντας ότι τα κεφάλαια έχουν εξασφαλιστεί και θα δώσουν φθηνή ενέργεια στα νοικοκυριά της χώρας του.

«Το 95% των εμπορικών δραστηριοτήτων της Βόρειας Μακεδονίας γίνονται μέσω του ΟΛΘ γι αυτό έχει σημασία η διασυνοριακή συνεργασία. Η χώρα μου έχει αναπτύξει ένα αναπτυξιακό πρόγραμμα 45 εκ. ευρώ το οποίο θα διπλασιαστεί και  θα αναπτυχθεί σε τρεις πυλώνες: Προσέλκυση επενδύσεων, στήριξη εξαγωγών και στήριξη μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας. Πρέπει να ρίξουμε τα τείχη που είχαμε, να πάρουμε τα υλικά και να χτίσουμε γέφυρες συνεργασίας» ανέφερε καλώντας τους Έλληνες να επισκεφθούν τη Βόρεια Μακεδονία: 

«Ελάτε να επισκεφθείτε τη Βόρεια Μακεδονία, σας θέλουμε, οι μισοί από εμάς επισκεπτόμαστε τη Χαλκιδική».

 

Κύρια σημεία ομιλίας Υφυπουργού Εσωτερικών Μακεδονίας-Θράκης, Ελευθερίας Χατζηγεωργίου

• Το Forum είναι μία πρωτοβουλία του ΥΜΑΘ που έχει στόχο να γίνουν οι Διαβαλκανικές υποδομές και τα Δίκτυα μοχλοί προώθησης της Επιχειρηματικότητας και της Καινοτομίας στην περιοχή.

• Χτίζουμε γέφυρες συνεργασίας και συνανάπτυξης, προωθούμε διακρατικές συμφωνίες και προσεγγίσεις που παράγουν αμοιβαία οφέλη για τα κράτη και τους λαούς μας.

• Σχεδιάζουμε και υλοποιούμε σε στέρεες βάσεις μία σειρά διακρατικών έργων υποδομής στους τομείς της ενέργειας, των μεταφορών και των δικτύων.

 

Ομιλία του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης και Υπουργού Οικονομίας & Ανάπτυξης Γιάννη Δραγασάκη

Είναι ιδιαίτερη τιμή που μου δίνεται η δυνατότητα να απευθυνθώ σήμερα σε μια τόσο σημαντική συνάντηση που αφορά στη περιφερειακή συνεργασία και τη συνανάπτυξη της περιοχής, στο κοινό μας μέλλον.

Η Ελλάδα με ανανεωμένη αυτοπεποίθηση μετά τα μνημόνια είναι έτοιμη να αναλάβει πλήρως τις ευθύνες της για τη βαλκανική συνανάπτυξη

Παρόλο που η συνάντηση αυτή δεν είναι η πρώτη που γίνεται, για μας τους Έλληνες αποτελεί ένα νέο ξεκίνημα. Μια ολική επιστροφή της Ελλάδας στις ευθύνες της  σε ότι αφορά τις εξελίξεις και το μέλλον της περιοχής.

Η Ελλάδα είναι αφοσιωμένος υποστηρικτής της περιφερειακής ολοκλήρωσης στη βάση της δημοκρατίας, της ισοτιμίας, της αλληλεγγύης κα του αμοιβαίου οφέλους.

Έπειτα από μια περίοδο εσωστρέφειας λόγω της βαθιάς κρίσης, η Ελλάδα με την ολοκλήρωση των Προγραμμάτων Προσαρμογής, ανακτά τους χαμένους, εξαιτίας της βαριάς επιτροπείας, βαθμούς αυτονομίας και κυριαρχίας της. Πλέον έχει όχι μόνο τη βούληση αλλά και τη δυνατότητα να αναλάβει πλήρως τις ευθύνες και το ρόλο που της αναλογεί για τη σταθερότητα και τη συνανάπτυξη της περιοχής. Ήδη από το 2015, παρά τις δυσκολίες που συνέχιζε να αντιμετωπίζει λόγω της οικονομικής αλλά και τη προσφυγικής κρίσης η Ελλάδα, η κυβέρνηση και προσωπικά ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας θέσαμε στο κέντρο της προσοχής μας τη συνεργασία και τη σταθερότητα στην περιοχή.

Εμείς έχουμε κάνει τις επιλογές μας. Απορρίπτουμε το δόγμα της «περίκλειστης» χώρας.  Καταδικάζουμε το ρατσισμό, τον εθνικισμό και την ξενοφοβία. Αποδείχνουμε έμπρακτα την αλληλεγγύη μας. Και πρωτοστατούμε μαζί και με άλλες πολιτικές δυνάμεις για να υπάρξει ένα ευρύ προοδευτικό μέτωπο ενάντια στην άνοδο της ακροδεξιάς και της εθνικιστικής αναδίπλωσης σε όλη την Ευρώπη.

Η περιφερειακή συνεργασία και συνανάπτυξη όλης της περιοχής αποτελεί για μας παράγοντα ασφαλείας και παράγοντα επιτάχυνσης της δίκης μας ανάπτυξης. Για αυτό και η περιφερειακή συνεργασία και συνανάπτυξη αποτελεί πυλώνα της Εθνικής  Αναπτυξιακής Στρατηγικής της χώρας μας και είμαστε έτοιμοι όχι μόνο να στηρίξουμε πολιτικά αλλά και να προσανατολίσουμε περισσότερους πόρους, ευρωπαϊκούς και εθνικούς, για τη προώθηση της.

Στη κατεύθυνση αυτή έχουν αναληφθεί σημαντικές πρωτοβουλίες τόσο σε διμερές όσο και σε πολυμερές επίπεδο, με πιο σημαντική και διακριτή την τετραμερή συνεργασία, στο πλαίσιο των οποίων έχουν ληφθεί ήδη αποφάσεις για σημαντικά έργα, πολλά από τα οποία βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη.

 

Η Συμφωνία των Πρεσπών ένα μεγάλο βήμα για όλη την περιοχή

Όμως καταλυτικό ρόλο τόσο στο πλαίσιο της περιοχής όσο και ευρύτερα την Ευρώπη και τον κόσμο διαδραματίζει η Συμφωνία των  Πρεσπών. Η Συμφωνία αυτή δεν είναι μόνο ιστορική για τις δυο χώρες, την Ελλάδα και τη Βόρεια Μακεδονία, αλλά και αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για ολόκληρη την περιοχή.

Τώρα μπορούμε να προχωρήσουμε όλοι μαζί χωρίς «μαύρες τρύπες», εξαιρέσεις και αποκλεισμούς, να σχεδιάσουμε το κοινό μας μέλλον να αναδείξουμε τα  κοινά συγκριτικά πλεονεκτήματά μας και να τα αξιοποιήσουμε από κοινού για το κοινό καλό. Να αναμετρηθούμε με αυτοπεποίθηση  με τη βαριά ιστορική μας κληρονομιά και να ανταποκριθούμε στη διαχρονική ανάγκη και το διαρκές αίτημα να μετατρέψουμε τα Βαλκάνια από πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης σε χώρο διαρκούς ειρήνης σταθερότητας και ισότιμης συνεργασίας.

Από την άλλη πλευρά, η Συμφωνία των Πρεσπών αλλάζει το τρόπο με τον οποίο η Ευρώπη, ο κόσμος, οι διεθνείς χρηματοδοτικοί θεσμοί βλέπουν τη περιοχή μας. Ενισχύονται οι ενταξιακές προοπτικές των Δυτικών Βαλκανίων καθώς και οι αναπτυξιακές προοπτικές της περιοχής.

Στη βάση λοιπόν αυτών των κεκτημένων καλούμαστε σήμερα να σχεδιάσουμε ένα ποιοτικό άλμα και από τη διμερή και την τετραμερή συνεργασία να περάσουμε σε μια ευρύτερη μορφή συνεργασίας, που βαθμιαία θα περιλάβει όλες τις χώρες της περιοχής, έτσι ώστε τα Βαλκάνια να αποτελέσουν σταδιακά μια υπολογίσιμη και σεβαστή οντότητα με το δικό της ειδικό βάρος στις ευρωπαϊκές και διεθνείς εξελίξεις. Πρωτίστως όμως θα επιτρέψει σε όλες τις χώρες της περιοχής να αντιμετωπίσουμε από κοινού τα κοινά προβλήματα, τους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς που αναπτύσσονται στη γειτονιά μας, καθώς και τις μεγάλες τεχνολογικές, κλιματικές και δημογραφικές προκλήσεις απέναντι στις οποίες καμία χώρα δεν μπορεί να ανταπεξέλθει από μόνη της. Εδώ πρόκειται επομένως για ένα πεδίο στο οποίο η συνεργασία συναντάται και υπηρετεί το εθνικό συμφέρον της κάθε χώρας άρα αποτελεί μια μορφή σύγχρονου πατριωτισμού.  Ταυτόχρονα όμως αυτός ο πατριωτισμός προϋποθέτει την ένταξη του σε ένα συνολικό σχέδιο που αναδεικνύει τις κοινές ανάγκες, τα κοινά συγκριτικά πλεονεκτήματα και τις κοινές πολιτικές για την αξιοποίηση τους για το αμοιβαίο όφελος.

 

Περιφερειακή σύγκλιση με εμβάθυνση της δημοκρατίας και της συνανάπτυξης

Και για αυτό μιλάμε για συνανάπτυξη και όχι απλά για επιχειρηματική συνεργασία, για εμπορικές ανταλλαγές ή για απλές  «μπίζνες». Τέτοιες αποσπασματικές εμπορικές ή επιχειρηματικές συναλλαγές γινόταν πάντα,  μπορούν να γίνονται και υπό δικτατορικά καθεστώτα. Ή αναπτύσσονται αυθόρμητα με αποκλειστικό κίνητρο το βραχυπρόθεσμο κέρδος. Συνήθως όμως τέτοιες πρακτικές αυξάνουν τις ανισότητες και η οικονομική συνεργασία τελικά υπονομεύεται από πολιτικές αντιπαλότητες και κοινωνικές αντιθέσεις.

Μιλώντας για συνανάπτυξη, αναφερόμαστε, λοιπόν, σε κάτι διαφορετικό από μια απλή οικονομική συνεργασία. Αναφερόμαστε σε μια συνειδητή διαδικασία περιφερειακής σύγκλισης και  ολοκλήρωσης, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής ενοποίησης, με στόχο τη βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς  ανάπτυξη, που σέβεται το περιβάλλον και εναρμονίζεται με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης, όπως έχουν προσδιοριστεί από τον ΟΗΕ. Μια διαδικασία συνεπώς που συνδυάζει την οικονομική μεγέθυνση με την εμβάθυνση της δημοκρατίας, την κοινωνική δικαιοσύνη και την οικολογική εγρήγορση.

Και είναι αναγκαίο να προχωρήσουμε σε ένα τέτοιο φιλόδοξο σχέδιο.

Πρώτον διότι από μόνη της η οικονομική δραστηριότητα και η κινητικότητα δεν αρκούν για την υπέρβαση των περιφερειακών ανισοτήτων, ούτε εντός των χωρών ούτε μεταξύ των χωρών. Πέρα συνεπώς από την άρση των εμποδίων χρειαζόμαστε και ενεργητικές πολιτικές που θα απαντούν στα προβλήματα και θα αντιστρατεύονται τις εγγενείς τάσεις προς την αστάθεια, και τις ανισότητες.

Ο δεύτερος λόγος είναι ότι δεν αρκεί να καταγγέλλουμε, όπως κάνουν ορισμένοι, τα σχέδια των  άλλων, των μεγάλων παγκόσμιων δυνάμεων ή να σερνόμαστε τελικά παθητικά πίσω από αυτά. Αντίθετα, ευθύνη μας είναι να διαμορφώσουμε το δικό μας σχέδιο για τις χώρες μας και για την περιοχή ως σύνολο με βάση τις δικές μας ανάγκες και τις κοινές προτεραιότητες. Και ένα τέτοιο σχέδιο θα αποτελεί τη βάση αλλά και ασφαλές κριτήριο για τη συνεργασία με τρίτες δυνάμεις,  χωρίς αποκλεισμούς,  στα πεδία σύμπτωσης  αναγκών και συμφερόντων.

Τα παραπάνω δεν συνιστούν ουτοπία. Αποτελούν στόχο δύσκολο αλλά εφικτό. Καθόσον δεν είναι λίγες οι περιοχές του κόσμου που από εμπόλεμες ζώνες, και πεδία αντιπαράθεσης εθνικισμών μετατράπηκαν σε πεδία συνεργασίας και παραδείγματα ευημερίας. Και η ίδια η ιστορία της Ευρώπης έχει πολλά  να μας διδάξει γύρω από αυτό.

 

Κοινές προτεραιότητες

Οι έως τώρα πρωτοβουλίες και κοινές αποφάσεις διμερών και πολυμερών συναντήσεων, τα έργα τα οποία ήδη υλοποιούνται ή συζητούνται μας επιτρέπουν να ξεχωρίσουμε ορισμένες κοινές προτεραιότητες. Στις συζητήσεις που θα ακολουθήσουν θα έχουμε την ευκαιρία να το κάνουμε αυτό πιο αναλυτικά και εξειδικευμένα.

Ένα βασικό συγκριτικό πλεονέκτημα των Βαλκανίων είναι η θέση και ο ρόλος που ιστορικά παίζουν ως ένα παγκόσμιο σταυροδρόμι ως μια γέφυρα Ανατολής-Δύσης, αλλά και Βορρά-Νότου, ένα παγκόσμιο κέντρο επικοινωνίας πολιτισμών και θρησκειών, αλλά και ένας κόμβος διέλευσης και συνάντησης εμπορικών δρόμων, ενεργειακών δικτύων, τηλεπικοινωνιακών γραμμών. Όλα αυτά απαιτούν ειρήνη, ασφάλεια και σταθερότητα.

Δεν μπορούμε λοιπόν να μιλούμε μόνο για οικονομική συνεργασία χωρίς πολιτική εμπιστοσύνη ασφάλεια και σταθερότητα.  Άρα οι πολιτικές προϋποθέσεις της περιφερειακής συνεργασίας και συνανάπτυξης έχουν θεμελιώδη σημασία και προτεραιότητα.

Όλα αυτά όμως, όλα όσα συνδέονται δηλαδή με τη θέση και το ρόλο των Βαλκανίων στο διεθνή καταμερισμό, προϋποθέτουν συνδεσιμότητα σε όλα τα επίπεδα και τις μορφές επικοινωνίας ανθρώπων, εμπορευμάτων, ενεργειακών πόρων, ψηφιακών δεδομένων.

 

Μεταφορικές υποδομές

Στο πλαίσιο αυτό, οι υποδομές στις μεταφορές όλων των ειδών αποτελούν προτεραιότητα. Η Ελλάδα υλοποιεί ένα πρόγραμμα σύνδεσης των λιμανιών της με την Εγνατία οδό και  με τις γειτονικές χώρες. Ανάλογα προγράμματα υλοποιούν και άλλες βαλκανικές χώρες. Έτσι οι μεταφορικές υποδομές αναπτύσσονται, σε όλη την περιοχή, εκσυγχρονίζονται, βελτιώνονται αλλά μένουν ακόμη να γίνουν πολλά, ιδιαίτερα στις σιδηροδρομικές συνδέσεις. Η σημερινή μας συνάντηση δίνει την ευκαιρία αποτύπωσης της κατάστασης και ορισμού των επόμενων βημάτων

 

Υποδομές ενέργειας

Ο χώρος της ενέργειας αποτελεί μια άλλη σημαντική προτεραιότητα. Προ ημερών, στη Βόρεια Μακεδονία συμφωνήσαμε να επιταχύνουμε τις διαδικασίες για την κατασκευή του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου από τον TAP στη Βόρεια Μακεδονία, καθώς και για την επαναλειτουργία του αγωγού μεταφοράς πετρελαίου από τη Θεσσαλονίκη. Ανάλογα έργα διασύνδεσης ή επέκτασης αγωγών προχωρούν με τη Βουλγαρία.  Όμως πέρα των επιμέρους έργων, οι τάσεις και η δυναμική στο χώρο αυτό οδηγούν στη διαμόρφωση μιας κοινής αγοράς ενέργειας  και άρα η εκπόνηση ενός συνολικού σχεδίου θα διευκόλυνε τη μετάβαση προς τι στόχο αυτό.

 

Λειτουργία και ρύθμιση αγορών

Μια άλλη προτεραιότητα κοινή για όλες τις χώρες είναι η διαμόρφωση σύγχρονων όρων αποτελεσματικής λειτουργίας και ρύθμισης  των αγορών. Η Ελλάδα πραγματοποιεί σημαντικές αλλαγές που στόχο έχουν να απλουστευτούν οι  διαδικασίες ίδρυσης και αδειοδότησης των επιχειρήσεων, να περιοριστεί η γραφειοκρατία, να πεταχτούν το παραεμπόριο, το λαθρεμπόριο και η φοροδιαφυγή. Ανάλογες μεταρρυθμίσεις έγιναν ή γίνονται και σε άλλες χώρες. Υπάρχει λοιπόν εδώ ένα ευρύ πεδίο συνεργασίας. Αντί ενός άγονου και αδιεξόδου φορολογικού ανταγωνισμού ή πρακτικές κοινωνικού ντάμπιγκ, είναι πιο παραγωγικό και ασφαλές μακροπρόθεσμα να δούμε πως θα καταστήσουμε συνολικά τα Βαλκάνια ένα ελκυστικό προορισμό για τις επενδύσεις, τον τουρισμό, την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα.

Ένα άλλο προνομιακό πεδίο και προτεραιότητα παράλληλα είναι η διαμόρφωση κοινών πολιτικών για την αντιμετώπιση κοινών προβλημάτων. Η από κοινού αντιμετώπιση των πλημμυρών και η από κοινού διαχείριση των υδάτων ποταμών που διατρέχουν τις χώρες μας είναι ίσως το πιο κλασικό παράδειγμα με θετικά αποτελέσματα, αλλά θα έλεγα ότι εδώ πρόκειται για μια περιοχή χωρίς όρια. Όμως η προστασία του περιβάλλοντος, η προσαρμογή στις απαιτήσεις που δημιουργεί η κλιματική αλλαγή, οι προκλήσεις της τεχνολογίας και της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης, το brain drain και η ανάγκη αντιμετώπισης του και πολλά αλλά θέτουν προβλήματα κοινά σε πολλά από τα οποία μπορούμε να δράσουμε από κοινού.

 

Χρηματοδότηση της συνεργασίας και της συνανάπτυξης

 Για να επιτευχθεί ο σκοπός της συνανάπτυξης, κρίσιμη παράμετρος είναι εκείνη της χρηματοδότησης των συνεργειών.

Σε αυτό το επίπεδο, τρεις είναι οι βασικές κατευθύνσεις:

• Ο προσανατολισμός των εσωτερικών πόρων στη διασφάλιση της ίδιας συμμετοχής ή στην υλοποίηση παράπλευρων έργων
• Η δημιουργία κοινών εργαλείων
• Η προσέλκυση κεφαλαίων

Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να επιδιώξουμε:

• Ένα pipeline of projects
• Προτεραιοποίηση έργων
• Αναζήτηση των κατάλληλων χρηματοδοτικών σχημάτων

 

Συνεργασία & συνανάπτυξη «από τα κάτω»

Η Βαλκανική Συνεργασία & Συνανάπτυξη θα αποφέρει ορατά και κοινά οφέλη για τους πολίτες.

Για αυτό είναι ουσιαστική, παράλληλα με τη συνεργασία των κυβερνήσεων, η ενεργός εμπλοκή των φορέων της κοινωνίας των πολιτών και των περιφερειακών και τοπικών κοινοτήτων στις αποφάσεις.

 

Ομιλία Υφυπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης, Σ. Γιαννακίδη

Η συζήτηση για την ανάπτυξη και, ειδικά, για την περιφερειακή ανάπτυξη και τη Βόρεια Ελλάδα, στο πλαίσιο μιας βαλκανικής πολιτικής εξαντλήθηκε για πολλά χρόνια σε αναποτελεσματικότητα και θεωρητικά σχήματα. Αποσπασματικές πολιτικές, έλλειψη κεντρικού σχεδιασμού και μια περιορισμένη αντίληψη για την εξωστρέφεια συμπλήρωσαν το αποτυχημένο μοντέλο του παρελθόντος με μια ανάπτυξη χωρίς παραγωγική βάση. Η Ελλάδα τη δεκαετία του ’90 δεν διαδραμάτισε το ρόλο που όφειλε να έχει στην περιοχή και η ανάπτυξή που ακολούθησε ήταν επίπλαστη και δεν βασίστηκε στην παραγωγή, αλλά στην άναρχη χρηματοπιστωτική επέκταση και την κατανάλωση, καταστρέφοντας μακροπρόθεσμα και τον όποιο παραγωγικό ιστό.

Άρα, πρέπει να είναι σαφές ότι η χρεοκοπία της χώρας δεν προήλθε μόνο από το δημοσιονομικό εκτροχιασμό αλλά επίσης, από την αποτυχία φορολόγησης των μεγάλων εισοδημάτων τα χρόνια της ευδαιμονίας και την έλλειψη ενός στρατηγικού αναπτυξιακού σχεδίου, που να εντάσσει τη χώρα στο ευρύτερο περιβάλλον.

Σήμερα, που έχουμε εξασφαλίσει τόσο την πολιτική αυτοτέλεια μετά την αποδέσμευση από τα προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής και τον αναγκαίο δημοσιονομικό χώρο από τη συμφωνία ρύθμισης του χρέους, έχουμε οικοδομήσει μια σύγχρονη και, κυρίως, ολιστική αναπτυξιακή στρατηγική που βάζει ρεαλιστικούς στόχους και προτεραιότητες σε συγκεκριμένους τομείς, ενώ έχει συνδιαμορφωθεί με τις τοπικές κοινωνίες και τους φορείς.

Αυτή η στρατηγική διαμορφώνει τους όρους με τους οποίους θα εργαστούμε στο εσωτερικό για την παραγωγική μας ανασυγκρότηση. Επίσης διαμορφώνει τα απαραίτητα χρηματοδοτικά εργαλεία για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για τη συνεργασία σε βαλκανικό επίπεδο, όχι με λανθασμένους όρους «διείσδυσης» που επικράτησαν στο παρελθόν αλλά με όρους συνανάπτυξης.

Στο πλαίσιο των συγχρηματοδοτούμενων από την Ευρωπαϊκή Ένωση προγραμμάτων, θα πρέπει να αναφερθούμε ειδικά στα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας, γνωστά ως προγράμματα INTERREG. Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, η ευρωπαϊκή εδαφική συνεργασία είναι εκείνο το εργαλείο της πολιτικής συνοχής, που αποσκοπεί στην επίλυση διασυνοριακών προβλημάτων και στην από κοινού ανάπτυξη των δυνατοτήτων των διαφόρων εδαφικών περιοχών. Οι δράσεις συνεργασίας που υποστηρίζονται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης εντάσσονται σε τρεις κύριες συνιστώσες: διασυνοριακή συνεργασία, διακρατική συνεργασία και διαπεριφερειακή συνεργασία. Η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης των επιχειρησιακών προγραμμάτων του Στόχου «Ευρωπαϊκή Εδαφική Συνεργασία», εδρεύει στην πόλη της Θεσσαλονίκης και αποτελεί την Διαχειριστική Αρχή του Υπουργείου Οικονομίας για 4 – κατά την τρέχουσα προγραμματική περίοδο – προγράμματα που αφορούν την περιοχή των Βαλκανίων.

Εστιάζοντας, λοιπόν, σε έργα που υλοποιούνται με κατεύθυνση την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία στο πλαίσιο των προγραμμάτων αυτών:

Ø  Ξεκινάω από το διασυνοριακό πρόγραμμα συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας. Στον άξονα της υποστήριξης της τοπικής οικονομίας διατίθενται συνολικά 18 εκατ. ευρώ και ήδη έχουν ενταχθεί και υλοποιούνται 18 έργα, προϋπολογισμού 16 εκ ευρώ περίπου. Το προσεχές διάστημα θα εκδοθεί πρόσκληση για τους ειδικούς στόχους της επιχειρηματικότητας και του τουρισμού με ένα προϋπολογισμό της τάξης των 4 εκατ. ευρώ.

Ø  Στο διασυνοριακό πρόγραμμα Ελλάδα-Βουλγαρία, ίσως το μεγαλύτερο (με προϋπολογισμό 130 εκατ. ευρώ), για πρώτη φορά εκδόθηκε πρόσκληση – που είναι ανοιχτή – ενός μικρού προϋπολογισμού αρχικά, 10.000.000€, με επιλέξιμους φορείς υφιστάμενες μικρομεσαίες επιχειρήσεις της διασυνοριακής περιοχής. Με ποσοστό ενίσχυσης 65%, προϋπολογισμό των εταιρικών σχημάτων από 300.000€ έως 600.000€ στους τομείς: Αγροδιατροφή- ανακύκλωση και παραγωγή ενέργειας – Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και εξοικονόμηση ενέργειας – βιώσιμος τουρισμός – υγεία – υλικά και τεχνολογία- κλωστοϋφαντουργία/ένδυση.

Η επόμενη Πρόσκληση Έμμεσης Ενίσχυσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στη διασυνοριακή περιοχή, βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο στάδιο διαβούλευσης μεταξύ των εθνικών αρχών με προϋπολογισμό 7 εκατ. ευρώ και εκτιμούμε ότι θα ανοίξει για τους ενδιαφερόμενους αρχές Μαΐου.

Ø  Στο πλαίσιο του διασυνοριακού προγράμματος «Ελλάδα – Αλβανία», με συνολικό προϋπολογισμό 54 εκατ. Ευρώ, στον ειδικό στόχο για τη βελτίωση της διασυνοριακής δυναμικότητας, την υποστήριξη της επιχειρηματικότητας, τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και της ανταγωνιστικότητας, έχουν ενταχθεί και υλοποιούνται 9 έργα με συνολικό προϋπολογισμό 5,2 εκ ευρώ περίπου.

Ø  Tέλος, με το διακρατικό πρόγραμμα Βalkan Med (Βαλκανική – Μεσόγειος), προϋπολογισμού σχεδόν 40 εκατ. ευρώ, είναι η πρώτη φορά που η ευρωπαϊκή συνεργασία αντιμετωπίζει μαζί τη βαλκανική χερσόνησο και την νοτιοανατολική Μεσόγειο, σε μια κοινή προσπάθεια σε θαλάσσια και χερσαία σύνορα, στο πλαίσιο του στόχου για έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη.

Το πρόγραμμα έχει δύο άξονες: α) Επιχειρηματικότητα και καινοτομία και β) Περιβάλλον

Ήδη, με μία πρόσκληση έχουν ενταχθεί 49 έργα, με τη συμβασιοποίηση των οποίων εξαντλείται ο συνολικός προϋπολογισμός.

Στο πρόγραμμα αυτό συμμετέχουν 5 χώρες: Ελλάδα, Κύπρος, Βουλγαρία, Αλβανία και Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας. Ενόψει της νέας προγραμματικής περιόδου 2021-2027, σε επίπεδο Επιτροπής Παρακολούθησης του προγράμματος και οι 5 χώρες δήλωσαν ότι επιθυμούν τη συνέχισή του, καθώς και την επέκτασή του τόσο προς τα Βαλκάνια, όσο και προς την Ανατολική Μεσόγειο.

Η ευρωπαϊκή εδαφική συνεργασία, όπως ήδη ανέφερα, είναι εργαλείο της πολιτικής συνοχής, της βασικής πολιτικής επενδύσεων της ΕΕ για τη μείωση των οικονομικών, κοινωνικών και εδαφικών διαφορών. Ένα εργαλείο που σχεδιάστηκε για να επιλύει προβλήματα που υπερβαίνουν τα εθνικά σύνορα και απαιτούν συνεπώς κοινές λύσεις, αλλά και για να αναπτύσσει, μέσω κοινής προσπάθειας, τις δυνατότητες των διαφόρων εδαφικών περιοχών.

Κοινός μας στόχος θα πρέπει να είναι η αναβάθμιση και η περαιτέρω ενδυνάμωση τέτοιων προγραμμάτων στο πλαίσιο και της νέας προγραμματικής περιόδου, η διαμόρφωση επιχειρηματικών δεσμών και διασυνοριακών συνδέσεων, η ανάπτυξη με όρους βελτίωσης της ζωής των πολιτών των λαών μας, η συνανάπτυξη.

Στο πνεύμα αυτό, το Υπουργείο Οικονομίας και το Υπουργείο Εξωτερικών, όπως δήλωσαν ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και Υπουργός Οικονομίας και ο Υπουργός Εξωτερικών, κατά την πρόσφατη αποστολή στα Σκόπια, δημιουργούν σε συνεργασία ένα νέο χρηματοδοτικό εργαλείο 200 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση της παρουσίας των ελληνικών επιχειρήσεων στα Βαλκάνια.

Σε ευρύτερο πλαίσιο, το Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης έχει κάνει μια πολύ μεγάλη προσπάθεια, σε όλη τη διάρκεια της τετραετίας, πάνω στην κεντρική κατεύθυνση της κυβέρνησης για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας. Στη βάση αυτή σχεδιάστηκαν και υλοποιήθηκαν δεκάδες χρηματοδοτικά εργαλεία:

Συνολικά διαθέτουμε πόρους 7 δις που διοχετεύονται στην πραγματική οικονομία, μοχλεύουν ιδιωτικούς και άλλους πόρους 5 δις, με συνολικές επενδύσεις που αγγίζουν τα 12 δις για την επόμενη τριετία.

Ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε στη μικρομεσαία επιχείρηση ως κύριο χαρακτηριστικό της ελληνικής οικονομίας. Επιγραμματικά: πάνω από 1 δις ευρώ διοχετεύτηκαν σε μικρομεσαίες τουριστικές επιχειρήσεις, νέες και υφιστάμενες (ιδιωτική και δημόσια δαπάνη). Σχεδόν 1 δις είναι τα αντίστοιχα ποσά για τις δύο εργαλειοθήκες που έχουμε ανοίξει και πάνω από μισό δις επενδύσεις έγιναν στην αναβάθμιση πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων, για να μην αναφερθώ σε άλλες δράσεις.

Και μια ιδιαίτερη επισήμανση θα πρέπει να κάνουμε στα θέματα των νέων, του brain drain, που συχνά ακούω να αναφέρεται αλλά παραλείπεται η αναφορά στα πρώτα θετικά στοιχεία για την αναχαίτισή του. Και αυτό σημαίνει ότι συγκρατούμε σιγά – σιγά αξιόλογο επιστημονικό δυναμικό, άρα ενισχύουμε την καινοτομία και την ανταγωνιστική θέση των ελληνικών επιχειρήσεων. Ακριβώς γιατί οι αιτίες του brain drain είναι σε μεγάλο βαθμό η διάρθρωση της οικονομίας και η έλλειψη επιχειρήσεων  που να παράγουν υπηρεσίες έντασης γνώσης και τεχνολογίας. Και πρέπει να αντιληφθούμε ότι οι διαφορετικές ταχύτητες με τις οποίες «τρέχουν» οι οικονομίες στα Βαλκάνια, μας δείχνουν ότι η κάθε χώρα πρέπει να έχει ένα συγκεκριμένο αναπτυξιακό πλάνο βασισμένο στα δικά της ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα.

Επίσης, απαντά και σε ένα χιλιοειπωμένο και παρωχημένο επιχείρημα ότι το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας είναι το εργασιακό κόστος. Αποδείξαμε ότι γίνεται, καθώς και οι εργασιακές σχέσεις αποκαθίστανται σταδιακά και οι μισθοί αυξήθηκαν και η ανεργία μειώθηκε κατά 10 μονάδες και 350 χιλιάδες νέες θέσεις δημιουργήθηκαν στη χώρα.

Στον αντίποδα, πριν την κρίση είχαμε ένα καταστροφικό αναπτυξιακό πλάνο που βασίστηκε σε κατανάλωση και όχι στην παραγωγή υψηλής ποιότητας προϊόντων με εξαγωγικό προσανατολισμό και εκμετάλλευση του εξειδικευμένου και υψηλά καταρτισμένου επιστημονικού δυναμικού της χώρας.

Για αυτό, σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας έχουμε επιτύχει στο τρέχον ΕΣΠΑ, η συνολική δημόσια δαπάνη για την έρευνα και την καινοτομία να ανέρχεται σε 1,5 δις ευρώ, ποσό υπερδιπλάσιο της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου. Το μεγαλύτερο ποσοστό των πόρων αυτών κατευθύνεται σε παρεμβάσεις που συνδέονται με τη στρατηγική της έξυπνης εξειδίκευσης, την έρευνα και τη σύνδεσή της με την παραγωγή.

Τα χρηματοδοτικά εργαλεία που προκηρύσσουμε μέσα από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ΕΠΑΝΕΚ δίνουν βαρύτητα στην υψηλή τεχνολογία, την καινοτομία και τις νεοφυείς επιχειρήσεις, όπως το Ταμείο συμμετοχών Equifund, αλλά και άλλα εργαλεία.

Ενεργοποιείται ο Β΄ Κύκλος της δράσης «ΕΡΕΥΝΩ – ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ – ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ». Έχει συνολικό προϋπολογισμό 542,5 εκατ. €. Στοχεύει στη σύνδεση της έρευνας και της καινοτομίας με την επιχειρηματικότητα και στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της παραγωγικότητας και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων προς διεθνείς αγορές, με σκοπό τη μετάβαση στην ποιοτική καινοτόμα επιχειρηματικότητα, την αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας για επιστήμονες.

Στα χρόνια που η παρούσα κυβέρνηση έχει τη διακυβέρνηση της χώρας προσπαθήσαμε να υλοποιήσουμε όσα θα έπρεπε να είναι αυτονόητα, σε κάθε τομέα, για μια σοβαρή χώρα που έχει αποφασίσει ότι ακολουθεί μια στοιχειώδη εθνική πολιτική γνωρίζοντας ποιο είναι το συμφέρον της και άρα αξιολογεί τις συνθήκες που διαμορφώνονται και βάζει στρατηγικούς στόχους. Αυτό όμως ο πολιτικός χώρος μας δεν το ανακάλυψε τώρα, αλλά το επισημαίνει για δεκαετίες ειδικά από τότε που η χώρα έχανε ευκαιρίες εξαιτίας της λανθασμένης προσέγγισής της στο θέμα της Βαλκανικής Συνεργασίας.

Σήμερα, είμαστε εδώ και συζητάμε για το μέλλον έχοντας άλλη μια νέα ευκαιρία, από τις συνθήκες που δημιουργεί για τη χώρα και την ευρύτερη περιοχή η Συμφωνία των Πρεσπών. Λειτουργεί καταλυτικά στην ανάγκη όλων των λαών για άμβλυνση των ανισοτήτων, κάμψη των εθνικισμών και πολιτική σταθερότητα ως προϋπόθεση της ευημερίας και της κοινωνικής συνοχής τους.

Όπως έχει επισημανθεί εξαρχής από τον Πρωθυπουργό, οι πρωτοβουλίες μας δημιουργούν δυναμική και μεγάλες ευκαιρίες για τη χώρα, τη Βόρεια Ελλάδα, συνολικά τα Βαλκάνια, όπου επιτέλους αναλαμβάνουμε τον υπεύθυνο ρόλο που μας αναλογεί.

Και σε αυτή την περίοδο κατά την οποία έχει ξεκινήσει η διαπραγμάτευση της επόμενης προγραμματικής περιόδου, μια σημαντική διαδικασία όπου διεκδικούμε την ενίσχυση της πολιτικής συνοχής της Ε.Ε., προκειμένου να κατευθυνθούν πόροι προς τα Βαλκάνια, είναι γεγονός ότι τις χώρες που φιλοξενούμε σήμερα έχουμε πολλά κοινά συμφέροντα.