10 μέτρα για τον εκσυγχρονισμό της ΔΕΗ

Εισαγωγική τοποθέτηση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Κωστής Χατζηδάκης, στη συνέντευξη Τύπου για το νομοσχέδιο «Απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, εκσυγχρονισμός της ΔΕΗ, ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ και στήριξη των ΑΠΕ»:

Σήμερα θα σας παρουσιάσουμε το νομοσχέδιο για την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, τον εκσυγχρονισμό της ΔΕΗ, την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ και τη στήριξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

Το νομοσχέδιο αυτό είναι μια σημαντική διαρθρωτική παρέμβαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας στην αγορά ενέργειας συνολικά και νομίζω ότι έχει διατάξεις που θα συζητηθούν συνολικά, όχι μόνο από όσους ασχολούνται με την ενέργεια, αλλά ευρύτερα στην κοινωνία.

Ο υφυπουργός Ενέργειας, ο κ. Θωμάς, θα αναφερθεί στα ζητήματα της απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ, τη στήριξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και άλλες επιμέρους διατάξεις, όπως για την ηλεκτροκίνηση.

Εμένα θα μου επιτρέψτε να ξεκινήσω αναφερόμενος αποκλειστικά στα ζητήματα της ΔΕΗ
Κυρίες και κύριοι, όπως γνωρίζετε τον Απρίλιο του 2019, ο ορκωτός ελεγκτής, η Ernst and Young, που είχε τοποθετηθεί από την προηγούμενη διοίκηση της ΔΕΗ, έθετε σοβαρό ζήτημα βιωσιμότητας της επιχείρησης- έχω καταθέσει και στα πρακτικά της Βουλής σχετικές αναφορές- και μάλιστα σημείωνε «δεν βλέπουμε πως μπορούμε να αλλάξουμε άποψη το επόμενο 12μηνο».

Η άποψη αυτή άλλαξε, όπως ξέρετε, στις 24 Σεπτεμβρίου. Άλλαξε διότι μόλις αναλάβαμε τη διακυβέρνηση προχωρήσαμε ταχύτατα στην εκπόνηση ενός σχεδίου το οποίο πρωτίστως επεδίωκε να αντιμετωπίσει τα ζητήματα ρευστότητας της εταιρείας. Ουσιαστικά ένα Σχέδιο Διάσωσης της εταιρίας, πρώτα από όλα, έτσι ώστε να μην καταρρεύσει.

Στο πλαίσιο αυτό, αναπτύξαμε μια σειρά από πρωτοβουλίες. Πρώτον και κύριο, ενθαρρύναμε τη ΔΕΗ να προχωρήσει στη νέα της τιμολογιακή πολιτική, από τον περασμένο Αύγουστο. Παράλληλα, στη Βουλή έχουμε προωθήσει ήδη δύο πρωτοβουλίες νομοθετικού χαρακτήρα.

Η πρώτη αφορά στις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας, μια παρέμβαση που πέρασε στο διυπουργικό νομοσχέδιο την περασμένη εβδομάδα και που δίνει τη δυνατότητα στο Υπουργείο Οικονομικών να προχωρήσει βάσει γνωμοδότησης της ΡΑΕ και να δώσει στη ΔΕΗ τα ποσά, που οφείλονταν σε αυτήν από το λογαριασμό ΥΚΩ του Δημοσίου, μέχρι και 200 εκατ. ευρώ.

Η δεύτερη προωθήθηκε νωρίτερα με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου και αφορά την κατάργηση των ΝΟΜΕ, δηλαδή των δημοπρασιών, που είχαν συμφωνηθεί από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και οδηγούσαν τη ΔΕΗ να πουλάει κάτω του κόστους στους ανταγωνιστές της. Η συγκεκριμένη Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου θα κυρωθεί τις επόμενες μέρες από τη Βουλή με σχετικό κυρωτικό νομοσχέδιο.

Η προσπάθειά μας βεβαίως συνεχίζεται. Όπως λέω συχνά, η ΔΕΗ έβγαλε τη μύτη της έξω από το νερό, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι έχει λύσει τα προβλήματά της. Έχει ακόμα ανηφόρα μπροστά της και σίγουρα έχει τρεις βασικές πολιτικές τις οποίες μπορεί και θα υιοθετήσει.

Η πρώτη είναι η απολιγνιτοποίηση, για την οποία έχουμε μιλήσει επανειλημμένως, αλλά είναι κομβικής σημασίας πολιτική. Η δεύτερη είναι η ιδιωτικοποίηση του ΔΕΔΔΗΕ και η τρίτη είναι η δυναμική στήριξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας από τη ΔΕΗ. Όπως ξέρετε έχει μόνο το 3% στις ΑΠΕ, που είναι η πράσινη ενέργεια.

Δεν σταματάμε όμως σε αυτές τις τρεις επιλογές. Θέλουμε να εκσυγχρονίσουμε τη ΔΕΗ, να την κάνουμε πιο ευέλικτη, πιο λειτουργική, πιο γρήγορη στη λήψη αποφάσεων, πιο αποτελεσματική. Αυτό το στόχο έχει το σημερινό νομοσχέδιο, που θέλει να απαλλάξει τη ΔΕΗ από ένα straight jacket, το οποίο της έχει φορέσει κυρίως η νομοθεσία περί ΔΕΚΟ, ενώ είναι η μόνη εισηγμένη εταιρεία που είναι ανοιχτή στον ανταγωνισμό. Επομένως δεν έχει τις ίδιες απαιτήσεις στην καθημερινή της λειτουργία με άλλες δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμούς, που δεν είναι εισηγμένοι και πολύ περισσότερο που δεν έχουν να ανταγωνιστούν ιδιωτικές εταιρείες.
Στο πλαίσιο αυτού του σκεπτικού, παρουσιάζουμε σήμερα δέκα μέτρα για τον εκσυγχρονισμό της ΔΕΗ, τα οποία συμπεριλαμβάνονται στο νομοσχέδιο, το οποίο συζητήθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο και το οποίο θα τεθεί σε διαβούλευση, αφού ληφθούν υπόψη και οι παρατηρήσεις που έγιναν από τους συναδέλφους υπουργούς, θα τεθεί αμέσως σε διαβούλευση. Την επόμενη Δευτέρα- Τρίτη.
Οι βασικές μας ρυθμίσεις είναι οι εξής:

1. Καταργείται η μονιμότητα για τους νεοπροσλαμβανόμενους υπαλλήλους της ΔΕΗ και γίνονται ευέλικτες οι προσλήψεις:

Τι σημαίνει αυτό; Όσοι θα προσλαμβάνονται από εδώ και πέρα και θα προσλαμβάνονται άνθρωποι που πραγματικά χρειάζεται η ΔΕΗ, η ΔΕΗ του μέλλοντος. Δηλαδή άνθρωποι, νέοι συμπολίτες μας, οι οποίοι είναι εξειδικευμένοι στις νέες τεχνολογίες, άνθρωποι που μπορούν να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της ψηφιακής εποχής, της νέας ΔΕΗ. Οι άνθρωποι αυτοί, οι νέοι εργαζόμενοι της ΔΕΗ δεν θα είναι μόνιμοι, όπως οι μέχρι σήμερα εργαζόμενοι. Θα έχουν πιο ευέλικτες εργασιακές σχέσεις, γιατί θέλουμε ακριβώς η ΔΕΗ να μπορεί να ανταγωνιστεί και να έχει το πνεύμα του ιδιωτικού τομέα. Το λέμε τελείως ξεκάθαρα. Η ΔΕΗ δεν ανήκει στο στενότερο δημόσιο τομέα, δεν είναι Υπουργείο. Επομένως, οι νέοι εργαζόμενοι- δεν πειράζουμε τους παλιούς προφανώς- πρέπει να έχουν αυτό το εργασιακό καθεστώς. Με το νομοσχέδιο θα προβλέπεται συμμετοχή του ΑΣΕΠ στον έλεγχο της νομιμότητας, αλλά προφανώς θα υπάρχει μεγαλύτερη ταχύτητα και δεν απαιτείται μεγαλύτερη εμπλοκή του ΑΣΕΠ, για το λόγο ότι δεν μιλάμε για μόνιμες προσλήψεις.

2. Καταργείται η μονιμότητα για Γενικούς Διευθυντές και Διευθυντές και εισάγονται οι τριετείς θητείες:

Οι Γενικοί Διευθυντές και οι Διευθυντές της ΔΕΗ θα έχουν από εδώ και στο εξής τριετή συμβόλαια. Θα επιλέγονται με προκήρυξη που θα γίνεται από την εταιρεία και θα απευθύνεται τόσο στους εργαζόμενους και στα στελέχη φυσικά της ΔΕΗ και σ’ αυτούς που κατέχουν σήμερα στις θέσεις, αλλά και σε στελέχη της αγοράς, έτσι ώστε να γίνεται επιλογή από μία μεγαλύτερη δεξαμενή.

3. Εισάγουμε κίνητρα για την προσέλκυση στελεχών απ’ έξω, από την αγορά:

Οι αμοιβές των 80 Γενικών Διευθυντών και των Διευθυντών της ΔΕΗ, του ΔΕΔΔΗΕ και της ΔΕΗ Ανανεώσιμες, ακριβώς λόγω της τριετούς θητείας και της έλλειψης πια νομιμότητας στις συμβάσεις τους, θα καθορίζονται από το Διοικητικό Συμβούλιο της ΔΕΗ, έπειτα από πρόταση μιας Επιτροπής Αμοιβών που προβλέπεται στο νομοσχέδιο.

Αυτή η διαδικασία είναι απαραίτητη, καθώς σήμερα υπάρχει διαρροή στελεχών, καλών στελεχών, από τη ΔΕΗ προς τους ανταγωνιστές της. Κι αυτό δεν είναι δυνατόν να το βλέπουμε απαθείς, ούτε είναι δυνατόν να χύνουμε κροκοδείλια δάκρυα για τη ΔΕΗ, αλλά να βλέπουμε να απαξιώνεται κάθε μέρα μια μεγάλη επιχείρηση και να παραμένουμε απαθείς στο όνομα οπουδήποτε δογματισμού.

4. Ενισχύουμε τη μεσαία βαθμίδα διοίκησης της εταιρείας:

Οι Βοηθοί Διευθυντές, σε ένα ποσοστό 20% μπορεί να προσλαμβάνονται με αποφάσεις του διοικητικού συμβουλίου και αυτοί θα προσλαμβάνονται επίσης από την αγορά, αλλά θα αμείβονται με τους μισθούς των συναδέλφων τους της ΔΕΗ, όχι με ειδικό μισθολογικό καθεστώς.

5. Τίθενται οι προϋποθέσεις στο νομοσχέδιο για την εισαγωγή ενός σχεδίου για Εθελούσιες Εξόδους που θα επιβαρύνει αποκλειστικώς τη ΔΕΗ, όχι τους φορολογούμενους, όχι τα ασφαλιστικά ταμεία:

Με σκοπό να μειωθεί το κόστος της ΔΕΗ υιοθετείται αυτό το πρόγραμμα των εθελούσιων εξόδων. Και ακριβώς επειδή θα μειωθεί το κόστος της ΔΕΗ, υπολογίζουμε ότι η ΔΕΗ θα έχει τη δυνατότητα να καλύψει το κόστος των εθελούσιων εξόδων. Με μια πρώτη εκτίμηση είναι- θα μιλήσουμε αναλυτικότερα όταν έρθει η ώρα, δεν θα το κάνουμε σήμερα- υπολογίζεται ότι το κόστος θα αποσβεστεί από τη ΔΕΗ μέσα σε δύο- τρία χρόνια. Κοντολογίς και για όσους έχουν απορίες, θα ακολουθήσουμε ακριβώς το μοντέλο το οποίο ακολουθήθηκε στον ΟΤΕ το 2012-2014. Όπως ο ΟΤΕ οργάνωσε τις εθελούσιες εξόδους του το 2012- 2014 με τον ίδιο τρόπο θα προχωρήσει και η ΔΕΗ στην παρούσα φάση.

6. Διευκολύνουμε την Εσωτερική Κινητικότητα Εργαζομένων:

Για να γίνει καλύτερη διαχείριση του προσωπικού, των ανθρωπίνων πόρων, αίρουμε τους περιορισμούς που υπάρχουν στο Σύστημα Εσωτερικής Κινητικότητας, έτσι ώστε κάποιοι εργαζόμενοι να μπορούν να μετακινηθούν από τη ΔΕΗ ΑΕ στο ΔΕΔΔΗΕ και στη ΔΕΗ Ανανεώσιμες.

7. Επιτρέπονται Εθελοντικές εφόσον το θέλουν, Μετακινήσεις προς το Δημόσιο τομέα, εργαζομένων της ΔΕΗ, μεταφορά εργαζομένων δηλαδή:

Είναι μία ρύθμιση η οποία μπορεί να αφορά μια σειρά από εργαζόμενους της ΔΕΗ στο πλαίσιο της απολιγνιτοποίησης και γενικότερα στο πλαίσιο του μετασχηματισμού της ΔΕΗ. Ειδικότερα μπορεί να αφορά νεότερους εργαζομένους οι οποίοι δεν θα επιλέξουν να βγουν από την επιχείρηση με κάποια εθελούσια έξοδο. Και για όλα αυτά θα υπάρξει ο αναγκαίος συντονισμός φυσικά με το υπουργείο εσωτερικών διότι όλο αυτό θα ενταχθεί όπως αντιλαμβάνεστε στο πρόγραμμα κινητικότητας του Δημοσίου.

8. Εισάγουμε ένα ευέλικτο πλαίσιο για τις προμήθειες:

Η ΔΕΗ σήμερα ακόμα και για 80.000 ευρώ, ακόμα και για μικρότερα ποσά, ακολουθεί μία μακρόσυρτη διαδικασία που προφανώς είναι ένα ανταγωνιστικό μειονέκτημα σε σχέση με οποιονδήποτε ανταγωνιστή στην αγορά. Βεβαίως η νέα ρύθμιση θα είναι κάτω από τα κοινοτικά όρια. Σεβόμαστε απόλυτα, 100% το ενωσιακό δίκαιο και όλες τις σχετικές προβλέψεις και αποφάσεις που κατά καιρούς έχουν εκδοθεί από την ανεξάρτητη αρχή δημοσίων συμβάσεων. Παρακάμπτουμε τις χρονοβόρες διαδικασίες, ώστε η ΔΕΗ να μπορεί να κινείται γρηγορότερα, σημειώνω όμως ότι θα υπάρχουν εγγυήσεις σημαντικές. Η πρώτη είναι ότι θα υπάρχει πάντοτε διασφάλιση του προσυμβατικού ελέγχου του ελεγκτικού συνεδρίου, ο οποίος διατηρείται και θωρακίζει την εταιρεία ως μία σημαντική ασφαλιστική δικλείδα ελέγχου και δεύτερον ότι για τις προμήθειες, τις συμβάσεις της, προβλέπεται μία ειδική επιτροπή ελέγχου και εποπτείας των προμηθειών.

9. Ενισχύουμε την εταιρική διακυβέρνηση της ΔΕΗ:

Μεταξύ των άλλων, για να λειτουργεί ως μία σύγχρονη ανώνυμη εταιρεία η ΔΕΗ εισάγουμε στο πλαίσιο της εταιρικής διακυβέρνησης, την επιτροπή αμοιβών και προσλήψεων, η οποία έχει ως έργο μεταξύ των άλλων την εισήγηση προς το Διοικητικό Συμβούλιο της πολιτικής προσλήψεων και προσωπικου αορίστου χρόνου, τη διαδικασία πρόσληψης και την πολιτική αμοιβών των υψηλόβαθμων στελεχών. Αλλά εισάγουμε και την Επιτροπή Ελέγχου και Εποπτείας των Αμοιβών, η οποία θα είναι επιτροπή που θα έχει την έγκριση της Γενικής Συνέλευσης της ΔΕΗ με κύριο έργο την εφαρμογή του Κανονισμού Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών της ΔΕΗ, στην οποία θα συμμετέχουν και μέλη ανεξάρτητα, όχι προερχόμενα από την ίδια τη ΔΕΗ, υψηλού κύρους, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η αντικειμενικότητα και η διαφάνεια, χωρίς να ξεχνάμε τη βασική επιδίωξη να πηγαίνει πιο γρήγορα η ΔΕΗ σε σχέση με τις συμβάσεις της.

10. Καταργείται το προνομιακό τιμολόγιο για τους εργαζομένους, για τους συνταξιούχους της ΔΕΗ:

Μένουμε ακριβώς σε αυτό που είχαμε πει ως ανακοίνωση του υπουργείου. Δηλαδή, ενώ μέχρι σήμερα υπάρχει έκπτωση 75% για εργαζόμενους και συνταξιούχους, η οποία καταλαμβάνει όχι μόνο το ανταγωνιστικό σκέλος των τιμολογίων -δηλαδή τη χρέωση που εισπράττει η ΔΕΗ- αλλά καταλαμβάνει και τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις -ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ, ΕΤΜΕΑΡ και τα λοιπά- εδώ καταργείται πλήρως η έκπτωση σε σχέση με όλες τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις και θα υπάρχει μία έκπτωση 30% όπως είναι και σε κάποιους από τους ανταγωνιστές της, για τους εργαζόμενους της επιχείρησης. Δεν είναι κάτι νέο. Αν διαβάσετε την ανακοίνωσή μας του Αυγούστου, το προβλέπαμε, αλλά ήταν κάτι το οποίο πρέπει να νομοθετηθεί προκειμένου να είμαστε σε σταθερό έδαφος διότι η προηγούμενη ρύθμιση ήταν με Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου.
Εκείνο το οποίο θέλω να σας είναι ότι τόσο με αυτές τις ρυθμίσεις, όσο και με τις ρυθμίσεις -πολύ σημαντικές- στις οποίες θα αναφερθεί στη συνέχεια ο κ. Θωμάς και που αφορούν την πλήρη ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ, την ενεργό στήριξη των ΑΠΕ με μια σειρά από ρυθμίσεις, την ταχεία διαδικασία υιοθέτησης του target model, για έχουμε μια γρήγορη μετάβαση σε μία απελευθερωμένη αγορά ενέργειας, αλλά και αρκετές άλλες ρυθμίσεις για την ενεργειακή εξοικονόμηση και την ηλεκτροκίνηση. Με όλες αυτές λοιπόν τις ρυθμίσεις, εμείς θεωρούμε ότι κάνουμε σημαντικά βήματα στον εκσυγχρονισμό της αγοράς ενέργειας. Έχοντας ως στόχο: να έχουμε μία απελευθερωμένη αγορά, με στόχο να είμαστε εναρμονισμένοι με την ευρωπαϊκή πρακτική που είναι μια πράσινη αγορά ενέργειας συνολικά. Για αυτό μιλάμε για απολιγνιτοποίηση, για αυτό μιλάμε για στήριξη των ΑΠΕ, για αυτό μιλάμε για προώθηση της ενεργειακής εξοικονόμησης, για αυτό μιλάμε για στήριξη της ηλεκτροκίνησης. Θεωρούμε ότι αυτό που προωθούμε είναι μια πραγματικά ευρωπαϊκή ατζέντα, η οποία υπηρετεί την ίδια την αγορά, υπηρετεί τους ίδιους τους εργαζομένους στην αγορά, υπηρετεί τους καταναλωτές γιατί θα έχουν μία καλύτερα λειτουργούσα αγορά, υπηρετεί και την ίδια την εθνική οικονομία.
Και δίνω τον λόγο στον κ. Θωμά, με τον οποίο συνεργαστήκαμε στενά όπως είναι φυσικό -όπως και με την κ. Σδούκου- για να μιλήσει για όλα τα θέματα τα οποία εγώ δεν κάλυψα.