Με ευρεία πλειοψηφία ψηφίστηκε από την Ολομέλεια της Βουλής το Νομοσχέδιο για τη σύσταση του Ελληνικού Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ).
Με το ΕΛΙΔΕΚ δημιουργείται, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ειδικό νομικό πρόσωπο, για τη χρηματοδότηση της Έρευνας που παράγεται αποκλειστικά στα ΑΕΙ και τα Ερευνητικά Κέντρα, δηλαδή από νέους επιστήμονες, υποψήφιους διδάκτορες ή μεταδιδάκτορες, καθώς και συνεργατικά ερευνητικά προγράμματα ανάμεσα σε δημόσιους ερευνητικούς φορείς και καινοτόμες επιχειρήσεις, όπως σε δράσεις προβολής της επιστημονικής έρευνας στην Κοινωνία.
Τονίζεται ότι η χρηματοδότηση της Έρευνας από το ΕΛΙΔΕΚ θα είναι πρόσθετη και συμπληρωματική εκείνης που προέρχεται από το νέο ΕΣΠΑ και αφορά στην Έρευνα (ΕΠΑΝΕΚ). Θα είναι όμως απαλλαγμένη από τους υποχρεωτικούς θεματικούς και γεωγραφικούς περιορισμούς που χαρακτηρίζουν την κατανομή των πόρων του ΕΣΠΑ.
Σε πρώτη φάση, μέσω του ΕΛΙΔΕΚ, θα διατεθούν πόροι της τάξης των 240 εκ. ευρώ για την περίοδο 2016-2019 με βασικούς Δικαιούχους τα Ακαδημαϊκά και Ερευνητικά Ιδρύματα της χώρας (180 εκ € από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και 60 εκ € από το ΠΔΕ).
Στην ομιλία του στη Βουλή, κατά τη συζήτηση ψήφισης του νομοσχεδίου, ο Αν. Υπουργός Έρευνας και Καινοτομίας Κώστας Φωτάκης, αναλύοντας τη δομή και τους στόχους του ΕΛΙΔΕΚ, τόνισε:
«Το ΕΛΙΔΕΚ είναι ένας νέος θεσμός με χαρακτηριστικά που αποτελούν μια βαθειά μεταρρυθμιστική τομή στο χώρο της Έρευνας στην Ελλάδα.
Μέσω του θεσμού αυτού η ίδια η ερευνητική κοινότητα από τα κάτω (bottom up) διαμορφώνει το τοπίο για τη βασική έρευνα, την Έρευνα που συνδέεται με την επιστημονική περιέργεια. Αυτό το είδος της Έρευνας είναι απαραίτητη προϋπόθεση για ποιοτικές καινοτόμες εφαρμογές με εν δυνάμει μεγάλη προστιθέμενη επιστημονική και οικονομική αξία.
Σημαντική αναμένεται να είναι η συνεισφορά του ΕΛΙΔΕΚ στη διαμόρφωση μιας πραγματικά συνεκτικής, πλήρους και ολοκληρωμένης εθνικής στρατηγικής για την Έρευνα. Η στρατηγική αυτή μέχρι σήμερα καθοριζόταν μόνο από τις επιλογές του ΕΣΠΑ και συγκεκριμένα σήμερα, από τη Στρατηγική της Έξυπνης Εξειδίκευσης που επιβάλλει περιορισμούς υπό τη μορφή αιρεσιμοτήτων.
Το ΕΛΙΔΕΚ εστιάζει στη στήριξη του επιστημονικού δυναμικού και της Έρευνας στον ακαδημαϊκό και ερευνητικό χώρο, αποτελεί επομένως τον πρώτο αναγκαίο κρίκο στην αλυσίδα της Ανάπτυξης. Της Ανάπτυξης που βασίζεται στην αξιοποίηση της Γνώσης που προέρχεται από την Έρευνα.
Ακολουθεί μια επόμενη φάση που θα αφορά την αξιοποίηση του ερευνητικού προϊόντος, την ενθάρρυνση της καινοτόμου επιχειρηματικότητας σε πρώιμο στάδιο.
Η φάση αυτή αφορά τη στήριξη νεοφυών και επιχειρήσεων έντασης Γνώσης. Για το σκοπό αυτό έχει σχεδιασθεί ένα νέο ειδικό Ταμείο που θα αποτελείται από δημόσιους και ιδιωτικούς πόρους και θα επικεντρώνεται στην παροχή κεφαλαίων σποράς και συμμετοχών σε τέτοιου τύπου επιχειρήσεις. Η νέα αυτή πρωτοβουλία θα είναι συνέχεια αυτής του ΕΛΙΔΕΚ και πρόκειται να ανακοινωθεί σύντομα.
Ο βασικός στόχος του ΕΛΙΔΕΚ είναι η στήριξη, αναβάθμιση και ανάδειξη του ανθρώπινου δυναμικού και της ποιοτικής Έρευνας στη χώρα.
Είναι ακόμη ένα βήμα για την αντιμετώπιση της μονόπλευρης φυγής επιστημόνων στο εξωτερικό, για την αναχαίτιση του brain drain και την αντικατάστασή του από μία ισορροπημένη κινητικότητα επιστημόνων, το brain circulation. Άμεσα προκηρύσσονται υποτροφίες με για υποψήφιους διδάκτορες ύψους 18 εκ ευρώ. Και αυτά μέσα στις συνθήκες της βαθειάς κρίσης, της χρόνιας ανεργίας και της λιτότητας που επικρατούν και επιβάλλουν τη λήψη άμεσων μέτρων με συνθήκες κατεπείγοντος».«Το δάνειο αυτό ΔΕΝ αποτελεί ΔΑΠΑΝΗ, αλλά ΕΠΕΝΔΥΣΗ. Επένδυση στο σημαντικότερο κεφάλαιο που διαθέτει η χώρα, Τους Ανθρώπους!», είπε καταλήγοντας στην ομιλία του ο Αν. Υπουργός Έρευνας και Καινοτομίας Κ. Φωτάκης και συμπλήρωσε: «Η πρωτοβουλία αυτή αποτυπώνει μία συγκεκριμένη και σαφή πολιτική επιλογή και δέσμευση της ελληνικής Κυβέρνησης».
