Κατά την εναρκτήρια τοποθέτησή του στο Άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Περιβάλλοντος που διεξάγεται στη Μάλτα, ο Αν. ΥΠΕΝ, Σωκράτης Φάμελλος, τόνισε τις προκλήσεις, αλλά και τις απαιτήσεις της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή στην Ελλάδα και την ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου.
Πρώτη προτεραιότητα σαφώς είναι η προσαρμογή των υποδομών και της οικονομικής δραστηριότητας στις αλλαγές που επιβάλλει η κλιματική αλλαγή και η ενσωμάτωση της παραμέτρου αυτής στο σχεδιασμό, στη διοίκηση και στην οικονομία. Η ανάγκη της κλιματικής προσαρμογής αφορά όλες τις τομεακές πολιτικές (διαχείριση υδατικών πόρων, αποβλήτων, χωροταξικός σχεδιασμός, τουρισμός, βιοποικιλότητα, δάση, κλπ.), αλλά και τις διεθνείς δεσμεύσεις της Ευρώπης, όπως είναι η Συμφωνία των Παρισίων και οι Στόχοι για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη.
Όπως επεσήμανε ο Αν. ΥΠΕΝ, οι προκλήσεις αυτές είναι ιδιαίτερα έντονες στο νησιωτικό χώρο. Συνεπώς, είναι απαραίτητο η Ευρωπαϊκή Ένωση να στηρίξει έμπρακτα την πρωτοβουλία για «Ευρωπαϊκά Έξυπνα Νησιά» (EU Smart IslandsInitiative), που συνδυάζει την αντιμετώπιση και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και τη βιώσιμη ανάπτυξη στο νησιωτικό χώρο.
“Πρέπει να προχωρήσουμε ταχύτατα στην εφαρμογή νέων πολιτικών, όπως πχ. στα νησιά του Αιγαίου να προωθήσουμε τις αφαλατώσεις για να εξασφαλίσουμε επάρκεια σε πόσιμο νερό, ενώ στις άνυδρες περιοχές να υποστηριχθεί η επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένου νερού για άρδευση”, είπε χαρακτηριστικά.
Και πρόσθεσε: “Η Ελλάδα έχει ήδη εκπονήσει την Εθνική Στρατηγική Προσαρμογής και οι Περιφέρειες της χώρας έχουν κληθεί να εκπονήσουν τα Περιφερειακά Σχέδια Προσαρμογής. Επίσης, πολλοί Δήμοι της χώρας έχουν δεσμευθεί μέσω του Συμφώνου των Δημάρχων για το Κλίμα και την Ενέργεια για το 2030, για στόχους που αφορούν την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Δέσμευση που πρέπει να οδηγήσει σε συγκεκριμένα και μετρήσιμα αποτελέσματα. Η ανάλυση συγκεκριμένων μέτρων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο και η λειτουργία ενός αξιόπιστου και διαφανούς μηχανισμού, θα διευκολύνει την ανταλλαγή γνώσης και εμπειρίας μεταξύ των τοπικών και περιφερειακών αρχών και την κινητοποίηση και ευαισθητοποίηση πολιτών, παραγωγών και επιχειρήσεων”.
Στο πλαίσιο αυτό, εντάσσεται και η συνεργασία της Ελλάδας με την Κύπρο και το Ισραήλ για την ανταλλαγή γνώσης και εμπειρίας, και για το συντονισμό δράσεων αντιμετώπισης κλιματικών κινδύνων και φυσικών καταστροφών.
Ωστόσο, υπάρχουν και χρηματοδοτικές δυσκολίες: Απαιτείται ενσωμάτωση των προτεραιοτήτων της κλιματικής προσαρμογής στα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία και καλύτερη αξιοποίηση των πόρων.
Καθώς ο κρατικός σχεδιασμός προχωρά, σημαντική είναι και η ενσωμάτωση των κλιματικών κινδύνων στα επιχειρηματικά μοντέλα και την ανάπτυξη δραστηριοτήτων του ιδιωτικού τομέα, αλλιώς οι αντίστοιχες δαπάνες θα βαρύνουν μελλοντικά, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, τους κρατικούς προϋπολογισμούς και τους πολίτες.
“Χρειάζεται μεγαλύτερη δέσμευση από την πλευρά των επιχειρήσεων και κυρίως καλύτερη ενημέρωση και γνώση για τις ενδεχόμενες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην ιδιωτική οικονομική δραστηριότητα (βιομηχανία, ενέργεια, αγροτική παραγωγή, κλπ.)”, πρόσθεσε ο Αν. ΥΠΕΝ.
Και κατέληξε: «Σε ευρωπαϊκό και περιφερειακό επίπεδο είναι απαραίτητο να προσδιοριστούν και εν τέλει να αντιμετωπιστούν οι κοινωνικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Γνωρίζουμε ότι συγκεκριμένα τμήματα του πληθυσμού, όπως οι ηλικιωμένοι, οι κάτοικοι υποβαθμισμένων περιοχών, οι πολίτες με χαμηλά εισοδήματα, οι πρόσφυγες και οι μετανάστες είναι εκ των πραγμάτων περισσότερο ευάλωτοι στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Για το λόγο αυτό πρέπει να στηριχθούν κατάλληλα, με αντίστοιχα οικονομικά εργαλεία και ενίσχυση των κοινωνικών υποδομών».
