Καθώς προετοιμαζόμαστε για τις διαπραγματεύσεις της επόμενης Δευτέρας ώστε να κερδίσει η Ελλάδα την ελάφρυνση του χρέους που απαραιτήτως χρειάζεται, ελπίζουμε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να αναγνωρίσει ότι είναι απαραίτητο για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Δεν μπορούμε να δεχτούμε την επιμονή του ΔΝΤ για περαιτέρω περικοπές στις συντάξεις. Ως υπουργός αρμόδια για τις συντάξεις θα πρέπει να απαντήσω, ελπίζοντας ότι η κ. Λαγκάρντ θα ακούσει, πολύ περισσότερο μετά τις πρόσφατες αναφορές της στο Νταβός, ότι θα πρέπει να δοθεί προσοχή στην αυξανόμενη κοινωνική δυσαρέσκεια.
Ανάμεσα στα όσα καταλογίζουν στο συνταξιοδοτικό σύστημα της Ελλάδας, είναι ότι:
– Η ηλικία συνταξιοδότησης είναι πολύ χαμηλή και
– Οι συντάξεις είναι πολύ υψηλές,
κάτι που λειτουργεί ως αντικίνητρο για την εργασία και την επιχειρηματικότητα. Το αφήγημα για τις ελληνικές συντάξεις σχετίζεται με τις απαιτήσεις των πιστωτών. Υποστηρίζουν ότι το συνταξιοδοτικό σύστημα είναι γενναιόδωρο και ζημιώνει την οικονομία. Βασίζεται στο παραπειστικό στατιστικό στοιχείο ότι οι συντάξεις απαιτούν ετήσιες μεταβιβάσεις από τον κρατικό προϋπολογισμό της τάξης του 11% του ΑΕΠ στην Ελλάδα, σε σύγκριση με το μέσο όρο της Ευρωζώνης που είναι 2,25%. Η σύγκριση αυτή είναι παραπλανητική.
Μετά την εφαρμογή του τελευταίου ασφαλιστικού νόμου, το περασμένο έτος, η συνολική κρατική χρηματοδότηση των συντάξεων προβλέπεται να είναι χαμηλότερη από 9% του ΑΕΠ. Επιπλέον, ο ανωτέρω μέσος όρος της Ευρωζώνης αφορά αποκλειστικά στο κόστος της χρηματοδότησης των ελλειμμάτων του συνταξιοδοτικού συστήματος και όχι στο σύνολο των δαπανών. Το αντίστοιχο ποσοστό για την Ελλάδα είναι περίπου 5% του ΑΕΠ.
Η διαφορά δεν σχετίζεται με κάποιο υπερβολικά γενναιόδωρο συνταξιοδοτικό σύστημα. Είναι κυρίως αποτέλεσμα της σημαντικής μείωσης του ΑΕΠ στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της κρίσης, παράλληλα με τη σημαντική αύξηση της ανεργίας, που οδηγεί σε σοβαρή μείωση των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης. Παρ ‘όλα αυτά, η ελληνική κυβέρνηση εισήγαγε μια συνολική μεταρρύθμιση που εγγυάται εξοικονόμηση της τάξης του 1,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2018.
Το ΔΝΤ πρέπει να εξετάσει άλλους τομείς των κοινωνικών δαπανών, όπου η Ελλάδα υστερεί σημαντικά έναντι του ευρωπαϊκού μέσου όρου: την υγειονομική περίθαλψη, την αναπηρία, τα επιδόματα για οικογένεια / παιδιά / στέγαση. Οι συντάξεις στην Ελλάδα λειτουργούν ως υποκατάστατο για άλλα τμήματα του δικτύου κοινωνικής προστασίας, καλύπτοντας τα κενά τους.
Η ουσία είναι ότι οι ηλικιωμένοι στην Ελλάδα είναι σε πολύ χειρότερη κατάσταση από ό, τι αλλού στην Ευρώπη, επειδή δεν έχουν πρόσβαση σε άλλες παροχές. Το κατά κεφαλήν ετήσιο εισόδημα για άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών είναι περίπου 9.000 ευρώ, σε σύγκριση με τα 20.000 ευρώ στην Ευρωζώνη. Πώς θα μπορούσε το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα να είναι οι μεγάλες συντάξεις, όταν το 43%των συνταξιούχων λαμβάνει λιγότερα από 660 ευρώ το μήνα;
Στο Νταβός, η Γενική Διευθύντρια του ΔΝΤ προειδοποίησε για την αυξανόμενη ανισότητα και τη φτώχεια, καλώντας τους πολιτικούς “να σκεφτούν πώς να αντιμετωπίσουν τη λαϊκή δυσαρέσκεια”. Το να επιμένει κανείς σε περαιτέρω περικοπές συντάξεων, την ώρα που οι Έλληνες συνταξιούχοι έχουν μόλις και μετά βίας αρκετά για να ζήσουν, δεν είναι σίγουρα ο τρόπος για την αντιμετώπιση της λαϊκής δυσαρέσκειας.
